ΨΗΦΙ – ΚΑΙ «ΨΟΦΟ»ΑΚΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ

ὑπό Μητροπολίτου πρ. Χαλκηδόνος Ἀθανασίου

"Πῶς ἀλλάσσουν τό σῶμα καί αἱ ψυχαί".

Δέν ὑπάρχει ἀμφιβολία, ὅτι ἡ ψηφιακή «ἐπανάστασις» εἶναι ἡ μεγαλυτέρα τεχνική τοιαύτη τῆς ἐποχῆς μας καί οὐχί μόνον.

Τό ψηφιακόν διαπερνᾶ ὁλόκληρον τήν βιωτήν μας, τήν σκέψιν, τήν πρᾶξιν, τάς ἐπιθυμίας καί τό ἴδιον καί παγκόσμιον συναίσθημα ἡμῶν. Καθῆκον μας εἶναι νά μάθωμεν νά ζῶμεν εὐλόγως μετ’ αὐτοῦ. Δέν ἔχομεν ἄλλην ἐπιλογήν. Ὀφείλομεν νά ἀναπτυσσόμεθα ἐπ’ αὐτοῦ. Τότε ἴσως θά εἴδωμεν, ὅτι ἡ σωματική συνάντησις εἶναι τι τό διάφορον ἀπό τήν ἠλεκτρονικήν ἐπαφήν καί ἐπικοινωνίαν.

Εὑρισκόμεθα δηλαδή εἰς ἕνα τελείως νέον κόσμον, εἴτε τό θέλομεν εἴτε ὄχι, τόν ὁποῖον ἡμεῖς «ἐκαλλοπίσαμεν» καί ἴσως τώρα θά καταστρέψωμεν! Τοῦτο εἶναι κάτι τό φοβερόν μέ ἀπροβλέπτους ἐξελίξεις καί ἀλλαγάς εἰς τό μέλλον, ἀπότοκον τῆς οὕτω καλουμένης «ἐλευθερίας» τοῦ ἀνθρώπου!

Καί οἱ ἀσχολούμενοι, ἐργάζονται ἔχοντες συνήθως πλήρη τόν ἐξοπλισμόν εἰς τόν οἶκον των καθῶς καί αἱ ἐπιχειρήσεις, τά ρομπότ ζυμώνουν τόν «ἐπιούσιον»! οἱ ὑπολογισταί ρυθμίζουν τήν παραγωγήν, οἱ ἀλγόριθμοι ἀποφαίνονται εἰς τά δικαστήρια! κ.ο.κ.

Ἡ ψηφιοποίησις καί ἡ τεχνητή εὐφυΐα (νοημοσύνη) θά ἀλλάξουν τόν κόσμον τῆς ἐργασίας. Εὐχόμεθα δέ ἐν ταυτῷ, νά μήν τόν «ψοφοποιήσουν», καθότι ἀκριβῶς εἰς τήν κρίσιν τῆς corona-19, ἡ ὁποία ἐπετάχυνεν τήν ψηφιοποίησιν τοῦ ἐργατικοῦ κόσμου, πολλοί ηὐλογήθησαν ὑπ’ αὐτῆς, ἐνῶ ἕτεροι ἐξυβρίσθησαν. Καί τοῦτο λόγῳ τῆς δικόπου φύσεως τῶν νέων τεχνολογιῶν.

Ψηφιοποίησις σημαίνει, ὅτι πάντοτε μεγαλύτεραι ποσότητες πληροφοριῶν μεαβάλλονται εἰς ἀριθμούς, ἀποθηκεύονται καί δύνανται νά δικτυοῦνται μεταξύ των.

Διά τοῦτο διαρκῶς περισσότεραι πληροφορίαι εἰς ὅλον τόν κόσμον ἡμποροῦν νά ἀνακληθοῦν. Συγχρόνως δέ ἡ μεταφορά των δύναται νά ἐλεγχθεῖ.

Ἡ τεχνητή εὐφυΐα πάλιν μεριμνᾶ ὥστε εἷς τεράστιος ἀριθμός ψηφίων συστηματικῶς νά τοποθετηθεῖ δι’ ἕνα ὡρισμένον σκοπόν.

