Ανταπόκριση από την Αγία Πετρούπολη: Αρχιμανδρίτης Γρηγόριος Νανακούδης
Σε όποια γλώσσα και να πει κανείς τον αναστάσιμο χαιρετισμό, το ουσιώδες είναι ένα: Ο Χριστός Ανέστη και χάρισε στον άνθρωπο την αθανασία. Σε αντίθεση με εμάς τους Έλληνες, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια έχουμε ξεχάσει να απαντούμε στον αναστάσιμο χαιρετισμό, είτε από ντροπή, είτε μη μας χαρακτηρίσουν "θεούσους", είτε από άγνοια, οι Ρώσοι αδελφοί μας απαντούν και μάλιστα με ενθουσιασμό. Βαΐστινο Βοσκρέσε, λοιπόν! Αληθώς Ανέστη! Βέβαια ο καιρός εδώ μόνο άνοιξη και Πασχαλινή περίοδο δεν θυμίζει. Κρύο και βροχή, στις καρδιές μας όμως βασιλεύει η γαλήνη και η χαρά της Αναστάσεως.
Στις 8 Μαΐου (25 Απριλίου Π.Η.) η Ορθόδοξη Εκκλησία της Ρωσίας εόρτασε την μνήμη του Αγίου Αποστόλου και Ευαγγελιστού Μάρκου. Εμείς είχαμε την ευκαιρία αυτή τη μέρα να συμμετάσχουμε στην επ' ονόματι του ιδρυτού της Εκκλησίας της Αλεξανδρείας (σύμφωνα με την παράδοση) Θεία Λειτουργία, στον Ιερό Ναό της Παναγίας Φεοντορόβσκαγια (Παναγίας του Φεοντόρ, Θεοδώρου - στην Ρωσική γλώσσα δεν υπάρχει το γράμμα Θήτα, γι' αυτό τους ακούτε, όταν μαθαίνουν ελληνικά να λένε ΑληΦώς Ανέστη ή Φάλασσα ή Φάνατος...).
Λίγα λόγια τώρα για τον υπέροχο αυτό ναό. Βρίσκεται σε κεντρικότατο σημείο της Αγίας Πετρούπολης πολύ κοντά στην κεντρική πλατεία Μαγιακόφσκαγια και την λεωφόρο Νιέβσκι. Χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα με αποκλειστική χορηγία του τότε τσάρου, του τραγικού τελευταίου του οίκου των Ρωμανώφ, Νικολάου. Αφιερώθηκε στην θαυματουργή εικόνα της Φεοντορόβσκαγια, η σύναξη της οποίας τιμάται στις 14/27 Μαρτίου. Ο ναός χτίστηκε για τις θρησκευτικές ανάγκες των εργατών των κοντινών εργοστασίων. Με την επανάσταση των Μπολσεβίκων το 1917, ήταν από τους πρώτους που έκλεισαν. Προ της επαναστάσεως στην Αγία Πετρούπολη λειτουργούσαν περίπου 300 ναοί. Το 1989 με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης λειτουργούσαν λιγότεροι από 10! Περισσότεροι από 200 γκρεμίστηκαν και περίπου 60- 70 μετατράπηκαν σε λέσχες, εργοστάσια, γραφεία, αποθήκες κλπ... Εξαίρεση αποτελούν οι μεγάλοι Καθεδρικοί ναοί Καζάνσκαγια, Ισαάκοφσκυ και Χυμένου Αίματος (θα κάνουμε άλλο αφιέρωμα...), οι οποίοι μετατράπηκαν σε μουσεία Αθεϊσμού. Ο ναός, για τον οποίο μιλάμε, περίπου το 1925 έγινε εργαστάσιο τυποποίησης γάλακτος και σαν τέτοιο παρέμεινε μέχρι το 2000! Μία υπόμνηση: Οι ναοί στην Ρωσία δεν διακρίνονται τόσο για το εμβαδόν τους, όσο για το ύψος τους. Καθ' ότι δεν έχουν καθόλου καθίσματα ή στασίδια χωρούν πολύ περισσότερο κόσμο. Γι' αυτό δόθηκε έμφαση στο ύψος. Κατά την μετατροπή τους σε εργοστάσια, αφού κατέστρεφαν όλα το εσωτερικό, έχτιζαν ορόφους. Όσοι ναοί επιστράφηκαν στην λατρεία και επειδή το κόστος για την επισκευή είναι πολύ μεγάλο, συνήθως -εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων- λειτουργούν στον πρώτο όροφο και περιμένουν εκείνον που θα χορηγήσει το γκρέμισμα των ακαλαίσθητων ορόφων και την ανακαίνιση τους.
