e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Δευτέρα 21 Δεκεμβρίου 2009

Χριστούγεννα στο Πέλαγος

Γράφει η Διονυσία Μούσουρα-Τσουκαλά

Παραμονή Χριστουγέννων, 1967...

Μουντή και άχρωμη η μέρα, δακρυσμένη, όπως οι εκατοντάδες νέων ανθρώπων, που με μια βαλίτζα, στο χέρι κοίταζαν γύρω σα χαμένοι, μην τολμώντας να συνειδητοποιήσουν την πραγματικότητα, καθώς στέκονταν στην αποβάθρα, για να επιβιβαστούν στο Πατρίς που περίμενε να φορτώσουν το ζωντανό εμπόρευμα, να σηκώσει άγκυρες και να σαλπάρει για Αυστραλία.
Γύρω μας, (ναι, ανάμεσά τους κι εγώ με τον σύζυγο και τα δυο παιδιά μας, το γιο 5 χρονών και την κόρη μόλις δυόμισι), όλοι περπατούν χαρούμενα και γρήγορα, αδιάφοροι για το δράμα του φευγιού μας.


Αδιάφοροι, αλλά όχι οι ίδιοι υπεύθυνοι, γι' αυτή τη φοβερή αφαίμαξη από τα νιάτα της πατρίδας, λες και περίσσευαν, αμέσως μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και τον αδελφοσπαραγμό που θυσιάστηκαν χιλιάδες νέοι άνθρωποι.


Κι έφευγαν τα καράβια γεμάτα νέους και νέες κι ερήμωνε η ύπαιθρος και τα νησιά της Ελλάδας, γιατί οι χώρες υποδοχής δεν ήθελαν τους γέρους και τους σακάτηδες, νέους ήθελαν για να αντέχουν στις βαριές βιομηχανίες και στην ανάπτυξη τους.


Περπατούν όλοι γρήγορα για ν' αποφύγουν το κρύο και τη βροχή, για να τελειώσουν τα Χριστουγεννιάτικα ψώνια τους, για να μαζευτούν στο σπιτικό τους κοντά στις φαμελιές τους μια ώρα αρχύτερα... Σκοτεινιάζει και σε λίγο θα στρώσουν το λιτό, νηστίσιμο τραπέζι της παραμονής της μεγάλης γιορτής...


Οι τελευταίες παρέες από τα πιτσιρίκια, γυρνούν ακόμα γύρω σε σπίτια και μαγαζιά και «τα λένε» με τα τριγωνάκια και μερικά με φυσαρμόνικες, Χριστού τη θεία γέννηση, να πω στ΄ αρχοντικό σας... Μόνο που όλοι εμείς, ώρες πριν, είχαμε σφαλίσει το δικό μας αρχοντικό, μερικοί για πάντα... Πού να βρουν πόρτα ανοικτή τα παιδάκια, πού να βρεθεί ο νοικοκύρης του σπιτιού για να του ευχηθούν, χίλια χρόνια να ζήσει κι η νοικοκυρά να τα φιλέψει...


Δεν θυμάμαι αν είχε αρθεί ή όχι μέχρι τότε η απαγόρευση κυκλοφορίας μετά τη δύση του ηλίου που είχαν επιβάλλει οι συνταγματαρχέοι και στρατηγοί την 21η Απριλίου της ίδιας χρονιάς, όταν, καταλύοντας τη δημοκρατία, θρονιάστηκαν για καλά στην εξουσία. Μάλλον όχι, οπότε ένας ακόμα λόγος για τη βιάση των ανθρώπων.


