Διήμερο Σεμινάριο των Κληρικών της Ζακύνθου για την διατήρηση των Εκκλησιαστικών Κειμηλίων

Πολύ ενδιαφέρον διήμερο Σεμινάριο πραγματοποιείται για τους Κληρικούς της Ζακύνθου, κατά το διήμερο, Παρασκευή 22 Ιουνίου και Σάββατο 23 Ιουνίου 2012, από το ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ και μάλιστα το δραστηριότατο Τμήμα Προστασίας και Συντήρησης Πολιτισμικής Κληρονομιάς, σε συνεργασία με την Ιερά Μητρόπολη Ζακύνθου, στις εγκαταστάσεις του ΤΕΙ, στην Παναγούλα. Αφορά στην καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση και την διαφύλαξη των Εκκλησιαστικών Κειμηλίων, τα οποία θησαυρίζονται στους ναούς μας, έρμαια πολλάκις της ακηδίας και αγνωσίας των υπευθύνων προς τούτο Εκκλησιαστικών Συμβουλίων.

Με το Σεμινάριο αυτό, αφενός μεν το ΤΕΙ Προστασίας και Συντήρησης Πολιτιστικής Κληρονομιάς διανοίγεται σ' έναν από τους "φυσικούς" χώρους του (δηλαδή τους ναούς), αφετέρου δε προσφέρεται μια πρώτης τάξεως ευκαιρία στους ανειδίκευτους εν πολλοίς Ιερείς του νησιού μας, να μάθουν πώς να (ανα)γνωρίζουν τα ιερά αντικείμενα λατρείας, τα οποία έχουν στην ευθύνη τους, την παθογένειά τους και τους τρόπους προφύλαξής τους. 

Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α

1^η Ημέρα

10:00 π.μ.

·        Έναρξη Σεμιναρίου.

10:00 - 10:30 π.μ.

·        Ορισμοί Συντήρησης, Πρ. Συντήρησης και Αποκατάστασης (παραδείγματα αντικειμένων).

Αίθουσα 5, 2^ος  Όροφος - Παναγούλα. Ομιλητής: Δρ. Χρήστος Καρύδης.

10:30 - 11:30 π.μ.

·        Ιστορία Εκκλησιαστικού Υφάσματος και Εικόνων: Χρονολόγηση εικόνων μέσω του ενδυματολογικού.

Αίθουσα 5, 2^ος  Όροφος - Παναγούλα / Eπίσκεψη στο εργαστήριο Συντήρησης Zωγραφικών και Ανόργανων Υλικών (2) (Ισόγειο). Ομιλητής: Δρ. Χρήστος Καρύδης.

11:30 - 13:00 μ.μ.

·        Αρχαιολογία του βιβλίου: Η σημασία και η ιστορία της βιβλιοδεσίας και των μέσων γραφής.

Αίθουσα 5, 2^ος  Όροφος - Παναγούλα / Επίσκεψη στο εργαστήριο Συντήρησης Ευπαθών Υλικών (3) (Ισόγειο). Ομιλητής: Δρ. Νικόλαος Σαρρής.

2^η Ημέρα

10:00 π.μ. - 11:00 π.μ.

·        Παθολογία βιβλίων και εγγράφων: Κοινές φθορές και η πρόληψη τους.

Αίθουσα 5, 2^ος  Όροφος - Παναγούλα. Ομιλητής: Δρ. Νικόλαος Σαρρής.

11:00 π.μ. - 12:00 μ.μ.

·        Παθολογία εικόνων, υφασμάτων, μετάλλων και ξυλόγλυπτων: Φθορές και Πρόληψη.

Εργαστήριο Ζωγραφικών και Ανόργανων Υλικών (2) (Ισόγειο). Ομιλητής: Δρ. Χρήστος Καρύδης.

12:00 μ.μ. - 12:30 μ.μ.

·        Αντιμετώπιση προβλημάτων και φθορών σε βιβλία και έγγραφα.

Εργαστήριο Ευπαθών Υλικών (3), (Ισόγειο) – Παναγούλα.

     ·       Τρόποι αποθήκευσης και έκθεσης  βιβλίων και εγγράφων. Ομιλητής: Δρ. Νικόλαος Σαρρής.

12:30 μ.μ. - 13:00 μ.μ.

·        Τρόποι αποθήκευσης και έκθεσης εικόνων, υφασμάτων, μετάλλων και ξύλινων αντικειμένων.

Εργαστήριο Ζωγραφικών και Ανόργανων Υλικών (2) (Ισόγειο). Ομιλητής: Δρ. Χρήστος Καρύδης.

Λήξη Σεμιναρίου.

Ο Μητροπολίτης Δωδώνης στον εορτάζοντα Οικουμενικό Πατριάρχη

Κατά το τρέχον διήμερο της ονομαστικής εορτής του Οικουμενικού Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, πλήθος προσωπικοτήτων κατέφθασαν στο Φανάρι, για να εκφράσουν εκ του σύνεγγυς τον σεβασμό και την προσήλωσή τους στον Προεστώτα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. 

Μεταξύ αυτών ο Σεβ. Μητροπολίτης Δωδώνης κ. Χρυσόστομος, ο και Πρωτοσυγκελλεύων της Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου, ο οποίος -όπως μαρτυρείται από τις αποκλειστικές φωτογραφίες του Νικολάου Μαγγίνα- είχε εγκαρδιότατη συνάντηση με τον Πατριάρχη στο Γραφείο του και ιδιαίτερη συζήτηση για διάφορα θέματα, κατά την οποία ο μεν Πατριάρχης εξέφρασε την παλαιόθεν αγάπη κι εκτίμησή του προς τον ανυστερόβουλο υποστηρικτή του Φαναρίου κ. Χρυσόστομο, ο δε Μητροπολίτης Δωδώνης την μόνιμη και διαρκή αφοσίωσή του στα θέσμια του Ιερού Κέντρου της Ορθοδοξίας, προς το οποίο προσβλέπουν οι απανταχού της οικουμένης Ορθόδοξοι, όπως ακριβώς τα τέκνα προς την μητέρα τους!

