e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Πέμπτη 12 Σεπτεμβρίου 2019

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης καλεί σε αντίσταση στις τάσεις εθνοφυλετισμού στην εκκλησιαστική ζωή της Ορθοδοξίας

ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟ
Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας


“Ο εθνοφυλετισμός ωδήγησεν εις την εξασθένησιν της  συνειδήσεως περί της ευχαριστιακής πραγματώσεως  της Εκκλησίας. Εν ονόματι εθνικιστικών σκοπιμοτήτων εθυσιάσθη η προτεραιότης της εσχατολογικής ταυτότητος της Εκκλησίας και η ευχαριστιακή Εκκλησιολογία. Η εργαλειοποίησις της Θείας Ευχαριστίας και η μετατροπή της εις μέσον ασκήσεως εκκλησιαστικής πολιτικής και πιέσεων, - όπως γίνεται σήμερον εις την περίπτωσιν του Ουκρανικού Αυτοκεφάλου από την Εκκλησίαν της Μόσχας- αποδεικνύει την συνέχισιν της παρουσίας εθνοφυλετικών κριτηρίων εις την εκκλησιαστικήν ζωήν της Ορθοδοξίας, την ανάγκην αντιστάσεως εις τοιαύτας τάσεις  και της επιστροφής εις τας αρχάς της ευχαριστιακής συγκροτήσεως και συνοδικής λειτουργίας της Ορθοδόξου  Εκκλησίας”, επισήμανε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος,   στην ομιλία του, κηρύσσοντας, σήμερα, Πέμπτη, 12 Σεπτεμβρίου, στην Χάλκη των Πριγκηποννήσων, την έναρξη των εργασιών του Συνεδρίου που συνδιοργανώνουν το Τμήμα Θεολογίας της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και η Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, με θέμα: “Το πρόβλημα του εθνοφυλετισμού στην Ορθόδοξη Εκκλησία: Από το Βουλγαρικό Σχίσμα μέχρι σήμερα”. Το Συνέδριο πραγματοποιείται στο πλαίσιο της συνεργασίας του Τμήματος Θεολογίας και της Σχολής της Χάλκης, την οποία χαιρέτησε και επευλόγησε ο Παναγιώτατος, για τη διοργάνωση κατ’έτος, με την ευκαιρία της εορτής της Ινδίκτου, διεθνούς συνεδρίου με θέμα την ιστορία της Αγίας του Χριστού Μεγάλης Εκκλησίας, και την προσφορά της στην Ορθοδοξία, την θεολογία και τον πολιτισμό.

“Η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία δεν υπηρέτησε ποτέ τον εθνικισμόν, αυτήν την αλλοτρίωσιν της συνειδήσεως της καθολικότητος της Εκκλησίας και την κατάργησιν της αρχής της συνοδικότητος εν αυτή”, είπε, μεταξύ άλλων, ο Παναγιώτατος και σε άλλο σημείο της ομιλίας του επισήμανε: “Εις την ζωήν της Εκκλησίας ο εθνοφυλετισμός αποτελεί πραγματικήν «ανατροπήν των αξιών». Αντί το έθνος να υπηρετή την χριστιανικήν αλήθειαν, αξιολογεί και κρίνει την Εκκλησίαν με κριτήριον την χρησιμότητα και τας υπηρεσίας της προς το κράτος. Ως εγράφη υπό του μακαριστού Μητροπολίτου Τυρολόης και Σερεντίου Παντελεήμονος, ο εθνοφυλετισμός αποτελεί «όχι μόνον παρέκκλισιν από της υγιούς αγάπης προς το έθνος και το κράτος, αλλά συνιστά πραγματικόν εμπόδιον εις την συνεργασίαν των Ορθοδόξων τοπικών Εκκλησιών εις τον κόσμον και τον μεγαλύτερον εχθρόν της ενότητος της Εκκλησίας» («Ἡ γεωγραφική δικαιοδοσία κατά τό Ὀρθόδοξον Κανονικόν Δίκαιον – Τό φαινόμενον τοῦ ἐθνοφυλετισμοῦ κατά τούς προσφάτους χρόνους», Κληρονομία, τόμος 32, τεῦχος Α – Β, 2000, σ. 359 – 377, ἐδῶ σ. 371).