Κείνα τα πολύ δύσκολα χρόνια, δεν πιστεύω να ήταν πολλοί αυτοί που είχαν τη διάθεση ή την οικονομική ευχέρεια να οργανώσουν Χριστουγεννιάτικο Ρεβεγιόν. Αν πούμε δε και για το αγαπημένο Φιόρε, εκεί τα έθιμα πολύ αυστηρά και τα τηρούσαν όλοι με θρησκευτική ευλάβεια, δεν είχε ρεβεγιόν και τέτοια ξενόφερτα πράγματα, είχε μπόλικες-μπόλικες, σπιτίσιες οι περισσότερες, βραστές μπροκολίνες, χωρίς λάδι βέβαια, και σε κάθε σπίτι που έκοβαν την κουλούρα, ζυμωμένη με πολύ μεράκι από της νοικοκυράς τα χέρια, ο νοικοκύρης, έβγαινε έξω και έριχνε κάνα-δυο σμπάρα, έτσι για τ' αντέτι και για ν' ακούσουν οι γειτόνοι, πως αξιώθηκαν να την κόψουν κι εφέτος.

Φεύγοντας την προηγούμενη μέρα από τη Ζάκυνθο, η Μάνα, με δάκρυα στα μάτια, μας έδωσε την κουλούρα μας να την κόψουμε στη θάλασσα... Με πόση πίκρα, πόσο σπαραγμό αποχαιρέτησα, αφήνοντας πίσω, ό,τι πιο αγαπημένο και ιερό... πατέρα, μάνα, αδέλφια, ανίψια, γνωστούς και φίλους, το σπίτι μου, τη γειτονιά μου, τον τόπο μου, το νησί μου το πολυαγαπημένο...


Στοιβαχτήκαμε μες στο καράβι εκατοντάδες, παλικάρια και κοπέλες που πήραν τους δρόμους, φοβισμένοι κι άβγαλτοι, να βρουν την τύχη τους, άλλοι, όπως εμείς, με μικρά παιδιά, άλλοι με μεγάλες οικογένειες με αναστημένα παιδιά και τους γέρους γονείς τους.


Το σφύριγμα του καραβιού όπως ξεκινούσε, έσμιγε με τις καμπάνες από τις γύρω εκκλησίες στον Πειραιά, που σήμαιναν για τ' αυριανά Χριστούγεννα...


Αμφιβάλλω αν έμεινε μάτι στεγνό εκείνη την ώρα, αμφιβάλλω αν έμεινε σκέψη καθαρή και νηφάλια, σκέψη που, ίσως, δεν ήταν γεμάτη μεταμέλεια, μα, πολύ αργά πια... Το «θεριό» έσχιζε ήδη τα γνώριμα νερά απομακρυνόμενο όλο και περισσότερο από τον αγαπημένο τόπο...


Πώς να περιγράψεις τα συναισθήματα εκείνη την ώρα;;; Ένιωθα να έχω παγώσει, να μη νιώθω τίποτα παρά μόνο φόβο και αγωνία για το μεγάλο ταξίδι... Ταξίδι που διήρκεσε κοντά σαράντα μερόνυχτα... Κάναμε το γύρο των ωκεανών... Το κανάλι είχε κλείσει λόγω πολέμου. Ξαφνικά συνειδητοποίησα τον κίνδυνο που διέτρεχα, όχι τόσο εγώ αλλά τα μικρά μου... αθώα πλάσματα, που εγώ η μάνα τους που είχα χρέος να τα προστατεύω, τα υπέβαλα σε αυτή τη φοβερή δοκιμασία...


Πολλές φορές κατά τη διάρκεια αυτού του πολύ δύσκολου ταξιδιού, μετάνιωσα φριχτά για την απόφαση μου... Ίσως δεν ήμουν η μόνη... Πολλές φορές, όταν μας έκαναν εξάσκηση για περίπτωση έκτακτης ανάγκης, φορώντας μας σωσίβια και επιβιβάζοντάς μας, εικονικά, στις βάρκες, κοίταζα με τρόμο κάτω τη μαύρη θάλασσα και τα σκυλόψαρα που διαρκώς μας έπαιρναν το κατόπιν και έτρεμα και μόνο στη σκέψη τέτοιας έκτακτης ανάγκης... Κοίταζα γύρω τα μικρά παιδιά, όχι μόνο τα δικά μου (και πρέπει να ήταν πάνω από 300 παιδάκια κάτω των 10 χρονών σε κείνο το δρομολόγιο) κι ο τρόμος μου μεγάλωνε...