Τιμητική ενατένιση Αντωνίου Μαρτελάου (1754-1818)

[Ομιλία του Σεβ. Μητροπολίτη Ζακύνθου κ. ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ Δ΄, εκφωνηθείσα κατά το φιλολογικό μνημόσυνο του Μαρτελάου, που διοργάνωσε το Μιλάνειο Ναυτικό Μουσείο στον ναό της Θείας Αναλήψεως Ζακύνθου (26.5.2012)]

Η χαρά μου είναι μεγάλη, διότι, εξαιτίας της σημερινής εκδήλωσης, που είναι αφιερωμένη στον πραγματικά μεγάλο Εθνεργέτη Αντώνιο Μαρτελάο, μου δόθηκε η ευκαιρία, λόγω του ότι με επέλεξε το Μιλάνειο Ναυτικό Μουσείο Ζακύνθου, να είμαι ο κεντρικός ομιλητής αυτής της συνάξεως, να ασχοληθώ και να γνωρίσω την ζωή και το πολύτιμο έργο, αλλά και την συμβολή του Αντωνίου Μαρτελάου στην πνευματική ζωή του τόπου μας. Θα προσπαθήσω να σκιαγραφήσω στην αγάπη σας αυτή την συμβολή, στην πνευματική ζωή της μυροβόλου Ζακύνθου. Ευχαριστώ από καρδίας γι’ αυτήν την δυνατότητα, που μου έδωσε ο ιδρυτής του Μιλάνειου Ναυτικού Μουσείου Ζακύνθου κ. Αντώνιος Μιλάνος, αλλά και όλους όσοι συνέβαλαν, για να πραγματοποιηθεί αυτή η τόσο σπουδαία πνευματική εκδήλωση.

Ο ρασοφόρος, συγγραφέας, ποιητής και φλογερός πατριώτης Αντώνιος Μαρτελάος, γιος του επίσης Αντωνίου, γεννήθηκε στην Ζάκυνθο το 1754 στις 30 Αυγούστου. Ήταν γιος του ιερέως Αντωνίου Μαρτελάου, γεννήθηκε δύο μήνες μετά τον θάνατο του πατέρα του και πήρε -σύμφωνα με την συνήθεια- το όνομά του. Η ληξιαρχική πράξη τής βάπτισής του αποκαλύπτει τα εξής: «1755 Ιανουαρίου 30 εβάπτισα παιδίον αρσενικόν του ποτέ Αιδεσιμωτάτου Κυρίου Αντωνίου Μαρτελάου γεννημένον από την ευγενή Κυρίαν Άνναν, νόμιμόν του γυναίκα, θυγατέρα του ποτέ ευγενούς κυρίου Ιωάννου Συμμαχίου και ωνομάσθη Αντώνιος. Αναδέχθη από τον κύριον Αναστάσιον Κουρούμαλον. Ήτο μηνών πέντε».

Η επιφανής οικογένεια του Μαρτελάου, μία από τις παλαιότερες της Ζακύνθου, γραμμένη στην Χρυσόβιβλο των Ευγενών, κατείχε από τις αρχές του 18^ου αιώνος την Εκκλησία της Αναλήψεως. Ο Αντώνιος Μαρτελάος, φόρεσε από παιδί το ράσο του Αναγνώστη, με σκοπό να χειροτονηθεί αργότερα ιερέας, συνεχίζοντας έτσι στον ναό της Αναλήψεως το ιερατικό στάδιο του πατέρα του. Για άγνωστους όμως σ’ εμάς λόγους, δεν ιερώθηκε ποτέ. Ωστόσο κράτησε σ΄ όλη την ζωή του το ράσο του Αναγνώστη και είναι χαρακτηριστικό ότι, ακόμα και στις ανέκδοτες έως τώρα διαθήκες του, υπογράφει ο σοφός αυτός ιεροκήρυκας, που λάμπρυνε τον άμβωνα της Εκκλησίας της Αναλήψεως, ως «Αντώνιος αναγνώστης ο Μαρτελάος», θεωρώντας τιμή και δόξα τον κατώτερο εκκλησιαστικό βαθμό του Αναγνώστη, δηλαδή του ανθρώπου που έχει ως κύριο έργο του να διαβάζει στην Εκκλησία τις Γραφές.

Ο Αντώνιος Μαρτελάος άκουσε μαθήματα Ελληνικής Φιλολογίας από τον δάσκαλο του Γένους Παναγιώτη Παλαμά, που κατέφυγε στη Ζάκυνθο ύστερα από τα Ορλωφικά (1770), καθώς και από άλλους εγκρίτους λογίους της εποχής του. Επίσης  έμαθε τα Λατινικά και Ιταλικά στο Ιεροσπουδαστήριο των Δυτικών της Santa Maria delle Grazie. Ο Αντώνιος Μαρτελάος ίδρυσε ιδιωτικό σχολείο στο πλάτωμα της Αναλήψεως και εδίδασκε δωρεάν την ελληνική γλώσσα και Φιλοσοφία στα παιδιά των φτωχών συμπολιτών του. Ωστόσο παρέδιδε μαθήματα και στα παιδιά των αρχόντων. Η προσφορά του υπήρξε ανεκτίμητη στην Ελληνική Παιδεία της Ζακύνθου. Διέδιδε ο Μαρτελάος την πατρική γλώσσα σε εποχή, στην οποία η Ιταλική ήταν η επίσημη γλώσσα και η γλώσσα των λογίων.