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπενθύμισε την απόφαση της Μεγάλης Συνόδου του 1872 με την οποία καταδίκασε τον εθνοφυλετισμό της Βουλγαρικής Εξαρχίας ως αίρεση, ως βαθύ τραύμα στο σώμα της Ορθοδόξου Εκκλησίας και κύριο εμπόδιο για την ενότητά της. 

“Όλοι γνωρίζομεν ότι και μετά την καταδίκην ταύτην ο εθνοφυλετισμός εσυνέχισε να επηρεάζη αρνητικώς την ταυτότητα και την ενότητα της Ορθοδοξίας, παρέμεινε «μόνιμο αγκάθι» εις τας σχέσεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών. Αι συνεχείς τριβαί μεταξύ των Ορθοδόξων Αυτοκεφάλων Εκκλησιών, τα δυσεπίλυτα προβλήματα της εκκλησιαστικής οργανώσεως της Ορθοδόξου Διασποράς, αι εξελίξεις μετά την διάλυσιν του Ανατολικού Συνασπισμού και ιδίως η κρίσις εις την πρώην Γιουγκοσλαβίαν, ωδήγησαν εις την παγίωσιν της απόψεως εις τον λοιπόν χριστιανικόν κόσμον, ότι η Ορθοδοξία είναι καθ᾿ εαυτήν εθνοκεντρική και εθνικιστική, ότι ταυτίζεται με «ορθοδοξισμόν». […]

Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον, παρά το γεγονός ότι ευρέθη εν τω μέσω της «θυέλλης των εθνικισμών» του 19ου και των αρχών του 20ου αιώνος, δεν ενέδωσεν εις τον πειρασμόν του εθνοφυλετισμού. Επέκρινε, με απόλυτον πιστότητα εις την κανονικήν παράδοσιν και εις τα εκκλησιολογικά κριτήρια, τας εθνικιστικάς τάσεις, αι οποίαι προκαλούν πάντοτε ανατροπήν της κανονικότητος εις την ζωήν της Εκκλησίας, και παρέμεινεν υπερεθνικόν και αληθώς οικουμενικόν, αγωνιζόμενον πάντοτε να διαφυλάξη την Ορθοδοξίαν από την μετατροπήν της εις μίαν προτεσταντικού τύπου «συνομοσπονδίαν» αυτοκεφάλων κρατικών Εκκλησιών”.

Σε άλλο σημείο της ομιλίας του ο Παναγιώτατος αναφέρθηκε στη θέση του Μητροπολίτου Γέροντος Περγάμου, ο οποίος επισήμανε ότι: «Ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι σήμερα ο εθνοφυλετισμός. Στη σύγχρονη πραγματικότητα, οι περισσότερες από τις αυτοκέφαλες Εκκλησίες έχουν διαμορφωθεί ιστορικά με βάση τις αρχές του έθνους-κράτους και της Προτεσταντικής αρχής «cuius regio eius religio» ή τις ιδέες του ευρωπαικού Διαφωτισμού περί έθνους. Η ευχαριστιακή εκκλησιολογία δεν προσφέρεται για τέτοιες απόψεις.  Η βάση για την ενότητα της Εκκλησίας δεν είναι το έθνος, αλλά η γεωγραφική περιοχή: όλοι εκείνοι που ζούν σε ένα συγκεκριμένο τόπο,  ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους, ανήκουν εκκλησιαστικά στον ένα Επίσκοπο εκείνης της περιοχής, και η ύπαρξη ενός εθνικού κράτους δεν οδηγεί αναγκαστικά σε νέα και ανεξάρτητη Εκκλησία» (Κόσμου Λύτρον. Τά Ἀγαθονίκεια. ἐκδ. Εὐεργέτις, Μέγαρα 2014, σελ. 184).

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος τόνισε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, ως ορατό κέντρο της ενότητος των Ορθοδόξων Εκκλησιών, ενσαρκώνει την αλήθεια της καθολικότητος και της αυθεντικής οικουμενικότητος.

