e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Δευτέρα 17 Σεπτεμβρίου 2018

Ο Μόσχας Κύριλλος πρωταγωνιστεί για δεύτερη φορά στην διακοπή της μνημόνευσης του Οικουμενικού Πατριάρχου

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος με τον τότε Μητροπολίτη Σμολένσκ Κύριλλο
(νυν Πατριάρχη Μόσχας) στην Καππαδοκία (Μάϊος 2007). 

Με αφορμή την διακοπή του μνημοσύνου του Οικουμενικού Πατριάρχου Βαρθολομαίου από την Ρωσική Εκκλησία, λόγω του Ουκρανικού ζητήματος, θυμόμαστε ότι αυτό έγινε για πρώτη φορά στα 1996, όταν η Μόσχα έπαυσε το μνημόσυνο του Οικουμενικού Πατριάρχου λόγω του Εσθονικού ζητήματος. Πρόκειται, δηλ., για την δεύτερη φορά που η Εκκλησία της Ρωσίας καταφεύγει σ’ αυτό το μέτρο. Και στις δύο περιπτώσεις πρωταγωνιστής ο σημερινός Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος, ο οποίος το 1996 ήταν ο «υπουργός των Εξωτερικών» της Ρωσικής Εκκλησίας. 
Στις 5 Μαρτίου 1996 το Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων δημοσιεύει την ακόλουθη είδηση:
ΠΡΟΣΩΡΙΝΗ Η ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΩΝ ΣΧΕΣΕΩΝ ΤΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ ΜΕ ΤΟ ΦΑΝΑΡΙ, ΔΗΛΩΝΕΙ ΕΚΠΡΟΣΩΠΟΣ ΤΟΥ 
Τις απόψεις της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, για τα αίτια της πρόσφατης κρίσης στις σχέσεις της με το Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, παρουσίασαν εκπρόσωποί της, στη διάρκεια συνέντευξης τύπου που οργανώθηκε από το τμήμα εξωτερικών σχέσεων του Πατριαρχείου της Μόσχας. 
Ο εκπρόσωπος του τμήματος, Μητροπολίτης Σμολένσκ και Καλίνιγκραντ Κύριλλος [ο σημερινός Πατριάρχης Μόσχας] ισχυρίστηκε ότι η επίμαχη κατάσταση που εμφανίσθηκε στην Ορθόδοξη Εκκλησία της Εσθονίας, δεν έχει εκκλησιαστικό, αλλά καθαρά πολιτικό χαρακτήρα. "Η τεχνητή διάσπαση σ΄αυτή την Εκκλησία, είναι έργο της κυβέρνησης της Εσθονίας, παρ΄όλο που η ίδια δηλώνει την μη επέμβασή της", είπε. Και πρόσθεσε ότι η ενέργεια αυτή, είναι το αποκορύφωμα της προπαγανδιστικής καμπάνιας που γίνεται στην Εσθονία και που αποβλέπει στο να παρουσιασθεί η Ορθόδοξη Εκκλησία σ΄αυτή τη χώρα σαν ένα είδος της "πέμπτης φάλαγγας" της Μόσχας. 
Ο μητροπολίτης Κύριλλος, αφού χαρακτήρισε ως "διασπαστική", τη Σύνοδο της Εσθονικής Αποστολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, επιτέθηκε κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως, για την υποστήριξη και την αναγνώριση που παρέσχε στη Σύνοδο. Κατηγόρησε δε και τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο ότι "παραβιάζοντας ωμά τους κανόνες, επενέβη στην Εσθονία και υποστήριξε την ομάδα των διασπαστών". 
Ο εκπρόσωπος της Ρωσικής εκκλησίας, είπε επίσης ότι στο Πατριαρχείο της Μόσχας, απευθύνονται οι λεγόμενοι Έλληνες παλαιοημερολογίτες, κληρικοί της Εκκλησίας της Κωνσταντινούπολης, παρακαλώντας την να τους υποστηρίξει και να τους δεχθεί υπο την δικαιοδοσία της. "Όμως, το Πατριαρχείο της Μόσχας, δεν συζητά αυτές τις αιτήσεις, ακριβώς λόγω των υπαρχόντων κανόνων", δήλωσε. 
Ο μητροπολίτης Κύριλλος συνεχίζοντας διαβεβαίωσε ότι η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν θέλει διάσπαση στην Ορθοδοξία, δηλώνοντας ότι η απόφαση της, να σταματήσει τις Κανονικές και Λειτουργικές επαφές με το Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολης, είναι προσωρινή. Ενώ η οριστική απόφαση θα ληφθεί από τη Σύνοδο Αρχιερέων. "Εμείς, συμπλήρωσε, θα δουλεύουμε και θα προσευχόμαστε έτσι ώστε μέχρι τη σύγκλιση αυτής της Συνόδου να αλλάξει ριζικά αυτή η κατάσταση προς το καλύτερο, για να αποφύγουμε την οριστική διακοπή των σχέσεων, πράγμα που δεν το επιθυμεί κατηγορηματικά η Ρωσική Ορθόδοξη Εκκλησία", τόνισε. 
