Το μπαλωμένο παπούτσι

Γράφει η ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΜΟΥΣΟΥΡΑ από τη Μελβούρνη

-Μπαλωμένο παπούτσι κι εσύ;

Οι δυο γυναίκες, σχετικά μεγάλης ηλικίας, συνομιλούσαν.

Απογευματάκι Καλοκαιριού κι εγώ γύριζα από επίσκεψη στη Μάνα και στον Πατέρα, όπου τους έκανα παρέα για κάμποση ώρα, μιλώντας τους για όλα και για όλους. Ποιους όλους δηλαδή; Εκείνοι έχουν φύγει τόσα χρόνια τώρα, 34 ο Πατέρας κι 22 η Μάνα. Ξεφτίζει η μνήμη των ζωντανών, ξεφτίζει και η μνήμη των φευγάτων... Λίγοι τους θυμούνται, οι περισσότεροι απλά από φήμη, όπως θυμούνται πολλούς. Εκείνοι εκεί που βρίσκονται, θυμούνται; Δε νομίζω... γιατί οι νεκροί, τη μνήμη την αφήνουν στη Γη. Ήταν μια εσώτερη ανάγκη να νιώσω ότι «ανήκα» εκεί, ότι ποτέ δεν έφυγα και πως όλα ήταν όπως παλιά. Δεν το κατάφερα όμως... ας είναι...

Οι δυο γειτόνισσες, καθισμένες στη βεράντα του σπιτιού, μιλούσαν με ζωντάνια, με άνεση και σιγουριά, λες και κανείς δεν ακούει, μάλλον δεν τις νοιάζει πια ποιος ακούει και ποιος όχι. Τις χαιρέτισα φιλικά και με προσκάλεσαν να καθίσω για λίγο κοντά τους. Μου πρόσφεραν ένα ποτήρι δροσερό νερό. Με ενδιέφερε πολύ η συζήτηση τους, γι' αυτό και δέχτηκα την πρόσκληση, αλλά δεν ήθελα να φανώ αγενής κάνοντας ερωτήσεις.

Με ρώτησαν εκείνες όμως, αν κι εγώ... μπαλωμένο παπούτσι. Δεν ήμουν απόλυτα σίγουρη τι εννοούσαν, αν και πήγε το μυαλό μου, αλλά για να μην κάνω γκάφα, έκανα μιαν αόριστη ερώτηση. Δηλαδή;

- Να, λέγαμε εδώ με τη Φιορούλα, για παντρείες και τέτοια. Για τη σχετική παροιμία, εκείνο το, παπούτσι από τον τόπο σου κι ας είν΄ και μπαλωμένο.

Πού να βρεις άκρη. Κ' η Φιορούλα που δεν πήρε... παπούτσι από τον τόπο της κι εγώ που πήρα, ποια τάχα η διαφορά; Μέθυσος κι ο ντόπιος, μέθυσος κι ο ξένος. Κακονοικοκύρης κι ο ένας, κακονοικοκύρης κι ο άλλος. Ξύλο έτρωγα εγώ, ξύλο κι η Φιορούλα. Μωρέ λες και τους έκανε μία Μάνα!

- Και μετά σου λέει, πήρε φόρα η Φιορούλα, ας μην έπαιρνες ξένον, ας έπαιρνες χωριανό σου, τόσα καλά παιδιά υπήρχαν, αλλά είχες ξενομανία, αυτό σας τρώει εσάς τις κοπέλες!

Τώρα τι να τους πεις; Είδα κι εγώ κάποια από τα «καλά παιδιά» του χωριού μου τι οικογενειάρχες βγήκαν!!! Μέρα-νύχτα στο καφενείο να παίζουν πρέφα κι από δουλειά και προκοπή, βράστα και κλάφτα!

Σε λίγο, προστέθηκαν στην παρέα κι άλλες δυο γειτόνισσες κι ένας γείτονας κι η κουβέντα φούντωσε για καλά! Φλέγον το ζήτημα! Μερικοί υποστήριζαν τη μια άποψη κι άλλοι την άλλη. Τα επιχειρήματα συνηθισμένα, ο γάμος με χωριανό/ή ή κοντινό, είναι πιο εύκολος! Οι οικογένειες γνωρίζονται πάππου προς πάππου κι αν είχαν πάντα καλές σχέσεις, ακόμα καλύτερα, ξέρουν πούθε βαστάει η σκούφια τους και δεν θα βρεθούν προ απροόπτου κι άλλα τέτοια. Οι άλλοι πάλι ισχυρίζονταν, όσα λιγότερα ξέρεις για τη φαμελιά του άλλου τόσο καλύτερα γιατί δεν έχεις προκαταλήψεις. Οι παλιές αμαρτίες και των δυο οικογενειών παραμένουν άγνωστες και κάνουν καινούρια αρχή!