“Ο υπερεθνικός χαρακτήρ του, ουδόλως μειώνει την σημασίαν της ιδιοπροσωπίας των ορθοδόξων λαών διά την ζωήν της Εκκλησίας. Η καταδίκη του εθνοφυλετισμού δεν σημαίνει υποτίμησιν ή και απόρριψιν των πολιτισμικών στοιχείων, τα οποία ανήκουν εις την ταυτότητα των λαών και συνιστούν βάσιν και δυνατότητα επικοινωνίας και αλληλοεμπλουτισμού. Απλώς, αυτή η ποικιλία, η οποία είναι ποιμαντικώς απαραίτητον στοιχείον διά την ανάπτυξιν της ορθοδόξου Διασποράς, πρέπει να λειτουργή επί τη βάσει των ιερών κανόνων και της εκκλησιολογικής τάξεως και να μη καθίσταται άξων και ύψιστον κριτήριον οργανώσεως της εκκλησιαστικής ζωής. […]

Εις την παράδοσιν του Οικουμενικού Πατριαρχείου, η ορθή εκτίμησις της ιδιοπροσωπίας των λαών συνυπάρχει με το οικουμενικόν πνεύμα, την ανοικτοσύνην και τον αγώνα διά την ειρήνην. Η ταύτισις της Ορθοδοξίας με ορθοδοξισμόν αποτελεί αντιστροφήν των πραγματικών ιστορικών δεδομένων. Είναι όντως παράλογον, η Ορθοδοξία, η οποία εσεβάσθη τον ιδιαίτερον πολιτισμόν των λαών οι οποίοι εξεχριστιανίσθησαν και προβάλλει την καθολικότητα της τοπικής εκκλησιαστικής κοινότητος ανεξαρτήτως της φυλετικής και γλωσσικής κοινωνικής συγκροτήσεώς της, να χαρακτηρίζεται ως εθνικιστική”.

Στη συνέχεια ο Οικουμενικός Πατριάρχης υπογράμμισε: “Η αυθεντική ορθόδοξος πίστις και παράδοσις είναι αδύνατον να αποτελέσουν πηγήν εθνικιστικών τάσεων. Οσάκις ο εθνοκεντρισμός ενεφανίσθη και εμφανίζεται εις το πλαίσιον της Ορθοδοξίας, είχε και έχει οθνείας ρίζας. Ο μακαριστός καθηγητής του Τμήματός σας Νικόλαος Ματσούκας εθεώρει, ορθώς, την οικουμενικότητα και τον κοσμοπολιτισμόν ως «τα ουσιαστικά χαρακτηριστικά» της Ορθοδοξίας (Ἑλληνορθόδοξη Παράδοση καί δυτικός πολιτισμός. Θεσσαλονίκη 1985, σ. 48)”.

Ολοκληρώνοντας την ομιλία του ο Παναγιώτατος ευλόγησε τους Συνέδρους και ευχήθηκε κάθε επιτυχία στις εργασίες του Συνεδρίου, συγχαίροντας της Πρυτανικές Αρχές του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου και το Τμήμα Θεολογίας για τη διοργάνωσή του.

Προηγουμένως τις εργασίες του Συνεδρίου χαιρέτησαν ο Ηγούμενος της Ι.Μ.Αγίας Τριάδος Χάλκης, όπου εδρεύει η Σχολή, Επίσκοπος Ερυθρών Κύριλλος, ο νέος Πρύτανης του Α.Π.Θ. Καθηγ.Νικόλαος Παπαϊωάννου, με μήνυμα που έστειλε, ο Κοσμήτορας της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ. Καθηγ. Θεόδωρος Γιάγκου, και ο Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας Α.Π.Θ. Καθηγ. Παναγιώτης Σκαλτσής.

Παρέστησαν οι Μητροπολίτες Γέρων Δέρκων Απόστολος και Μύρων Χρυσόστομος, Πρόεδρος και Ταμίας της Εφορείας της Ιεράς Θεολογικής Σχολής αντιστοίχως, ο Επίσκοπος Αλικαρνασσού Αδριανός, κληρικοί, Πανεπιστημιακοί Καθηγητές και Φοιτητές της Θεολογικής Σχολής του Α.Π.Θ.

Οι εργασίες του Συνεδρίου θα ολοκληρωθούν αύριο, Παρασκευή, 13 Σεπτεμβρίου. 








Πρόγραμμα Πνευματικών Συνάξεων του Μητροπολίτου Ζακύνθου κ. Διονυσίου Δ΄


Από την Ιερά Μητρόπολη Ζακύνθου ανακοινώνεται ότι, στο πλαίσιο της ποιμαντικής ευθύνης και μέριμνας του Σεβ. Μητροπολίτου Ζακύνθου κ. Διονυσίου Δ΄, ο ίδιος θα πραγματοποιεί συνάξεις πνευματικού περιεχομένου και ενδιαφέροντος, στον Μητροπολιτικό Ναό Αγίου Νικολάου των Ξένων, κάθε Τετάρτη, σε ώρα ανάλογη με την εποχή, όπως αναγράφεται ακολούθως.
     Κατ' αυτές τις συνάξεις, κατ' αρχήν θα τελείται μια λειτουργική - λατρευτική ιεροπραξία, θα ακολουθεί ομιλία του Ποιμενάρχου επί κάποιου ψυχωφελούς θέματος και η βραδιά θα ολοκληρώνεται με το Μυστήριο της Εξομολογήσεως από τον Μητροπολίτη για όσους ενδιαφέρονται.
     Έτσι, μέχρι τέλους του τρέχοντος έτους 2019, θα πραγματοποιηθούν οι πνευματικές συνάξεις που καταγράφονται στο ακόλουθο Πρόγραμμα. Σημειωτέον ότι στις μη αναφερόμενες Τετάρτες δεν θα υπάρξουν συνάξεις, εξαιτίας άλλων υποχρεώσεων του Σεβασμιωτάτου. Για τους πρώτους μήνες του 2020 θα υπάρξει νεότερο Πρόγραμμα.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΞΕΩΝ
  • Τετάρτη, 18 Σεπτεμβρίου 2019, ώρα 6.30 μ.μ. Αγιασμός για την έναρξη των Συναντήσεων. Ομιλία περί του γιατί και κάθε πότε χρειάζεται η τέλεση Αγιασμού και των Μυστηρίων Ευχελαίου και Εξομολογήσεως.
  • Τετάρτη, 16 Οκτωβρίου 2019, ώρα 6.30 μ.μ. Εσπερινή θεία Λειτουργία, την οποία θα τελέσει μόνος ο Μητροπολίτης. Αυτήν την ημέρα, λόγω χρόνου, δεν θα γίνει Ιερά Εξομολόγηση. Ομιλία περί της στάσεως των πιστών στη Θεία Λειτουργία. Παρακολούθηση ή συμμετοχή;
  • Τετάρτη, 23 Οκτωβρίου 2019, ώρα 6.30 μ.μ. Μικρή Παράκληση προς την Παναγία. Ομιλία περί του σήμερον εορτασαμένου αγίου Ιακώβου του Αδελφοθέου και αναφορά περί του ποιοι δύνανται ή δικαιούνται να είναι όντως Αδελφόθεοι.
  • Τετάρτη, 30 Οκτωβρίου 2019, ώρα 5.30 μ.μ. Παράκληση προς την Ελευθερώτρια. Ομιλία περί του πώς η Παναγία αποδεικνύεται Υπέρμαχος Στρατηγός ενός εκάστου και των κοινωνιών μας.
  • Τετάρτη, 6 Νοεμβρίου 2019, ώρα 5.30 μ.μ. Παράκληση προς τον Άγιο Νεκτάριο εν όψει της πανηγύρεώς του. Ομιλία περί του βίου, των βασάνων και της καρτερικότητος του Αγίου Νεκταρίου.
  • Τετάρτη, 13 Νοεμβρίου 2019, ώρα 5 μ.μ. Εσπερινός του Αγίου Αποστόλου Φιλίππου. Ομιλία περί του πώς ο Φίλιππος έγινε Απόστολος Χριστού και πώς διαιωνίζεται η Αποστολικότητα στην Εκκλησία.
  • Τετάρτη, 27 Νοεμβρίου 2019, ώρα 5 μ.μ. Παράκληση προς τους Αγίους Πάντες. Έκθεση για προσκύνημα όλων των ιερών Λειψάνων των σωζομένων στον Μητροπολιτικό Ναό. Ομιλία περί του πώς αγιοκατατάσσεται ένας Χριστιανός. Πρόκειται για κλειστή ομάδα; Ποιοι και πώς δύνανται να εισέλθουν;
  • Τετάρτη, 4 Δεκεμβρίου 2019, ώρα 5 μ.μ. Εσπερινός του Οσίου Σάββα του Ηγιασμένου. Ομιλία περί του βίου του Οσίου Σάββα και πώς λειτουργεί η ορθόδοξη Μοναχικότητα υπέρ του Κόσμου.

