Η Πάπισσα Ιωάννα και ο σκουράτζος

Γράφει η Διονυσία Μούσουρα-Τσουκαλά από τη Μελβούρνη

Σαν το τραγούδι «γι’ αλλού κινήσαμε, γι’ αλλού κι αλλού η ζωή μάς πάει», ε, κάπως έτσι ξεστρατίζει κι ο νους μου. Άλλο είχα προγραμματίσει να μοιραστώ μαζί σας, κι αλλού η θύμηση με πήγε!

Έλα όμως που τσίγκλησαν τη μνήμη τα πρόσφατα γεγονότα με τις ανατροπές στην πρωτοκαθεδρία της Καθολικής Εκκλησίας! Μπορείς να μείνεις αδιάφορος κι ασυγκίνητος σε όλα τα ευτράπελα και όχι μόνο που λέχθηκαν και γράφτηκαν  μέχρι που να βγει λευκός καπνός από την άγια τσιμινιέρα; Όχι βέβαια. 

Έτσι, λοιπόν, η θύμηση με έφερε, ως συνήθως, πολλά χρόνια πίσω, τότε που οι καταστρεπτικοί σεισμοί δεν άφησαν λίθο επί λίθου στο Νησί το πολυαγαπημένο... και η 40μερη πυρκαγιά που ακολούθησε, ήλθε να ολοκληρώσει την ανεπανόρθωτη, την τραγική καταστροφή!

Δε θυμάμαι αν ήταν την πρώτη ή τη δεύτερη χρονιά που μέναμε σε σκηνές στην Μπόχαλη, στου Λάτα το περιβόλι, που αργότερα έγινε σύζυγος της αδελφής μου. Μέναμε πολλές οικογένειες μαζί, συνοικισμός ολόκληρος. Όπως και αλλού γράφω, μία-δυο οικογένειες στην κάθε σκηνή, ανάλογα με τα άτομα της οικογένειας, κοντά-κοντά οι σκηνές για λόγους σιγουριάς κι ασφάλειας κι όπου κάθε οικογένεια είχε διαλέξει από ένα δέντρο, πορτοκαλιά ή λεμονιά, που η νοικοκυρά τη διακοσμούσε με ό,τι κατσαρολικά, μπρίκια κι άλλα κουζινικά σκεύη, άλλα κουτσά, άλλα στραβά,  μπόρεσε να διασώσει από τα ερείπια του σπιτιού της. Πολύ γραφικό κι όμορφο θέαμα, όντως!

Η μόνη μας ψυχαγωγία, να μαζευόμαστε όλοι μόλις νύχτωνε στην... πλατεία του συνοικισμού, δηλαδή κάπου στη μέση που υπήρχε ένα μικρό ξάγναντο, και να περνάμε ευχάριστα τις ώρες μέχρι να πάμε για ύπνο, σκαρώνοντας οι μεγάλοι αθώες και καλοπροαίρετες μάντσιες ο ένας στον άλλον, λέγοντας διάφορα ανέκδοτα (θυμάμαι πολλά από αυτά ήταν γύρω από τις θυμοσοφίες και τα παθήματα του Χότζα), καθώς και με διάβασμα.

Τι εννοώ, όταν σκοτείνιαζε για καλά κι ανάβαμε λύχνους και λάμπες πετρελαίου, όλα κρεμασμένα ή τοποθετημένα επιδέξια πάνω στο δέντρο, συγκεντρωνόμαστε μικροί-μεγάλοι και καθισμένοι σε σκαμνάκια αν υπήρχαν,  κορμούς δέντρων κι εμείς τα παιδιά κατάχαμα ή σκαρφαλωμένα στα χαμόκλαδα, όπου ο αναγνώστης της βραδιάς, (άλλαζαν κάθε βράδυ, με κυριότερους το Γιάγκο Λάτα και τον παπάκη μου),  διάβαζε κάμποσα κεφάλαια από βιβλία λογοτεχνίας, εκείνα που διασώθηκαν από βιβλιοθήκες, όπως του παπάκη μου, του Λάτα και άλλων.   

Γιατί ο Ζακυνθινός, αγαπούσε πάντα τα γράμματα, κάτω κι από τις πιο αντίξοες συνθήκες και τότε διαβάζαμε πολύ μικροί-μεγάλοι! Κάτι που πολύ φοβάμαι, δε συνηθιέται και τόσο στις μέρες μας... Προσωπικά, από πολύ μικρή ηλικία ο παπάς, άγιο το χώμα που τον σκεπάζει, μου είχε κάνει πλύση εγκεφάλου για το ότι ο σωστός άνθρωπος πρέπει να διαβάζει τουλάχιστον πενήντα σελίδες την ημέρα, συνήθεια που διατήρησα μέχρι σήμερα και την πέρασα και στα παιδιά μου!

Καλοκαιράκι λοιπόν στο περιβόλι, μόλις νύχτωσε, συγκεντρώθηκε η ομήγυρη γύρω από το Γιάγκο, που διάβαζε εκείνο το βράδυ και συνεπαρμένοι μικροί-μεγάλοι στην κυριολεξία κρεμόμαστε από τα χείλη του γιατί διάβαζε την Πάπισσα Ιωάννα κι είχε φτάσει σε άκρως ενδιαφέρον κεφάλαιο!  Εκεί που αποκαλύπτεται ότι ο νέο-εκλεγείς  Πάπας ήταν γένους... θηλυκού(!).  Ήταν τόση η προσήλωσή μας που κανείς δεν πήρε χαμπάρι πως είχε περάσει πολύ η ώρα και δεν είχαμε φάει ακόμα το πενιχρό βραδινό μας.

Κάποια στιγμή έδωσε το έναυσμα ο παπάκης μου για διακοπή της ανάγνωσης και κάπως μουδιασμένα και δισταχτικά, επηρεασμένοι όλοι από την καταπληκτική ιστορία που ακούγαμε από την εκφραστική ανάγνωση του Γιάγκου, ακούσαμε τον παπά που είχε σηκωθεί πρώτος και πήγε στο φανάρι (είδος ντουλαπιού τροφίμων που στα τοιχώματα είχε λεπτή κρισάρα, ώστε να μην μπαίνουν μεν ζωύφια μέσα,  να αερίζονται δε τα τρόφιμα  και το οποίο το κρεμούσαν οι νοικοκυρές κάπου ψηλά ώστε να μην το φτάνουν και κάνουν... επιθέσεις οι γάτες και σε σκιερό και δροσερό μέρος ώστε να μη χαλάνε τα τρόφιμα), να ωρύεται και να απειλεί θεούς και δαίμονες. Τρέχουμε όλοι αλαφιασμένοι και, ανάμεσα στις φωνές και στον πανζουλισμό που επικρατούσε, προσπαθούμε να καταλάβουμε τι συμβαίνει, τρομοκρατημένα εμείς τα παιδιά και η παπαδιά ότι κάτι έπαθε ο πατέρας μας!!!

Δε θυμάμαι ποιος/ά κατάφερε να κατευνάσει τον παπά και να μάθει το... τραγικό συμβάν! Ένας γάτος από τους πολλούς αδέσποτους που γυρνούσαν γύρω, είχε καταφέρει να ανοίξει το φανάρι και να βουτήξει ...ολόκληρο σκουράτζο που ο παπάς προόριζε για βραδινό αφού τον έψηνε σε εφημερίδες, όπως γινόταν τότε, όταν όλοι εμείς αφοσιωμένοι στη... Πάπισσα, (που να πάρει την Πάπισσα και το σόι της),  ούτε που πήραμε χαμπάρι τι γινόταν πλάι μας!!! 

Το τι γέλιο ακολούθησε δεν περιγράφεται. Ο καλοκάγαθος παπάς, ξερός και κείνος από τα γέλια τα ‘βαλε με το Γιάγκο, αφού οπωσδήποτε μόνο ο δικός του γάτος ο κακός που τον είχε κακομάθει και του είχε δώσει πολλά θάρρητα θα είχε κάνει τη ζημιά, γιατί τα άλλα γατιά ούτε που θα τολμούσαν να κάνουν κάτι τέτοιο!!!

Εκεί που το είχαμε ξεφωνίσει όλοι από τα πολλά γέλια και τα σχόλια, παίρνει πολύ σοβαρό ύφος ο παπάς, επιβάλλει την τάξη  και κάνει βαριές δηλώσεις:

- Για να αθωωθεί ο γάτος του Γιάγκου, ας βγει επιτροπή εδώ και τώρα, που θα πιάσει όλα τα γατιά, θα τους ανοίγει το στόμα σε ένα-ένα και θα το μυρίζει να δει ποιο βρομάει σκουράτζο!!! Όταν βρεθεί ο ένοχος, θα παρουσιασθεί ενώπιον όλης της ομήγυρης, θα του απαγγελθεί η βαριά κατηγορία και η πλειοψηφία με ανάταση του χεριού θα ψηφίσει για την τιμωρία!!!

Ο αείμνηστος παπάκης μου, είχε μοναδικό τρόπο να σκαρώνει μάντσιες  και έτσι, που μέχρι να καταλάβεις ότι δε σοβαρολογεί, είχες προβληματιστεί στ’ αλήθεια!!!

Περιττό φυσικά να σας περιγράψω το τι επακολούθησε όταν κάποια στιγμή δεν άντεξε ούτε ο ίδιος και ξέσπασε σε τέτοια γέλια που για πολλή ώρα αντηχούσε η Μπόχαλη από τα υστερικά γέλια όλων μας!!!

Άπειρες φορές στη διάρκεια της ζωής του τού θυμίζαμε εκείνη την αξέχαστη βραδιά...

Μετέπειτα, όταν Εκείνος έφυγε, εμείς τα παιδιά του, ιδιαίτερα εγώ και η αδελφή μου που είμαστε μεγαλύτερες, γιατί ο αδελφός μου ήταν μικρός για να θυμάται, αναφερόμαστε σε κείνο το αλησμόνητο περιστατικό ευλογώντας την Πάπισσα Ιωάννα που έγινε, άθελά της, αφορμή για μια τόσο όμορφη θύμηση!!!!

Με την αγάπη μου σε όλους,

δ.μ.τ.