Εὐφυεῖς μηχαναί ἠμποροῦν εἰς συνθέτους μεθόδους κατασκευῆς ἤ πωλήσεως νά ἀναγνωρίσουν μοτίβα, τά ὁποῖα παραμένουν «κλειστά» διά τούς ἀνθρώπους (S. Lobo).

Ποικῖλαι ἐξελίξεις εἰς τά ρομπότ¹, τάς ἐπιχειρήσεις, τάς μηχανάς, ἀλλάσσουν τήν οἰκονομίαν καί ἐργασίαν. Καί τοῦτο παρατηρεῖται οὐχί μόνον εἰς τάς μαμούθ ἐπιχειρήσεις, ἀλλά καί εἰς τάς μικράς.

Ἀναμφιβόλως, ἡ τεχνιτή εὐφυΐα δημιουργεῖ πολλάς δυνατότητας πρός ὀρθολόγησιν καθ’ ὅσον αἱ τεχνικαί ἐξελίξεις δέν γίνονται εἰς χώρους κενούς ἐργαστηρίων καί Πανεπιστημίων.

Ὠθοῦνται ἐξ ἄλλου ὑπό ἐπιχειρήσεων ἐνεργούντων ὑπό τήν πίεσιν οἰκονομικῶν ἀγορῶν. Διό καί ὁ παγκόσμιος ἀνταγωνισμός ἐξαναγκάζει αὐτάς διαρκῶς νά ὑποβιβάζουν τό κόστος.

Εἰς τήν βιομηχανίαν αἱ μηχαναί καί τά ρομπότ συνεργάζονται καί ἐπικοινωνοῦν μεταξύ των καί δή ταχέως.

Ἀναφορικῶς δέ πρός τήν μείωσιν τοῦ προσωπικοῦ, λόγῳ ἀπολύσεων, τοῦτο ὀφείλεται εἰς τά προβλήματα τῶν συνδικάτων τουθ’ ὅπερ ὡδήγησεν εἰς τήν εἰσαγωγήν τῆς μηχανῆς, ἡ ὁποία ἐξοικονομεῖ χρόνον καί χρῆμα.

Ἐξ ἑτέρας ὅμως πλευρᾶς, παρά τήν ὀρθολόγησιν ἐμφανίζονται νέαι θέσεις ἐργασίας καί εἰς τόν τομέα τῆς τεχνικῆς, ὑπηρεσίας κλπ, ὅπως γενικότερον νέα ἐπαγγέλματα.

Αἱ μεγάλαι προκλήσεις ἐμφανίζονται εἰς τό θέμα τοῦ ἐλέγχου καί τῆς περαιτέρω διασπάσεως τῆς κοινωνίας.

Ὁ ἐργαζόμενος εἰς τά ἐργοστάσια σύν τῷ χρόνῳ ἀποβαίνει εἰς «κύων» τύπου Dakel τῆς μηχανῆς, τήν ὁποίαν ὑπακούει καί ἀκολουθεῖ!

Ἰδιαιτέρας σημασίας τυγχάνει ἡ ἐπιμόρφωσις τῶν ἐργαζομένων λόγῳ τῶν διαρκῶν ἀλλαγῶν. Ὡσαύτως καί ἡ μείωσις τοῦ χρόνου ἀπασχόλησις λόγῳ τῶν μηχανῶν.

Ἐν τοῦτοις, ἡ νέα τεχνική ἐπανάστασις θέτει ὑψηλάς ἀπαιτήσεις εἰς τό ἀλληλέγγυον τῶν κοινωνιῶν.

Διά τοῦτο ἡ πολιτική, οἱ σύνδεσμοι καί αἱ ἐπιχειρήσεις δέον νά γνωρίζουν ὅτι ἑκάστη βιομηχανική ἐπανάστασις ἐμφανίζεται μόνον τόσον ἀνθρωπίνη, ὡς τήν διαμορφώνουν ἡ πολιτική καί οἱ πολῖται, οὕτως ὥστε ὁ ἄνθρωπος νά παραμείνει ὡς πρόσωπον καί οὐχί ὡς δοῦλος τῆς μηχανῆς τήν ὁποίαν ὁ ἴδιος ἐφεῦρεν².

1 Z. Cerman - W. Barthlott - J. Nieder, Erfindungen der Natur, Ἁμβοῦργο 2011, 237-259.

2 W. Kessler, Wenn Roboter unsere Arbeit machen, Publik Forum, ἀρ. 29 (2020) 12-19.