Ασυνήθιστες εκφάνσεις της αγάπης

Γράφει ο ΜΗΝΑΣ ΣΤΡΑΒΟΠΟΔΗΣ
απόφοιτος Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς


Η Αγάπη είναι το βασικότερο χαρακτηριστικό της Ευτυχίας. Μπορεί να είναι κάτι πολύ ασαφές, μα και πολύ συγκεκριμένο. Η Αγάπη -και ίσως αυτό να ακουστεί επαναστατικό- δεν είναι μόνο άυλη, είναι και υλική, έχει πολλές εκδοχές, εκφάνσεις, τάσεις και εντάσεις, μα στο τέλος της ημέρας η Αγάπη είναι το ισχυρότερο και το σπουδαιότερο συναίσθημα που μπορεί να νιώσει ο άνθρωπος. Με την Αγάπη, ο άνθρωπος γίνεται γεμάτος, ολοκληρωμένος, ισορροπημένος και άρα ευτυχισμένος. Η Αγάπη είναι το μοναδικό συναίσθημα στον κόσμο ολόκληρο που προτεραιότητα έχει ο άλλος και όχι ο εκάστοτε εαυτός. Με την Αγάπη μαθαίνεις να παραμερίζεις τα εγωιστικά στοιχεία του χαρακτήρα σου, γιατί ο άλλος έχει μεγαλύτερη σημασία από την ίδια σου την ύπαρξη. Με την Αγάπη μαθαίνεις να συμβιβάζεσαι, να αποδέχεσαι τον άλλον, την άποψη του, όποια και αν είναι αυτή, ακόμη και εάν εσύ είσαι τελείως αντίθετος με αυτήν. Με την αγάπη μαθαίνεις να αποδέχεσαι και να αγκαλιάζεις την διαφορετικότητα του άλλου, τα πλεονεκτήματά του, αλλά κυρίως τα ελαττώματά του. Στην αγάπη δεν υπάρχει χώρος για συγκρίσεις. Κανείς δεν είναι καλύτερος ή χειρότερος από τον άλλον γιατί πολύ απλά είναι μαζί, τα όρια των δύο υπάρξεων ξεθωριάζουν, απαλύνονται εάν δεν εξαλείφονται ολοκληρωτικά. Το «Εγώ» και το «Εσύ» χάνεται πίσω από το «Εμείς».

Όπως ανέφερα πριν, η Αγάπη μπορεί να πάρει και υλική υπόσταση. Για παράδειγμα, Αγάπη είναι μια κρέπα με  τυρί, μπέικον και μαγιονέζα, ιδίως όταν αυτός που την φτιάχνει δεν ξέρει να την φτιάχνει, απλά θέλει να ευχαριστήσει τον άλλον, ο οποίος, για παράδειγμα, θα έχει μια πολύ κουραστική μέρα και θα γυρίσει σπίτι κουρασμένος και νηστικός. Έτσι απλοϊκά, λοιπόν, η κρέπα αυτή είναι Αγάπη. Όταν ο σκοπός του ατόμου είναι η ευχαρίστηση του άλλου και μόνο, ανεξαρτήτως προσωπικού κόστους, τότε αυτό είναι Αγάπη. Αγάπη είναι όταν χορταίνει κάποιος με την κρέπα που έφτιαξε για τον άλλον. Αγάπη μπορεί να είναι ένας χυμός που σιχαίνεσαι, αλλά πας στο σουπερμάρκετ και είναι το πρώτο πράγμα που παίρνεις, μόνο και μόνο γιατί αρέσει στον άλλον. Αγάπη είναι όταν φτιάχνεις το αγαπημένο γλυκό του άλλου και επειδή δεν ξέρεις να το φτιάξεις, αυτό δεν βγαίνει επιτυχημένο. Σε αυτήν την όχι και τόσο ωραία γεύση κρύβεται η ωραιότερη γεύση του κόσμου, είναι αυτή της Αγάπης, είναι αυτή της αγωνίας και της προσπάθειας του άλλου να κάνει τα πάντα για να σε ικανοποιήσει, ακόμα και εάν το αποτέλεσμα δεν είναι το επιθυμητό. Αυτό το μη επιθυμητό αποτέλεσμα είναι που ενδυναμώνει πολλές φορές την Αγάπη, διότι επιχειρείς κάτι για την ικανοποίηση του άλλου και δεν σε νοιάζει εάν θα εκτεθείς, απλά προσπαθείς.

