Ένα όνειρο

Γραμμένο από τον Δάσκαλο Νικ. Χ. Κοντονή

Ήμουν μαθητής του Γυμνασίου Ζακύνθου, μοναδικό τότε σ’ όλο το νησί και στεγαζόταν στα μετασεισμικά παραπήγματα, κάποια ξύλινα, στενόμακρα οικήματα, που είχε κατασκευάσει ο Στρατός στην περιοχή του Ξιφίτα, εκεί που σήμερα είναι το γήπεδο.

Τότε η Παναγούλα μας, 1955, στεκόταν ακόμη όρθια, με σχισμένους τους τοίχους και τις γωνίες από τον Σεισμό του ’53. Κανείς δεν τολμούσε ούτε να πλησιάσει και να μπει μέσα στο Ναό. Μια πολύ μεγάλη σκηνή, που ο πατέρας μου με τον Στρατό τοποθέτησαν, εκεί που τώρα είναι το μαγαζί του Χρήστου Κοντονή, στέγασε τις εικόνες και των δύο εκκλησιών του Μπανάτου και σ’ αυτή τη σκηνή λειτουργούσε ο Παπα-Μπάμπης.

Έτσι είχαν τα πράγματα, όταν ένα βράδυ, που κοιμόμουν στην μετασεισμική μας μπαράκα, είδα στον ύπνο μου ότι ήμουν στο πλάτωμα της Παναγούλας. Άνοιξε από μόνη της η βορινή κυρία είσοδος της εκκλησίας και στο κεφαλόσκαλο παρουσιάστηκε μαυροφορεμένη γυναίκα, με γλυκιά και πονεμένη μορφή. Κοίταξε τον εξωτερικό χώρο κι εμένα που είχα βρεθεί εκεί και γύρισε και μπήκε ξανά στο εσωτερικό του Ναού.

Τρέμοντας, στον ύπνο μου, μπήκα και εγώ στην εκκλησία. Η γυναίκα αυτή προχώρησε με αργά βήματα προς την Ωραία Πύλη, ανέβηκε τα σκαλοπάτια της, γύρισε προς τον Κυρίως Ναό, άπλωσε και σήκωσε τα χέρια της προς τον ουρανό και είπε:

«Πότε, άραγε, θα φτιάξουν την εκκλησία μου;» 

Γύρισε, μπήκε μέσα στο Ιερό Βήμα, αγκάλιασε με τα δυο της χέρια την Αγία Τράπεζα, κάτι είπε, που δεν το άκουσα και μετά πήγε στην Αγία Πρόθεση και είπε:

«Και σένα, Αγία μου Πρόθεση, πότε θα σε φτιάξουν;»

Επέστρεψε στην Ωραία Πύλη και απευθυνόμενη σε μένα, μου είπε:

«Εσύ να έρχεσαι πότε-πότε, να μού ανάβεις το καντήλι μου» και μού έδειξε το μικρό της εικόνισμα, που ήταν και είναι, απέναντι από τους ψάλτες. Τότε εξαφανίστηκε.

Ξύπνησα φοβερά ταραγμένος. Τ' όνειρό μου το είπα στον Πατέρα μου και τη Μάνα μου, θετικός εγώ πια ότι η γυναίκα που είδα, ήταν η Παναγούλα.

- Κοίταξε, Παπά, να κάμεις ό,τι μπορείς να φτιαχτεί η εκκλησία, γιατί το θέλει η Παναγία, είπε η Μάνα μου στον Πατέρα μου κι έτσι φτιάχτηκε πρόχειρα η εκκλησία, που από τη μέση και κάτω ήταν οι τοίχοι της παλιάς εκκλησίας και από τη μέση και πάνω ήταν ξύλινη κατασκευή.

Έδωσε όμως ο Θεός και το 1967 ήλθα δάσκαλος στο Μπανάτο, δυο μήνες πριν πεθάνει ο Πατέρας μου. Τότε συζήτησα τη σκέψη και την επιθυμία μου με τον Παπα-Μαμφρέδα (που είχε αντικαταστήσει τον Πατέρα μου) και τον Σκοπιώτη Κοντονή, αλλά και με όλους τους ενορίτες. Έτσι, χωρίς λεπτομέρειες, χτίσαμε εκ θεμελίων τον νέο αντισεισμικό Ναό της Παναγούλας μας, που είναι και μεγαλύτερος από τον παλαιό.

Έτσι έδωσε ο Θεός, το καντήλι της Παναγούλας να ανάβει στους αιώνες, αλλά και νάχει τώρα λειτουργό της τον καλό και άριστο μαθητή μου π. Παναγιώτη Καποδίστρια.

Ίσως, μιαν άλλη στιγμή, σάς κάμω γνωστό και το πώς χτίστηκε η εκκλησία μας.

Είμαι όμως ευτυχής, που τ' Όνειρο έγινε πραγματικότητα!

Θεόφιλος, ο Νεομάρτυρας της Ζακύνθου, προστάτης των Νέων

Σήμερα η Νεολαία της Ζακύνθου εορτάζει τον προστάτη της και μαζί η Νεανική Συντροφιά της Ενορίας μας, παλαιότερα και νεότερα μέλη της.

Τιμάμε τον άγιο Νεομάρτυρα ΘΕΟΦΙΛΟ τον Ζακύνθιο, το φτωχόπαιδο από την περιοχή του Άμμου, ο οποίος μαρτύρησε μέχρις αίματος, υπερασπίζοντας μπροστά στους αλλόπιστους τα πνευματικά του ιδανικά, σε ηλικία μόλις 18 ετών και ως εκ τούτου μπορεί ν' αποτελέσει για όλους τους σύγχρονους νέους "Κήρυκα και Σηματωρό" (κατά τον λόγο του Ελύτη) - φωτεινό υπόδειγμα υπεράσπισης των ευγενών πόθων και των υψηλών πιστευμάτων τους.

Και τούτο, με δεδομένο, ότι η νέα γενιά συναντιέται πολλές φορές ανέστια και απροσανατολισμένη, απελπισμένη ή και απορφανισμένη πνευματικά, σε καιρούς μάλιστα ανατρεπτικά κοσμογονικούς: αποδόμησης των κατεστημένων και πολλαπλών αμφισβητήσεων σε όλους τους τομείς, κυρίως τους υπαρξιακούς.

Περισσότερα για τον Άγιο Θεόφιλο κι επιλογή από την υμνογραφία που τον αφορά, βλ. εδώ.

Μια σημαντική παρουσία στην Ενορία μας, ο π. Βασίλειος Θερμός

Σήμερα είχαμε την εξαιρετική τιμή να φιλοξενούμε στην Ενορία μας έναν από τους επιφανέστερους ιερείς της Ορθόδοξης Εκκλησίας μας, τον π. Βασίλειο Θερμό, με τον οποίον ο Εφημέριός μας συνδέεται από πολλών ετών με αδιατάρακτο σύνδεσμο αδελφικής αγάπης και εγκάρδιας φιλίας.

Για τους αναγνώστες του ΝΥΧΘΗΜΕΡΟΝ, οι οποίοι ενδεχομένως δεν γνωρίζουν τον φιλοξενούμενό μας, πρέπει να σημειωθεί, ότι ο π. Βασίλειος Θερμός, εκτός της ιερωσύνης του, είναι Ψυχίατρος / Ψυχοθεραπευτής Παιδιών, Εφήβων και Νέων, Επίκουρος Καθηγητής της Ανωτάτης Εκκλησιαστικής Ακαδημίας Αθηνών, εγκρατής και πολυγραφότατος θεολόγος, ανύστακτος στοχαστής κι εξαιρετικός ποιητής.

Ο π. Θερμός γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1957 και σπούδασε Ιατρική και Θεολογία στο Πανεπιστήμιο Αθηνών. Είναι διδάκτορας του Τμήματος Κοινωνικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών με βαθμό "Άριστα". Μετεκπαιδεύθηκε ως επισκέπτης επιστήμονας (Visiting Scholar) στα Πανεπιστήμια Harvard, Boston University, Boston College, Andover Newton.

Τα βασικά του ενδιαφέροντα είναι ο διάλογος Θεολογίας-Ποιμαντικής και Ψυχιατρικής-Ψυχανάλυσης, η ψυχολογία του κληρικού και του εκκλησιαστικού οργανισμού, η ψυχολογία και ψυχοπαθολογία της θρησκευτικότητας, η εφηβεία και τα προβλήματά της. Έχει εργασθεί σ' εκπαιδευτικά προγράμματα κληρικών και εκκλησιαστικών στελεχών, έχει παρουσιάσει εισηγήσεις / ανακοινώσεις σε πλείστα όσα συνέδρια ανά τον κόσμο, ενώ δεν παύει να δημοσιεύει πλήθος βιβλίων και άρθρων, τα οποία προκαλούν ενίοτε αναταράξεις στους κατεστημένους κύκλους του εκκλησιαστικού μας επαρχιωτισμού.

* Διαβάστε στα παραΘέματα λόγου (την ηλεκτρονική μας Βιβλιοθήκη) μια ομιλία του π. Βασιλείου, με θέμα: Η άδηλη "ποίηση" των κρυφών "ιερέων".

Τριάντα χρόνια Πένθους...

Γράφει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Διατρέχοντας σήμερα το Διαδίκτυο, βρέθηκα, μες από την ιστοσελίδα της Ιεράς Μητροπόλεως Πατρών, μπροστά σε μια συγκινητική εκδήλωση, η οποία πραγματοποιήθηκε στον μεγαλοπρεπέστατο ναό του Αγίου Ανδρέου της Πάτρας, την προπερασμένη Κυριακή, 5 Ιουλίου 2009. Εκεί, λοιπόν, δεδομένου ότι ο Σεβ. Μητροπολίτης Πατρών κ. Χρυσόστομος, προτού σπουδάσει τη θεολογική επιστήμη, υπήρξε Δάσκαλος, έγινε μια λειτουργική - ευχαριστιακή Σύναξη των Αποφοίτων της Παιδαγωγικής Ακαδημίας Τριπόλεως του ακαδημαϊκού έτους 1979, τριάντα ολόκληρα χρόνια μετά.
Ως εδώ όλα όμορφα και συγκινητικά. Τα συγκινητικά όμως καθίστανται κάτι περισσότερο από συγκλονιστικά, καθώς διαβάζω εμβρόντητος την ακόλουθη παράγραφο:

"Θυμήθηκαν καί κεῖνο τό φοβερό ἀτύχημα τήν ἡμέρα πού πῆραν τό πτυχίο, μετά τή συνεστίαση, ὅταν ἕνα αὐτοκίνητο ἔπεσε πάνω στούς ἀποφοίτους, σκοτώνοντας τρεῖς καί τραυματίζοντας πάνω ἀπό δέκα. Τούς εἶχε θυμηθεῖ καί ὁ Σεβασμιώτατος καί στή Θεία Λειτουργία αὐτούς πού εὑρίσκονται στόν οὐρανό καί τούς μνημόνευσε, «Κωνσταντίνου, Λουΐζης καί Ρουμπίνης», στά Ἅγια. Ὅλοι οἱ ἄλλοι δάκρυσαν, γιατί ὅσα χρόνια κι ἄν περάσουν, μένει ἡ ἀγάπη καί ὁ πνευματικός σύνδεσμος, ἐν τῷ προσώπῳ τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ καί Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ".

Αυτή η παράγραφος μάς αγγίζει ιδιαίτατα ως Ενορία. Και τούτο, διότι το δυστύχημα εκείνο πλήγωσε κατάκαρδα το χωριό μας τότε, κατά την αποφράδα ημερομηνία της 26ης Ιουνίου του 1979, βυθίζοντας στο βαρύ και διαρκές πένθος την Οικογένεια των καλοσυνάτων συγχωριανών μας Σπύρου και Μαύρας Αβούρη, μια και η Ρουμβίνη, για την οποίαν μιλά η παραπάνω ανακοίνωση, γνωστότερη σε όλους μας ως Ρούλα, ήταν η πολυαγαπημένη τους θυγατέρα...

Το δράμα της Οικογένειας υπήρξε πολύ μεγαλύτερο απ' ότι φαντάζεται ο καθένας μας, εάν λάβουμε υπόψη, ότι κάμποσα χρόνια πριν από τον χαμό της μονάκριβης, είχαν χάσει και το βρέφος αγόρι τους...

Έκτοτε το χαροκαμένο ζεύγος των γονέων απέμεινε να επισκέπτεται καθημερινά τους τάφους των δύο φευγάτων παιδιών, έχοντας βέβαια ως αντίδοτο την αγάπη των πολυπληθών συγγενών, αλλά και όλων ανεξαιρέτως των συγχωριανών, όσο και αν τούτο μπορούσε να παρηγορήσει...

Αξίζει να βεβαιώσω, ως ιερέας της Ενορίας, ότι και οι δυο εμπερίστατοι γονείς διατήρησαν διαρκή τη μυστηριακή ζωή. Ιδιαίτερα όμως η ευγενέστατη κυρία Μαύρα, ελάχιστες φορές έλειψε από τον εκκλησιασμό της, μνημονεύοντας πάλι και πάλι ολόκληρη την Οικογένειά της, εννοείται και τον σύζυγό της, που έφυγε κι εκείνος εν τω μεταξύ...