Στο σχολείο του φοίτησαν, ανάμεσα σε διάφορους άλλους, ο Νικόλαος Ούγκος Φώσκολος, ο Διονύσιος Σολωμός, πιθανότατα ο Ανδρέας Κάλβος, ο Δημήτριος Γουζέλης, ο Νικόλαος Καντούνης, τα παιδιά του επιστήθιου φίλου του Θεόδωρου Κολοκοτρώνη, οι αδελφοί του Νικηταρά και πολλοί Ζακυνθινοί Αγωνιστές της Εθνεγερσίας. Ο Μαρτελάος έκανε στην εποχή του την Εκκλησία και το πλάτωμα της Ανάληψης  θεολογικό και πνευματικό κέντρο, στάλαζε στις τρυφερές ψυχές των μαθητών του τον έρωτα της Αρετής και της Ελευθερίας. Υπήρξε ενθουσιώδης οπαδός των φιλελευθέρων αρχών και αμείλικτος ενάντιος του αρχοντολογιού, δηλαδή της τάξης του.

Οι ευγενείς του νησιού, όπως γράφει ο Σπυρίδων Δεβιάζης, διέταξαν τους χωρικούς να δένουν τα ζώα τους στην πλατεία της Αναλήψεως, ούτως ώστε, με τις φωνές των ζώων και των χωρικών να διαταράσσεται η ησυχία, όταν παρέδιδε ή εμελετούσε ή εκήρυττε απ’ άμβωνος τον θείο λόγο ο Μαρτελάος. Ο ίδιος ιστοριοδίφης εξέδωσε τον Ύμνο του ποιητή «εις την περίφημον Γαλλίαν, τον αρχιστράτηγον Βοναπάρτην και τον στρατηγόν Γεντίλλην», τον Οκτώβριο του 1797, ο οποίος, εμπνευσμένος από το κεφάλαιο 37 του Προφήτη Ιεζεκιήλ, αρχίζει ως εξής:

«Όθεν είσθε των Ελλήνων

παλαιά ανδρειωμένα

κόκκαλα εσκορπισμένα

λάβετε τώρα πνοήν.

Στες φωνές της σάλπιγγάς μου,

όχ το μνήμα αναστηθήτε

και το γένος μας να ιδήτε

εις την πρώτην του τιμήν».

Η πίστη για την αποτίναξη του τυραννικού ζυγού και την ανάκτηση της εθνικής ανεξαρτησίας, δεν του έλειψε ποτέ. Τον Μάρτη του 1800, μετά την ίδρυση της Επτανήσου Πολιτείας, γράφει ποιητικά:

«Τα νησιά μας είναι κράτος

ζηλευτό. Αλλ’  η πατρίδα

ούλη η άλλη είναι δούλη.

Έχω όμως την ελπίδα

να ιδώ πριν ‘γώ πεθάνω,

μέγα κράτος την Ελλάδα

και σαν πρώτα ξεκουρασμένο.

Στο Θεό τέτοια έχω ελπίδα».

Ο ιστορικός Παναγιώτης Χιώτης μας πληροφορεί, ότι, όταν ο Μαρτελάος έβλεπε τον Κολοκοτρώνη που διέμενε στη Ζάκυνθο, έγερνε μπροστά του το κεφάλι και έλεγε: «Προσκυνώ την Ελλάδα. Φιλώ το χέρι της ελευθερίας της».

Ένα περιστατικό, που εκμεταλλεύθηκαν οι πολιτικοί αντίπαλοι του Μαρτελάου, για να τον διαβάλουν στους επικυρίαρχους Άγγλους, υπήρξε αφορμή μεγάλης ψυχικής δοκιμασίας του δασκάλου, η οποία τον έφερε νωρίτερα στον θάνατο. Έτσι δεν αξιώθηκε να ακούσει τη σάλπιγγα της Εθνεργεσίας. Το περιστατικό έχει ως εξής: Οι Άγγλοι έφεραν και μοίρασαν στη Ζάκυνθο αντίτυπα μεταφράσεων της Αγίας Γραφής. Ο Μαρτελάος, αφοσιωμένος στην Ορθόδοξη πίστη, ορμητικός όπως ήταν πάντα και ασυνθηκολόγητος σε ζητήματα ιδεολογικά ή θρησκευτικά, ξεσπάθωσε με δύο λόγους του, από τον άμβωνα του ναού της Θείας Αναλήψεως, εναντίον των «αντιορθοδόξων και κιβδήλων αντιτύπων της Γραφής» και κατά της Αγγλικής Προστασίας, η οποία επέτρεψε την κυκλοφορία τους.

Οι άρχοντες και οι πολιτικοί εχθροί του, βρήκαν τότε την ευκαιρία να τον καταγγείλουν ως υβριστή της εξουσίας. Ο τότε Πρωτοπαπάς Ζακύνθου Γεώργιος Γαρζώνης, έπεισε τον Άγγλο στρατιωτικό διοικητή της Ζακύνθου ότι οι καταγγελίες αυτές ήταν ασύστατες συκοφαντίες κακεντρεχών εχθρών του ιεροκήρυκα. Αποφασίστηκε να οριστεί επιτροπή για τη γνωμοδότηση του περιεχομένου των λόγων. Η επιτροπή, αποφασισμένη να προστατεύσει τον Μαρτελάο από την σκληρότητα των Άγγλων, έβγαλε πόρισμα ότι οι λόγοι δεν είχαν τίποτα το υβριστικό ή στασιαστικό, αλλά ήταν «ανάξιοι προσοχής, διότι εστερούτο του κοινού νού».

Όταν ο Μαρτελάος έμαθε την γνωμοδότηση αυτήν, ασθένησε βαριά. Πέθανε στη Ζάκυνθο στις 20 Νοεμβρίου 1818 και θάφτηκε στην ιστορική προσεισμική εκκλησία της Φανερωμένης πόλεως. Ήταν επιθυμία του, που έγραφε στη διαθήκη του, καθώς στον ναό αυτόν ήταν θαμμένη η μοναχοκόρη του Αικατερίνη, την οποία υπεραγαπούσε. Οι Άγγλοι την εποχή εκείνη κυνηγούσαν αμείλικτα τους ντόπιους πατριώτες. Ο Μαρτελάος, ένας από τους κορυφαίους αγωνιστές των προεπαναστατικών χρόνων, όταν είδε να πλησιάζει ο θάνατος, φοβήθηκε μήπως η αλληλογραφία του περιπέσει στα χέρια των αιωνίων εχθρών του και αποκαλυφθούν ονόματα και κινήματα συνεργατών πατριωτών, προσφύγων και συμπολιτών του. Έτσι διέταξε να καταστραφεί μπροστά του ολόκληρη η πλουσιότατη αλληλογραφία του. Η μεγάλη αυτή απώλεια βαραίνει σημαντικά στο έργο της πλήρους αποκατάστασης της ωραίας και προδρομικής αυτής μορφής του ιερού αγώνα των Ελλήνων.

Ο ιστοριοδίφης Ντίνος Κονόμος στο βιβλίο του «Το Ζακυνθινό ράσο στην εθνεγερσία» [έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Ζακύνθου, Αθήνα 1971, το οποίο, σημειωτέον, χρησιμοποιούμε ως βασική βιβλιογραφία για την ομιλία μας αυτή], μάς πληροφορεί ότι ο Μαρτελάος, στην δεύτερη διαθήκη του, διέθεσε την ιδιόκτητη εκκλησία του, αυτήν της Αναλήψεως, στους αγαπημένους ενορίτες του. Παραθέτουμε ένα απόσπασμα από την διαθήκη, το οποίο -θεωρούμε- είναι το καταλληλότερο, για να τον χαρακτηρίσουμε ως γνήσιο Χριστιανό. Αναφέρει: «Αποχαιρετώ τους γείτονας, μάλιστα τους πτωχούς ενορίτας μου και καταφιλώ αυτούς εις το πρόσωπον. Αυτοί με είχον πατέρα τους και εγώ αγαπητά τέκνα μου. Θέλω ότι οι επίτροποι, όπου κατασταίνω του ναού της Θείας Αναλήψεως και οι κατά καιρόν επίτροποι να μην αφήσουν ποτέ, καθώς εγώ έπραξα πάντοτε, εάν αποθάνει πτωχός ενορίτης της αυτής Εκκλησίας να μην ενταφιάζεται με ξένα έξοδα εδώ και εκεί επιζητούμενα αλλά από τα κέρδη του ναού, με δόξα, τιμή και μεγαλοπρέπεια, ωσάν να ήταν πλούσιος, επειδή ο κάθε πτωχός ενορίτης μου αδελφός μου νομίζεται».

Η εκκλησιαστική συνείδηση, η στερρή προσήλωση στα δόγματα της Ορθοδοξίας, η πίστη και η ταπείνωση, η προάσπιση των ιερών παρακαταθηκών των Αγίων Πατέρων μας, η ορθοπραξία, αποτελούν βασικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου, του ρασοφόρου, του κήρυκα Μαρτελάου.

Μέσα στους λόγους του, έχοντας επίγνωση της ανθρώπινης αδυναμίας του, καλεί τον Θεό σε βοήθεια, ώστε, άφοβος και με στήθος γενναίο, να αγωνισθεί εναντίον όλων όσοι αντιστρατεύονται την πίστη μας. Ο άνθρωπος που πιστεύει, λέει, μεγαλουργεί, έχει τη δύναμη να τον υπακούουν οι άβυσσοι, η γη, τα μετέωρα, αφού οχυρώνεται πίσω από πύργο, στερεό και ακρήμνιστο, όπως αρέσκεται να παρομοιάζει την πίστη.

Διαπιστώνει την ματαιότητα των φθαρτών και γήινων και ομολογεί ότι ο άνθρωπος δεν πλάσθηκε για να ζει ενωμένος με αυτά, αλλά «με την εικόνα και ομοίωσιν του πλάστου του». Ένας τάφος είναι αρκετός για να παραδειγματίσει τους Χριστιανούς και να αποδείξει το μάταιο της γήινης δόξας. Η δόξα κτίζεται από τον ίδιο τον άνθρωπο μέσα στην λατρευτική πράξη της Εκκλησίας και ιδίως στο μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Με την μελέτη του Ευαγγελίου, εξασφαλίζει την ψυχική υγεία του. Με την μετάνοια, δηλαδή την συντριβή της καρδιάς του, ανακαινίζει την ευγένεια της αμαυρωμένης εικόνας του. Τα παραδείγματα μετανοούντων της Αγίας Γραφής, προβάλλονται διαρκώς από τον Μαρτελάο στους ακροατές του λόγου του.