Αγάπη, μπορεί να είναι και ένα ολόκληρο μέρος. Για παράδειγμα, το Ναύπλιο, η Ρόδος ή η Ύδρα. Αγάπη μπορεί να είναι ο ήχος των πατημασιών δύο ανθρώπων στα κατάλευκα σοκάκια της Ύδρας στις δώδεκα το βράδυ. Αγάπη μπορεί να είναι η ανάβαση στο Παλαμήδι ή μια βόλτα στην παλιά πόλη της Ρόδου, στο δρόμο των Ιπποτών. Αγάπη μπορεί να είναι ένα παγκάκι στην άκρη του γκρεμού με δύο ανθρώπους αγκαλιά και έναν κατακόκκινο ήλιο να βυθίζεται στην καταγάλανη θάλασσα. Αγάπη είναι ένα γέλιο, ένα βλέμμα, ένα χάδι ένα φιλί μα και ένας καυγάς. Αγάπη τελικά, είναι η αλληλεπίδραση δύο εντελώς διαφορετικών ανθρώπων, που στο τέλος ο ένας συμπληρώνει αριστουργηματικά τον άλλον. Πρόκειται, ίσως για το πιο δύσκολο μα και πιο απλό πάζλ του κόσμου, χρειάζεται μόνο δύο κομμάτια, μα πρέπει να βρεις το κατάλληλο κομμάτι έχοντας να διαλέξεις από 7δις κομμάτια, κρυμμένα σε όλο το μήκος και το πλάτος του πλανήτη.

Η Αγάπη είναι αυτή που σε μαθαίνει το πιο δύσκολο πράγμα, να μοιράζεσαι. Να μοιράζεσαι φαγητό, χρήματα, στιγμές, συναισθήματα, αναμνήσεις. Συγκεκριμένα, οι αναμνήσεις έχουν αξία γιατί είναι κοινές, τα συναισθήματα έχουν αξία γιατί είναι κοινά. Με την Αγάπη γίνεσαι ώριμος, ανεκτικός και αλληλέγγυος. Βλέπεις τον κόσμο που ξετυλίγεται γύρω σου με διαφορετικά μάτια, πιο αισιόδοξα, πιο χαρούμενα, ευτυχισμένα. 

Μα η Αγάπη, για να είναι αληθινή, προϋποθέτει δύναμη. Η δύναμη αυτή δεν έγκειται τόσο στο γεγονός του να δώσω, αλλά να δεχθώ. Όλες αυτές τις εκδοχές Αγάπης που ανέφερα παραπάνω, απαιτούν δύο άτομα αυτόν που θα δώσει, αλλά και αυτόν που θα δεχθεί, όπου βέβαια στο τέλος της ημέρας αυτά τα δύο άτομα θα γίνουν ένα. Συγκεκριμένα, στην Αγάπη το δυσκολότερο είναι ακριβώς αυτό, η μη ύπαρξη αυτής της δύναμης για να δεχθείς την προσφορά του άλλου. Αυτή η προσφορά άνευ όρων είναι που πολλές φορές κομματιάζει τον δέκτη, ίσως εξαιτίας χαμηλής αυτοεκτίμησης και αυτοπεποίθησης ή ίσως εξαιτίας εγωκεντρισμού και φόβου για την ανάληψη κάποιου είδους δέσμευσης. Διότι, η αμοιβαιότητα είναι αυτή που διατηρεί την φλόγα της Αγάπης, ωστόσο η αυθόρμητη αμοιβαιότητα, ούτε ο ένας, ούτε ο άλλος δίνει, επειδή περιμένει ότι θα πάρει, αυτό γίνεται αυτόματα και αυθόρμητα. Η έλλειψη, λοιπόν, αυτής της δύναμης, που επί της ουσίας πρόκειται για αμιγώς προσωπικό ζήτημα του ατόμου, σκοτώνει την Αγάπη, μόνο και μόνο γιατί το ένα άτομο θεωρεί ότι δεν είναι ικανό να δεχθεί αυτήν την προσφορά Αγάπης, ή ότι αδυνατεί να την ανταποδώσει. Λείπει η μαγεία του αυθορμητισμού και της αυθεντικότητας. Άπαξ και μια κίνηση, μια πράξη ή μια κουβέντα φιλτραριστεί πριν γίνει ή ειπωθεί, τότε σε αυτό το φίλτρο μένει και η Αγάπη και αυτό που βγαίνει μετά είναι κάτι διαφορετικό, ίσως μια καλή απομίμησή της, η οποία όμως δεν κρατά για πολύ, χρησιμεύει μόνο για να ξεγελά τα υποκείμενα και να νομίζουν πως όντως νιώθουν το συναίσθημα της Αγάπης. Μα δεν είναι έτσι.