Η Κυρία Μαύρα Αβούρη αντέχει, αποτελώντας παράδειγμα υπομονής στην κατάσταση του αβάσταχτου πόνου, για όλους μας.

Αυτά, με την ευκαιρία της επετειακής συγκέντρωσης των αποφοίτων Δασκάλων του 1979 στην Πάτρα, συμφοιτητών της Μπανατιώτισσας μακαριστής Ρούλας.

Τώρα γνωρίζουμε, ότι, μαζί με τις αδιάλειπτες δικές μας προσευχές για την ανάπαυσή της, υπάρχει και η προσευχή του Μητροπολίτη συμφοιτητή της Σεβ. Πατρών κ. Χρυσοστόμου!...

O Μπόγιας

Γραμμένο από τον Δάσκαλο Νικ. Χ. Κοντονή

Έζησα με πολλούς φόβους την παιδική μου ηλικία. Η Ιταλογερμανική Κατοχή και στη συνέχεια ο Εμφύλιος Σπαραγμός γέμιζε με τρόμο την ψυχή μου. Εκείνο που έτρεμα όμως πολύ ήταν ο Μπόγιας. Έτσι τον έλεγαν, για να δείξουν την αγριότητά του.

Ο Μπόγιας λοιπόν, ένα ή περισσότερα στρατιωτικά φορτηγά (τσέιμς), με Γερμανούς στρατιώτες, που γύριζαν στα χωριά και με άγριο και βάρβαρο τρόπο έπιαναν όσους άντρες έβρισκαν, τους τσουβάλιαζαν, σαν σαρδέλες, στο κασόνι του αυτοκινήτου και τους πήγαιναν στο Καλαμάκι, να δουλέψουν, για μια βδομάδα, στα οχυρωματικά έργα, που κατασκεύαζαν. Θεωρώ περιττό να πω ότι το φαγητό, που τους έδιναν ήταν τόσο όσο χρειαζόταν απλώς για να μην πεθάνουν.

Πεινασμένοι έφευγαν, πιο πεινασμένοι γύριζαν και όλοι γεμάτοι ψείρες. Αλίμονο σε όποιον προσπαθούσε να ξεφύγει και τον έπιαναν.

Χρυσές δουλειές έκανε ο Μπόγιας σε εποχές γεωργικών εργασιών (τρύγος, σκάψιμο κλπ). Θυμάμαι ότι, τα κάπως μεγαλύτερα παιδιά ανέβαιναν επάνω σε ψηλά δέντρα και όταν έβλεπαν από μακριά τον Μπόγια σφύριζαν. Έτσι οι εργάτες, που έσκαβαν π.χ., έπεφταν μέσα σε τράφους και γλίτωναν το μαρτύριο του Μπόγια. Δεν ξεχνώ τον άγριο και βάρβαρο τρόπο με τον οποίο έλεγαν στους ανθρώπους «Ράους παρτί Τζάντε Καλαμάκι».

Οι Γερμανοί βέβαια δεν βρίσκονται, προ πολλών δεκαετιών, ούτε στο Τζάντε ούτε στο Καλαμάκι, αλλά εμείς τους θυμόμαστε και δυστυχώς πολύ άσχημα. Τώρα θα μου πείτε βέβαια, με ποιον άλλο τρόπο θα μπορούσε να θυμάται κάποιος τον κατακτητή της πατρίδας του;

Η κηδεία του μακαρίου Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού – Χαμόγελο από την αιωνιότητα

Χθες στις 6:00 μ.μ. τελέσθηκε η εξόδιος Ακολουθία για τον μακάριο Γέροντα Ιωσήφ τον Βατοπαιδινό στο Καθολικό της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου, τελείωσε στις 9:00 μ.μ. κατόπιν ακολούθησε κέρασμα στο Συνοδικό της Μονής και Τράπεζα.

Στην κηδεία παρευρέθηκαν 4 Αρχιερείς, 10 ηγούμενοι, ο Άγιος Πρώτος Γέρων Συμεών Διονυσιάτης και η Ιερά Επιστασία του Αγίου Όρους, δεκάδες ιερείς και εκατοντάδες πιστοί, οι οποίοι αφού έμαθαν για την εκδημία του μακαρίου Γέροντος προσήλθαν στην Μονή από πολλά μέρη της Ελλάδας και της Κύπρου, αφήνοντας τις όποιες εκκρεμότητες εργασιών και δραστηριότητες είχαν (ένας από αυτούς ήμουν και εγώ).