Τελειώνω τον λόγο, με την προτροπή του Αντωνίου Μαρτελάου ότι η προσευχή είναι ο τρόπος συμμετοχής του ανθρώπου στην εξύμνηση του μόνου αληθινού Θεού. Προσευχόμενος ο άνθρωπος, γίνεται μέλος μιάς τεράστιας και πολύπλοκης Χορωδίας, που υμνεί τον Δημιουργό. Με την προσευχή ο Χριστιανός συνομιλεί με τον Θεό, συνευρίσκεται στα Ουράνια με Εκείνον, από τον οποίο οι βασιλείς, οι ηγεμόνες ή αναβιβάζονται ή κρημνίζονται. Η προσευχή για τον Μαρτελάο είναι πολύτιμο εφόδιο για τον άνθρωπο, γι΄ αυτό τον προτρέπει να μην την «μεταλλάξει με όλον  της οικουμένης τον χρυσόν». Αυτή πρέπει να είναι συνεχής και αδιάλειπτος, κατά τον λόγο του Αποστόλου Παύλου «αδιαλείπτως προσεύχεσθε» και έτσι γίνεται, όπλο του Χριστιανού, ο οποίος γίνεται «άφοβος, τεράστιος εις όλην την φύσιν, τρομερός εις όλον τον Άδην».

Για το σοφόν και το σαφές Βαρθολομαίου, του Οικουμενικού Πατριάρχου

Λίγες ευχετήριες σκέψεις του Πρωτοπρεσβυτέρου του Οικουμενικού Θρόνου ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

Καθώς σήμερα η Εκκλησία εορτάζει την μνήμη του αγίου αποστόλου Ναθαναήλ του Βαρθολομαίου (υιού του Θολομά) εκ των Δώδεκα, στρεφόμαστε προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, ο οποίος άγει τα ονομαστήριά του. 

Για εμάς όλους, τους απανταχού Ορθοδόξους, η εορτή αυτή δεν αποτελεί μια κάποια ονομαστήρια επέτειο (με την οποία μπορεί και να μη συμφωνεί κανείς, όπως ο γράφων το σημείωμα τούτο, που απεχθάνομαι τέτοιες επιδόσεις), αλλά αποτελεί μια πρώτης τάξεως ευκαιρία ενατένισης του σημερινού Οικουμενικού Πατριάρχη ως τής κατεξοχήν ενοποιού δυνάμεως των μελών του Εκκλησιαστικού Σώματος τής επί γης Ορθοδοξίας. Και τούτο, όχι μόνον επειδή, έτσι τά 'φερε η ροπή της Ιστορίας να βρίσκεται στην περίοπτη θέση του Πρώτου, αλλά κυρίως επειδή, ως ολοκληρωμένη πνευματική προσωπικότητα κι εξόχως χαρισματική ο ίδιος, συνδυάζει άψογα το σοφόν με το σαφές!

Ο Βαρθολομαίος αποτελεί -κατά κοινή ομολογία- τον καλύτερο εκφραστή του σύγχρονου πνεύματος της Εκκλησίας, το οποίο, εμβαπτιζόμενο στην αψευδή Παράδοσή Της, την συχνότατα ωραιωμένη από αίματα μαρτυρικά, δεν εγκλωβίζεται ασφυκτιώντας εκεί, αλλά αποβλέπει στο αύριο του κόσμου μας και στο επέκεινα των καιρών, συνομιλώντας επί παντός σύγχρονου προβληματισμού στα διεθνή fora, δίχως δονκιχωτικούς παροξυσμούς και στρουθοκαμηλικές παρωπίδες, έχοντας μάλλον προ οφθαλμών τον υπέροχο παύλειο λόγο: "Τοις πάσι γέγονα τα πάντα, ίνα πάντως τινάς σώσω". Δεδομένων μάλιστα των ειδικών συνθηκών επιβίωσης του Φαναρίου, σ' ένα περιβάλλον άξενο έως εχθρικό και πάντως όχι ευνοϊκό για δράση, αλλά και των υπομονετικών αντοχών, που χρειάζεται ν' αναπτύσσονται, όταν τα πυρά είναι φίλια και η προδοτική νοοτροπία εκ των ένδον, τότε η αγέρωχη φυσιογνωμία Βαρθολομαίου του Πατριάρχη δεσπόζει περισσότερο κυριαρχική και διδακτική τού καταλυτικού Φωτός τής όντως εκκλησιαστικής Αλήθειας, την οποία διατηρεί νυχθημερόν αναπεπταμένη και σε κάθε περίπτωση εκφράζει με δύναμη αποφασιστική και φωνή στεντόρεια! 

Από εδώ, την ταπεινή γωνιά τού Νυχθημερόν μας, δεν έχουμε παρά να ενώσουμε τις θερμότατες ευχές - προσευχές μας υπέρ μακρότητας ευλογημένων ετών Βαρθολομαίου, του Πρωτοκορυφαίου των Ορθοδόξων, για την κοινή ωφέλεια!

Άξιον εστί το «Αληθώς» του Μπανάτου

[Ευχαριστούμε από καρδιάς τον Παναγιώτη Ανδριόπουλο, ότι σήμερα δημοσίευσε στην πολυσύχναστη Ιδιωτική Οδό του το αναδημοσιευόμενο κατωτέρω γαλαντόμο άρθρο για την προσπάθεια τού «Αληθώς», του Κέντρου Λόγου της Ενορίας μας. Σημειωτέον, το ίδιο άρθρο αναδημοσιεύτηκε σήμερα στο Πρακτορείο Amen.gr, εδώ.

π. Π. Κ.]

Φωτό από την 9η σύναξη του ΑΛΗΘΩΣ

Το καλύτερο από τα τελευταία ποιήματα του φίλου ποιητή π. Παναγιώτη Καποδίστρια είναι το «Αληθώς»!

Δεν πρόκειται για τη συνήθη μορφή του ποιήματος, αλλά για ένα Κέντρο Λόγου της ενορίας του Μπανάτου, όπου εφημερεύει αείποτε ο π. Π. Κ.

Μεσούσης της κρίσεως ο ποιητής ιερέας εποίησε εκ του μηδενός μια κυψέλη κοινωνίας και πολιτισμού στο ζακυνθινό κάμπο, της οποίας μεταλαμβάνουμε και οι εκτός, μέσω διαδικτύου, ήτοι μέσω των ιστολογίων που διατηρεί ο π. Π. Κ., άλλες κυψέλες αειφορίας και ευφορίας.

Οργανώνοντας, λοιπόν, συνάξεις την προηγούμενη χρονιά, ολότελα διαφορετικές μεταξύ τους, αλλά πάντοτε υψηλού επιπέδου, ο π. Π. Κ. και οι συνεργάτες του υπηρέτησαν το λόγο, τη μουσική, την τοπική παράδοση, την τέχνη, φανέρωσαν όψεις της εκκλησιαστικής ζωής, πρόβαλαν εκφάνσεις της επιστήμης που αγγίζουν άμεσα τον σύγχρονο άνθρωπο.

Το «Αληθώς» αποτελεί την απόλυτη έκφραση του εθελοντισμού. Ό,τι έγινε, έγινε από τη φιλοτιμία και την αγάπη των διοργανωτών και των συμμετεχόντων στις δράσεις του. Και επειδή το «Αληθώς» είχε αλήθεια -γιατί δεν υπήρξε για να υπηρετήσει ίχνος σκοπιμότητας- καρποφόρησε σ’ ένα μικρό τόπο, σε μια γωνιά της Ελλάδας, αληθεύοντας τον βίο των ανθρώπων που στάθηκαν κοινωνοί της αυθεντικότητάς του.

Σημαντικό συστατικό του η πρωτοτυπία σε πολλά επίπεδα, αλλά και η δημιουργία που προκάλεσε. Ξεχωρίζω τον πίνακα του Διονύση Πάλμα για τον Ελύτη, τις αφίσες του Ιωάννη – Πορφύριου Καποδίστρια για όλες τις δράσεις, τις συγκινητικές ζωγραφιές μικρών παιδιών για τις μεταμοσχεύσεις.

Εύχομαι το «Αληθώς» να φέρει κι άλλο την επόμενη χρονιά. Στους εγγύς και τους μακράν.

Π. Α. Α.

Το e-book "Αληθώς / 9 θεματικές διαλέξεις ακαδημαϊκού έτους 2011-2012" είναι πραγματικότητα!

Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2011-2012 το νεοσύστατο Κέντρο Λόγου Μπανάτου ΑΛΗΘΩΣ πραγματοποίησε εννέα μορφωτικές Συνάξεις -επιτυχημένες, κατά κοινή ομολογία- με ισάριθμες θεματικές διαλέξεις. Όλα μαζί τα κείμενα των Συνάξεων αυτών, μαζί με άλλο σχετικό υλικό, αποτελούν το corpus του ψηφιακού ετούτου Τόμου, τον οποίον δημοσιοποιούμε σήμερα, με τίτλο "Αληθώς / 9 θεματικές διαλέξεις ακαδημαϊκού έτους 2011-2012".

Ελλείψει οικονομικών πόρων, οι οποίοι θα επέτρεπαν να εκτυπωθούν σε βιβλίο χειροπιαστό οι διαλέξεις αυτές του α΄ έτους / κύκλου του Μορφωτικού Κέντρου μας, ο Τόμος αυτός κυκλοφορείται ψηφιακά, περικλείοντας 124 σελίδες υλικού. Στους αναγνώστες μας, επιτρέπεται η λήψη, αποθήκευση και εκτύπωσή του. Εάν χρησιμοποιήσουν το όλον ή μέρος από αυτόν, χρειάζεται -εννοείται- η αναφορά της προέλευσης, όπως άλλωστε συνηθίζεται.

Ευθύς παρακάτω παρουσιάζουμε το Ψηφιακό Αληθώς και στη συνέχεια τα Περιεχόμενά του, για κάθε χρήση όσων μάς παρακολουθούν!

αληθώς ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

1. ΘΕΟΛΟΓΙΑ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑΣ: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας – Εκπαιδευτικός, Ποιητής: Η συνέργεια της Θεοτόκου στην χριστοποίηση της υλικότητας της Κτίσης (31.8.2011). Σελίδα 5.
2. ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ: Νίκος Αρβανιτάκης – Εκπαιδευτικός, Υπεύθυνος Χορευτικού Συγκροτήματος Υακίνθη: Το ζακυνθινό Ταμπουρλονιάκαρο από το χθες στο αύριο (18.9.2011). Σελίδα 11.
3. ΨΥΧΟΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΥΓΕΙΑ: Τίμος Στραβοπόδης – Κοινωνιολόγος, Επιστημονικός Υπεύθυνος Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Ζακύνθου Η Στοργή: Η σύγκρουση και ο επαναπροσδιορισμός του Εγώ με το Εμείς για την διατήρηση της ταυτότητάς μας (16.10.2011). Σελίδα 31.
4. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ: π. Παναγιώτης Καποδίστριας – Εκπαιδευτικός, Ποιητής: Τοπία θανάτου ως κάτοπτρα αθανασίας στην ποίηση του Ελύτη (6.11.2011). Σελίδα 37.
5. ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ: Διονύσης Φλεμοτόμος – Λογοτέχνης, Εκπαιδευτικός: Από το τριήμερο του Αγίου στο Δωδεκαήμερο (11.12.2011). Σελίδα 48.
6. ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ: π. Παναγιώτης Καποδίστριας – Εκπαιδευτικός, Ποιητής: Ο Ελύτης με αποκρίσεις στην Κρίση (14.12.2011). Σελίδα 58.
7. ΠΑΡΑΘΡΗΣΚΕΙΕΣ: Αρχιμανδρίτης Δανιήλ Μπιάζης – Ιεροκήρυκας Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου: Παραθρησκευτικές οργανώσεις, νεοεποχίτικα σχήματα και σέκτες εν Ζακύνθω σήμερα (15.1.2012). Σελίδα 62.
8. ΤΕΧΝΗ: Κατερίνα Δεμέτη – Αρχαιολόγος, Διευθύντρια Μουσείου Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων: Το Θείο Πάθος στην διαχρονία της Ζακυνθινής Τέχνης (1.4.2012). Σελίδα 71.
9. ΙΑΤΡΙΚΗ [σελίδα 93]: α) [σελ. 94] Ειρήνη Κατσαρού και Διονύσης Καλόφωνος – Ιατροί Νεφρολόγοι Γενικού Νοσοκομείου Ζακύνθου Ο Άγιος Διονύσιος: Η νεφρολογική υποστήριξη στη Ζάκυνθο, β) [σελ. 102] Νίκος Σκαρτσής – Ιατρός, Ερευνητής Πανεπιστημίου Harvard: Μεταμοσχεύσεις: Επιτεύγματα και μελλοντικές προκλήσεις, γ) [σελ. 106] Μητροπολίτης Ζακύνθου Διονύσιος Δ΄: Θεολογικές σκέψεις για την αναγκαιότητα των Μεταμοσχεύσεων και δ) [σελ. 108] Τέσσερα παιδιά ευαισθητοποιούνται περί Μεταμοσχεύσεων και ζωγραφίζουν (27.5.2012).
10. Φωτογραφικό Παράρτημα – στιγμιότυπα απ’ όλες τις Συνάξεις τού ΑΛΗΘΩΣ. Σελίδα 110.

Βλέμμα ειλικρινές στην Ημέρα Περιβάλλοντος (5η Ιουνίου 2012)

Γράφει ο Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας

Καθώς επετειακά και μόνον ξαναμνημονεύουμε, κάθε 5η Ιουνίου, το εν κρίσει φυσικό περιβάλλον, οφείλουμε να παραδεχθούμε ότι πολύ ολίγα πράττουμε για την θεραπεία των πληγών, που επιφέραμε στο σώμα του και για την όση επαναφορά του στην κατάσταση της αρμονίας, που τού πρέπει.

Παρότι ως άνθρωποι ανήκουμε οργανικά σε αυτό, δρούμε ως επηρμένες ετερότητες, μάλλον υπό το πρόσχημα τής ανωτερότητας τής λογικής μας. Έτσι, τού εναντιωνόμαστε με τρόπο ιμπεριαλιστικό, ωσάν να επρόκειτο για προσωπική κατάκτηση ή λάφυρό μας από κάποια απροσδιόριστη, πλην όμως μαινόμενη διαρκώς, μάχη.

Ο άνθρωπος, από την περιωπή του ιερέα της θείας Δημιουργίας, εκπίπτει πλέον σε τραγικό – τραγικότατο βιαστή της. Τούτο σημαίνει ότι απεμπολεί το χάρισμα του διαμέσου μεταξύ Κτίσης και Δημιουργού˙ την ελευθερία του την μεταχειρίζεται, όχι ως μέσο αναγωγής και αναφοράς του κόσμου στον κοινό των πάντων Ποιητή, αλλά ως όπλο επιβολής της πεπερασμένης δύναμής του προς κάθε κατεύθυνση, πλην του εαυτού του, όπως θα ήταν το δέον και αναμενόμενο.

Εάν κάποια στιγμή θεωρήσουμε τα πράγματα με νηφαλιότητα, εάν θελήσουμε να γίνουμε ειλικρινείς, εμείς με εμάς τουλάχιστον (μεταξύ κατεργαραίων ειλικρίνεια, άλλωστε), οφείλουμε να παραδεχθούμε τα καθημερινά μικρά / μεγάλα εγκλήματα εναντίον της φύσης, αναζητώντας κάτω από την επιδερμίδα, πίσω από την συμπτωματολογία, την βαθύτερη αιτία του Κακού. Τότε, ασφαλώς, θα διακρίνουμε ότι η οικολογική κρίση, η οποία έχει την ρίζα της σε μιαν άλλη, περισσότερο επώδυνη, την ηθική, απέφερε -συν τω χρόνω- και την οικονομική κρίση, η οποία μαστίζει τόσο βάναυσα τον τόπο μας και τον καιρό μας, με αθέατη πλέον την έκβαση.

Είναι πεποίθησή μας ακλόνητη -υιοθετώντας μάλιστα ανάλογη θεολογική θεώρηση του προβλήματος από τον Μητροπολίτη Περγάμου κ. Ιωάννη- ότι ο Χριστιανός (εάν κι εφόσον επιθυμεί να είναι αυθεντικός, δικαιώνοντας την προσωνυμία του αυτή) σέβεται το φυσικό περιβάλλον ως ιερό, όχι επειδή εμπεριέχει τον Θεό, αλλά επειδή διαλέγεται μ’ Εκείνον. Δεν ρίχνουμε ειδωλολατρικά βλέμματα στην φύση, αλλά εμείς, ως πρόσωπα, αποτελούμε τους συνδετικούς κρίκους μεταξύ του Θεού και του απρόσωπου κόσμου μας, σκοπεύοντας, διά της καλλιέργειας πολιτισμικών μορφών, να βοηθήσουμε την Κτίση να υπερβεί τα όριά της, να εξαγιασθεί και ν’ ανυψωθεί, μαζί μ’ εμάς, στην Αιωνιότητα.