Καταλήγοντας, ο μητροπολίτης Κύριλλος, εξέφρασε την πίστη ότι σήμερα, όσο ποτέ άλλοτε, η Ορθόδοξη Εκκλησία χρειάζεται ενότητα, ιδιαίτερα στα πλαίσια των πολιτικών αλλαγών που γίνονται στην ανατολική Ευρώπη, καθώς και των ενοποιητικών διαδικασιών που συντελούνται στην Ευρώπη. Ενώ καταλήγοντας ανακοίνωσε ότι η Ελληνική πρεσβεία στη Μόσχα, ανέλαβε μεσολαβητικό ρόλο για την αποκατάσταση καλών και ομαλών σχέσεων μεταξύ της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης. Πρόσθεσε δε ότι οι αδελφικές σχέσεις της Ρωσικής Εκκλησίας με τις άλλες ορθόδοξες εκκλησίες και πρώτα απ΄όλα με τις Εκκλησίες της Ελλάδας, της Κύπρου και της Ιερουσαλήμ, δεν διαταράχθηκαν καθόλου και διατηρούνται πλήρως.
ΥΠΕΡ ΤΗΣ ΕΚΤΟΝΩΣΗΣ ΤΟ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ 
Στο μεταξύ, το Οικουμενικό Πατριαρχείο εργάζεται προκειμένου να εκτονωθεί η κρίση με το Πατριαρχείο της Μόσχας, θεωρώντας ότι η Μόσχα έδωσε δραματικές διαστάσεις στο θέμα της Εσθονίας και προχώρησε σε πράξεις- όπως η διακοπή της κοινωνίας και της μνημόνευσης του ονόματος του Πατριάρχη Βαρθολομαίου- που τραυματίζουν την ενότητα της Ορθοδοξίας για ένα θέμα που από εκκλησιαστικής απόψεως είναι δευτερεύον. Εκκλησιαστικοί κύκλοι, επισημαίνουν ότι μέχρι τώρα, το Οικουμενικό Πατριαρχείο απέφυγε να υιοθετήσει μέτρα όπως τη διακοπή της κοινωνίας ακόμα και σε περιπτώσεις όπως το 1948 όταν το Πατριαρχείο της Μόσχας προσάρτησε βιαίως την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουγγαρίας. 
Η εντύπωση που έχει δημιουργηθεί στο Φανάρι είναι ότι η συμπεριφορά του Πατριαρχείου της Μόσχας έχει εν πολλοίς υπαγορευθεί από τις πολιτικές συγκρούσεις και τα πάθη που προκάλεσε η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης και η ανεξαρτησία των Βαλτικών χωρών. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, σημειώνουν οι ίδιοι κύκλοι, δεν μπορούσε από απόψεως κανονικής τάξεως να αγνοήσει τα αιτήματα των Εσθονών για την επανασύσταση της μικρής αυτονόμου Εκκλησίας. Σημειώνεται ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν είχε κανένα όφελος από τη σύγκρουση με τη Μόσχα, καθώς δεν έχει περιουσιακές ή άλλες διεκδικήσεις στην Εσθονία και δεν έχει πολιτικά κίνητρα. 
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο είναι πάντα πρόθυμο να αποδεχθεί κάθε ρύθμιση που θα διευθετεί τα δικαιώματα των Ρώσων της Εσθονίας και δεν θα δημιουργεί προβλήματα στην εκκλησιαστική τους ζωή, τονίζουν στο Φανάρι και επαναλαμβάνουν ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο επί δύο χρόνια επεδίωκε να λύσει όλα αυτά τα θέματα σε συνεργασία με το Πατριαρχείο της Μόσχας. 
Ο ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΑΛΕΞΙΟΣ 
Ο Πατριάρχης Μόσχας κ.Αλέξιος που παρέστη στο δείπνο που παρέθεσε προς τιμήν του η ελληνική πρεσβεία στη Μόσχα την Κυριακή της Ορθοδοξίας, αναφερόμενος στις σχέσεις με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, χαρακτήρισε ως "σύννεφα" τα προβλήματα μεταξύ των δυο Πατριαρχείων. Εξέφρασε την καλή θέληση της ρωσικής πλευράς για εξεύρεση λύσης που θα ικανοποιεί και τις δυο πλευρές και θα εξασφαλίζει την ενότητα μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Καταλήγοντας εξέφρασε την αισιοδοξία του ότι η προσωρινή αυτή εμπλοκή θα ξεπεραστεί επαναλαμβάνοντας ότι "δεν μπορούμε να μιλάμε περί σχίσματος". 
ΜΠΕ 5/3/1996