Επικήδειο λόγο εκφώνησαν κατά σειρά ο Πανιερώτατος Μητροπολίτης Λεμεσού κ. Αθανάσιος, ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου Αρχιμ. Εφραίμ ως πνευματικά παιδιά του Γέροντα τονίζοντας ιδιαίτερα συγκινημένοι την μεγάλη πατρική αγάπη του Γέροντα που βίωσαν όλα αυτά τα χρόνια που συνανεστράφηκαν με τον Γέροντα. Ακολούθησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Καστορίας κ. Σεραφείμ, που επεσήμανε την προσφορά του Γέροντα για τους λαϊκούς χριστιανούς, με το παρηγορητικό και διακριτικό λόγο του και τα συγγράμματά του, ο οποίος επιπλέον άφησε ένα υπόδειγμα συγχωρητικότητας και ανεξικακίας σε όσους αδίκως τον κατηγόρησαν και τον συκοφάντησαν. Ενώ στο Συνοδικό μίλησε ο Καθηγούμενος της Ιεράς Μονής Σίμωνος Πέτρας Αρχιμ. Ελισαίος τονίζοντας ότι ο Γέροντας Ιωσήφ ήταν ένα σημείο αναφοράς για το Άγιο Όρος, ο οποίος διακατείχετο από τον πόθο να βλέπει τους μοναχούς να αγαπούν τον Θεό. Κάθε συνάντηση με τον Γέροντα ήταν και μία εμπειρία.

Όσοι παρευρέθηκαν στην κηδεία είχαν την ευλογία να προσφέρουν τον τελευταίο ασπασμό στον Γέροντα και να πάρουν για τελευταία φορά την ευχή του. Εκεί όμως βρέθηκαν αντιμέτωποι όχι με ένα ψυχρό λείψανο, αλλά ατένιζαν ένα φαιδρό, χαρίες πρόσωπο που λες και τους πρόσφερε ένα χαμόγελο από την αιωνιότητα. Εγώ πάντως για πρώτη φορά στη ζωή μου έβλεπα τέτοια έκφραση και ζωντάνια σε νεκρό (μπορείτε να προσέξετε το πρόσωπο του Γέροντα στις φωτογραφίες).

Η ταφή του Γέροντα δεν έγινε στο Κοιμητήρι της Μονής, αλλά έξω από το Καθολικό στο βορειοανατολικό μέρος του, όπου είχε προετοιμαστεί και ο τάφος του πριν λίγα χρόνια.

Όλοι οι παρευρισκόμενοι είχαν την βεβαιότητα για την εκ δεξιών του Θεού ανάπαυση του Γέροντα. Τα συναισθήματα ήταν ανάμικτα, συγκίνηση συνάμα με αναστάσιμη χαρά. Ας έχουμε την ευχή του.

Χρ. Ευσταθόπουλος, Αθήνα

[Πηγή κειμένου, φωτογραφιών και βίντεο: Βατοπαίδι]

"Ψελλίζοντας τα ουσιώδη των σιωπών" στο Κιλκίς

Με τον παραπάνω τίτλο, σε μια επίσημη τελετή στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Κιλκίς, το περασμένο Σάββατο 27 Ιουνίου 2009, η «Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία ΤΕΧΝΗ» τίμησε τον ποιητή π. Παναγιώτη Καποδίστρια, απονέμοντάς του το Αριστείο «ΚΟΥΡΟΣ ΕΥΡΩΠΟΥ» 2009, για το σύνολο του ποιητικού του έργου και την εν γένει πνευματική του προσφορά.
Να σημειωθεί, ότι πέρυσι είχε τιμηθεί η γνωστή ποιήτρια Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ.

Στην αρχή της εκδήλωσης η κ. ΖΩΗ ΣΑΜΑΡΑ, Ομότιμη Καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος της Επιστημονικής Επιτροπής του Αριστείου, ανέλυσε το σκεπτικό της βράβευσης. Μεταξύ άλλων είπε:

«Σε ένα γαλλικό θεατρικό έργο της ρομαντικής εποχής, ο ήρωας, Βρετανός ποιητής που διώκεται από τους συμπατριώτες του, εξηγεί ότι η πατρίδα τους είναι ένα καράβι, η κυβέρνηση καπετάνιος και όλοι οι άλλοι ναύτες. Ο Λόρδος-Δήμαρχος του Λονδίνου τον ακούει με σκεπτικισμό και ρωτά: Και τι προσφέρει στο καράβι ο ποιητής; Και ο ποιητής απαντά: “Διαβάζει στ’ αστέρια την πορεία που χάραξε το χέρι του Κυρίου.”