Σε αυτό το στιλ συνεχίστηκε για κάμποση ώρα η συζήτηση. Είχα αφοσιωθεί να τους ακούω, χωρίς να μιλάω. Όμως, κάποια στιγμή γύρισαν σε μένα ζητώντας τη γνώμη μου, εγώ τι έλεγα για όλα αυτά; Παπούτσι από τον τόπο σου ή από πάρα πέρα; Τόση ώρα μιλούσαν για γάμο μεταξύ συντοπιτών, ή λίγο πιο πέρα, από την Πελοπόννησο, άντε και μέχρι Αθήνα, πάντως Έλληνες! Για μια στιγμή έκανα τη σκέψη να μην επέμβω καθόλου, σκέφτηκα όμως ότι θα ένιωθαν κάπως καλύτερα αν άκουγαν και μιαν άλλη άποψη. Γιατί εμείς εδώ που ζούμε, όταν λέμε παπούτσι από τον τόπο σου, εννοούμε άτομο ελληνικής καταγωγής κι ας είναι οι γονείς του από όποια γωνιά της Ελλάδας θέλει! Αρκεί να μην πάρουν «ξένον». Αλλά και στους «ξένους» γίνονταν διακρίσεις. Άλλο να πάρουν Ιταλό/ίδα, που όπως και να το κάνεις, κοντά είμαστε κι έχουμε πολλά κοινά ή ακόμα Γιουγκοσλάβο κι άλλο να σου φέρει κάναν Κινέζο/α ή «μαύρο/η» ή Εβραίο/α ή...Μουσουλμάνο/α. Εκεί πια παραπάει... Καλά το «χρώμα», καλά η γλώσσα, καλά η κουλτούρα εντελώς διαφορετική, αλλά το σπουδαιότερο δεν είναι Χριστιανοί! Σοβαρό θέμα αυτό για τον Έλληνα, ο οποίος στην πλειοψηφία είναι θεοσεβούμενος και το θεωρεί μεγάλη προσβολή ο γαμπρός ή η νύφη να μην είναι Χριστιανοί!

Πολλά προβλήματα δημιουργήθηκαν για πάρα πολλά χρόνια από αυτούς τους μικτούς γάμους. Πολλές οικογένειες κόντεψαν να διαλυθούν. Πολλοί γονείς δεν πήγαν στο γάμο του γιου ή της κόρης, έκοψαν κάθε σχέση κι ούτε που γνώρισαν τα εγγόνια τους. Μα και αυτοί που παντρεύονταν Χριστιανούς, πάλι αντιμετώπιζαν σοβαρά προβλήματα, γιατί οι «ορθόδοξοι» γονείς απαιτούσαν να βαφτιστεί ορθόδοξα εκ νέου ο ήδη βαφτισμένος σύμφωνα με το δόγμα του. Πολλά ζευγάρια χώρισαν πριν ακόμα φτάσουν στα σκαλιά της εκκλησίας, χαλώντας και οι σχέσεις γονιών κόρης/γιου, γιατί η επιμονή τους να ξαναβαφτιστεί ο υποψήφιος, έγινε αφορμή να διαλυθεί το ζευγάρι.

Μα κι εκεί που συμβιβάζονταν, ακόμα και με την Ιταλίδα νύφη/γαμπρό, με τη γέννηση των παιδιών δημιουργούνταν άλλα προβλήματα. Πώς θα βαφτιστεί το παιδί, ορθόδοξα ή καθολικά; Κι όταν έλθει η ώρα του Σχολείου; Σε κρατικό σχολείο ή καθολικό; Και τα διαζύγια όλο και πλήθαιναν. Αν προέκυπταν τόσα προβλήματα με τους Χριστιανούς γαμπρούς και νύφες, σκεφτείτε τι γινόταν με τους μη Χριστιανούς. Γεγονός ότι και η Εκκλησία, εδώ, δεν συνέβαλε στην εξομάλυνση αυτών των προβλημάτων, γιατί οι κανόνες δεν επέτρεπαν τον χριστιανικό γάμο ανάμεσα σε άτομα που δεν ήταν αμφότεροι χριστιανοί ορθόδοξοι.

Σήμερα, τα πράγματα έχουν αλλάξει πολύ! Θα έλεγα, ωρίμασαν οι άνθρωποι ή έκαναν την ανάγκη φιλοτιμία και οι αντιδράσεις των γονιών όποιον/αν και να διαλέξει το παιδί τους, έχουν εξασθενίσει πολύ. Πολλοί νέοι σήμερα, επιλέγουν να κάνουν πολιτικό γάμο, μια κι αυτόν μόνο αναγνωρίζει η Πολιτεία κι έτσι αποφεύγουν τα βαφτίσια και την αλλαγή θρησκεύματος, ώστε να μπορέσουν να παντρευτούν και στην εκκλησία.

Αυτά τα λίγα μοιράστηκα με τους καλούς χωριανούς και, ομολογώ, τους έβαλαν σε σκέψη μεγάλη, αφού το «παπούτσι από τον τόπο σου» έπαιρνε πια άλλες διαστάσεις!

Το θέμα των μικτών γάμων, ιδιαίτερα σε «ουδέτερη» χώρα, είναι τεράστιο. Πέρυσι, σε διάλεξη που έκανα εδώ στη Μελβούρνη με θέμα: «Παππούς/Γιαγιά κι εγγόνια χωρισμένων γονιών», έθιξα πολύ αυτό το θέμα των μικτών γάμων, όπου πολλές φορές γίνεται αφορμή να αποξενωθούν ο παππούς κι η γιαγιά από τα εγγόνια που με τόση λαχτάρα περίμεναν και που τα λάτρευαν. Αν λάβουμε υπόψη ότι τα διαζύγια ανάμεσα σε Έλληνες δεν είναι λίγα, κάθε άλλο, τότε το δίλημμα με το μπαλωμένο παπούτσι, όχι απλά παραμένει, αλλά η απάντηση όλο και πιο πολύπλοκη!

Με την αγάπη μου,

δ.μ.