e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Κυριακή 4 Ιανουαρίου 2015

Το πατροπαράδοτο "πάλκο του Φωτώνε" και οι λοιπές διακοσμήσεις για τη μεγάλη Γιορτή

Γράφει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας 
































Ολημερίς σήμερα, προπαραμονή των Θεοφανίων, ασχοληθήκαμε -οι τηρητές των πατρικών παραδόσεων- με το στήσιμο του πάλκου του Φωτώνε, στον ναό της Παναγούλας μας, εδώ στο Μπανάτο, όπου θα γίνει αύριο και μεθαύριο ο καθιερωμένος Μέγας Αγιασμός!

Όσοι μας ακολουθούν -ως πιστοί αναγνώστες του πολυπεριοδικού μας- γνωρίζουν ότι το πάλκο του Φωτώνε, είναι εκ των ών ουκ άνευ για τον εορτασμό! Επί του πάλκου τα σχετικά τραπέζια, η σκαλουνάδα που συμβολίζει τη θεία συγκατάβαση και επιφάνεια, παντού πάμπολλα πορτοκάλια ή νεράτζια, πλησμονή προτοκαλόφυλλων ή νερατζόφυλλων, διακόσμηση με το φυτό, που ονομάζουμε "σπαθί", οι καλλιτεχνικές αγιαστήρες (έργα ανθοδετικής, πραγματικά), η αναγεννησιακού τύπου κολυμπήθρα, γνωστή σ' εμάς ως "κόγκα" (ποικίλει ανάλογα με τις δυνατότητες του ναού) κι εντέλει το μεράκι του Εφημερίου, μαζί με τους συνεργάτες του, εκείνους πάντως που πασχίζουν να ομορφύνουν, όσο το δυνατόν περισσότερο, την λαμπρή γιορτή των Επιφανίων του Θείου Λόγου!

Δεν μπορούμε να μην θυμηθούμε κάτι και που παλαιότερα έχουμε επαναλάβει. Είναι τόση και τέτοια η επιμέλεια των Ζακυνθινών Ιερέων για το πάλκο του Φωτώνε, ώστε ο παλαιός λόγιος της Ζακύνθου Ανδρέας Α. Αβούρης, διασώζει το εξής περιστατικό, στο μικρό (αλλά μεστό περιεχομένου) βιβλίο του "Τύποι Ιερέων" [τύποις Καθημερινής, Ζάκυνθος 1940, σσ. 14-16]: 

"(…)
          Την εποχήν εκείνην συνήθειζον -όπως και τώρα- εις τας εκκλησίας την ημέραν των Θεοφανείων να στήνουν εις την μέσην παράλληλα του αρχιεπισκοπικού θρόνου το λεγόμενον πάλκο επί του οποίου ετελείτο η Βάπτισις. Μεταξύ δε των κεντρικών ναών εγεννάτο η άμιλλα εφημερίων και επιτρόπων περί του καλυτέρου, πλουσιωτέρου και υψηλοτέρου πάλκου.
          Πάντοτε όμως νικητής ανεδεικνύετο ο παπά Σαράντης με το πάλκο που κατεσκεύαζε εις τους αγίους Πάντας. Κάποια χρονιά όμως που η άμιλλα επρομηνύετο ζωηροτέρα και ελέγετο ότι το πάλκο της Μητροπόλεως θα ήτο το καλύτερο, εβάλθηκε ο παπά Σαράντης να κατασκευάση το πάλκο των αγίων Πάντων ασυναγώνιστο.
          Και το κατεσκεύασεν ως εξής.
          Εδανείσθη από την κάνεβα του Κομούτου δύο μεγάλα βουτσιά (κρασοβάρελα) και όρθια εστερέωσε εις αυτά ένα πανύψηλο πάλκο σχεδόν ως το ταβάνι της εκκλησίας. Εμπρός από αυτό εις τας δύο πλευράς ετοποθέτησε τα δύο ορειχάλκινα μανουάλια, και τους πέντε αμφιθεατρικούς πάτους του εγέμισε με άνω των ογδοήκοντα κεριών, με τους πολύχρωμους χάρτινους κρίνους. Εις την μέσην της κορυφής του πάλκου ελαμπύριζεν ο ασημένιος σταυρός του καπίτολου και υπ’ αυτόν η χρυσότευκτος εικών της Βαπτίσεως. Από το έδαφος έως το μέρος που θα ετελείτο η τελετή της βαπτίσεως ήσαν έξη σκαλοπάτια στρωμένα με βαρύτιμον τάπητα. Το όλον δε πάλκο ήτο στολισμένον με νεραντζόφυλλα και τσούφες πορτοκάλια. Εις ένα τέτοιο πάλκο χαρούμενος και υπερήφανος την ημέραν των Θεοφανείων ετέλεσε την Βάπτισιν με πάσαν μεγαλοπρέπειαν ο παπά Σαράντης και ήτο ενθουσιασμένος διότι κατά την κοινήν ομολογίαν το πάλκο της Μητροπόλεως ήτο κατώτερον από το πάλκο των Αγίων Πάντων. Όλην την ημέραν των Φώτων ο παπά Σαράντης, δεν είχε άλλη κουβέντα από το ωραίο πάλκο. Το βράδυ όμως παρά την συνήθεια του αργούσε να υπάγη σπίτι του. Όταν παρήλθεν η ώρα άρχισαν η παπαδιά και τά παιδιά του να ανησυχούν και επήγαν προς ανεύρεσίν του. Μάταια όμως τον ανεζήτησαν εις το σπετσαρίο του Καρακίτσου κι όπου αλλού εσύχναζε.
          Τελευταία επήγανε και στο σπίτι του υπηρέτου (νόντσολου) των Αγίων Πάντων. Εκεί τους είπον ότι ο νόντσολος είνε στην εκκλησία με τον παπά. Έτρεξαν εις την εκκλησίαν η θύρα της οποίας ήτο κλεισμένη, αλλά εσωτερικώς κατέλαμπε από άπλετη φωταγωγία. Εκτύπησαν και όταν ο νόντσολος άνοιξε και εμπήκαν είδαν όλα τα κεριά του πάλκου αναμμένα και τον παπά Σαράντη να κάθεται ξαπλωμένος σε μια πολυθρόνα εμπρός από το πάλκο και να θαυμάζη τη φωταγώγησί του.
          -Τι κάνεις εδώ και επήγαμε να βουρλιστούμε γυρεύοντάς σε; τού λέει η παπαδιά.
          Και ο παπά Σαράντης χωρίς να παύση να κυττάζη το πάλκο τής λέγει.
          -Την αυγή που έκανα τη Βάπτισι δε μπορούσα να γοδέρω ετούτο το ωραίο θέαμα και για δαύτο το καμαρώνω τώρα.
          (…)"

Δεν υπάρχουν σχόλια: