Ὁμιλία τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου κατά τήν εὐλογίαν τῶν Θερινῶν Κατασκηνώσεων ἐν τῇ νήσῳ Πρώτῃ (21 Ἰουλίου 2018)
Ἐλλογιμώτατε κ. Διευθυντά τῶν Πατριαρχικῶν Κατασκηνώσεων ἐνταῦθα,
Ἀξιότιμα μέλη τοῦ Διοικητικοῦ Συμβουλίου τοῦ Συνδέσμου Παιδουπόλεως καί Στέγης Ἐργαζομένης Νεάνιδος,
Ἐλλογιμωτάτη κυρία Χαραλαμπίδου μετά τῶν ἐκλεκτῶν μελῶν τῆς Συνοδείας σας,
Ἀγαπημένα μας παιδιά,
Μέ τήν εὐλογίαν τοῦ Θεοῦ, εἴμεθα καί πάλιν ὅλοι μαζί, διά νά ἑορτάσωμεν τήν ἐπαναλειτουργίαν τῶν Θερινῶν Κατασκηνώσεων τῆς νήσου Πρώτης διά τό ἔτος 2018. Ἐδοξολογήσαμεν καί εὐχαριστήσαμεν τόν Τριαδικόν Θεόν εἰς τήν Θείαν Λειτουργίαν, ἡ ὁποία εἶναι τό πολυτιμότερον καί ἱερώτερον γεγονός εἰς τήν ἐκκλησιαστικήν ζωήν. Εἶναι, ὡς λέγουν οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, σύνοψις ὁλοκλήρου τῆς Θείας Οἰκονομίας, τοῦ μυστηρίου δηλαδή τῆς Δημιουργίας, τῆς Σαρκώσεως τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ, τοῦ Σταυροῦ καί τῆς Ἀναστάσεώς Του, καί τῆς προσδοκίας τῆς δευτέρας καί ἐνδόξου παρουσίας Του. Ὀρθῶς, λοιπόν, ἕνας σύγχρονος σπουδαῖος Θεολόγος εἶπεν ὅτι, «ἡ Ἐκκλησία ἱδρύθη διά νά τελῇ τήν Εὐχαριστίαν» (π. Ἀλέξανδρος Σμέμαν).
Ἀπό τήν λατρευτικήν ζωήν τῆς Ἐκκλησίας ἀντλοῦμεν οἱ χριστιανοί τήν δύναμιν, τήν ἀγάπην καί ὅλα τά χαρίσματα, τά ὁποῖα χαρακτηρίζουν τόν γνήσιον πιστόν.
Εἶναι μεγάλη ἡ χαρά τοῦ Πατριάρχου σας, νά εὑρίσκεται σήμερα ἀνάμεσά σας. Ἀνάμεσα εἰς τά παιδιά, μέ τά φωτεινά πρόσωπα καί τήν ἀθώαν καρδίαν, τά μάτια τῶν ὁποίων «εἶναι πιό λαμπερά ἀπό τόν ἥλιον», ὅπως εἶπε ἕνας μέγας φιλόσοφος. Ἤ, μέ τά λόγια τοῦ ποιητοῦ Ὀδυσσέα Ἐλύτη: «Ἀπό παιδιά καί μόνον φτιάχνεις Ἱερολόσυμα». Ὀρθῶς ἐλέχθη, ἐπίσης, ὅτι «ἡ καρδιά ὅλων τῶν παιδιῶν εἶναι σπάταλη. Τό παιδί χαρίζει ἀφειδώλευτα χαμόγελα, ματιές, ἀγκαλιές, χαρά, ἐμπιστοσύνη. Δέν φορᾷ ποτέ μάσκα. Ὁ Χριστός μᾶς κάλεσε νά γίνουμε «ὡς τά παιδία», γιά νά ἀξιωθοῦμε νά γευτοῦμε τήν αἰωνιότητα».
Πράγματι, τά πιό σπουδαῖα λόγια διά τά παιδιά τά εἶπεν ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός, ἀπευθυνόμενος πρός τούς Μαθητάς Του. Ὅταν οἱ Μαθηταί δέν ἐπέτρεπαν εἰς τά παιδιά νά πλησιάσουν τόν Χριστόν διά νά τά εὐλογήσῃ, ὁ Κύριος εἶπε πρός αὐτούς: «Ἄφετε τά παιδία ἔρχεσθαι πρός με καί μή κωλύετε αὐτά· τῶν γάρ τοιούτων ἐστίν ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ» (Μάρκ. ι’, 14). Ὁ Χριστός δηλαδή λέγει, ὅτι ἡ Βασιλεία Του ἀνήκει εἰς τά παιδιά, ἀφοῦ αὐτά ἠμποροῦν, μέ τήν καθαράν καρδίαν, τήν ἀθωότητα καί τήν «σοφήν ἄγνοιά» των, μέ τόν αὐθορμητισμόν των καί τήν ἐμπιστοσύνην, τήν ὁποίαν δεικνύουν εἰς τήν ζωήν καί εἰς τούς ἀνθρώπους, νά βιώσουν τήν Ἀλήθειαν, τήν δωρεάν τῆς σωτηρίας καί τῆς Θείας Χάριτος, βαθύτερα ἀπό τούς ἐνήλικας.
Αὐτά, ἀγαπητά μας παιδιά, ἀναφέρει τό Εὐαγγέλιον διά σᾶς. Καί ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία, πιστή εἰς τόν Κύριόν της, πάντοτε ἐδείκνυε μέγα ἐνδιαφέρον διά τήν προστασίαν καί τήν κατά Χριστόν οἰκοδομήν τῶν παιδιῶν. Οὕτω, τό Οἰκουμενικόν Πατριαρχεῖον, ἀνεκήρυξε τό 2017 «ἔτος προστασίας τῆς ἱερότητος τῆς παιδικῆς ἡλικίας», ἐνώπιον τῶν συγχρόνων ἀπειλῶν κατά τῆς ἀκεραιότητός της. Μία μεγάλη ἀπειλή συνδέεται μέ τό ἀδιαμφισβήτητον γεγονός ὅτι αἱ σύγχρονοι ἐξελίξεις εἰς τόν χῶρον τῆς τεχνολογίας καί τῆς ἐπικοινωνίας, καί ἡ καταλυτική παρουσία τῆς τηλεοράσεως καί τοῦ διαδικτύου (internet) εἰς τήν ζωήν μας, ὁδηγοῦν εἰς τήν συρρίκνωσιν τῆς παιδικῆς ἡλικίας, εἰς τήν ἐξαφάνισιν τῆς παιδικῆς ἀθωότητος, εἰς τήν πρώϊμον καί πρόωρον συμμετοχήν τῶν παιδιῶν εἰς τόν κόσμον, τήν ζωήν καί τά προβλήματα τῶν ἐνηλίκων. Ἐξ ἄλλου, ἡ τηλεόρασις καί τό διαδίκτυον ἀποδυναμώνουν τήν θέσιν τῶν γονέων εἰς τήν οἰκογένειαν, καί τήν ἐπιρροήν των ἐπί τῶν παιδιῶν των, ἀφοῦ τά ἡλεκτρονικά αὐτά μέσα ἐπικοινωνίας λειτουργοῦν ὡς κυρία πηγή ἀξιῶν.
Μία ἄλλη ἐξέλιξις, ἡ ὁποία ἀπειλεῖ καί ἀλλοιώνει τήν ταυτότητα τῆς παιδικῆς ἡλικίας σήμερα, εἶναι ἡ παντοκρατορία τῆς οἰκονομίας καί τῶν οἰκονομικῶν κριτηρίων, ἡ ὁποία μετατρέπει τά παιδιά εἰς «ἀγοράς», ὡς ἐπίσης καί ὁ διάχυτος εὐδαιμονισμός, ὁ ὁποῖος παράγει καταναλωτάς καί ἀνθρώπους ὑποτεταγμένους εἰς τήν λογικήν τῶν ἀκορέστων ἀναγκῶν.