Μεσοπέλαγα μάς βρήκαν τα μεσάνυχτα. Ήταν πολλοί, κυρίως ελεύθεροι, που είχαν ήδη ανεβεί στα διάφορα σαλόνια όπου υπήρχαν μπουφέδες με πλούσια φαγητά, ορχήστρες, τραγουδιστές, και τόχαν ρίξει στο φαγοπότι και στο γλέντι. Οι περισσότεροι από μας, είχαμε κουρνιάσει στις στενές κουκέτες, προσπαθώντας όχι μόνο να βολευτούμε όσο καλύτερα μπορούμε, αλλά και να το πάρουμε απόφαση, πως εκεί θα περνούσαμε πάνω από 38 νύχτες υποχρεωτικά δεμένοι στις κουκέτες λόγω σφοδρών θαλασσοταραχών, όταν στη σιγαλιά της νύχτας, ακούσαμε όμορφες φωνές να ψάλλουν τα Χριστουγεννιάτικα Κάλαντα... Ξαφνιασμένοι σηκωθήκαμε, ανοίξαμε τις πόρτες και με φοβερή συγκίνηση είδαμε τον Καπετάνιο και μέλη του πληρώματος να πηγαίνουν γύρω ψάλλοντας τις γνώριμες μελωδίες της Χρονιάρας μέρας... Τα μάτια, που δεν είχαν προλάβει να στεγνώσουν, άρχισαν πάλι να τρέχουν ασταμάτητα... Έπρεπε να συνηθίσουν οι κρουνοί... Είχαν πολλή δουλειά να κάνουν για πολλά, πάρα πολλά χρόνια...

Πέρασαν πολλά χρόνια για να μπορέσω να γιορτάσω και να χαρώ αυτή τη μέρα...το ίδιο και οι πολυαγαπημένοι μου γονείς...αυτή τη μέρα, ζωντάνευε ξανά η στιγμή του φευγιού...και πονούσε, πονούσε πολύ...

Ευχές πολλές σε όλους σας να περάσετε με υγεία και χαρά τις Άγιες Ημέρες, κοντά στα αγαπημένα σας πρόσωπα...

Με αγάπη πάντα,
δ.μ.τ.

12 σχόλια:

P. Kapodistrias είπε...

Αγαπημένη Φίλη Διονυσία,

Όχι μόνον έβαλες το μαχαίρι έως το κόκκαλο, αλλά το έστριψες κιόλας...
Βεβαίως μίλησες από την καρδιά σου και εμπειρικά, αναδεικνύοντας τα πάθη και τα λάθη (που δεν έγιναν... μάθη) της φυλής μας.

Σε δάκρυα αναλύεται όποιος διαβάσει το σημερνό σου κείμενο, αλλά ΠΡΕΠΕΙ. Για να θυμούνται οι παλαιότεροι και να μαθαίνουν οι νεότεροι. Ετούτος ο τόπος είναι βουτηγμένος, όχι μονάχα στο αίμα, αλλά και στο δάκρυ, που πλειστάκις είναι καυστικότερο από το αίμα.
Πόσοι και πόσοι απόθαναν με το μαράζι της ξενιτιάς... Πόσοι γέροντες γονείς απογέρασαν και μαράζωσαν και θάφτηκαν με αυτό το μαχαίρι στα σωθικά...
Σκληρές ιστορίες, τις οποίες πρωτίστως εσύ έχεις ζήσει...
"Και διηγώντας τα να κλαις..."

Πάντως προσωπικά σ' ευχαριστώ γι' αυτή την ένεση αυτοσυνειδησίας ή μάθημα ιστορίας που μάς παρείξες σήμερα.

Εύχομαι εκ μέρους όλων να είσθε ΠΑΝΤΑ ΕΔΩ κοντά μας! Και διαρκώς να εορτάζετε Χριστούγεννα!

Μαρία Σ είπε...

