Το βολίμι, το αμίλητο νερό, η αγκινάρα, το πηγάδι

Γράφει η ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΜΟΥΣΟΥΡΑ-ΤΣΟΥΚΑΛΑ 

Λίγες μέρες πριν, σε όλη σχεδόν την Ελλάδα, «γιορτάστηκε» ο Κλήδονας!!! Παλιά ήθη κι έθιμα που τείνουν να εκλείψουν στις μέρες μας. Φυσικά, δεν γιορτάζεται με τον  ίδιο τρόπο σε όλα τα μέρη, κάθε τόπος έχει τις ιδιαιτερότητες του, οπωσδήποτε η Ζάκυνθος, δεν θα μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση!

          Δεν είμαι σίγουρη, λόγω μακρόχρονης απουσίας, αν οι σημερινές κοπέλες, γιατί τα πρωτεία σε αυτά τα είχαν συνήθως οι κοπέλες,  ασχολούνται πια με τέτοια τερτίπια, αφού οι λόγοι για όλα αυτά, δεν ισχύουν σήμερα. Σήμερα κάθε νέος και νέα αποφασίζουν εκείνοι αποκλειστικά με ποιον θα συνδεθούν, πότε και αν θα παντρευτούν και το κυριότερο, ποιον θα πάρουν! Οι γονείς, συνήθως, απλά ενημερώνονται!

          Δεν ήταν πάντα έτσι όμως, ακόμα και στα δικά μου χρόνια, αλλά περισσότερο οι παλιότερες γενιές, περίμεναν αμάν και πώς την ημέρα, ώστε μέσω όλων αυτών των τρόπων, να «μάθουν», αν θα παντρευτούν σύντομα και το κυριότερο, να δουν κάποια σημάδια που θα οδηγήσουν τη σκέψη τους στον πιθανό γαμπρό!

          Προσωπικά, δεν πρόλαβα, ακόμα κι αν περνούσε από το νου μου η ιδέα για κάτι τέτοιο, αφού ούτε είκοσι χρονών δεν ήμουν, όταν παντρεύτηκα! Θυμάμαι, όμως, τη Μαμά μου, να μας διηγείται, όταν μεγαλώσαμε, πώς «έμαθε» ότι θα παντρευόταν άνθρωπο που θα είχε σχέση με την εκκλησία. Την ακούγαμε με την αδελφή μου εκστασιασμένες όσο είμαστε μικρές... Κάθε χρόνο,  τ’ Άι Γιαννιού, μαζεύονταν όλες οι κοπέλες της παντρειάς, να πάνε στο πηγάδι. Εκεί, με τη σειρά, σκεπάζονταν με ένα κόκκινο μεγάλο πανί που έφερναν  από το σπίτι, έσκυβαν μέσα στο πηγάδι κουκουλωμένες έτσι ώστε το άνοιγμα του πηγαδιού να καλύπτεται πλήρως  και κοίταζαν αμίλητες στο βάθος του πηγαδιού για πολλή ώρα. Τόσο, μέχρι που μέσα στο νερό να δουν σημάδι! Κι η μαμά μου λέει πως, όταν ήλθε η σειρά της,  μετά από πολλή ώρα,  τόση που είχε κάπως μισοζαλιστεί,  είδε να προβάλει από μια μεγάλη πόρτα ένας νέος άνδρας ψηλός και αδύνατος, που φορούσε κάτι σα μανδύα, κρατούσε ένα πολύ μεγάλο βιβλίο, σαν ευαγγέλιο, ανοιχτό στα χέρια κι μουρμούριζε λες κι έψελνε σιγανά!!! Ισχυριζόταν πάντα, πως μέχρι τότε ούτε που γνώριζε έστω και εξ όψεως τον παπάκη μου!

          Όμως, δεν πέρασε πολύς καιρός και ο παπάκης μου, που ήδη ετοιμαζόταν να φορέσει το ράσο του ιερωμένου και ο οποίος μας ομολόγησε κρυφογελώντας κάποτε ότι την έβλεπε που περνούσε και του άρεσε, έστειλε προξενιό και παντρεύτηκαν!

          Άλλα κορίτσια, συνήθιζαν το έθιμο της αγκινάρας για να δουν αν θα παντρεύονταν μέσα στο χρόνο. Έπαιρναν μιαν αγριαγκινάρα, την έψηναν στη φωτιά και το βράδυ την έβαζαν κάτω από το μαξιλάρι. Αν είχε...ανθίσει (!) το πρωί, σήμαινε πως πολύ σύντομα θα παντρεύονταν!!!

          Άλλες πάλι επέλεγαν άλλο τρόπο, το αμίλητο νερό.  Πήγαιναν στη βρύση ή σε πηγάδι, αν δεν υπήρχε βρύση, έβγαζαν ένα σίγλο νερό και ανεξάρτητα ποιον θα συναντούσαν στο δρόμο μέχρι να πάνε σπίτι, ή τι θα άκουγαν, απαγορευόταν να κάνουν κιχ. Πίστευαν πως το πρώτο ανδρικό όνομα που θα άκουγαν, θα ήταν αυτό του μελλοντικού συζύγου και άρχιζαν να φέρνουν στο νου όλους τους ελεύθερους νέους με αυτό το όνομα. Όμως, για να «στρέξει», ακόμα κι αφού άκουγαν το πρώτο ανδρικό όνομα, έπρεπε να φτάσουν σπίτι αμίλητες, αλλιώς θα ακυρωνόταν η προφητεία!

          Τέλος, και μ’ αυτό δεν ασχολιούνταν συνήθως τα κορίτσια αλλά οι μανάδες, «έριχναν το βολίμι». Βολίμι, εννοούσαν τον μόλυβδο. Φρόντιζαν από πολύ καιρό πριν να μαζεύουν κομματάκια από μόλυβδο, τα έβαζαν σε μια κουρούπα στη φωτιά για να λιώσουν και μετά τα άδειαζαν σε σίγλο με κρύο νερό να στερεοποιηθούν, όπου κι έπαιρναν διάφορα σχήματα. Μετά, προσέχοντάς τα σαν κόρες οφθαλμού, τα πήγαιναν σ’ εκείνες που ήξεραν πώς να «διαβάζουν» το βολίμι. Αυτές, ανάλογα με τα ακανόνιστα σχήματα που είχε πάρει όταν έπεφτε στο κρύο νερό, «ερμήνευαν» αυτά που έβλεπαν, δημιουργώντας, κάποιες φορές απορίες κι ερωτηματικά στην ενδιαφερόμενη, άλλες, προσδοκίες κι ελπίδες κι άλλοτε πάλι φοβερές ανησυχίες!

          Κατά κάποιο τρόπο, όμορφα έθιμα που αμφιβάλλω αν τηρούνται σήμερα. Μολονότι, ακόμα και σήμερα, πολλά άτομα αμφοτέρων των φύλων, προστρέχουν σε καφετζούδες κι άλλα πιο... τελειοποιημένα μέσα, όπως μέντιουμ, «παραψυχολόγους», αστρολόγους και κάθε λογής «ειδικούς», για να μάθουν τι τους επιφυλάσσει το αύριο. Σεβόμαστε του καθενός τη γνώμη, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι συμφωνούμε!

          Με την αγάπη μου πάντα,  
          δ.μ.τ.