Η Θεία Κοινωνία αποτελεί το κατεξοχήν Μυστήριο της Εκκλησίας, στο οποίο οι πιστοί μετέχουν στο αληθινό Σώμα και Αίμα του Χριστού. Αυτή η ένωση συντελεί στο να γίνουν οι χριστιανοί «σύσσωμοι και σύναιμοι Χριστού», σύμφωνα με τη διδασκαλία των Πατέρων της Εκκλησίας. Ο Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας αναφέρει ότι η Θεία Κοινωνία είναι «η τελειότερη μορφή της κοινωνίας του ανθρώπου με τον Θεό» (Καβάσιλας, Περί Θείας Ευχαριστίας, Στ. 1). Με τη Θεία Κοινωνία, ο Χριστός γίνεται ένα με εμάς, μεταδίδοντάς μας τη ζωή και τη χάρη Του.
Η Θεία Κοινωνία στην Καινή Διαθήκη
Από την πρώτη στιγμή, κατά τον Μυστικό Δείπνο, ο Κύριος Ιησούς καθιερώνει την Θεία Κοινωνία ως το μέσο με το οποίο οι άνθρωποι θα ενωθούν μαζί Του και θα λάβουν την όντως ζωή που Εκείνος προσφέρει διά του ιδίου του εαυτού Του. Στο Ματθ. 26:26-28, ο Χριστός λέει: «Λάβετε, φάγετε· τούτο εστί το σώμα μου. Και πίετε εξ αυτού πάντες· τούτο γάρ εστί το αίμα μου, της διαθήκης, το υπέρ πολλών εκχυνόμενον εις άφεσιν αμαρτιών.»
Ο Χριστός προσκαλεί απαξάπαντες να Τον δεχτούμε μέσα μας, να ενωθούμε μαζί Του και να βιώσουμε την άφεση των αμαρτιών μας. Δεν πρόκειται για μια απλή τελετή, αλλά για τη ζωή που αρδεύει κάθε πτυχή εντός μας και φωτίζει την κάθε σκοτεινότητά μας. Πρόκειται για τη βίωση της συγχώρεσης που μας καθαρίζει, την αγάπη που μας (επαν)ενώνει με τον Θεό.
Ο Ιησούς το λέει ξεκάθαρα: «Αν δεν φάτε τη σάρκα μου και δεν πιείτε το αίμα μου, δεν έχετε ζωή μέσα σας». Με αυτή τη φράση υπενθυμίζει πόσο ζωτική είναι η Θεία Κοινωνία για την πνευματική ζωή και για την αιώνια σωτηρία μας. Αυτή η συμμετοχή δεν αφορά μόνο στην παρούσα ζωή, αλλά ανοίγει για εμάς την πόρτα στη Βασιλεία του Θεού, φέρνοντάς μας εγγύτερα στη ζωή Του, πιο κοντά στη Θεία αγάπη.
Πατερικές μαρτυρίες για τη Θεία Κοινωνία
Ο Άγιος Ιγνάτιος ο Θεοφόρος, ήδη από τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, αναφέρει τη Θεία Ευχαριστία ως την πηγή της αθανασίας: «Η Θεία Ευχαριστία είναι το φάρμακο της αθανασίας, το αντίδοτο που μας προστατεύει από τον θάνατο και μάς οδηγεί στη ζωή την αιώνια» (Ιγνάτιος Αντιοχείας, Προς Εφεσίους, 20). Αυτή η άποψη υπογραμμίζει τη σωτηριολογική διάσταση της Θείας Κοινωνίας, σύμφωνα με την οποία δεν πρόκειται απλώς για μια τελετουργική πράξη, αλλά για τη συμμετοχή στην ίδια τη Ζωή του Θεού.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σε πολλές ομιλίες του εξυμνεί το Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας και δίνει ιδιαίτερη έμφαση στην προετοιμασία του πιστού: «Πλησίαζε με φόβο και συντριβή, σαν να προσέρχεσαι ενώπιον του ίδιου του Βασιλέα των ουρανών. Με την ψυχή σου καθαρή και γεμάτη πίστη, γίνε ένα με το Χριστό, και θα βιώσεις τη ζωή Του μέσα σου» (Ιωάννης Χρυσόστομος, Ομιλία 82 εις το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, 4). Επιπλέον, τονίζει την ανάγκη της συχνής συμμετοχής στη Θεία Κοινωνία: «Αυτός που δεν κοινωνεί συχνά, στερεί τον εαυτό του από τη ζωή που δίνει ο Χριστός. Η Θεία Κοινωνία δεν είναι για τις εορτές μόνο, αλλά για κάθε μέρα της ζωής μας» (Ιωάννης Χρυσόστομος, Ομιλία 3 εις την Θεία Ευχαριστία).
Στις Κατηχήσεις του, ο Άγιος Κύριλλος Ιεροσολύμων μιλά για τη Θεία Ευχαριστία ως πραγματική ένωση με τον Χριστό: «Όταν κοινωνούμε, δεν λαμβάνουμε απλώς άρτο και οίνο, αλλά το ίδιο το Σώμα και το Αίμα του Κυρίου, το οποίο μας καθαρίζει, μας ενώνει με Αυτόν και μάς χαρίζει τη Θεία χάρη» (Κύριλλος Ιεροσολύμων, Κατηχήσεις, 4, 10).
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Νύσσης προσθέτει ότι η Θεία Κοινωνία είναι η «μεταμόρφωση του φθαρτού σε άφθαρτο»: «Όπως το ψωμί γίνεται σώμα μας όταν το τρώμε, έτσι και ο Χριστός, όταν κοινωνούμε, μας μεταμορφώνει σε θεία ύπαρξη, κάνοντάς μας κοινωνούς της αφθαρσίας Του» (Γρηγόριος Νύσσης, Περί Ειρηνικής Ζωής, 6).
Η συχνότητα της Θείας Κοινωνίας στη διδασκαλία των Πατέρων
Οι Πατέρες της Εκκλησίας, μες από την σοφία της θεοπρεπούς εμπειρίας τους, υποστηρίζουν τη χρεία της συχνής Θείας Κοινωνίας, τονίζοντας εμφατικά ότι είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της πνευματικής μας ζωής. Ο Άγιος Βασίλειος ο Μέγας αναφέρει: «Η συχνή Θεία Κοινωνία είναι το μέσο με το οποίο ο πιστός ενισχύεται στον πνευματικό του αγώνα και προοδεύει στη χάρη του Θεού».
Ο Άγιος Συμεών ο Νέος Θεολόγος μιλά για τη συχνή Θεία Κοινωνία ως τρόπο να παραμένουμε σταθεροί στην εν Χριστώ ζωή: «Όπως το σώμα χρειάζεται την καθημερινή τροφή, έτσι και η ψυχή χρειάζεται τη συνεχή μετάληψη του Σώματος και του Αίματος του Χριστού, για να παραμένει ζωντανή και άτρωτη από τα βέλη του πονηρού» (Συμεών Νέος Θεολόγος, Διαλόγους, 2, 5).
Ο Άγιος Θεόδωρος ο Στουδίτης αναφέρεται στη Θεία Κοινωνία ως «την πηγή του φωτός», που διαλύει το σκοτάδι της αμαρτίας: «Η ψυχή που κοινωνεί τακτικά φωτίζεται από τη χάρη του Χριστού και ζει ενωμένη με το φως της αλήθειας» (Θεόδωρος Στουδίτης, Περί Θείας Κοινωνίας, 3).
Η Θεία Κοινωνία ως κοινωνία του Σώματος της Εκκλησίας
Η Θεία Κοινωνία δεν είναι ατομική εμπειρία, αλλά κοινωνία όλων των πιστών, που γίνονται ένα σώμα εν Χριστώ. Ο Απόστολος Παύλος γράφει: «Εἷς ἄρτος, ἓν σῶμα οἱ πολλοί ἐσμέν» (Α΄ Κορ. 10:17).
Οι Πατέρες τονίζουν ότι η ενότητα της Εκκλησίας πραγματώνεται στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας, όπου όλοι οι πιστοί μετέχουν στο ένα Σώμα του Χριστού. Ο Άγιος Νικόλαος Καβάσιλας εξηγεί: «Η Θεία Ευχαριστία είναι το κέντρο της ζωής της Εκκλησίας, διότι μέσω αυτής γινόμαστε πραγματικά μέλη του ενός σώματος, που είναι ο Χριστός» (Καβάσιλας, Περί Θείας Ευχαριστίας, Στ. 3).
Ο Άγιος Ιωάννης ο Χρυσόστομος σημειώνει χαρακτηριστικά: «Όλοι κοινωνούμε το ίδιο Σώμα και το ίδιο Αίμα, ώστε να γίνουμε ένα, όχι μόνο με τον Χριστό, αλλά και μεταξύ μας» (Ιωάννης Χρυσόστομος, Ομιλία 82 εις το Κατά Ιωάννην Ευαγγέλιον, 4).
Πρόγευση αιώνιας ζωής - αντίδοτο φθοράς
Η Θεία Κοινωνία είναι η καρδιά της χριστιανικής ζωής, το Μυστήριο που μας ενώνει με τον Χριστό και μας δίνει τη χάρη της σωτηρίας. Η συχνή συμμετοχή σ’ αυτό το Μυστήριο δεν είναι απλώς μια τυπική πράξη, αλλά η ανάγκη της ψυχής μας για την ανανέωση και σωτηρία. Όπως το σώμα χρειάζεται τροφή για να ζήσει, έτσι και η ψυχή μας χρειάζεται το Σώμα και το Αίμα του Χριστού για να ζήσει αιώνια με τον Θεό. Όπως διδάσκει ο Άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός: «Η Θεία Κοινωνία είναι η πρόγευση της αιώνιας ζωής και το αντίδοτο της φθοράς. Με αυτήν, ο άνθρωπος ενώνεται αληθινά με τον Θεό και ζει από τώρα την αθανασία» (Ιωάννης Δαμασκηνός, Πηγή Θεολογίας, 4, 12).
Ας προσερχόμαστε, λοιπόν, στο Άγιο Ποτήριο της όντως Ζωής, με φόβο Θεού, πίστη και αγάπη, ώστε να καταστούμε πραγματικά σύσσωμοι και σύναιμοι Χριστού, και να ζήσουμε την αιώνια ζωή που Εκείνος αφειδώλευτα μας προσφέρει.
π. Π. Κ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου