Προς συνοδίτες οι οδοιπόροι
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ
Τὸ Βιβλίο ... σελ. 95
Οἱ συνεργάτες τοῦ 166ου τεύχους ... σελ. 108
Προλογικό 166ου τεύχους
Στρατοκόποι (ὁδοιπόροι) συναντοῦν ἀνθρώπους ποὺ ἤδη πορεύονται παρέα (συνοδίτες), λέει ἡ φράση αὐτή. Φράση κέντημα, ἀποθέωση τῆς ἔννοιας τῆς συνάντησης ἐν κινήσει. Ἐνῶ συχνὰ φανταζόμαστε τὴν συνάντηση ὡς τὸν τερματισμὸ τῆς διαδρομῆς, ἐδῶ συνάντηση εἶναι ἡ διαδρομή.
Δὲν εἶναι ἐφεύρημά μας αὐτὸ τὸ κέντημα συνοδιτῶν καὶ ὁδοιπόρων. Εἶναι παρμένο ἀπὸ τὴν ὑμνολογία τῆς γιορτῆς τῶν Τριῶν Ἱεραρχῶν καὶ ἔρχεται νὰ ἐκφράσει τὸ πνεῦμα καὶ τὴν προσπάθεια τοῦ τεύχους αὐτοῦ.
Τὰ δύο πρῶτα κείμενα, τοῦ π. Ἀντωνίου Πινακούλα καὶ τοῦ Δημήτρη Μόσχου, μελῶν τῆς συντακτικῆς μας ἐπιτροπῆς, προέρχονται ἀπὸ τὶς εἰσηγήσεις τους στὴν ἐπετειακὴ ἐκδήλωση τῆς Σύναξης (7-12-2022) γιὰ τὸ ξεπέρασμα 40 χρόνων κυκλοφορίας της. Ὅπως ἀναφέραμε τότε εἰσαγωγικά, ἡ Σύναξη εἶναι μία σύναξη ἀνθρώπων ποὺ ἔχουν σπιτικό, ἀλλὰ αὐτὸ τὸ σπιτικὸ εἶναι τσαντίρι, ἀντίσκηνο. Ὄχι κλειστὸ κι ἀσάλευτο ὑπερῶο. Πορευόμαστε λοιπὸν μὲ τὸ ἀντίσκηνό μας μαζί. Ἔχοντες σπιτικό, καὶ ταυτόχρονα οὐκ ἔχοντες ὧδε μένουσαν πόλιν. Μᾶς ἐκφράζει ἰδιαίτερα καὶ ἡ ζωγραφιὰ τῆς Janet Brooks-Gerloff (†2008) μὲ τὴν ὁποία συνοδεύαμε τὴν πρόσκληση στὴν ἐκδήλωση: ἡ ὁδοιπορία τῶν μαθητῶν πρὸς Ἐμμαούς, μὲ τὸν Χριστὸ νὰ τοὺς δίνεται ἀλλὰ νὰ μὴν κατέχεται· νὰ τὸν δεξιώνονται καὶ νὰ τοὺς ζωοποιεῖ, ἀλλὰ νὰ μὴν τοὺς αἰχμαλωτίζει καὶ νὰ μὴν αἰχμαλωτίζεται. Κι ἔτσι νὰ συνεχίζεται ἡ συνοδοιπορία, μὲ τὸ πνεῦμα τῆς ἐλεύθερης ξενοδόχησης αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος δὲν εἶναι μόνο «ὁ ὢν καὶ ὁ ἦν», ἀλλὰ καὶ «ὁ ἐρχόμενος» («ἐρχόμενος» – κι ὄχι «ἐσόμενος», ὅπως θὰ σκεφτόταν κάποιος βάσει τῆς γραμματικῆς ἀκολουθίας). Ἔχοντας λοιπὸν διανύσει σχεδὸν εἴκοσι χρόνια στὸν 20ὸ αἰώνα καὶ πάνω ἀπὸ εἴκοσι χρόνια στὸν 21ο, ἡ Σύναξη ψηλαφεῖ τὴν ἔμπονη ὣς τώρα πορεία της, μὲ τὴν ὁρμὴ τῆς συνέχισης – ὄχι ἁπλῶς ὡς ἀναδρομή.
Στὴ συνέχεια ἔχουμε ἕνα ἰδιαίτερο κείμενο. Ὁ Ριὰντ Γκομπριὰλ ἐξετάζει τὴν συμβολὴ τῆς ἐν Αἰγύπτῳ Κοπτικῆς Ἐκκλησίας στὴν ἱεραποστολικὴ ὁδοιπορία ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς. Εἶναι ἕνα κείμενο μᾶλλον μοναδικὸ στὰ νεοελληνικὰ πράγματα, καθόσον, ὅποτε ἡ θεολογία μας ἀναφέρεται στὴν Κοπτικὴ Ἐκκλησία, περιορίζεται στὸν δογματικὸ διάλογο. Αὐτὸ τὸ ὁποῖο δὲν ὁμολογεῖται ρητὰ καὶ αὐτοκριτικά, εἶναι ἡ ἁπλὴ καὶ ἐπείγουσα ἀλήθεια ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη ἱεραποστολὴ στὴν Ἀφρικὴ εἶναι δύσκολο νὰ εὐοδωθεῖ ὅσο οἱ καθ’ ἡμᾶς Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες ἀγνοοῦν τὴν παρουσία καὶ δὲν μαθητεύουν στὴν ἐμπειρία τῶν Αἰγυπτίων Κοπτῶν (καθὼς καὶ τῶν Αἰθιόπων), δηλαδὴ χριστιανῶν ἤδη ριζωμένων στὴν ἤπειρο ἀπὸ αἰῶνες, οἱ ὁποῖοι δίνουν μαρτυρία Ἀφρικανῶν πρὸς Ἀφρικανούς.
