Στην εκδήλωση «Ιερατική Ποίηση» στην Ελληνοαμερικανική Ένωση (10-3-2015), από την οποία δημοσιεύουμε κατωτέρω φωτογραφικά στιγμιότυπα, παρέστησαν, μεταξύ άλλων:
Ο Θεοφιλέστατος Επίσκοπος Θαυμακού Ιάκωβος, ο Αρχιμ. Παντελεήμων Μανουσάκης (Καθηγητής Φιλοσοφίας στις Η.Π.Α.), ο Αρχιμανδρίτης Σεραφείμ Δημητρίου, ο πρωτοπρεσβύτερος Λεωνίδης Ψαριανός, ο πρωτοπρεσβύτερος και ποιητής Βασίλειος Θερμός, ο π. Ζήσης Κτενίδης, η συγγραφέας Αθηνά Κακούρη, ο φιλόλογος Μανόλης Χατζηγιακουμής, ο ομότ. καθηγητής της Θεολογικής Σχολής Αλέξανδρος Σταυρόπουλος, ο θεολόγος και αγιογράφος Ευστάθιος Γιαννής, ο Νίκος Καλιούρης (ανιψιός του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας Στυλιανού), η διευθύντρια του Α΄ Αρσακείου Λυκείου Ψυχικού Αμαλία Μαυροειδή, οι συνθέτες: Ιάκωβος Κονιτόπουλος, Λεωνίδας Κανάρης, Βασιλική Φιλιππαίου, Δημήτρης Ζαφειρέλλης, Γεράσιμος Σκούρης, η πιανίστρια Νικόλ Καραλή, οι καθηγητές σε ΤΕΦΑΑ Νίτσα Μπουρνέλη και Κώστας Μουντάκης, η νομικός στο ΥΠΕΞ Έφη Μπακοπούλου, ο θεολόγος Γιώργος Βλαντής από το Μόναχο της Γερμανίας, ο θεολόγος Διονύσης Σκλήρης, ο Δρ. Φιλοσοφίας Σωτήρης Μητραλέξης, ο θεολόγος και φιλόλογος Ρόνι Μπου Σάμπα (από το Λίβανο) κ.α.
Την εκδήλωση προλόγισε εκ μέρους του Hellenic American University ο Εντεταλμένος Οικονομικός Σύμβουλος Λεωνίδας Τζώνης.
Η εισαγωγή του Παναγιώτη Αντ. Ανδριόπουλου
Σας παρουσιάζουμε απόψε μία ανθολογία «Ιερατικής Ποίησης». Ο όρος ίσως δεν ακούγεται τόσο δόκιμος αλλά τον επιλέξαμε για να δηλώσουμε ότι η ποίηση αυτή είναι γραμμένη από σύγχρονους Ορθόδοξους κληρικούς ποιητές.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η ποίηση αυτή είναι κατ' ανάγκην θρησκευτική. Περιέχει τόση θρησκευτικότητα όση και η ποίηση που γράφεται γενικά από τους ποιητές. Άρα πρόκειται για καθαρή ποίηση, υπαρξιακού κυρίως χαρακτήρα. Από την ποίηση αυτή είναι λογικό να μην απουσιάζει ο Θεός, αλλά Αυτός νοείται ως αέναη αναζήτηση και ως Ον που νοηματοδοτεί την ύπαρξη και όχι ως κάτι το δεδομένο και μαγικό. Γι' αυτό σε πολλά από τα ποιήματα που παρουσιάζονται απόψε, ο Θεός υπάρχει ως αίσθηση ή καλύτερα θα λέγαμε ότι αυτό που κυριαρχεί είναι η αίσθηση του ιερού, που τόσο λείπει από την ζωή μας.
Επιτρέψτε μου δυο λόγια για το πώς προέκυψε η Ιερατική Ποίηση. Ήταν μια πρότασή μας στον Θάνο Μικρούτσικο, για την διοργάνωση "Πάτρα - Πολιτιστική Πρωτεύουσα 2006". Ο Θάνος Μικρούτσικος ενέκρινε την πρόταση και ξεκίνησε αμέσως η υλοποίησή της. Η παραίτησή του όμως από την Καλλιτεχνική διεύθυνση του θεσμού, είχε ως συνέπεια την ακύρωσή της από την διάδοχη κατάσταση.
Τον Ιανουάριο του 2007 με το Καλλιτεχνικό Σύνολο Πολύτροπον, ανεβάσαμε την "Ιερατική Ποίηση" στην ιστορική αίθουσα της Φιλαρμονικής - Ωδείο Πατρών. Σύγχρονοι Έλληνες συνθέτες δέχτηκαν την πρότασή μας και μελοποίησαν (για φωνή και πιάνο) ποιήματα σύγχρονων κληρικών που τους άρεσαν, δημιουργώντας, έτσι, ένα πρώτο corpus αυτού που ονομάσαμε "Ιερατική Ποίηση".
Το 2010 η παραγωγή ανέβηκε με την Ορχήστρα του Φεστιβάλ Πάτμου στο γνωστό και επιτυχημένο Φεστιβάλ Θρησκευτικής Μουσικής, υπό τη διεύθυνση του Καλλιτεχνικού Διευθυντού του, μαέστρου και συνθέτη Άλκη Μπαλτά.
Απόψε πραγματοποιείται και με νέα έργα για πρώτη φορά στην Αθήνα σε συνεργασία με το Πρόγραμμα Μουσικής του Hellenic American College και το Hellenic American University εδώ στο φιλόξενο θέατρο της Ελληνοαμερικανικής Ένωσης.
Στην παρουσίαση της "Ιερατικής Ποίησης" στην Πάτρα, ο π. Βασίλειος Θερμός, ένας από τους ιερείς-ποιητές πραγματοποίησε ομιλία με θέμα Η άδηλη "ποίηση" των κρυφών "ιερέων", λέγοντας μεταξύ άλλων ότι: «Ὑπάρχουν ἱερεῖς πού γράφουν ποίηση. Γιά νά φανερώσουν στόν κοινό ἔλεγχο μύχιες εὐαισθησίες. Γιά νά ὑποβάλουν τά αἰσθήματά τους στό γονιμοποιό ἄγγιγμα τοῦ ἀδελφοῦ καί νά τοῦ τά παραδώσουν φιλάδελφα γιά τή δική του γονιμοποίηση. Ἱερεῖς οἱ ὁποῖοι, πέρα ἀπό τή φωτιά τοῦ Θυσιαστηρίου πού εἶναι πάντα τό μεῖζον, "ἀνάβουν στίχους νά ξορκίσουν τό κακό πού πλάκωσε τή χώρα", γιά νά ἐπικαλεστοῦμε τόν Ρίτσο.»
Υπάρχουν πια και άλλοι ιερείς, εκτός των ανθολογουμένων στο πρόγραμμά μας, που γράφουν ποίηση. Σε μια επόμενη εκδοχή θα συμπεριλάβουμε ό,τι μας ενδιαφέρει και μας συγκινεί από τα δικά τους πονήματα.
Οι σπουδαιότεροι εκπρόσωποι της Ιερατικής Ποίησης, των οποίων ποιήματα θα ακουστούν απόψε είναι ο Αρχιεπίσκοπος Αυστραλίας Στυλιανός -ο οποίος συμπλήρωσε 40 χρόνια Αρχιερατείας στην Ωκεανία-, ο λόγιος Μητροπολίτης Πέργης Ευάγγελος από την Κωνσταντινούπολη, ο πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας από τη Ζάκυνθο, ο ιερομόναχος Συμεών ο Περουβιανός -τα ποιήματά του τα έγραψε όταν ήταν στο Άγιον Όρος-, ο πρωτοπρεσβύτερος Βασίλειος Θερμός, παιδοψυχίατρος και οι μακαριστοί, πλέον, Μητροπολίτης Κοζάνης Διονύσιος Ψαριανός και μοναχός Μωϋσής ο αγιορείτης.
