Πατριαρχική Ομιλία κατά την παρουσίαση της έκδοσης του βιβλίου "Συνάντησις με το Μυστήριον" στα τουρκικά

(Ἀστικὴ Σχολὴ Γαλατᾶ, 13 Μαΐου 2017)

Ἱερώτατοι ἐν Χριστῷ ἀδελφοί,

Ἐξοχώτατε κύριε Γενικὲ Πρόξενε τῆς Ἑλλάδος ἐν τῇ Πόλει,

Ἐντιμολογιώτατοι Ἄρχοντες,

Ἀγαπητοὶ ἐκπρόσωποι τῶν ἐκδόσεων Ἰστός,

Κυρίαι καὶ κύριοι,

Ὀφειλετικῶς, ἡ σύντομος Ὁμιλία τῆς ἡμετέρας Μετριότητος ξεκινᾶ μὲ τὴν ἔκφρασιν εἰλικρινῶν εὐχαριστιῶν, πρῶτον, πρὸς τοὺς ὁμιλητάς, τὸν Ἱερώτατον Μητροπολίτην Προύσης καὶ Ἡγούμενον τῆς κατὰ Χάλκην Ἱερᾶς Πατριαρχικῆς καὶ Σταυροπηγιακῆς Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος κύριον Ἐλπιδοφόρον, καὶ πρὸς τὸν Ἱερολογιώτατον Ἀρχιδιάκονον καὶ Καθηγητὴν κύριον Ἰωάννην Χρυσαυγῆν δι᾿ ὅσα ἀνέφερον περὶ τοῦ βιβλίου «Συνάντησις μὲ τὸ μυστήριον».

Εὐχαριστίας ἀπευθύνομεν, ἐν συνεχείᾳ, καὶ ἐκφράζομεν τὴν εὐαρέσκειάν μας πρὸς τὴν μεταφραστικὴν ὁμάδα τῶν ἐκδόσεων Ἰστὸς διὰ τὴν ἐκπόνησιν τῆς μεταφράσεως τοῦ κειμένου εἰς τὴν τουρκικὴν γλῶσσαν. Ἡ καλὴ μετάφρασις εἶναι, ὡς γνωστόν, δύσκολον καὶ λίαν ἀπαιτητικὸν ἔργον, τὸ ὁποῖον δὲν προϋποθέτει μόνον γλωσσομάθειαν, ἀλλὰ καὶ γνῶσιν τοῦ πνευματικοῦ πολιτισμοῦ, ὁ ὁποῖος ἐκφράζεται μέσα ἀπὸ τὰς σχετικὰς γλώσσας, εἰς τὴν περίπτωσίν μας, γνῶσιν τοῦ ἑλληνικοῦ καὶ τοῦ τουρκικοῦ τοιούτου. Ἡ ἔκδοσις εἶναι προσεγμένη καὶ καλαίσθητος. Πολλαὶ εὐχαριστίαι ἀνήκουν εἰς τοὺς ὑπεθύνους τοῦ Ἰστοῦ.

Μὲ χαρὰν καὶ ἱκανοποίησιν ὑποδεχόμεθα καὶ καλωσορίζομεν πάντας ὑμᾶς, κυρίαι καὶ κύριοι, διὰ τὴν παρουσίαν σας εἰς τὴν ἐκδήλωσιν αὐτήν, κατὰ τὸ ὡραῖον αὐτὸ ἀπόγευμα τοῦ μυροβόλου Μαΐου.

Τὸ βιβλίον «Συνάντησις μὲ τὸ μυστήριον» ἔχει ἤδη ἱστορίαν δέκα περίπου ἐτῶν. Ἐγράφη καὶ ἐδημοσιεύθη τὸ πρῶτον εἰς τὴν ἀγγλικὴν γλῶσσαν, μετεφράσθη εἰς τὴν ἑλληνικήν, τὴν γαλλικήν, τὴν ρουμανικὴν καὶ τὴν γερμανικήν, καὶ τώρα κυκλοφορεῖ εἰς τὴν τουρκικήν. Χαιρόμεθα ἰδιαιτέρως, ἐπειδὴ πλέον ὁ κάθε ἐνδιαφερόμενος ἐνταῦθα, δύναται νὰ πληροφορηθῇ ἄμεσα ἰδίοις ὄμμασι, καὶ νὰ γνωρίσῃ εἰς τὴν γλῶσσαν του τί εἶναι ἡ Ὀρθοδοξία καὶ ὁ πνευματικὸς πολιτισμός της, ὅπως ἐνσαρκώνεται ἀπὸ τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον.

Διότι, αὐτὸ τὸ ὁποῖον ἐκφράζεται εἰς τὰς σελίδας τοῦ παρουσιαζομένου βιβλίου εἶναι ἀκριβῶς τὸ κοινὸν ὀρθόδοξον βίωμα, ἡ πίστις, τὸ ἦθος καὶ ὁ πολιτισμὸς τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, μὲ τὰ λόγια τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριάρχου καὶ μὲ τὴν συμβολὴν τῶν πολυτίμων συνεργατῶν του, οἱ ὁποῖοι συνέβαλαν εἰς τὸ νὰ λάβῃ τὸ πόνημα τὴν τελικήν του μορφήν. Ἐν τῷ πνεύματι τούτῳ συνηθίζομεν εἰς τὰς Ὁμιλίας μας, κατὰ προσγινομένην καὶ ἀπονεμομένην εἰς τὸ πρόσωπον ἡμῶν τιμήν, νὰ τονίζωμεν ὅτι αὐτὴ ἀνήκει εἰς τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον. Ὅ,τι λέγομεν καὶ πράττομεν, ὅ,τι μαρτυροῦμεν εἰς τὸν κόσμον, εἶναι τὸ πνεῦμα τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Μεγάλης Ἐκκλησίας, ἡ ποιμαντικὴ μέριμνα καὶ ἡ στοργὴ αὐτῆς πρὸς τὸν ἄνθρωπον, τὸν «ἠγαπημένον τοῦ Θεοῦ».

Ὄντως, τιμιώτατοι ἀδελφοὶ καὶ τέκνα ἐν Κυρίῳ, καὶ εἰς τὸ παρὸν βιβλίον πρωταγωνιστὴς εἶναι ὁ καθ᾿ ἡμᾶς λαὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος φυλάσσει τὸν τόπον καὶ τὸν τρόπον τοῦ βίου τῶν Πατέρων, ἐν ἐπιγνώσει τῆς ἀδιαπτώτου ἱστορικῆς συνεχείας καὶ τῆς εὐθύνης, ἐν προσευχῇ καὶ καρτερίᾳ, ἐν ἀγάπῃ ἀνυποκρίτῳ, ἐν χαρᾷ ἐνθέῳ˙ κατὰ τὰ λόγια τοῦ Ἱεροῦ Χρυσοστόμου, «ὁ ἐν Θεῷ ὤν, ἀεὶ χαίρει» (P.G. 62, 283), ὡς μηδὲν ἔχων καὶ πάντα κατέχων, ἐν σταυροαναστασίμῳ πορείᾳ πρὸς τὰ Ἔσχατα, ὑπερνικῶν τοὺς πειρασμοὺς καὶ τὰ προσκόμματα «διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος ἡμᾶς». «Τίς ἡμᾶς χωρίσει ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Χριστοῦ; θλῖψις ἢ στενοχωρία ἢ διωγμὸς ἢ λιμὸς ἢ γυμνότης ἢ κίνδυνος ἢ μάχαιρα; καθὼς γέγραπται ὅτι ἕνεκά σου θανατούμεθα ὅλην τὴν ἡμέραν˙ ἐλογίσθημεν ὡς πρόβατα σφαγῆς. ἀλλ᾿ ἐν τούτοις πᾶσιν ὑπερνικῶμεν διὰ τοῦ ἀγαπήσαντος ἡμᾶς. πέπεισμαι γὰρ ὅτι οὔτε θάνατος οὔτε ζωὴ οὔτε ἄγγελοι οὔτε ἀρχαὶ οὔτε δυνάμεις οὔτε ἐνεστῶτα οὔτε μέλλοντα οὔτε ὕψωμα οὔτε βάθος οὔτε τις κτίσις ἑτέρα δυνήσεται ἡμᾶς χωρίσαι ἀπὸ τῆς ἀγάπης τοῦ Θεοῦ τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν» (Ρωμ. η’, 35-39).