Τὸ κείμενο τοῦ ἐπισκόπου Μαξίμου κατόπιν προσθέτει σημαντικὰ βήματα στὶς κοπιώδεις καὶ περιπετειώδεις διαδρομὲς τῆς συνοδικότητας, ἡ ὁποία (ἂς μὴν ξεχνᾶμε) δὲν σημαίνει ἁπλῶς συνεδρία, ἀλλὰ κοινὴ πόρευση (σύν-οδο). Καὶ μάλιστα, συνοδικὸ εἶναι ὄχι μόνο τὸ περιεχόμενο τοῦ κειμένου, ἀλλὰ καὶ ἡ περίσταση στὴν ὁποία γεννήθηκε: σὲ πρόσκληση Ὀρθοδόξου ἀπὸ Καθολικούς. Ἄλλωστε ἡ Σύναξη ἀδιακόπως καὶ πεισμόνως δημοσιεύει κείμενα προβληματισμοῦ γιὰ τὴν φύση τῆς συνοδικότητας, γιὰ τὴν ἀξίωση ἐφαρμογῆς της σὲ κάθε ἐπίπεδο (κι ὄχι μόνο στὴν κορυφὴ μιᾶς πυραμιδωτῆς δομῆς), γιὰ τὶς προσχηματικὲς ἐπικλήσεις της κ.λπ.
Τὴν εἰσφορὰ δύο θεολόγων ποὺ τοὺς χωρίζουν 13 αἰῶνες καὶ τοὺς ἑνώνει ἡ αἰωνιότητα τοῦ Θεοῦ, παρουσιάζουν ὁ Μάρκελλος Πιράρ (γράφοντας γιὰ τὸν ἀββὰ Ἰσαὰκ τὸν Σύρο) καὶ ὁ Ἀντώνης Φουντής (γιὰ τὸν ἱδρυτὴ τῆς Σύναξης Παναγιώτη Νέλλα). Εἶναι κείμενα ποὺ δὲν ὡραιολογοῦν ἀβαθῶς, ἀλλὰ ἀναδεικνύουν πολὺ συγκεκριμένους καὶ πολύτιμους ἄξονες τῆς ὀπτικῆς καθενός.
Τὸ κείμενο τοῦ Γιώργου Γκρίλη πιθανῶς θὰ ξαφνιάσει, μὰ ἀφορᾶ μία συζήτηση ποὺ ὀφείλει νὰ γίνει μὲ σοβαρότητα, ὅποια θέση κι ἂν ἔχει κάποιος. Εἶναι ἡ συζήτηση γιὰ τὴ σχέση τῆς χριστιανικῆς συνείδησης μὲ τὴν προγραμματικὴ ἀποφυγὴ τῆς κρεοφαγίας. Ζητούμενο κι ἐδῶ μιὰ συζήτηση μὲ ὑπευθυνότητα.
Μία χαρακτηριστικὴ περίπτωση ὅπου, μὲ τὸ πέρασμα τοῦ χρόνου, τὸ ξεστράτισμα τῆς ἐκκλησιαστικῆς περπατησιᾶς ἐκλαμβάνεται ὡς κανονικότητα, μελετᾶ ὁ π. Νικόλαος Παπαγεωργίου. Ἐξετάζει τὴν ἑορτὴ τῆς ὑψώσεως τοῦ Σταυροῦ καὶ δείχνει, σὺν τοῖς ἄλλοις, πόσο ἀσύμβατη μ’ αὐτὴν εἶναι ἡ καθιερωμένη νηστεία (καὶ μὲ δεδομένο, θὰ προσθέταμε, τὸ ὅτι στὴν δεσπόζουσα ἐκκλησιαστικὴ πρακτικὴ οἱ ἐπιμηκύνσεις καὶ ἐπαυξήσεις στὴ λατρεία θεωροῦνται ἐκδήλωση εὐσέβειας, κι ἂς λέει ὁ Χριστὸς γιὰ τὴν βαττολογία!).
Καρδιακό, τέλος, τὸ κείμενο τοῦ Νικόλαου Μιχαλολιάκου, προσεγγίζει τὰ τάλαντα τοῦ κάθε ἀνθρώπου ὄχι μὲ «χημικὴ» διάθεση (δηλαδὴ ὄχι τὸ τάλαντο καθαυτό), ἀλλὰ βλέποντάς τα σὲ κίνηση ἀδελφῶν πρὸς ἀδελφούς, ἀδελφῶν χάριν ἀδελφῶν. Ὡς δισάκκι συνοδιτῶν, δηλαδή.
Θ.Ν.Π.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου