e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τρίτη 12 Νοεμβρίου 2013

Ο Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ και Άπω Ανατολής μιλά για την τραγωδία των Φιλιππίνων







Ο πρώην Πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου απόψε στο Φανάρι

ΑΠΟΨΙΝΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟΥ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΟΥ

Τό ἑσπέρας τῆς Τρίτης, 12ης Νοεμβρίου, ὁ Ἐξοχ. κ. Γεώργιος Παπανδρέου, πρῴην Πρωθυπουργός τῆς Ἑλλάδος, εὑρισκόμενος εἰς τήν Πόλιν διά νά συμμετάσχῃ εἰς συνέδριον τῆς Σοσιαλιστικῆς Διεθνοῦς, ἧς τυγχάνει Πρόεδρος, προσῆλθεν εἰς τά Πατριαρχεῖα καί ἔσχε κατ᾽ ἰδίαν ἐγκάρδιον συνάντησιν μετά τῆς Α. Θ. Παναγιότητος τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου κ. κ. Βαρθολομαίου, καθ᾽ ἥν παρέστη καί ὁ Πανοσιολ. Ἀρχιμανδρίτης κ. Βαρθολομαῖος, Ἀρχιγραμματεύς τῆς Ἁγίας καί Ἱερᾶς Συνόδου.
Τόν Ἐξοχώτατον συνώδευεν ἡ Εὐγενεστάτη σύζυγος αὐτοῦ κ. Ἄντα, ὁμοῦ μετά τῆς ὁποίας προσεκύνησαν εἰς τόν Π. Πατριαρχικόν Ναόν τά ἱερά λείψανα τοῦ ἑορτάζοντος Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου.
          Τῇ Αὐτοῦ Ἐξοχότητι ἀπεδόθησαν αἱ προσήκουσαι τῷ ἀξιώματι αὐτοῦ τιμαί.

* * *

Ἡ Α. Θ. Παναγιότης, ὁ Πατριάρχης, ἐπί τῇ ἑορτῇ τοῦ ἐν Ἁγίοις πατρός ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, Ἀρχιεπισκόπου ΚΠόλεως, οὗ τά ἱερά Λείψανα φυλάσσονται ἐν τῷ Π. Πατριαρχικῷ Ναῷ, ἐχοροστάτησεν ἐν αὐτῷ ἀπό τοῦ Παραθρονίου, κατά τόν Ἑσπερινόν τῆς ἑορτῆς, τήν Τρίτην, 12ην Νοεμβρίου, καθ᾽ ὅν ἐκκλησιάσθη ὅμιλος κληρικῶν καί λαϊκῶν ἐκ Ρωσσίας ὑπό τήν ἡγεσίαν τοῦ Θεοφιλ. Ἐπισκόπου Τίχβιν κ. Μστισλάβ. Τούς προσκυνητάς τούτους ἐδέχθη ὁ Πατριάρχης μετά τόν Ἑσπερινόν εἰς ἰδιαιτέραν ἀκρόασιν.
 

«Ο Ρωμανός ο Μελωδός του Οδυσσέα Ελύτη» στην «Ενορία εν δράσει...»


Ο Παναγιώτης Αντ. Ανδριόπουλος, Θεολόγος, Μουσικός και πολύτιμος Φίλος μας (το φι, όχι τυχαία, κεφαλαίο) παρουσίασε την Κυριακή, 10 Νοεμβρίου 2013, ομιλία με θέμα «Ο Ρωμανός ο Μελωδός του Οδυσσέα Ελύτη», στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Ενορία εν δράσει...» του περίοπτου και πρωτοποριακού Ναού Ευαγγελιστρίας Πειραιώς. 

Στην εμπεριστατωμένη ομιλία του ο Ανδριόπουλος παρουσίασε το γνωστό δοκίμιο του Ελύτη για τον Ρωμανό τον Μελωδό κι έκανε αξιοπρόσεκτες αναφορές στις επιρροές του Νομπελίστα μας από την μεγάλη αυτή φυσιογνωμία της Ανατολικής Εκκλησίας.




Ύμνους του Ρωμανού στα ελληνικά και στα αραβικά έψαλε ο έτερος Φίλος μας, ο Λιβανέζος Roni Bou Saba, Θεολόγος , Φιλόλογος και έγκριτος Νεοελληνιστής. Άσματα από το Άξιον Εστί των Ελύτη - Θεοδωράκη (με παραπομπές στον Ρωμανό) ερμήνευσε η Αγγέλα Μεταλληνού, πτυχιούχος Γερμανικής Φιλολογίας, με συνοδεία της πιανίστριας Κωνσταντίνας Γύφτουλα.

Ακολούθως δημοσιεύουμε ολόκληρη την εν λόγω εκδήλωση σε βίντεο και τέλος ένα εκτενές απόσπασμα από την διάλεξη Ανδριόπουλου:


Θα μου επιτρέψετε να σας πω αρχικώς, γιατί επέλεξα αυτό το θέμα: Τον Ρωμανό του Ελύτη. Για μια σειρά από λόγους, όσο κι αν φαίνεται περίεργο.

1. Ακούγοντας στις ειδήσεις ότι η πόλη Χομς της Συρίας υπέστη μεγάλες καταστροφές, λόγω του εμφυλίου που τελειωμό δεν έχει εκεί, όπως ξέρετε, σκέφτηκα: Η Έμεσα της Συρίας, η γενέτειρα του Ρωμανού. Σύρος ο Ρωμανός, το λέει κι ο Ελύτης, αλλά πολίτης της μεγάλης Αυτοκρατορίας της Νέας Ρώμης, οπότε υπηρέτησε διάκονος στη Βηρυτό και κατέληξε στην Κωνσταντινούπολη. Σήμερα οι χριστιανοί της Συρίας δοκιμάζονται σκληρά. Και καλό θα ήταν να μην τους ξεχνάμε. Η ποίηση του Ρωμανού λειτουργεί και παραμυθητικά για όλους μας. Και κάτι ακόμα σήμερα η Εκκλησία του Λιβάνου γιορτάζει τον ιδρυτή της Απόστολο Κουάρτο, ο οποίος ήταν ο πρώτος Επίσκοπος Βηρυτού.

2. Το γνωστό περιοδικό Πειραϊκή Εκκλησία που εκδίδει η Μητρόπολή σας 23 χρόνια τώρα – αν θυμάμαι καλά - αφιέρωσε το τεύχος 219 (Οκτώβριος του 2010), στον Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό! Και μάλιστα στις σελίδες του αξιόλογου αυτού τεύχους συνάντησα – προς έκπληξίν μου - και ένα κείμενο του γνωστού καθηγητή Βυζαντινής και Νεοελληνικής Φιλολογίας Φώτη Δημητρακόπουλου που αναφέρεται στο θέμα μου: «Ρωμανός ο μελωδός και Οδυσσέας Ελύτης». Το κείμενο αυτό είναι σημαντικό διότι δεν υπάρχει κάτι ανάλογο στον φιλολογικό χώρο, εκτός από ένα κείμενο της Μαριλένας Πρωίμου, με θέμα: «Ο Ρωμανός ο Μελωδός και η ποιητική θεωρία του Οδυσσέα Ελύτη» (Η Μαριλένα Πρωίμου έχει εκπονήσει διδακτορική διατριβή με θέμα: "Φως και Όραση στην ποίηση του Οδυσσέα Ελύτη"). Άρα το δοκίμιο του Ελύτη για τον Ρωμανό δεν έχει απασχολήσει ευρύτερα τον φιλολογικό και ποιητικό χώρο.

3. Τρίτος λόγος για την επιλογή του θέματος η επέτειος των γενεθλίων του Ελύτη, στις 2 Νοεμβρίου. 102 χρόνια από τη γέννησή του, συμπληρώθηκαν πριν μία εβδομάδα.

4. Σε πέντε μέρες αρχίζει με την νηστεία η προεόρτιος 40νθήμερη περίοδος των Χριστουγέννων, όπου δεσπόζει ο Ρωμανός. Όχι μόνο γιατί τα Χριστούγεννα ψάλλουμε το περίφημο προοίμιο του κοντακίου του στην εορτή «Η παρθένος σήμερον τον υπερούσιον τίκτει», αλλά και γιατί στις 20 Δεκεμβρίου στον Όρθρο (στους Αίνους) ψάλλουμε και κάποια στιχηρά προσόμοια ποίημα του Ρωμανού, τα οποία φαίνεται πως μάλλον αγνοούσε ο Ελύτης, καθώς δεν συμπεριλαμβάνονται στο corpus των κοντακίων του, που είχε μελετήσει καλά ο ποιητής, γι’ αυτό και δεν κάνει καμία αναφορά σ’ αυτά τα εν λειτουργική χρήσει τροπάρια.

Ο Ρωμανός ο Μελωδός ανήκει στην προσωπική μυθολογία του Ελύτη.

Σε συνέντευξή του που δημοσιεύθηκε τη μέρα των γενεθλίων του, 2 Νοεμβρίου, το 1975, δηλαδή τη χρονιά που έγραψε και το δοκίμιο για το Ρωμανό, ο Ελύτης δηλώνει: «Με απασχολούν κυριότατα μορφές που αγαπώ, από τον Ρωμανό τον Μελωδό και τον Παπαδιαμάντη ως τον Ανδρέα Εμπειρίκο».

Σε άλλη συνέντευξή του, δύο χρόνια αργότερα, το 1977 στα Επίκαιρα, απαντώντας στο ερώτημα πώς ικανοποιεί το ενδιαφέρον του για την ελληνική παράδοση, ο ποιητής θα πει: «Αισθάνομαι ότι είναι ανάγκη αυτούς που αγαπούμε, να τους φέρνουμε κοντά στη δική μας ευαισθησία… Από το Βυζάντιο διάλεξα τον Ρωμανό τον Μελωδό κι έχω κάνει μια μικρή εργασία, ανέκδοτη ακόμα».

Το Δεκέμβριο του ίδιου έτους 1977, ο Ελύτης παραχωρεί μια συνέντευξη στον ποιητή Ματθαίο Μουντέ, ο οποίος προκαλεί τον Ελύτη: «Μιλήστε μας και για τις δύο άλλες αγάπες σας, τον Θεόφιλο και τον Ρωμανό». Ο Ματθαίος Μουντές ξέρει ότι ο ποιητής αγαπάει κι όχι απλώς αρέσκεται στον Ρωμανό και τον Θεόφιλο. Κι ο ποιητής με μια φράση συνοψίζει τη συμβολή των δύο ταπεινών μορφών, ενός διακόνου κι ενός λαϊκού ζωγράφου: «Ο Ρωμανός διασώζει μέσα στον χριστιανικό κόσμο την πρισματική έκφραση των αρχαίων, και ο Θεόφιλος μεταφέρει τους τρόπους της ορθόδοξης εικονογραφίας στη φυσική πραγματικότητα του νέου Ελληνισμού».

Στον Μικρό Ναυτίλο του Ελύτη ο Ρωμανός έχει την τιμητική του, καθώς η περίφημη φράση «Μυρίσαι το άριστον» που κυριαρχεί ως γενικός τίτλος ενοτήτων στη συλλογή, είναι για πολλούς συνώνυμη του Ελύτη, αλλά είναι δάνειο από τον Ρωμανό (το μνημονεύει και ο ποιητής στο σχετικό δοκίμιό του). Επίσης, στο Ταξιδιωτικό Σάκο του (Όττω τις έραται), πάντα στον Μικρό Ναυτίλο, ο ποιητής φυσικά παίρνει μαζί του και Ρωμανό, δύο στίχους:

Και το αίμα μου μέλαν, όθεν βάπτω και γράφω
Το άνθος γλυκάζον εμοί γέγονεν τιθύμαλλος

Να σημειώσουμε εδώ ότι ο στίχος

Και το αίμα μου μέλαν, όθεν βάπτω και γράφω

αποτελεί και τον υπότιτλο στο τεύχος – αφιέρωμα του περιοδικού Πειραϊκή Εκκλησία στον Άγιο Ρωμανό τον Μελωδό.


[Με πληροφορίες και οπτικοακουστικά από την Ιδιωτική Οδό]