Η μάχη του Φαναρίου με τη Μόσχα

ΠΑΥΛΟΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ Εφημερίδα Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 17.09.2018 : 20:19
Στις 31 Αυγούστου ο Πατριάρχης Μόσχας Κύριλλος επισκέφθηκε τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο για το κρίσιμο ζήτημα της αυτοκεφαλίας.

Στις 7 Σεπτεμβρίου ενεργοποιήθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο η διαδικασία που πρόκειται να καταλήξει στην ανακήρυξη του αυτοκεφάλου της Ουκρανικής Εκκλησίας, γεγονός που έχει οδηγήσει τις εκκλησιαστικές σχέσεις της Κωνσταντινούπολης με τη Μόσχα σε ένα από τα χειρότερα σημεία των τελευταίων δεκαετιών – αν όχι αιώνων. Η εξέλιξη έχει σημασία θρησκευτική, αλλά και γεωπολιτική, καθώς συνδέεται με το ουκρανικό ζήτημα. Το αυτοκέφαλο θα ενισχύσει την Ουκρανία κάτι που η Ρωσία δεν επιθυμεί. Η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ρωσίας έχει απειλήσει με σχίσμα σε περίπτωση που το Οικουμενικό Πατριαρχείο προχωρήσει στην παραχώρηση του αυτοκεφάλου στην Εκκλησία της Ουκρανίας, ενώ σε έκτακτη συνεδρίασή της την Παρασκευή αποφάσισε τη διακοπή μνημόνευσης του Οικουμενικού Πατριάρχη. Λίγη ώρα νωρίτερα, ο εκπρόσωπος Τύπου του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ είχε δηλώσει με νόημα ότι «η διατήρηση της ενότητας της Ορθοδοξίας είναι η προτιμητέα επιλογή της Μόσχας».
Προσωπικότητα με βάθος γνώσης στο πεδίο της θρησκείας και της πολιτικής εξηγεί μιλώντας στην «Κ» ότι πολλοί εξ ημών, συνηθισμένοι στην κοσμική κοινωνία, παραβλέπουμε ότι η θρησκεία σφραγίζει το συλλογικό υποσυνείδητο και διαμορφώνει τις σχέσεις ισχύος σε ένα βάθος χρόνου που υπερβαίνει κατά πολύ την ανθρώπινη ζωή. Κατά συνέπεια, οι συντήξεις ή οι σχάσεις στο θρησκευτικό πεδίο μεταμορφώνουν τις κοινωνίες με τρόπο αργό, βαθύ και οριστικό.
Ο κύβος ερρίφθη
Οι σχετικές εξελίξεις επιταχύνθηκαν στο τέλος του καλοκαιριού. Ο Πατριάρχης Μόσχας κ. Κύριλλος επισκέφθηκε το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 31 Αυγούστου σε μια ύστατη προσπάθεια να μεταπειστεί ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος. Η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου είχε αποφασίσει ήδη από τις 20 Απριλίου 2018 να αποδεχθεί αίτημα της Ουκρανίας για αυτοκεφαλία. Οταν ο Ρώσος ιεράρχης έφτασε στην Πόλη είχε ήδη πληροφορηθεί ότι ο κύβος είχε ριφθεί. Μία εβδομάδα μετά, στις 7 Σεπτεμβρίου, ανακοινώθηκε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο ότι αποστέλλονται στο Κίεβο δύο έξαρχοι, ο αρχιεπίσκοπος Παμφίλου Δανιήλ και ο επίσκοπος Edmonton κ. Ιλαρίων προκειμένου να επιτευχθεί η εκκίνηση των συζητήσεων που θα καταλήξουν στη διαμόρφωση της τελικής πρότασης για την αυτοκεφαλία, την οποία θα πρέπει να επικυρώσει η Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου.
Στο Κίεβο λειτουργούν τρεις παράλληλες Ορθόδοξες Εκκλησίες: Η πρώτη Εκκλησία είναι η «Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία» με επικεφαλής τον μητροπολίτη κ. Ονούφριο, που παραμένει σε εκκλησιαστική ένωση με το Πατριαρχείο Μόσχας. Κατηγορείται ότι ιερείς της ευνόησαν τις επιχειρήσεις για την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και την απόσχιση της Ανατολικής Ουκρανίας. Η δεύτερη είναι η «Ουκρανική Ορθόδοξη Εκκλησία» (Πατριαρχείο Κιέβου) με επικεφαλής τον Πατριάρχη Κιέβου κ. Φιλάρετο. Είναι η Εκκλησία που έχει καταθέσει το αίτημα αυτοκεφαλίας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Θεωρείται από τους Ρώσους «σχισματική», διότι αποσχίστηκε τη δεκαετία του ’90 από το Πατριαρχείο Μόσχας και ο Πατριάρχης Κιέβου δεν αναγνωρίζεται ως «Πατριάρχης». Η τρίτη είναι η «Ουκρανική Αυτοκέφαλος Ορθόδοξη Εκκλησία» με επικεφαλής τον μητροπολίτη κ. Μακάριο.
Οι εξελίξεις περί της αυτοκεφαλίας της Εκκλησίας της Ουκρανίας δεν θα επιταχυνθούν, αλλά ούτε και θα βραδύνουν, όπως έχει καταστήσει σαφές ο μητροπολίτης Γαλλίας κ. Εμμανουήλ, στενός συνεργάτης του κ.κ. Βαρθολομαίου, ο οποίος χειρίζεται το ζήτημα. «Ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα βαδίσει όπως ο Ιησούς στο νερό», εξηγεί στην «Κ» ανώτατη πηγή που αρέσκεται σε βιβλικές μεταφορές, εννοώντας ότι θα πρέπει να αναμένονται χειρισμοί που θα εντυπωσιάσουν για τον θεόπνευστο συνδυασμό ισορροπίας και αποτελεσματικότητας. Δεν είναι βεβαίως απίθανο ο περίπατος επί των υδάτων να αποδειχθεί δύσκολος. Οι Ρώσοι δείχνουν να εννοούν την απειλή σχίσματος, δηλαδή τη διακοπή κοινωνίας της Μόσχας με το Φανάρι, διότι αντιτίθενται σε κάθε πράξη υποστήριξης των αντιρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία.
Αμερικανική υποστήριξη
Το ουκρανικό αίτημα, που υποστηρίζεται από τον πρόεδρο της χώρας Πέτρο Ποροσένκο, αλλά και από τους Αμερικανούς, συνδέεται με την ενίσχυση της εθνικής υπόστασης της Ουκρανίας ως κράτους όπου η επιρροή της Ρωσίας βαίνει μειούμενη. Την Τρίτη 11 Σεπτεμβρίου, ο Αμερικανός πρεσβευτής περί διεθνών θρησκευτικών ελευθεριών Σάμιουελ Μπράουνμπακ επισκέφθηκε τον κ. Ποροσένκο για να διαλύσει κάθε αμφιβολία περί της αμερικανικής υποστήριξης στο αίτημα. Η σπουδή αυτή εδράζεται στη γεωπολιτική αρχή ότι ένα ανεξάρτητο κράτος δεν μπορεί να έχει Εκκλησία εξαρτημένη από την Εκκλησία και το Πατριαρχείο ενός άλλου κράτους από το οποίο προσπαθεί να αυτονομηθεί. Η Ουκρανία δεν είναι η πρώτη χώρα που διεκδίκησε εκκλησιαστική αυτονομία από τη Μόσχα. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης το Πατριαρχείο Μόσχας είδε την επιρροή του να συρρικνώνεται σε χώρες που συγκροτούσαν την ΕΣΣΔ, καθώς οι Εκκλησίες στις χώρες αυτές ζήτησαν και έλαβαν το αυτοκέφαλο (παράδειγμα, η Εσθονία).
Το ρωσικό ιερατείο, όμως, δεν στρέφει και το άλλο μάγουλο. Σε μια προσπάθεια αντιστροφής των όρων επιχειρεί την αποδυνάμωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου –που έχει το αποκλειστικό προνόμιο να αποδίδει το αυτοκέφαλο– προκειμένου να επιβληθεί στην Ορθοδοξία και να υλοποιήσει το όραμα της Tρίτης Ρώμης, τη ρωσική «Μεγάλη Ιδέα», βάσει της οποίας η Μόσχα αναδεικνύεται ως το τρίτο κέντρο του χριστιανικού κόσμου μετά τη Ρώμη και την Πόλη, ενισχύοντας έτσι την παγκόσμια εμβέλειά της. Η τελευταία θεωρεί ότι αμύνεται έναντι της Δύσης που απεργάζεται την αποδυνάμωσή της και πιστεύει ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο συμμαχεί με τις ΗΠΑ και ενισχύει τους σχεδιασμούς της Ουάσιγκτον στις χώρες της πρώην ΕΣΣΔ.
Από την άλλη πλευρά, πηγές κοντά στο Φανάρι υποστηρίζουν ότι η «ρωσόπνευστη» αποδυνάμωση του Οικουμενικού Πατριαρχείου πραγματοποιείται μέσα από μια επιχείρηση επιρροής που βρίσκεται σε εξέλιξη σε χώρες όπου υφίσταται το ορθόδοξο δόγμα. Προωθείται μέσα από την οργάνωση περιοδειών ιερών λειψάνων και θαυματουργών εικόνων, την ανέγερση ρωσικών εκκλησιών και την υποστήριξη τοπικών συλλόγων και ακροδεξιών πολιτικών ρευμάτων.
Η διένεξη της χιλιετίας
Οι έχοντες ισχυρή μνήμη τονίζουν ότι τον Δεκέμβριο του 1999, ο μακαριστός Πατριάρχης Μόσχας και Πασών των Ρωσιών Αλέξιος Β΄ είχε κατορθώσει να ματαιώσει την πρωτοβουλία του κ.κ. Βαρθολομαίου για μια συνάντηση με τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄, με στόχο να μεταδοθεί, εν όψει της νέας χιλιετίας και της συμπλήρωσης 2.000 ετών από τη γέννηση του Χριστού, ένα μήνυμα ενότητας στα δισεκατομμύρια των όπου γης χριστιανών. Μια τέτοια συνάντηση θα λειτουργούσε ενισχυτικά για τη διεθνή ακτινοβολία του Οικουμενικού Πατριάρχη, κάτι που το Πατριαρχείο Μόσχας δεν επιθυμούσε. Την κρίσιμη αποστολή αποτροπής της συνάντησης ανέλαβε με δηλώσεις και χειρισμούς του (επικαλέστηκε το θέμα της Ουνίας) ο τότε μητροπολίτης Σμολένσκ και Καλίνινγκραντ κ. Κύριλλος. Στις 27 Ιανουαρίου 2009, ο κ. Κύριλλος διαδέχθηκε τον Αλέξιο και η πολιτική τριβών με το Οικουμενικό Πατριαρχείο συνεχίζεται ώς σήμερα.
Μια γεωπολιτική σύγκρουση στην καρδιά της Ορθοδοξίας
Η ισχυρή σύγκρουση εκδηλώθηκε μέσα από τις «προωθημένες» δηλώσεις του μητροπολίτη Βολοκολάμσκ και προέδρου του τμήματος εξωτερικών πολιτικών σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας κ. Ιλαρίωνος, ο οποίος απείλησε πως θα επέλθει σχίσμα και τουλάχιστον οι μισοί εκ των 300 εκατομμυρίων Ορθοδόξων επί γης (δηλαδή οι Ρώσοι) δεν θα αναγνωρίζουν πλέον τον Οικουμενικό Πατριάρχη ως πρώτον μεταξύ ίσων μέσα στην οικογένεια των Ορθόδοξων Εκκλησιών.
Ωστόσο, αυτή η απειλή εύκολα εξαπολύεται, αλλά δύσκολα πραγματοποιείται, αφού αυτό θα σημαίνει ότι η Μόσχα έχει αποφασίσει να παραβεί τον 28ο κανόνα της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου που συγκλήθηκε στη Χαλκηδόνα το 451 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Μαρκιανό και τη σύζυγό του Αυγούστα Πουλχερία και «απένειμεν εις τον Πατριάρχην Κωνσταντινουπόλεως ίσα πρεσβεία τιμής και προνόμια με τα του Ρώμης». Ακριβώς γι’ αυτό, όπως βεβαιώνουν οι ολίγοι κοινωνοί των εξελίξεων, μπορεί να κυριαρχεί ένα κλίμα σύγκρουσης, αλλά οι παρασκηνιακές συνομιλίες ανάμεσα στο Φανάρι και στη Μόσχα εντείνονται. Αξίζει να σημειωθεί ότι η πλέον πρόσφατη «πρόκληση» της Μόσχας κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου εκδηλώθηκε τον Ιούνιο του 2016, όταν η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος στην Κρήτη πραγματοποιήθηκε χωρίς τη συμμετοχή του Πατριαρχείου Μόσχας και τριών ακόμα Εκκλησιών. Οι μελετητές της φαναριώτικης πολιτικής γνώριζαν ότι αυτό δεν θα έμενε αναπάντητο.
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έχει καθήκον να διαφυλάξει την υπόσταση του Οικουμενικού Πατριαρχείου με δεδομένο ότι λειτουργεί από το 1453 εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και στη συνέχεια της Τουρκίας. Κατά συνέπεια, φέρεται να έχει κρίνει ότι πρέπει να προσφέρει το αυτοκέφαλο στην Εκκλησία της Ουκρανίας, όχι μόνο γιατί το ζητούν οι Ουκρανοί, όχι απλώς γιατί το επιθυμούν οι ΗΠΑ, που άλλωστε είναι η μοναδική δύναμη που υποστηρίζει το Οικουμενικό Πατριαρχείο, αλλά, κυρίως γιατί έτσι θα δοθεί ένα σαφές μήνυμα ότι υπάρχει μόνον ένας Οικουμενικός Πατριάρχης, ο της Κωνσταντινουπόλεως που είναι ο πρώτος μεταξύ ίσων. Το μήνυμα αυτό έχει βαρύνουσα σημασία, διότι την αμφισβήτηση του Φαναρίου από τη Μόσχα την παρακολουθούν προσεκτικά τα υπόλοιπα Πατριαρχεία και οι Εκκλησίες προκειμένου να αποφασίσουν τη στάση τους.
Η ισχύς της Ιστορίας
Εκκλησιαστικοί κύκλοι παρατηρούν επίσης ότι «η έντονη αντίδραση της Μόσχας αποτελεί ουσιαστικά μια ομολογία αναγνώρισης, τόσο της πρωτεύουσας θέσης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, όσο και του αποκλειστικού δικαιώματός του να απονέμει ή μη το αυτοκέφαλο». Αλλωστε, η αυτοκεφαλία της Ρωσικής Εκκλησίας εδόθη επίσης από το Οικουμενικό Πατριαρχείο το 1589, όταν αναγνωρίστηκε ταυτόχρονα η αναγόρευση του μητροπολίτη Μόσχας σε Πατριάρχη. Υπενθυμίζεται ακόμα ότι το δικαίωμα της χειροτονίας του μητροπολίτη Κιέβου από τον Πατριάρχη Μόσχας αποτελεί παραχώρηση από τον Οικουμενικό Πατριάρχη Διονύσιο Δ΄, η οποία έγινε το 1686. Στην απόφαση αυτή περιλαμβάνεται η πρόβλεψη ότι ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα μνημονεύεται πριν από τον Πατριάρχη Μόσχας. Κατά συνέπεια, ο μητροπολίτης Κιέβου ανέκαθεν εξαρτάται από τον Οικουμενικό Πατριάρχη, του οποίου μάλιστα θεωρείται έξαρχος.
Βεβαίως, θα πρέπει να τονιστεί ότι η Ορθόδοξη Ρωσική Εκκλησία, η οποία ιδρύθηκε από τον πρίγκιπα Βλαδίμηρο το 988, είχε ως πρώτη μητροπολιτική έδρα το Κίεβο, όπου παρέμεινε ώς τον 14ο αιώνα όταν η πολιτική και θρησκευτική εξουσία μετακινήθηκε στη Μόσχα. Εξ ου και η ιδιαίτερη ευαισθησία της Μόσχας για όλα τα πολιτικά ή θρησκευτικά τεκταινόμενα στο Κίεβο.
Σημειώνεται, τέλος, ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στο πλαίσιο της Συνόδου της Κρήτης, σκόπευε να προτείνει να δοθεί σε όλες τις Εκκλησίες δικαίωμα συνυπογραφής στις αποφάσεις του περί της απονομής αυτοκεφαλίας, αλλά η Μόσχα δεν αποδέχθηκε την πρόταση και δεν προσήλθε στη Σύνοδο απαιτώντας ισότητα υπογραφής με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, κάτι που απορρίφθηκε. Πρόκειται για μια κλασική ειρωνεία της ιστορίας, λένε οι γνωρίζοντες, καθώς στην προσπάθειά της να ενισχύσει την εμβέλειά της έναντι της «Μητέρας Εκκλησίας», η «Ρωσίδα θυγατέρα» προχώρησε σε μια απόφαση που επιτρέπει σήμερα στο Οικουμενικό Πατριαρχείο να προχωρά σύμφωνα με το Κανονικό Δίκαιο της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην απονομή της αυτοκεφαλίας.
Το χρονικό
1ος αι. μ.Χ.
Ο Απόστολος Ανδρέας ταξιδεύει στις ελληνικές αποικίες των βορείων ακτών της Μαύρης Θάλασσας. Σύμφωνα με τον θρύλο φτάνει σε μια περιοχή και προφητεύει ότι στο μέλλον θα χτιστεί εκεί μια μεγάλη χριστιανική πόλη, το Κίεβο. Τοποθετεί έναν Σταυρό, εκεί όπου σήμερα βρίσκεται η Εκκλησία του Αγίου Ανδρέα.
988
Ο πρίγκιπας Βλαδίμηρος βαπτίζεται χριστιανός και ιδρύει τη Ρωσική Εκκλησία στο Κίεβο.
1325
Ο μητροπολίτης Πέτρος μεταφέρει την έδρα της Ρωσικής Εκκλησίας στη Μόσχα.
1439
Βυζαντινοί ιεράρχες και ο Ρώσος μητροπολίτης Ισίδωρος αναγνωρίζουν την πρωτοκαθεδρία του Πάπα στη Σύνοδο της Φλωρεντίας. Η Μόσχα απορρίπτει την αναγνώριση. Ο Ισίδωρος καθαιρείται και αναπτύσσεται η θεωρία της Μόσχας ως «Τρίτης Ρώμης» μετά τη Ρώμη και την Πόλη.
1448
Η Ρωσική Εκκλησία ανεξαρτητοποιείται μονομερώς από το Οικουμενικό Πατριαρχείο.
1589
Αναγνωρίζονται από το Οικουμενικό Πατριαρχείο η αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ρωσίας και η αναγόρευση του μητροπολίτη Μόσχας σε Πατριάρχη.
1686
Ο Πατριάρχης Διονύσιος Δ΄ παραχωρεί στον Πατριάρχη Μόσχας το δικαίωμα της χειροτονίας του μητροπολίτη Κιέβου.
17-26/6/2016
Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος της Ορθοδόξου Εκκλησίας πραγματοποιείται στην Κρήτη χωρίς τη συμμετοχή του Πατριαρχείου Μόσχας.
7/9/2018
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος ενεργοποιεί τη διαδικασία για την παραχώρηση της αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας.