Πέραν όμως από την δύναμη αυτή που αναφέραμε. Η Αγάπη έχει ανάγκη και το αδερφάκι της για να υπάρξει και να μακροημερεύσει, την Εμπιστοσύνη. Η σιγουριά για τον άλλον, χωρίς όμως να τον θεωρείς και δεδομένο, αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Αγάπης. Όταν υπάρχει Εμπιστοσύνη, τότε αυτομάτως παύει μια σχέση να αποτελεί περιορισμό και αυτό ξεχωρίζει μια αληθινή σχέση από μια περιστασιακή και εφήμερη. Το πρόβλημα του περιορισμού, είναι υπαρκτό σε πολλές σχέσεις και συνήθως οφείλεται στην έλλειψη αυτοπεποίθησης και χαμηλής αυτοεκτίμησης του ατόμου που τους θέτει. Οπότε αν μη τι άλλο, το να θέτεις περιορισμούς στον άλλον είναι μια βαθύτατα υποτιμητική πράξη για τον εαυτό σου. Όταν, λοιπόν, υπάρχει Εμπιστοσύνη, όλα είναι αυτοματοποιημένα, γνωρίζεις ότι ο άλλος, ό,τι και να γίνει δεν θα διαρρήξει αυτή την Εμπιστοσύνη. Ο λόγος που υπάρχει πραγματική Εμπιστοσύνη είναι, διότι και ο ένας και ο άλλος γνωρίζουν βαθύτατα ότι κανείς τους δεν πρόκειται να εκμεταλλευτεί αυτήν την Εμπιστοσύνη. Παρ' όλα αυτά, δεν συμφωνώ με την φράση: «Η εμπιστοσύνη χτίζεται για χρόνια και γκρεμίζεται σε μια στιγμή». Μια στιγμή δεν μπορεί να είναι ικανή, ούτε για να γκρεμίσει, ούτε καν για να αξιολογήσει την Εμπιστοσύνη. Άτυχες στιγμές μπορεί να υπάρξουν, δεύτερες ευκαιρίες οφείλουμε όλοι να δίνουμε, κανείς δεν έχει το αλάθητο. Η αυστηρότητα είναι προτιμότερο να υπάρχει για τον ίδιο μας τον εαυτό, όχι για τον άλλον ή εάν υπάρχει για τον άλλον, τουλάχιστον να υπάρχει πρώτα για τον εκάστοτε εαυτό.