Ἐπειδὴ ἡ θεολογία εἶναι ἡ εὐλογημένη ἔκφρασις καὶ διατύπωσις τῆς ζωῆς τῆς Ἐκκλησίας, τὸ βιβλίον τοῦτο αὐτὴν τὴν ζωὴν μαρτυρεῖ, αὐτὸ τὸ πνεῦμα περιγράφει. Ἡ ζωὴ τοῦ πιστοῦ εἶναι συνάντησις μὲ τὸ μυστήριον τῆς Ἐκκλησίας, τὸ μέγα μυστήριον τῆς εὐδοκίας τοῦ ἐν Τριάδι Θεοῦ, τῆς ἐν ἐλευθερίᾳ δημιουργίας τοῦ κόσμου καὶ τοῦ ἀνθρώπου, τῆς σωτηριώδους οἰκονομίας, τῆς σαρκώσεως, σταυρώσεως καὶ ἀναστάσεως τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς ἐν Ἁγίῳ Πνεύματι πορείας πρὸς τὴν ἐσχατολογικὴν τελείωσιν τῶν πάντων.

Ἡ Ὀρθόδοξος θεολογία ζῇ ἀπὸ τὴν διπλῆν ἀναφοράν, ἡ ὁποία ἀναδεικνύεται καὶ εἰς τὸ παρὸν πόνημα, τὴν ἄρρηκτον δηλαδὴ σχέσιν μὲ τὴν παράδοσιν τῆς Ἐκκλησίας, καὶ τὸν διάλογον μὲ τὸν κόσμον καὶ τὰ σημεῖα τῶν καιρῶν. Ἡ θεολογία τοῦ βιβλίου τούτου εἶναι «θεολογία ἐν διαλόγῳ», τρεφομένη ἀπὸ τὴν Ἀλήθειαν, ἡ ὁποία «ἐλευθερώνει» -«Γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀλήθεια ἐλευθερώσει ὑμᾶς» (Ἰωάν. η΄, 32-33)-, καὶ ἀπαντᾷ εἰς τὰ μεγάλα προβλήματα καὶ τὰς προκλήσεις τῆς ἐποχῆς, ἐν ἀληθείᾳ, ἐν ἐλευθερίᾳ καὶ ἐν παρρησίᾳ.

Ἡ μαρτυρία τοῦ παρόντος βιβλίου εἶναι ὅτι ἡ ἐν Χριστῷ ζωὴ ἀπαιτεῖ μαθητείαν, προσευχὴν καὶ πνευματικοὺς ἀγῶνας. Ὅπως δὲ λέγει, χαρακτηριστικῶς, σύγχρονος γνωστὸς θεολόγος, ἡ ἀληθὴς πίστις δὲν εἶναι πορεία ἀπὸ τὸ μυστήριον πρὸς τὴν γνῶσιν, ἀλλὰ ἀπὸ τὴν γνῶσιν πρὸς τὸ μυστήριον. Εἰς τὴν γνησίαν πνευματικὴν ζωήν, τὸ μυστήριον τοῦ Θεοῦ ἀποδεικνύεται ὅλο καὶ βαθύτερον, τὰ θαυμάσια Αὐτοῦ ἀποκαλύπτονται θαυμαστώτερα. Εἰς τοιαύτην μαθητείαν εἰς τὴν Παράδοσιν τὴς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, εἰς τὸν καλὸν ἀγῶνα οἰκειώσεως, βιώσεως καὶ διασώσεώς της καλεῖ τὸ παρὸν πόνημα. Μᾶς ἀποκαλύπτει πόσων ἀγαθῶν τῆς ἀπολαύσεως ἀξιώνονται οἱ πιστοὶ μέσα εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, τὴν ὁποίαν ὁ Χρυσορρήμων προκάτοχος ἡμῶν ἀπεκάλεσε «στῦλον τῆς Οἰκουμένης [...], μυστήριον μέγα καὶ εὐσεβείας μυστήριον» (πρβλ. P.G. 62, 554).

Κατακλείοντες, συγχαίρομεν ἅπαξ ἔτι ἐκ μέσης καρδίας τοὺς προσφιλεῖς συντελεστὰς τῆς ἀποψινῆς ἐκδηλώσεως, εὐχαριστοῦμεν πάντας ὑμᾶς διὰ τὴν συμμετοχήν σας καὶ ἀπονέμομεν τὰς πατρικὰς εὐχὰς καὶ τὴν Πατριαρχικὴν ἡμῶν εὐλογίαν.

Καλὴν Κυριακὴν τῆς Σαμαρείτιδος!