Αγαπητή Κυρία Μούσουρα
Με συγκινήσατε με τα γραφόμενα σας.
Τρείς αδελφους είχα στην Αυστραλία ,οι 2 εχουν γυρίσει στην Ελλάδα και ο μικρότερος εχει μείνει πίσω και λέει πάντα αλλοίμονο σε αυτόν που εχει γνωρίσει δύο πατρίδες.
Καλά Χριστούγεννα ευχομαι σε εσας και την οικογενειά σας και με υγεία η καινούρια χρονιά .

Daniel είπε...

Αχ παμφίλτατε π. Παναγιώτη...
Νάξερες τι πληγές άνοιξες με την υπέροχη, θαυμάσια, αλλά τόσο οδυνηρή οπτικοακουστική σου προσθήκη στο ταπεινό μου κείμενο...Οι στερεμένοι, πια, όπως ήθελα να πιστεύω κρουνοί άνοιξαν πάλι...ανεξέλεγκτα, τα μάτια έτρεχαν και τρέχουν...ναι, έτσι στοιβαγμένοι μέχρι τ΄αμπάρια κάτω...κι καμπάνες να χτυπούν χαρμόσυνα για τα Άγια Χριστούγεννα...και να σμίγουν με τη φωνή του Καζαντζίδη από κάποιο κοντινό μπαλκόνι να τραγουδάει για το ψωμί τηε ξεντιτιάς το πικρό...μόνο που όσο πικρό και νάταν, έθρεψε εμάς και τα παδιά μας και τώρα τα εγγόνια μας...
...έτσι στερήθηκε η Ελλάδα τόσες χιλιάδες νέους ανθρώπους...φαντάζεσαι αν όλοι είχαμε μείνει πίσω και κάναμε εκεί φαμελιές και τα παιδιά κι εγγόνια μας κι εμείς δεν χτίζαμε άλλες πατρίδες αλλά τη δικιά μας;;;
Καλύτερα να σταματήσω εδώ...
Προσαρμοσμένοι είμαστε όλοι, τακτοποιημένοι, αλλά, ο πόνος δεν τελείωσε...και η πληγή εκί που πάει να επουλωθεί...νάσου και ματώνει ξανά και ξανά και ξανά...ιδιαίτερα με κάθε επιστροφή για πολλούς και ποικίλους λόγους...μερικούς από αυτούς τους αναφέρω στην ομιλία μου περί Μετανάστευσης, όπου είχες την καλοσύνη αγαπητέ μου πάτερ να αναρτήσεις στη σελίδα σου, "Παραθέματα Λόγου".
Να είσαστε καλά πάντα και να θυμόσαστε πως εμείς οι ξενιτεμένοι δεν σας ξεχνάμε ποτέ και σας αγαπάμε πολύ.
δ.μ.τ.

Daniel είπε...

Αγαπητή μου Μαρία,
νάξερες μόνο πόση αλήθεια βρίσκεται στου αδελφού σου τα λόγια...μόνο όποιος βίωσε τις δύο πατρίδες μπορεί να το νιώσει...για τους πολλούς, τους άσχετους, ίσως να ακούγεται και...φαιδρό ή μελό...γιατί δέν έφυγαν, δεν πόνεσαν...
να έχεις καλά κι Ευλογημένα Χριστούγεννα,
Με αγάπη,
δ.μ.τ.

None είπε...

Τι έπαθα απόψε! Συγκινήθηκα. Μού θύμισες και το έργο ΝΥΦΕΣ. Το έχεις δει; Ο καημός είναι πάντα καημός. Το καταλαβαίνω. Κ' εγώ έχω πολλούς ξενιτεμένους.

Daniel είπε...