Ο Μητροπολίτης Δωδώνης κ. Χρυσόστομος μιλά για το Ουκρανικό Ζήτημα [video]


πηγή βιντεοσκόπησης: poimin.gr

Οι δύο Έξαρχοι του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην Ουκρανία επισκέφτηκαν τον Πρόεδρο Ποροσένκο [+ video]

Ми приїхали працювати над уже вирішеним питанням – зустріч Президента з Екзархами Вселенського патріархату в Україні










[πηγή: Επίσημος ιστότοπος Ουκρανικής Προεδρίας]


We came to work on the fait accompli - meeting of the President with the Exarchs of the Ecumenical Patriarchate in Ukraine
17 September 2018 - 15:10

President Petro Poroshenko had a meeting with the Exarchs of the Ecumenical Patriarchate in Ukraine - Bishop Ilarion of Edmonton and the Western Eparchy of the UOC in Canada and Archbishop Daniel of Pamphylia and the Western Eparchy of the UOC in the United States of America.

The Head of State emphasized that the beginning of the mission of the Exarchs of the Ecumenical Patriarchate in Ukraine, Archbishop Daniel and Bishop Ilarion, is an extremely important event for all Orthodox people in Ukraine. "It is also extremely important that I can speak to you in Ukrainian. This is a huge pleasure and understanding that Ukraine has a big part in your heart," the President added.

"I am very grateful to His All-Holiness, Ecumenical Patriarch Bartholomew for the courage and wisdom shown with your appointment," the President said. "We know that Ukrainians have prayed for hundreds of years to have the Ukrainian Autocephalous Orthodox Church. The views of Ukrainians were aimed at the Mother Church, Constantinople. It is wonderful that the Lord heard our prayers," Petro Poroshenko said.

The President stressed a long way had been passed over the last three years: "And in the framework of this way, we can say now that we have come to the finish line. This is an extremely enjoyable news".

The Head of State recalled the celebration of the 1030th anniversary of the Baptism of Kyivan Rus’-Ukraine when hundreds of thousands of Ukrainians took part in the Cross Procession. “And before that, there were hundreds of thousands of Ukrainian believers who prayed together for the Lord to give us the Autocephalous Orthodox Church,” he said.

"If you look at the faces of people who then walked in the procession, they were all filled with joy, peace and grace, waiting for the Autocephalous Orthodox Church to come to Ukraine and become a symbol of the unification of the country, peace, goodness, which would finally contribute to the unification of the Orthodox faith and the Ukrainian state," the President noted.

"It is extremely important that we have one more state-building foundation - the Autocephalous Orthodox Church," Petro Poroshenko emphasized and thanked the Exarchs of the Ecumenical Patriarchate in Ukraine for their great personal contribution to the provision of autocephaly to the Ukrainian Orthodox Church.

"We were looking forward to meet you. I am extremely grateful for the fact that we can pray together so that the Lord may send us this great joy," the President added and wished the success of the mission of the Patriarchal Exarchs in Ukraine.

Archbishop Daniel noted that almost a month had passed since his last visit to Ukraine.

"This time we arrived in Ukraine with an extraordinary mission, we personally represent Ecumenical Patriarch Bartholomew and at the same time the Holy Synod of the Ecumenical Patriarchate of Constantinople in order to continue working on the fait accompli that the beginning of the process of granting autocephaly to the Ukrainian Orthodox Church has begun. We are on the straight line that goes to the finish line," Archbishop Daniel said.

"We have much work to do," he said, adding that he cannot agree with the statements by some mass media that the appointment of Exarchs will divide the Ukrainian Orthodoxy. "On the contrary, (we arrived - ed.) in order to take even more steps to bring unity for the Ukrainian Orthodox Church," Archbishop Daniel underlined.

He noted that the Exarchs are ready for the clear cooperation with the Ukrainian Orthodox Church of the Kyiv Patriarchate, as well as for the dialogue with the UOC in the bosom of the Russian Orthodox Church, with the UAOC. "We have no reasons not to meet with representatives of different religious organizations, listen to their opinions and constructively cooperate with them," the Archbishop said.

In turn, Bishop Ilarion read the letter of Ecumenical Patriarch Bartholomew to the President.

"It is with particular joy and spiritual exaltation that we would like to inform you that in the framework of the already initiated process of giving the long-awaited status of autocephaly to the Christ-loving Ukrainian people, the Holy Synod unanimously decided at the last meeting to appoint His Eminence Archbishop Daniel of Pamphylia from the United States and His Eminence Bishop Ilarion of Edmonton from Canada, both serving in the respective countries to the Ukrainian Orthodox believers under the canonical intercession and spiritual care of the Constantinople Mother Church, Exarchs of the Ecumenical Patriarchate in Ukraine," the letter reads.

"This remarkable historic decision of the First Orthodox Church will definitely contribute to the processes of granting autocephaly, which we pray for and work over day and night. With this joyful message from the Constantinople Mother Church, the First Orthodox Church, we warmly congratulate you on faith in the wonderful process that we, together with you, have initiated for the spiritual prosperity and independence of the Christ-loving and long-suffering Ukraine," the letter reads.

Archbishop Daniel also informed that several meetings had already been set up with various representatives of religious organizations.

The Head of State thanked Ecumenical Patriarch Bartholomew for this letter and stressed that he was touched by the words of His All-Holiness: "I ask to convey the words of my personal gratitude and gratitude of the entire Ukrainian Orthodox people to His All-Holiness. The Lord hears our prayers".

The President stressed that the church should be separated from the state and especially from a foreign state. "And to date, the influence of a foreign state convinces us even more of the correctness of our actions," he noted.

"I sincerely wish success, Your Eminence, to your extremely important mission. We pray that it will lead to an appropriate decision as soon as possible. And from our part we will do everything to enable you to communicate with all religious communities. We will do everything to ensure that this long-awaited decision is taken," Petro Poroshenko said. He also noted that he would prepare a letter in response to the Ecumenical Patriarch.

Παροξυσμός στη Μόσχα κατά του Οικουμενικού Πατριάρχη

Ο Πατριάρχης Μόσχας κατ' εφαρμογή των αποφάσεων της Συνόδου, δεν μνημόνευσε τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο με αφορμή την απόφαση παραχώρησης αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας



Αντωνιάδου Μαρία


Kυριακή χθες, 16 Σεπτεμβρίου του Σωτηρίου έτους 2018 και ο Πατριάρχης Μόσχας κατ' εφαρμογή των αποφάσεων της Συνόδου, δεν μνημόνευσε τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίο με αφορμή την απόφαση παραχώρησης αυτοκεφαλίας στην Εκκλησία της Ουκρανίας. Ξεκινώντας κατ' ευθείαν από τον δεύτερο τη τάξει Πατριάρχη Αλεξανδρείας κ. Θεόδωρο και συνεχίζοντας με τον τρίτο Πατριάρχη Αντιοχείας κ. Ιωάννη έδειξε περίτρανα μπροστά στους εκατοντάδες πιστούς που παρακολουθούσαν την Θεία Λειτουργία την αποφασιστικότητά του. Και είναι η πρώτη φορά επί Πατριαρχίας Κυρίλλου που διακόπτεται η μνημόνευση του Οικουμενικού Πατριάρχη. Την ίδια στάση έστω και για τρεις μόνο μήνες είχε ακολουθήσει και ο Πατριάρχης Αλέξιος 22 χρόνια πριν, το 1996, με αφορμή την αυτονομία της Εκκλησίας της Εσθονίας. Σήμερα όμως η Ρωσία δεν αντιμετωπίζει τα ίδια σοβαρά πολιτικά προβλήματα με εκείνη την εποχή και η Εσθονία δεν έχει την ίδια δύναμη και ισχύ με την Ουκρανία.
Πόλεμος χωρίς κανόνες

Η απόφαση του Οικουμενικού Πατριάρχη και η αντίδραση του Πατριαρχείου Μόσχας προκάλεσαν στην κυριολεξία ένα παροξυσμό κατά του κ.κ. Βαρθολομαίου. Οι κατηγορίες που εξαπολύονται τα τελευταία 24ωρα εναντίον του έχουν αφήσει άφωνους και τους πλέον απαισιόδοξους στις προβλέψεις τους για τα όσα θα συνέβαιναν στις αρχές του μήνα όταν και έγιναν γνωστές οι αποφάσεις του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Μητροπολίτες, κληρικοί, μοναχοί και κυρίως μέσα μαζικής ενημέρωσης επιδίδονται σ ένα άνευ προηγούμενο πόλεμο.

Αρχικά την σκυτάλη πήρε ο λεγόμενος υπουργός Εξωτερικών του Πατριαρχείου Μόσχας, Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίωνας Πρόεδρος της Επιτροπής Εκκλησιαστικών Υποθέσεων ο οποίος έκανε λόγο για «ύπουλο και δολερό σχέδιο». Ενώ ταυτόχρονα προειδοποίησε ότι τουλάχιστον το «ένα ήμισυ του ορθόδοξου πληθυσμού δεν θα αναγνωρίζει πλέον τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο ούτε ως πρώτον μέσα στην οικογένεια των ορθοδόξων Εκκλησιών».

Το περίβλημα του ζητήματος δείχνουν να αναδεικνύουν και ΜΜΕ σύμφωνα με μερίδα των οποίων η αυτοκεφαλία στην Ουκρανία αποτελεί ένα οργανωμένο σχέδιο των ΗΠΑ που στοχεύει στη διάλυση της χώρας. Και ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι όργανο, κατευθυνόμενος και μισθοδοτούμενος του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών.
Η Άλωση της Πόλης, το Πατριαρχείο και ο… Στάλιν

Οι κατηγορίες περί αιρέσεως και παραβίασης των ιερών κανόνων βρίσκονται στην ημερήσια διάταξη ενώ στο μικροσκόπιο των επικριτών του Οικουμενικού Πατριάρχη βρίσκονται ακόμη και οι σπουδές που πραγματοποίησε στη Ρώμη και την Ελβετία. Και σύμφωνα με ορισμένους αποτελούν στην απόδειξη ότι έχει «μπολιαστεί με τον υιό του Καθολικισμού και υποδύεται και τον Πάπα της Ανατολής». Ο παροξυσμός φτάνει σε τέτοια επίπεδα που ορισμένοι δηλώνουν ότι η Άλωση της Πόλης έσωσε το Οικουμενικό Πατριαρχείου από την Ουνία, το κίνημα του Βατικανού με τους κληρικούς του να ακολουθούν το ορθόδοξο τυπικό στη θεία λειτουργία αλλά μνημονεύουν τον πάπα στον Πάπα στον οποίο υπάγονται εκκλησιαστικά.

Εντύπωση προκαλούν όμως και οι αναφορές και οι επικρίσεις κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου για το γεγονός ότι σταμάτησε τις προσπάθειες του Ιωσήφ Στάλιν στα τέλη της δεκαετίας του ’40, να συγκαλέσει Σύνοδο των Ορθοδόξων Εκκλησιών στη Μόσχα με ιθύνοντα νου τον τότε Συνταγματάρχη MKVD, της μυστικής υπηρεσίας που προηγήθηκε της KGB, Καρπόφ.

Ταυτόχρονα προβλέπεται ότι κανένας Ορθόδοξος Προκαθήμενος και καμία Ορθόδοξη Εκκλησία δεν θα ακολουθήσει τον Οικουμενικό Πατριάρχη στην απόφασή του για την παραχώρηση αυτοκεφαλίας στην Ουκρανίας.
Οι αντιδράσεις στην Ελλάδα

Και φαίνεται ότι τα επιχειρήματα της Μόσχας δείχνουν να βρίσκουν ευήκοα ώτα και στην Ελλάδα και οι πρώτες επικρίσεις κατά της απόφασης αυτοκεφαλίας της Ουκρανίας από τον Μητροπολίτη Κυθήρων κ. Σεραφείμ ενώ ακόμη και γνωστοί κληρικοί δεν διστάζουν να υιοθετήσουν τα επιχειρήματα περί άμεσων ή έμμεσων παρεμβάσεων των ΗΠΑ και παραβίαση των Ιερών Κανόνων.