Λίγα λόγια τώρα για τον υπέροχο αυτό ναό. Βρίσκεται σε κεντρικότατο σημείο της Αγίας Πετρούπολης πολύ κοντά στην κεντρική πλατεία Μαγιακόφσκαγια και την λεωφόρο Νιέβσκι. Χτίστηκε στα τέλη του 19ου αιώνα με αποκλειστική χορηγία του τότε τσάρου, του τραγικού τελευταίου του οίκου των Ρωμανώφ, Νικολάου. Αφιερώθηκε στην θαυματουργή εικόνα της Φεοντορόβσκαγια, η σύναξη της οποίας τιμάται στις 14/27 Μαρτίου. Ο ναός χτίστηκε για τις θρησκευτικές ανάγκες των εργατών των κοντινών εργοστασίων. Με την επανάσταση των Μπολσεβίκων το 1917, ήταν από τους πρώτους που έκλεισαν. Προ της επαναστάσεως στην Αγία Πετρούπολη λειτουργούσαν περίπου 300 ναοί. Το 1989 με την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης λειτουργούσαν λιγότεροι από 10! Περισσότεροι από 200 γκρεμίστηκαν και περίπου 60- 70 μετατράπηκαν σε λέσχες, εργοστάσια, γραφεία, αποθήκες κλπ... Εξαίρεση αποτελούν οι μεγάλοι Καθεδρικοί ναοί Καζάνσκαγια, Ισαάκοφσκυ και Χυμένου Αίματος (θα κάνουμε άλλο αφιέρωμα...), οι οποίοι μετατράπηκαν σε μουσεία Αθεϊσμού. Ο ναός, για τον οποίο μιλάμε, περίπου το 1925 έγινε εργαστάσιο τυποποίησης γάλακτος και σαν τέτοιο παρέμεινε μέχρι το 2000! Μία υπόμνηση: Οι ναοί στην Ρωσία δεν διακρίνονται τόσο για το εμβαδόν τους, όσο για το ύψος τους. Καθ' ότι δεν έχουν καθόλου καθίσματα ή στασίδια χωρούν πολύ περισσότερο κόσμο. Γι' αυτό δόθηκε έμφαση στο ύψος. Κατά την μετατροπή τους σε εργοστάσια, αφού κατέστρεφαν όλα το εσωτερικό, έχτιζαν ορόφους. Όσοι ναοί επιστράφηκαν στην λατρεία και επειδή το κόστος για την επισκευή είναι πολύ μεγάλο, συνήθως -εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων- λειτουργούν στον πρώτο όροφο και περιμένουν εκείνον που θα χορηγήσει το γκρέμισμα των ακαλαίσθητων ορόφων και την ανακαίνιση τους.
Ο ναός της Φεοντορόβσκαγια είχε την τύχη αφ' ενός μεν να έχει χορηγό το ίδιο το κράτος- σε μια προσπάθεια να αναδειχτεί το τσαρικό παρελθόν- αφ' ετέρου να έχει προϊστάμενο τον ρέκτη πρωτοπρεσβύτερο πατέρα Αλέξανδρο, καθηγητή Πανεπιστημίου και να αποτελεί πλέον υπόδειγμα σύγχρονου ναού. Ουσιαστικά είναι δύο ναοί, ο ισόγειος και ο υπέργειος. Ο ισόγειος είναι διαμορφωμένος σαν παλαιοχριστιανικός και έχει αγιογραφηθεί από τον πασίγνωστο στην Ρωσία ιερομόναχο Ζήνωνα, σύμφωνα με πρωτοβυζαντινά πρότυπα, κυρίως από την Μονή Σινά και την εγκαυστική τέχνη. Εκεί τελείται η δεύτερη Θεία Λειτουργία κάθε Κυριακή και τις καθημερινές. Στη Λειτουργία ψάλλει χορός βυζαντινός, υπό την χοραρχία τού γνώστη τής Βυζαντινής Μουσικής κ. Σεραφείμ, ο οποίος μαθήτευσε στην Σερβία και στον Άγιον Όρος (στη συνοδεία των Θωμάδων). Επίσης χρησιμοποιούνται άμφια αποκλειστικά άσπρα, με το φελώνιο μακρύ από την μπροστινή πλευρά, όπως ήταν τα πρώτα χριστιανικά χρόνια.
Ο υπέργειος ναός είναι μία τυπική Ρώσικη Εκκλησία, πλην οτιδήποτε την κοσμεί είναι τοποθετημένο με πολύ καλαισθησία. Να αναφέρουμε επίσης ότι ο ναός έχει ανελκυστήρα και ράμπες για τα άτομα με κινητικά προβλήματα, όπως και όλους τους απαραίτητους βοηθητικούς χώρους (βεστιάριο, γραφεία, αποθήκες, κουζίνα, τουαλέτες κ.ο.κ.). Είναι πραγματικά ένα πρότυπο σύγχρονου ναού. Αυτό που τον κάνει όμως ακόμα καλύτερο είναι η ευγένεια και η φιλοξενία των ανθρώπων του. Θέλουν να ακούν την λειτουργία στα Ελληνικά και ας μην την καταλαβαίνουν. Και όταν τους ρωτάμε γιατί, η απάντηση αφοπλιστική: Μα, πάτερ μου, είναι η γλώσσα του Ευαγγελίου (ακουσάτωσαν οι τα greeklish γράφοντες!!!).
Από την ανοιξιάτικη (;) Αγία Πετρούπολη, Σας απευθύνω και πάλι των αναστάσιμο χαιρετισμό και Σας παρακαλώ να με συγχωρέσετε για την πολυγραφία μου...
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου