Τα εισόδια του ταπεινού ιερομονάχου Ιακώβου του Τσαλίκη, στον ναό της Θείας Μεγαλειότητας και Δόξης

Του Σταματίου Ζούλα, ΜΑ Θεολογίας - εκπαιδευτικού

[Ομιλία κατά την Θεία Λειτουργία της 23ης Νοεμβρίου 2025, στον Ναό της Φανερωμένης εν Βανάτω Ζακύνθου, κατά την οποία μεθεορτάστηκε ο άγιος Ιάκωβος ο εν Ευβοία]

Αιδεσιμολογιώτατε, Αγαπητοί μου αδελφοί,

Σήμερα εδώ στην ενορία μας τιμάμε τη μνήμη ενός σύγχρονου φίλου του Χριστού, του Οσίου Ιακώβου του εν Ευβοία, του Γέροντα της Ιεράς Μονής Οσίου Δαυίδ, που γιόρταζε χθες. Ο βίος του αποτελεί ζωντανή απόδειξη του λόγου της Γραφής: "Ούτως λαμψάτω το φως υμών έμπροσθεν των ανθρώπων, όπως ίδωσιν υμών τα καλά έργα και δοξάσωσι τον Πατέρα υμών τον εν τοις ουρανοίς" (Ματθ. 5. 16). 

Πράγματι, όπως ψάλλουμε στα απολυτίκιά του, η ζωή και οι πράξεις του Αγίου Ιακώβου δεν δόξασαν τον ίδιο, αλλά τον Πανάγαθο Θεό. Η δόξα του Αγίου δεν ήταν κοσμική, αλλά θεϊκή, αποτέλεσμα της δικής του ταπείνωσης και της χάριτος του Αγίου Πνεύματος που τον σκέπαζε. Πώς δοξάστηκε ο Θεός μέσα από τον Άγιο Ιάκωβο; 

Πρώτον,  μέσω της βαθιάς του ταπείνωσης. Παρά τα χαρίσματα της διορατικότητας, της προσευχής και  της θαυματουργίας, ο Γέροντας Ιάκωβος θεωρούσε τον εαυτό του αμαρτωλό. Έκρυβε τις αρετές του, υπηρετούσε τους πάντες, και η μόνη του επιθυμία ήταν να βρίσκεται στα πόδια του Χριστού. Αυτή η ταπείνωση, που είναι γνώρισμα των αληθινών αγίων, ανέδειξε τη δύναμη του Θεού, ο Οποίος "υπερηφάνοις αντιτάσσεται, ταπεινοίς δε δίδωσι χάριν". 

Δεύτερον, μέσω της ασκητικής του αφοσίωσης. Ο αδιάλειπτος αγώνας του, η νηστεία, η αγρυπνία και η αδιάκοπη προσευχή έδειξαν την απεριόριστη αγάπη του για τον Νυμφίο Χριστό. Η σωματική του κακοπάθεια έγινε πηγή πνευματικής δόξας, υπενθυμίζοντάς μας ότι "η ασθένεια της σαρκός θεραπεύεται διά της ασκήσεως" και ότι η χάρις του Θεού "εν ασθενεία τελειούται". 

Τρίτον, μέσω της άδολης αγάπης του για τον άνθρωπο. Η αγάπη του Αγίου Ιακώβου δεν έκανε διακρίσεις. Αγκάλιαζε τον πονεμένο, τον αμαρτωλό, τον ξένο, προσφέροντας παρηγοριά και ελπίδα. Η πηγαία καλοσύνη του και η προθυμία του να θυσιαστεί για τον πλησίον φανέρωσαν την εικόνα του φιλάνθρωπου Θεού. 