Οι περισσότεροι έχουν εκδώσει αρκετές ποιητικές συλλογές, κάποιοι έχουν βραβευτεί για την ποίησή τους και από την Ακαδημία Αθηνών, όπως ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας, και γενικώς η απήχηση του ποιητικού έργου τους ολοένα και δυναμώνει.
Ποιήματα αυτών των κληρικών ποιητών μελοποίησαν σύγχρονοι Έλληνες συνθέτες, τους οποίους και ευχαριστώ από καρδιάς για την πρόθυμη ανταπόκρισή τους στην πρόσκλησή μου, που γι’ αυτούς στάθηκε μια μουσική πρόκληση.
Απόψε θα ακούσουμε τραγούδια που μελοποίησαν οι συνθέτες: Κωνσταντία Γουρζή, Λεωνίδας Κανάρης, Ιάκωβος Κονιτόπουλος, Αλέξανδρος Μούζας, Άλκης Μπαλτάς, Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου, Φίλιππος Τσαλαχούρης και Βασιλική Φιλιππαίου. Κάποια απ' αυτά είναι σε πρώτη εκτέλεση, γραμμένα ειδικά για την αποψινή εκδήλωση.
Κατά συγκυρία, αρκετοί από τους συνθέτες μας δεν βρίσκονται ανάμεσά μας γιατί είναι απόψε σε διατεταγμένη μουσική αποστολή. Η Κωνσταντία Γουρζή διευθύνει την Ορχήστρα της Λυρικής Σκηνής στην παραγωγή του Μπαλέτου της Λυρικής με έργα Μάνου Χατζιδάκι. Η Αλεξάνδρα Παπαστεφάνου ερμηνεύει απόψε στο Μέγαρο Μουσικής την Μουσική Προσφορά του Μπαχ. Ο Φίλιππος Τσαλαχούρης βρίσκεται στην γενική δοκιμή της πρώτης του όπερας Ιούλιος Καίσαρ, που ανεβαίνει αύριο στο Μέγαρο Μουσικής. Ο Άλκης Μπαλτάς στην Κύπρο, καθώς είναι διευθυντής της Συμφωνικής Ορχήστρας Κύπρου. Τους ευχαριστώ θερμά για την εμπιστοσύνη τους.
Ευχαριστώ, τον πρόεδρο του Hellenic American University κ. Λεωνίδα Κόσκο, καθώς και τον Εντεταλμένο Οικονομικό Σύμβουλο κ. Λεωνίδα Τζώνη για την καθοριστική συμβολή τους στην πραγματοποίηση της αποψινής εκδήλωσης, καθώς επίσης, τις κυρίες Λίλα Μανιώτη και Μυρτώ Τσελέντη από την Διεύθυνση Πολιτιστικού για την άψογη συνεργασία.
Ευχαριστώ, ακόμη, τον φοιτητή Ιωάννη-Πορφύριο Καποδίστρια, ο οποίος φιλοτέχνησε την αφίσα και το πρόγραμμα της εκδήλωσης καθώς και τις εκδόσεις Αρχονταρίκι για την εκτύπωση του προγράμματος.
Θέλω να ευχαριστήσω τέλος με όλη μου την ψυχή τις τρεις κυρίες που συμμερίστηκαν το πάθος μου για την Ιερατική Ποίηση και την ερμηνεύουν απόψε, μετά από σύντονη μουσική προετοιμασία και με περισσή ανιδιοτέλεια. Την διακεκριμένη πιανίστρια κυρία Βίκυ Στυλιανού, η οποία έκανε και αρκετές μεταγραφές ειδικά για την αποψινή εκδήλωση, την μέτζο σοπράνο Μαργαρίτα Συγγενιώτου, η οποία έχει ταυτιστεί με την νεοελληνική μουσική δημιουργία, και την σοπράνο Δάφνη Πανουργιά, πολύτιμη συνοδοιπόρο στην μουσική περιπέτεια.
Τέλος, ευχαριστώ όλους εσάς για την παρουσία σας και σας παρακαλώ να ξεφυλλίσουμε την ανθολογία της Ιερατικής Ποίησης, χωρίς χειροκροτήματα ενδιαμέσως, παρά μόνο στο τέλος, αν ευαρεστηθείτε.
