e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τρίτη 6 Μαρτίου 2018

Ιεροκατάνυκτα απόβραδα

ἤ, Μιὰ πρώτη βιωματικὴ προσέγγιση τῶν Κατανυκτικῶν Ἑσπερινῶν τῆς Μ. Σαρακοστῆς

Στὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Μάνης κύριον Χρυσόστομον Παπαθανασίου, ταπεινός συγχαρητήριος χαιρετισμός

ΓΡΑΦΕΙ Ο π. ΚΩΝ. Ν. ΚΑΛΛΙΑΝΟΣ 


Ἀκόμα ἀντέχουν οἱ ἀναμμένες κανδῆλες ἀπὸ τὴν πρωϊνὴ τὴν Κυριακάτικη θεία Λειτουργία. Εὐωδιάζει ὁ ναὸς ἀπὸ τὸ θυμίαμα, ἐνῶ σιγά-σιγὰ ἀρχίζει νὰ ντύνεται τὰ μώβ, τὰ χρώματα τῆς Σαρακοστῆς. 

Τὸ μενεξελὶ τ᾿ ἀπόβραδο σιμώνει μὲ τῆς μεγάλης τῆς καμπάνας τὸν ἀργὸ τὸν ἦχο, ποὺ καλεῖ τοὺς ὅσους πιστούς στὴν πάντερπνο ἀκολουθία τοῦ Κατανυκτικοῦ Ἑσπερινοῦ. Τοῦ Ἑσπερινοῦ, ποὺ ἀνοίγει τὴ θύρα στὴ Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἀλλὰ καὶ σὲ ὅλες τὶς ἑβδομάδες της. Εἶναι, θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ πεῖ, μιὰ νέα εὐκαιρία γιὰ  προετοιμασία, μετὰ τὴ ἀνάπαυλα τοῦ Σαββατοκύριακου τοῦ κάθε πιστοῦ, ὥστε νὰ ζωστεῖ καὶ πάλι τὴν πανοπλία του καὶ νὰ συνεχίσει τὸν πνευματικό του ἀγώνα «κατὰ τῶν ἀρχῶν καὶ ἐξουσιῶν τοῦ σκότους» (πρβλ. Ἐφ. 6, 12).  

Ἱερὲς στιγμές ἀνεπανάληπτες, βαφτισμένες στὰ θεοκατάνυκτα νάματα τῆς συγκίνησης καὶ εύλαβείας, οἱ στιγμὲς τοῦ Κατανυκτικοῦ Ἑσπερινοῦ. Στιγμές, ποὺ συνορεύουν ἀπόλυτα μὲ τὴν ἐμβιωμένη μετάνοια καὶ τὴν  ἀληθινή, εἰλικρινή, ἀφάνταστο προσευχή. Γιατὶ μονάχα ἔτσι μποροῦν νὰ κατανοηθοῦν ὅσα ψάλλονται. Ὄχι πρὸς τέρψιν τῆς ἀκοῆς, ἀλλὰ κυρίως πρὸς νουθεσίαν καὶ προετοιμασίαν, ὥστε νὰ μαθητεύσει περισσῶς ὁ κάθε πιστὸς στὸ πνευματικὸ περιεχόμενο, τὸ ὁποῖο διακρατεῖ ἡ κάθε ἑβδομαδα τῆς νηστισίμου περιόδου, ὡς ἄλλη ὕλη πρὸς ἐπεξεργασία ἁγιοπνευματική. Καί, κυρίως, πρὸς «καταρτισμόν» (βλ. Ἐφ. 4, 12). 