Αδελφοί, ο Άγιος Ιάκωβος Τσαλίκης είναι η ζωντανή απόδειξη ότι η αγιότητα είναι εφικτή σε κάθε εποχή. Η δόξα του προέρχεται από το γεγονός ότι ο ίδιος, ως καθρέπτης άσπιλος, αντανακλούσε το φως του Χριστού. Σήμερα, λοιπόν, τιμάμε με σεβασμό και συγκίνηση  τον Άγιο Ιάκωβο τον Τσαλίκη, τον ταπεινό και πράο γέροντα της Ιεράς Μονής Οσίου Δαβίδ στην Εύβοια, του οποίου η μνήμη εορτάζεται μία ημέρα μετά τα εισόδια της Θεοτόκου, ως "Τα εισόδια θα λέγαμε του ταπεινού αυτού ιερομονάχου, στον ναό της Θείας Μεγαλειότητας και Δόξης". Έναν άγιο της εποχής μας, έναν άνθρωπο που περπάτησε ανάμεσά μας, μιλούσε απλά, ζούσε με αυθεντικότητα και έγινε ζωντανό παράδειγμα της αγάπης του Χριστού. 

Ο Άγιος Ιάκωβος δεν έκανε θόρυβο στη ζωή του, δεν κυνήγησε την δόξα, ούτε τα αξιώματα. Ακολούθησε τον δρόμο της υπομονής, της προσευχής και της διακονίας. Όποιος τον πλησίαζε ένιωθε αμέσως τη γλυκύτητα της καρδιάς του και την ειρήνη που έβγαινε από το πρόσωπό του. Γι' αυτό και ο Θεός τον δόξασε, ώστε και σήμερα να αποτελεί φωτεινό οδηγό στις δυσκολίες μας. 

Στη σημερινή κοινωνία, που συχνά μας κουράζει με ταχύτητα, άγχος, ανταγωνισμό και αβεβαιότητα, η μορφή του Αγίου Ιακώβου έρχεται σαν δροσερή πνοή. Μας θυμίζει πως η αληθινή δύναμη δεν βρίσκεται στην επίδειξη, αλλά στην καρδιά που συγχωρεί. Η πραγματική ευτυχία δεν βρίσκεται στον πλούτο, αλλά στην ευλογία που αφήνει ο Θεός όταν ζούμε με πίστη. Η πραγματική πρόοδος δεν είναι το να έχουμε πολλά, αλλά το να μη χάνουμε την ψυχή μας. Ο Άγιος Ιάκωβος δίδαξε με τη ζωή του ότι και στις πιο δύσκολες στιγμές -ασθένεια, φτώχεια, αδικία- μπορούμε να σταθούμε όρθιοι όταν έχουμε εμπιστοσύνη στον Χριστό. Δεν παραπονέθηκε, δεν έριξε το φταίξιμο σε κανέναν. Προσευχόταν, αγαπούσε, υπηρετούσε. Έτσι νίκησε όλα τα εμπόδια και έγινε πατέρας χιλιάδων ανθρώπων. 

Ας γίνει και για εμάς ο Άγιος Ιάκωβος ένα παράδειγμα. Σε έναν κόσμο που φωνάζει, ας μάθουμε να μιλάμε με καλοσύνη. Σε μιαν εποχή που όλοι βιάζονται, ας σπείρουμε λίγη υπομονή. Εκεί που υπάρχει θυμός, ας φέρουμε ειρήνη. Εκεί που υπάρχει απογοήτευση, ας μεταφέρουμε την ελπίδα του Θεού. Και πάνω απ' όλα, ας έχουμε το χαμόγελο και τη γλυκύτητα του Αγίου Ιακώβου, για να μπορούν και οι άλλοι να βλέπουν μες από εμάς το φως του Χριστού. 

Είθε οι πρεσβείες του Αγίου Ιακώβου του Τσαλίκη να μας σκεπάζουν, να μας ενισχύουν και να μας διδάσκουν κάθε μέρα τον δρόμο της αγάπης, της πίστης και της ταπεινώσεως. Κι ας παρακαλέσουμε τον Άγιο Ιάκωβο να μεσιτεύει για εμάς, ώστε και ο δικός μας βίος να γίνει δοξολογία στον Τριαδικό Θεό, τώρα και στους αιώνες των αιώνων. Αμήν!