Διαλλακτικότητα, μετριοπάθεια, συμβιβασμός, αποφυγή ακραίων θέσεων είναι έννοιες που κερδίζεις από την Αγάπη και τολμώ να πω πως μόλις οι έννοιες αυτές γίνουν κτήμα του εαυτού σου, τότε καταλαβαίνεις το μεγάλο κέρδος τους.  Οι εγωισμοί είναι πολύ μικροί και λίγοι για να συνυπάρχουν με την Αγάπη. Η Αγάπη σε κάνει να καταλαβαίνεις πως εσύ δεν είσαι το κέντρο του κόσμου, πως εσύ δεν ασχολείσαι με το πιο σημαντικό πράγμα του κόσμου και οι άλλοι με ανοησίες, αντίθετα πως υπάρχουν άνθρωποι διαφορετικοί με τελείως διαφορετικές δυνατότητες και ασχολίες, οι οποίοι δεν υπολείπονται σε αξία σε σχέση με εσένα, ούτε στο ελάχιστο. Αντίθετα, αυτή η τόσο μεγάλη διαφορετικότητα αποτελεί έναν εκρηκτικό συνδυασμό Ευτυχίας, καθώς ο ένας καλύπτει τα κενά του άλλου, βελτιώνει ο ένας τις αδυναμίες του άλλου και τις κάνει πλεονεκτήματα και επειδή οι αδυναμίες και τα πλεονεκτήματα του καθένα είναι διαφορετικά, το αποτέλεσμα είναι πιο άρτιο και ισορροπημένο. Αντίθετα, όταν δύο άνθρωποι είναι μαζί και έχουν ίδια ενδιαφέροντα, ικανότητες και ασχολίες, τότε τα πλεονεκτήματα τους, αλλά και οι αδυναμίες τους είναι παρόμοια. Το γεγονός αυτό είναι προβληματικό, διότι ο ένας δεν καλύπτει τα κενά του άλλου και δεν βελτιώνει τα ελαττώματα του άλλου. Απόρροια αυτού είναι η δημιουργία ενός μεγάλου χάσματος μεταξύ αδυναμιών και πλεονεκτημάτων στο οικοδόμημα αυτό. Το μη ισορροπημένο αυτό οικοδόμημα, δεν είναι αδύνατο να υπάρξει, ωστόσο οι ισορροπίες είναι πολύ εύθραυστες και η Αγάπη ευάλωτη. Αυτή άλλωστε είναι η μαγεία της φύσης. Πίσω από το διαφορετικό κρύβεται η Αγάπη, πίσω από το διαφορετικό και το απλό.

Όλοι μας την έχουμε ανάγκη, είναι η κινητήριος δύναμη που μας τροφοδοτεί με ζωή. Η Αγάπη είναι το πλέον ουσιαστικότερο και απαραίτητο συστατικό της ζωής. Χωρίς αυτό, όλοι είμαστε αδύναμοι, ευάλωτοι και τρωτοί στην πραγματικότητα, που πολλές φορές είναι σκληρή. Με άλλα λόγια, η Αγάπη είναι μια υπαρκτή εξιδανικευμένη ουτοπία μέσα σε μια σκληρή πραγματικότητα. Είναι η ουσία της ύπαρξης. Κλείνοντας, παραθέτω μια φράση του Ν. Καζαντζάκη που περιγράφει αυτήν την έννοια της Αγάπης πολύ εύγλωττα και πολύ κοντά στην δική μου προσέγγιση: « Τι είναι αγάπη; Δεν είναι συμπόνια μήτε καλοσύνη. Στην συμπόνια είναι δύο, αυτός που πονά και αυτός που συμπονάει. Στην καλοσύνη είναι δύο, αυτός που δίνει και αυτός που δέχεται. Μα στην αγάπη είναι ένα. Σμίγουν οι δύο και γίνονται ένα. Δεν ξεχωρίζουν. Το εγώ και εσύ αφανίζονται. Αγαπώ θα πει χάνομαι…»

Αγάπα, λοιπόν, και μην φοβάσαι αν χαθείς, αυτό που θα προκύψει θα είναι σίγουρα πολύ καλύτερο. Αγάπα και μην φοβάσαι αν εκτεθείς. Βρες την δύναμη να αντέξεις την Αγάπη, να αγκαλιάσεις την διαφορετικότητα του άλλου και τότε, στο τέλος της ημέρας, μια νέα ζωή, πιο όμορφη, θα ξετυλιχθεί στα πόδια σου και εκείνη την φοβερή στιγμή θα είσαι πιο έτοιμος από ποτέ για να την ζήσεις.

[Εικαστικό σχόλιο κειμένου: Νίκος-Γαβριήλ Πεντζίκης, Στην Αυλή, 1944, λάδι σε κοντραπλακέ]