Χαμηλὸς φωτισμός, εὐωδιαστὴ ἡ ἀτμόσφαιρα τοῦ ναοῦ, στὴ μισοσκότεινη Ἁγία Τράπεζα τὸ μελισσοκέρι ποὺ ἡ χλωμή του φλόγα τρεμοπαίζει ἐμπρὸς στὸν Προηγιασμένο Ἅγιο Ἄρτο καὶ μετά, ἡ μεγαλόπρεπος Εἴσοδος μετὰ θυμιατοῦ. Ἀνεβαίνει τὸ μοσχοθυμίαμα, ποὺ καίγεται στὸ θυμιατήριο, σὲ μικρὰ σύννεφα, κομίζοντας μέσα στὰ σταχτόγκριζα φτερά του τὶς ὅποιες ἱκεσίες τῶν πιστῶν. Ἱκεσίες μυστικές, ποὺ ξεδιπλώνονται μὲ ραγισμένη, ἀπὸ ἔνθερμο ἱερὴ συγκίνηση, τὴν ψυχή, μόλις ἀκουστεῖ τὸ Μέγα Προκείμενο: Αὐτὸ τὸ τροπάριο δηλαδή, μὲ τὸ θαυμαστό, συμπυκνωμένο νόημα, στὸ ὁποῖο καὶ ξαποσταίνει ἡ κάθε ἀπεγνωσμένη ψυχή, καθὼς ἀπὸ κεῖ μεταγγίζει μέσα της φορτίο ἱκανὸ αἰσιοδοξίας κι ἐλπίδος. Ἔτσι τὰ παρακάτω δύο προκείμενα, ποὺ συναλλάσσονται στοὺς ἕξι κατανυκτικοὺς Ἑσπερινοὺς τῆς Σαρακοστῆς, κάλλιστα θὰ μποροῦσε κανεὶς νὰ τὰ θεωρήσει ὡς τὸ πεντόσταγμα ὅλης τῆς ἱεροπρεποῦς αὐτῆς περιόδου, ὡς τὴν κεντρικὴ ἰδέα πάνω στὴν ὁποία   ἑδράζεται ὅλο τὸ νόημα τῶν πανσέπτων αὐτῶν σαράντα ἡμερῶν. 

«Μὴ ἀποστρέψῃς τὸ πρόσωπόν σου ἀπὸ τοῦ παιδός σου, ὅτι θλίβομαι, ταχὺ ἐπάκουσόν μου, πρόσχες τῇ ψυχῇ μου, καὶ λύτρωσαι αὐτήν». 
«Ἔδωκας κληρονομίαν τοῖς φοβουμένοις τὸ Ὄνομά σου, Κύριε».

Ναί, μή ἀποστρέψης τὸ Πρόσωπό Σου, Τὸν παρακαλοῦμε, καθὼς ἀνεβαίνουμε τὰ σκαλοπάτια τῆς Νύχτας ποὺ σιμώνει. 

Βάζουμε τὴ βαθειὰ μετάνοια τῆς Σαρακοστῆς κι ἐπιστρέφουμε εἰς τὰ ἴδια. Ἡ ἑβδομάδα ἀνοίγει  τὴ θύρα της στὴν ἐγκράτεια, στὴν προσευχή, στὴν ἔγνοια μας «τοῦ ὁρᾶν τὰ ἡμῶν πταίσματα καὶ μὴ κατακρίνειν τοὺς ἀδελφούς μας». Γιατὶ ἔχουμε λάβει ὡς κληρονομιά πολύτιμη τὸ Ὄνομά Του. Κι αὐτὸ μᾶς φτάνει. Ἴσως, μάλιστα, καὶ πολὺ μᾶς εἶναι...

Μακάριοι ὅσοι γεύονται τοὺς καρποὺς τῆς ἁγίας Κατανύξεως σὲ αὐτοὺς τοὺς Ἑσπερινούς, οἱ ὁποῖοι, θὰ πρέπει νὰ τὸ ποῦμε, μᾶς προετοιμάζουν γιὰ μιὰν ἄλλη κορυφαία τοῦ ἐγκόσμιου βίου μας ἐμπειρία: τὴν βίωση τῶν μοναδικῶν βραδυῶν τῶν Νυμφίων. 

π. κ. ν. κ.