Κυριακή της Πεντηκοστής με 9 Βαπτίσεις, στο Maputo της Μοζαμβίκης

Η Κυριακή της Πεντηκοστής, 3 Ιουνίου 2012, ήταν μια μεγάλη μέρα για την Εκκλησία, που παροικεί στο Μαπούτο της Μοζαμβίκης! Όχι μόνον επειδή εορτάστηκε πανηγυρικά -όπως αρμόζει, άλλωστε- το Γενέθλιο της Εκκλησίας, αλλά επειδή η Κοινότητα των Ορθοδόξων της μοζαμβικανής πρωτεύουσας αισθάνθηκε το Τρίτο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδος, το Άγιο Πνεύμα, να κατέρχεται προσωπικά πάνω σε εννέα (9) Κατηχούμενους και να τους ενδύει με το Φως του Χριστού!

Επί έναν ολόκληρο χρόνο (ίσως και περισσότερο) οι Εννέα Νεοφώτιστοι κυκλοφορούσαν στην ορθόδοξη αυλή, οσμιζόμενοι το λιβάνι της πίστης και αναπνέοντας πνευματικές εμπειρίες, προετοιμαζόμενοι μάλιστα για το Βάπτισμα και το Χρίσμα τους, μυστήρια πανίερα, τα οποία πραγματώθηκαν επιτέλους την περασμένη Κυριακή, από τον Επίσκοπο Μοζαμβίκης κ. Ιωάννη. 

Τόσον αυτός, όσο και η "μικρά ζύμη" της Επισκοπής, όλοι μαζί, βίωσαν την Επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος και την θαυματουργική πνοή Του στον Καθεδρικό των Παμμεγίστων Ταξιαρχών Μαπούτο. Στην ομιλία του ο κ. Ιωάννης, κατασυγκινημένος, ανάμεσα στους λόγους αγάπης και τις πατρικές νουθεσίες που απηύθυνε, δεν παρέλειψε να μεταφέρει τις ευχές κι ευλογίες του Πάπα και Πατριάρχου Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής κ.κ. Θεοδώρου Β΄ στους Νεοφώτιστους και ανακοίνωσε ότι τον προσεχή Σεπτέμβριο μια νέα ομάδα Κατηχουμένων πρόκειται να ενδυθεί τον Χριστό. 

Σημειωτέον ότι τα Μυστήρια τελέστηκαν -κατά την αρχαία Τάξη- εντός της Θείας Λειτουργίας και τους Βαπτισθέντες αναδέχτηκαν με εξαιρετική προθυμία και πολύ ζήλο Ορθόδοξοι του Μαπούτο, οι οποίοι -με κάθε δυνατό τρόπο και παραδειγματική αφοσίωση- συνδράμουν το "ζύμωμα" του νοητού "όλου φυράματος" της Μοζαμβίκης! 

Ακολούθησε πλούσια Τράπεζα Αγάπης για όλους, στο απλόχωρο προαύλιο του Ναού, όπου οι πάντες δεν έκρυβαν τα δάκρυα της Χαράς τους!!!

Η εφημερίδα "Ημέρα τση Ζάκυθος" για το 9ο "Αληθώς"

Μισή σελίδα αφιέρωσε, την περασμένη εβδομάδα, η έγκριτη καθημερινή εφημερίδα της Ζακύνθου Ημέρα τση Ζάκυθος (στο φύλλο της, υπ' αριθμ. 4266 / 29 Μαΐου 2012, σελ. 6), στην τελευταία για φέτος Σύναξη του Κέντρου Λόγου Μπανάτου ΑΛΗΘΩΣ, η οποία αφορούσε στην αναγκαιότητα των Μεταμοσχεύσεων. 

Μέρος τού εν λόγω ρεπορτάζ μπορείτε να διαβάσετε στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας, μ' ένα κλικ εδώ.

Ευχαριστούμε τους υπεύθυνους της Εφημερίδας για την ευγένεια τής όλης στήριξης της προσπάθειάς μας! 

Επιδόθηκαν οι Πιστοποιήσεις Παρακολούθησης του Α΄ Κύκλου "Αληθώς"

Χθες, μετά την επίσημη λειτουργική Σύναξη της Πεντηκοστής, παραδόθηκαν Πιστοποιήσεις Παρακολούθησης σε ευάριθμους φίλους του ΑΛΗΘΩΣ, οι οποίοι παρακολούθησαν είτε ανελλιπώς, είτε επί το πλείστον τις μορφωτικές συνάξεις του Κέντρου Λόγου της Ενορίας μας. 

Όλοι είχαν έναν καλό λόγο να πουν για την πολιτιστική - μορφωτική - ψυχαγωγική προσφορά της Ενορίας μας στον λαό, που διψάει για ποιοτικά ακούσματα, ενώ χειμάζεται από μιαν άνευ προηγουμένου ηθικοκοινωνική Κρίση, ανανεώνοντας μάλιστα τις συνάξεις του νέου κύκλου συναντήσεων / διαλέξεων για την τελευταία μέρα του Αυγούστου, στον Κήπο της παλαιάς Βλαχέραινας Μπανάτου, ενόψει του νέου Εκκλησιαστικού Έτους, με την καθιερωθείσα Γιορτή Περιβάλλοντος.
--------------------

σημείωση: Όσοι θεωρούν ότι παρακολούθησαν το Αληθώς του α' έτους και δεν έλαβαν Πιστοποίηση, μπορούν να το ζητήσουν από τον Εφημέριο.

Φωτοστιγμές από τα Γενέθλια της Εκκλησίας εν Βανάτω της Ζακύνθου

  Σήμερα, εορτή της Πεντηκοστής, στον Ναό της Παναγούλας Μπανάτου  

Φωτογραφίες: Ιωάννης-Πορφύριος Καποδίστριας