Βλέπομεν συνεχῶς εἰς τά ὀθόνας μας τάς εἰκόνας τῶν παιδιῶν ἀπό ἐμπολέμους περιοχάς, τά παιδιά - μετανάστας καί πρόσφυγας, τά παιδιά - θύματα τῆς πείνας, τῶν ἀφορήτων στερήσεων καί τῆς κοινωνικῆς ἀδικίας. Ἡ ἀνθρωπότης ὀφείλει νά κινηθῇ μέ μεγαλυτέραν εὐθύνην, ταχύτητα καί ἀποτελεσματικότητα ἐναντίον αὐτῆς τῆς ἀπαραδέκτου καταστάσεως. Καί αἱ Ἐκκλησίαι πρέπει νά ἀναπτύξουν ἰδιαιτέραν ποιμαντικήν μέριμναν πρός αὐτήν τήν κατεύθυνσιν. Εἴμεθα ἀναπολόγητοι, ἐάν ἐφησυχάζωμεν καί παραμένωμεν ἀδρανεῖς.
Τά ἀναφέρομεν ὅλα αὐτά, ἀγαπητά μας παιδιά, μαθηταί καί μαθήτριαι, διά νά κατανοήσετε καί νά ἐκτιμήσετε αὐτό, τό ὁποῖον προσφέρεται εἰς ἐσᾶς, καί κατά τό ἐφετεινόν θέρος, τήν δυνατότητα δηλαδή νά εἶσθε χαρούμενα καί εὐτυχισμένα μέσα εἰς τό ὡραῖον νησιωτικόν περιβάλλον, νά χαρῆτε τήν παιδικότητά σας, νά ἀπολαύσετε τόν ἥλιον καί τήν θάλασσαν, νά παίξετε, νά ξεκουρασθῆτε, ἀλλά καί νά μάθετε νέα καί σπουδαῖα πράγματα ἀπό σπουδαίους ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι σᾶς ἀγαποῦν, καί θέλουν νά σᾶς δώσουν πρόσθετα ἐφόδια διά τήν ζωήν σας, διά τήν διαμόρφωσιν τοῦ χαρακτῆρος καί τῆς προσωπικότητός σας.
Παιδεία εἶναι ἡ προσπάθεια, ὁ ἀγών τῆς προηγουμένης γενεᾶς, ὥστε ἡ νέα γενεά νά ἀποκτήσῃ τά ἐφόδια καί τήν ἱκανότητα νά μετέχῃ εἰς ὅ,τι οἱ ἐνήλικες θεωροῦν ἀγαθόν, ὡραῖον, ἠθικόν, ἀξιόλογον, εἰς ὅ,τι προάγει τήν ζωήν καί τήν ἐλευθερίαν. Ἡ ἀληθινή παιδεία δέν ἀναφέρεται εἰς ὅ,τι εἶναι ὁ ἄνθρωπος, ἀλλά εἰς αὐτό, τό ὁποῖον ὀφείλει νά εἶναι. Οἱ ὑπεύθυνοι τῆς Κατασκηνώσεως θά σᾶς βοηθήσουν νά κατανοήσετε ὅτι ἡ παιδεία δέν μᾶς διδάσκει ἁπλῶς νά ἀποκτῶμεν ὅ,τι ἐπιθυμοῦμεν, ἀλλά νά ἐπιθυμοῦμε τό δέον, αὐτό πού πρέπει, αὐτό πού ἀπελευθερώνει τόν ἄνθρωπον ἀπό τάς ψευδαισθήσεις καί τόν προσανατολίζει εἰς τήν Ἀλήθειαν.
Θά ἀκούσετε, ἀγαπητά παιδιά, περί τοῦ ὀρθοδόξου πολιτισμοῦ μας, καί θά πληροφορηθῆτε διά τά θαυμαστά καί ὑπέροχα, τά ὁποῖα αὐτός ἐπέτυχε καί ἐκπροσωπεῖ. Πρέπει νά εἶσθε ὑπερήφανοι, ἐπειδή εἶσθε κληρονόμοι τῆς πλέον φωτεινῆς ἐκκλησιαστικῆς καί θρησκευτικῆς παραδόσεως είς τήν ἱστορίαν τῆς ἀνθρωπότητος. Ἡ Ἁγία καί Μεγάλη Σύνοδος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ ὀποία συνῆλθε εἰς τήν Κρήτην, τόν Ἱούνιον τοῦ 2016, προέτρεψε τούς ὁρθοδόξους νέους «νά συνειδητοποιήσουν ὅτι εἶναι φορεῖς τῆς μακραίωνος καί εὐλογημένης παραδόσεως τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ταυτοχρόνως δέ καί οἱ συνεχισταί αὐτῆς, οἱ ὁποῖοι θά διαφυλάσσουν θαρραλέως καί θά καλλιεργοῦν μέ δυναμισμόν τάς αἰωνίους ἀξίας τῆς Ὀρθοδοξίας διά νά δίδουν τήν ζείδωρον χριστιανικήν μαρτυρίαν».
Συγχαίρομεν καί εὐχαριστοῦμεν ὅλους ἐκείνους πού συνέβαλαν καί συμβάλλουν εἰς τήν ὀργάνωσιν καί τήν λειτουργίαν τῶν θερινῶν Πατριαρχικῶν Κατασκηνώσεων Πρώτης. Δέν ὑπάρχει, εἰς τόν κόσμον ὅλον, πολυτιμοτέρα, ἀνθρωπινωτέρα, εὐγενεστέρα συμβολή, ἀπό τό νά προσφέρωμεν προστασίαν καί χαράν εἰς τά παιδιά.
Ἐκφράζομεν τήν Πατριαρχικήν μας εὐαρέσκειαν πρός τόν Ἱερώτατον Μητροπολίτην Νεαπόλεως καί Σταυρουπόλεως κύριον Βαρνάβαν διά τήν διαρκῆ στήριξιν τῆς ἱερᾶς αὐτῆς πρωτοβουλίας, καί θερμάς εὐχαριστίας πρός τήν ἐκλεκτήν ὁμάδα ἐθελοντριῶν περί τήν ἀεί παροῦσαν καί θυσιαστικήν κυρίαν Μαρίαν Χαραλαμπίδου.
Εὐχαριστοῦμεν ἐκ μέσης καρδίας τό Διοικητικόν Συμβούλιον τοῦ Συνδέσμου Παιδουπόλεως καί Στέγης Ἐργαζομένης Νεάνιδος, διά τήν ἀνεκτίμητον προσφοράν του καί τήν ἀδειάλειπτον ἀφοσίωσιν εἰς τήν κοινωφελῆ ἀποστολήν του.
Εἰς τόν νέον Διευθυντήν τῶν Κατασκηνώσεων, Καθηγητήν τοῦ Ζωγραφείου Λυκείου κ. Ἀδαμάντιον Κομβόπουλον, εὐχόμεθα ὁλοθύμως καλήν ἐπιτυχίαν εἰς τό ἔργον του, καί τόν συγχαίρομεν διά τήν προθυμίαν, τόν ζῆλον καί τήν ὑπευθυνότητά του.
Κατακλείομεν τήν προσφώνησίν μας μέ τήν ἔκφρασιν τῆς ἀγάπης μας καί μέ πολλάς πατρικάς εὐχάς πρός τά φιλοξενούμενα ἐδῶ παιδιά, τήν μαθητιώσαν νεολαίαν τῆς Πόλεως, εἰς τήν ὁποίαν ἀνήκει τό μέλλον. Εὐχόμεθα, ἀγαπητοί μας νέοι, νά χαρῆτε τήν διαμονήν εἰς τήν Κατασκήνωσίν σας, νά ξεκουραστῆτε, νά μάθετε πολλά καί ἐνδιαφέροντα, καί νά μαζέψετε δυνάμεις γιά ὅσα σᾶς ἀναμένουν τόν ἐρχόμενον Σεπτέμβριον, ὅταν θά ἐπιστρέψετε εἰς τά θρανία ἤ θα ἐγγραφῆτε διά πρώτην φοράν εἰς τό σχολεῖον.
Σᾶς συνοδεύουν αἱ προσευχαί ὁλων μας. Ἡ χάρις τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν Χριστοῦ νά σᾶς φωτίζῃ καί νά σᾶς χαρίζῃ ὅλα τά καλά.
Σᾶς εὐχαριστοῦμε διά τήν προσοχήν σας.