Και βέβαια το είδα το έργο "Νύφες",αγαπητέ/ή μου ΝΟΝΕ, όμως, και να μην το έβλεπα δεν θα έπαιζε κανένα ρόλο γιατί πολλές τέτοιες "νύφες" τις γνώρισα από πρώτο χέρι, συνταξίδεψαν μαζί μου τότε...το χειρότερο, πολλές από αυτές τις γνώρισα τα κατοπινά χρόνια μέσω της δουλειάς μου, Ψυχιατρική Διερμηνέας...μερικές, γιαγιάδες πια, τις βλέπω επαγγελματικά ακόμα...
Δε νομίζω να χρειάζονται περισσότερες εξηγήσεις...
Λες πως έχεις πολλούς ξενιτεμένους...να τους θυμάσαι και να τους αγαπάς, δείχνοντας τους αυτή τη θύμηση κι αγάπη, μ΄ένα τηλεφώνημα, ένα γράμμα, μία κάρτα...
Να είσαι καλά και να γιορτάσεις όσο πιο όμορφα γίνεται τις επερχόμενες Άγιες Ημέρες με την οικογένεια σου και όλα τα αγαπημένα σου άτομα,
πολλά-πολλά χαιρετίσματα,
δ.μ.τ.

Παύλος Φουρνογεράκης είπε...

Αγαπητή κυρία Μούσουρα,

Ευχαριστούμε για το συγκινητικό κείμενο, έτσι για να μαθαίνουμε και … να μην ξεχνάμε ότι επαναλαμβάνεται και σήμερα το ίδιο φαινόμενο και πρόκειται να ενταθεί στο μέλλον. Εκατομμύρια άνθρωποι μεταναστεύουν με αντίξοες συνθήκες και αβέβαιο μέλλον. ΄Εχουν ανάγκη βοήθειας, ιδιαίτερα τώρα στις γιορτές που τα πάντα βρίσκονται σε ένταση: μοναξιά, φτώχεια, καταναλωτισμός, γλέντια, πόθοι, όνειρα, προσευχές, δάκρυα….

Σας στέλνουμε τα φιλιά μας και την αγάπη μας εκεί στο μακρινό «Μπεργούνι»

Daniel είπε...

Αγαπητέ κ. Φουρνογεράκη,
Δυστυχώς, έχετε απόλυτο δίκιο σε αυτά που λέτε...Τίποτα δεν άλλαξε...και το μέλλον, ζοφερό το βλέπω.
Ολοένα καταφθάνουν κι εδώ στις ακτές της Αυστραλίας σαπιοκάραβα φορτωμένα με δυστυχισμένους ανθρώπους που ζητούν μια θέση στον ήλιο, μια θέση πολύ δύσκολο να βρεθεί...και η ζωή συνεχίζεται...

Ανταποδίδω την αγάπη, τα φιλιά και τις ευχές σας,
με αγάπη και νοσταλγία περισσή από το...Μπεργούνι που αύριο θα μας ζεματίσει με 36 βαθμούς,
δ.μ.τ.

Ανώνυμος είπε...

Καλή μου φίλη Διονυσούλα
Πολύ συγκινητικό το τόσο επίκαιρο
σημερινό σου κείμενο που έχει τις
ρίζες του τόσα χρόνια πριν.
Είμαι σίγουρη ότι όποιος έζησε αυτές
τις εμπειρίες θα συγκινήθηκε διαβάζοντάς
το και θα ξανάζησε τα δικά του.
Πολλές ευχές για τις γιορτές.
Με αγάπη
V.V.

Χαρά Θ. είπε...

Αγαπητή κα Μούσουρα δεν νομίζω να υπάρχει σπίτι χωρίς ξενιτεμένο (εμείς έχουμε ακόμα 3 στην Αμερι κή,που μπορεί να μην ξαναγυρίσουν αλλά δεν ξεχνάμε ποτέ και η λαχτάρα τους θα μας καίει τα σωθικά).Οπως καταλαβαίνετε λοιπόν το κείμενό σας μ άγγιξε ακόμα μία φορά, διότι το φευγιό της θείας μου με τις συνομίληκές μου ξαδέλφες δεν θα το ξεχάσω ποτέ,που σφιχταγκαλιαστήκαμε κλαίγοντας και δεν μπορούσαν να μας ξεκολλήσουν, σαν να καταλαβαίναμε μικρά κοριτσάκια (Β Δημοτικού) οτι δεν θα ξαναβλεπόμασταν (την μία την είδα μια φορά απο τότε).
Δυστυχώς αυτές είναι οι άκλειστες πληγές μιας Ελλάδας που έχασε τον ανθό της στα δύσκολα χρόνια και καλά κάνετε και μας θυμίζετε μέρες που είναι γιατί ΔΕΝ πρέπει να ξεχνάμε.
Νάστε καλά εκεί που βρίσκεστε,ΔΕΝ μπορούμε να σας ξεχασουμε γιατί είστε σάρκα απο τη σάρκα μας, μνήμες απο τη μνήμη μας και δεν γίνεται να ξεχαστείτε.
ΚΑΛΗ ΧΡΟΝΙΑ ,με υγεία και οικογενειακή ευτυχία.

Daniel είπε...

Εκλεκτή φίλη,
καλώς μάς ήλθες, τι ευχάριστη έκπληξη ήταν αυτή!!! Μπορεί να επέλεξες την...ανωνυμία για τους πολλούς και σέβομαι την επιλογή σου, όμως, με οδήγησες στ΄ αχνάρια σου μ΄ εκείνο το "Διονυσούλα" από την ξεχασμένη νιότη...
Να είσαι καλά πάντα και να μάς έρχεσαι,
Φιλιά κι αγάπη,
δ.μ.τ.

Daniel είπε...

Καλή μου Χαρά,
βάλσαμο παρηγοριάς τα λόγια σου για όλους εμάς που ζούμε εκτός...Μη σου φανεί εγωιστικό, αλλά γλυκαίνει τη ψυχή την παραπονεμένη η σκέψη πως ΔΕΝ ξεχαστήκαμε και πως σάς λείπουμε, όσο ίσως, μάς λείπετε κι εσείς...
Ο χειρότερος και πιο οδυνηρός πόνος του ξενιτεμένου είναι η σκέψη/γνώση πως αυτοί που άφησε πίσω τον διέγραψαν από άνθρωπο της καρδιάς τους, κι έτσι ευκαιριακά, αν το φέρει η συζήτηση, θυμούνται πως, ναι, έχουν κι εκείνοι κάποιον που ζει στα ξένα. Μη σε ξαφνιάζουν αυτά, να ήξερες μόνο πόσοι και πόσοι ζουν μ΄ αυτή τη γνώση...
Να ήξερες μόνο πόσοι και πόσοι ήλθαν σε πολύ άσχημη ρήξη με τους δικούς τους εκεί επειδή έκαμαν την αποκοτιά να διεκδικήσουν μια σπιθαμή γης από την πατρική περιουσία, έτσι για να μην νιώθουν αποκομένοι από τις ρίζες τους,λες κι εκείνοι δεν ήταν παιδιά των ίδιων γονιών, λες κι ήταν ψυχοπαίδια, με αποτέλεσμα να μην έχουν πού να μείνουν ακόμα κι αν έλθουν για λίγες εβδομάδες στη πατρίδα, πρωτίστως και κυρίως για να δουν δικούς και φίλους...
Διαβάζοντας τη στιγμή αποχωρισμού σου από τις ξαδέλφες σου, ήλθε στο νου μου,(λες κι έσβησε ποτέ), παρόμοια σκηνή που, αναγκαστικά, με απέσπασαν από την αγκαλιά της αγαπημένης μου αδελφής...Στο διήγημα "Το Βάζο", από την πρώτη διηγηματική μου συλλογή, με τίτλο, "Ο Κραταιός Νόστος", αναφέρομαι σε αυτές τις τόσο δύσκολες στιγμές...
Να είσαι καλά Χαρά μου και να έχεις μια πολύ όμορφη και καλή χρονιά με τα αγαπημένα σου άτομα εντός κι εκτός Ελλάδας και να εξακολουθήσεις να αγαπάς και να σκέφτεσαι τους αγαπημένους σου στην Αμερική.
με την αγάπη μου,
δ.μ.τ.