Αν με ρωτούσατε τι ακριβώς προσφέρει στο κοινωνικό σύνολο ένας ποιητής, θα έλεγα: Εφευρίσκει ξανά τον κόσμο, δηλαδή την κοινωνία, τη φύση, το σύμπαν. Δεν επινοεί έναν καινούργιο, γιατί δεν θα μπορούσαμε να νιώθουμε άνετα μέσα σε έναν ξένο κόσμο• τον εφευρίσκει, λοιπόν, από την αρχή, με νέα μάτια, και μας προκαλεί να τον δούμε με νέο βλέμμα.

Ο πατήρ Παναγιώτης Καποδίστριας είναι η φετινή μας επιλογή για το Αριστείο. Είναι ποιητής κατεξοχήν. Πνεύμα, με την έννοια του στοχασμού και με την έννοια της ψυχής. Όπως είπα όταν πριν κάποια χρόνια υπέβαλε ταπεινά υποψηφιότητα, και χωρίς να τον αναγνωρίσουμε τον βραβεύσαμε για την ποίησή του, είναι αυτό που οι Ρωμαίοι αποκαλούσαν vates. Η λατινική γλώσσα χρησιμοποιούσε την ίδια λέξη για τον εμπνευσμένο ποιητή και τον εκπρόσωπο της θρησκείας.

Η επιλογή μας για το Αριστείο έγινε με κριτήρια αμιγώς ποιητικά. Ο πατήρ Παναγιώτης Καποδίστριας, καταξιωμένος ποιητής, έχει τιμηθεί για την ποίησή του πολλές φορές, και αναφέρω ενδεικτικά την πιο σημαντική διάκριση: το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών. Εντούτοις, πώς ήταν δυνατόν να μη σκεφτούμε ότι, στους χαλεπούς καιρούς που διανύουμε, είχαμε την ευκαιρία να επισημάνουμε το γεγονός ότι η Ορθοδοξία δεν είναι σκοταδισμός, δεν είναι ύλη χωρίς πνεύμα. Όχι. Το έχουμε πει από αυτό το βήμα και άλλες φορές. Η Ορθοδοξία είναι ποίηση, όπως η Θεία Λειτουργία. Μπροστά σε κάθε σκιά στη ζωή της εκκλησίας ορθώνεται τουλάχιστον μία Ζάκυνθος.
[…]»

Ακολούθησε εκτενής και ιδιαίτερα γλαφυρή φιλολογική παρουσίαση του έργου του π. Καποδίστρια από την κ. ΜΑΡΙΑ ΛΙΤΣΑΡΔΑΚΗ, Επίκουρη Καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (επιφυλασσόμαστε να την δημοσιεύσουμε ολόκληρη στο μέλλον), και απαγγελία πολλών ποιημάτων του τιμώμενου από τη Θεατρική Ομάδα της «ΤΕΧΝΗΣ». Την όλη επιμέλεια (σκηνικά, διδασκαλία κλπ) είχε ο σκηνοθέτης Παύλος Δανελάτος.

Αμέσως μετά έγινε η Απονομή από τον παριστάμενο Βουλευτή και πρ. Υπουργό κ. Σάββα Τσιτουρίδη και ύστερα ο π. Παν. Καποδίστριας μίλησε στο πολυπληθές ακροατήριο με θέμα: «Η παυσίλυπη αυτοπεποίθηση της Ποίησης».
Ακολουθεί παρακάτω αυτούσια η Ομιλία του:

Η ΠΑΥΣΙΛΥΠΗ ΑΥΤΟΠΕΠΟΙΘΗΣΗ ΤΗΣ ΠΟΙΗΣΗΣ
(Μικρή ομιλία π. Παναγιώτη Καποδίστρια)

Πανοσιολογιότατε Γενικέ Αρχιερατικέ Επίτροπε της Ιεράς Μητροπόλεως Πολυανής και Κιλκισίου,
Εντιμότατοι Άρχοντες του τόπου,
Αγαπητοί Φίλοι της «Μακεδονικής Καλλιτεχνικής Εταιρείας ΤΕΧΝΗ Κιλκίς»,
Ελλογιμότατοι Κύριοι Καθηγητές,
Κυρίες και Κύριοι, φίλες και φίλοι της Ποίησης,

Εν πρώτοις οφείλω να εκφράσω σε όλους ειλικρινή αισθήματα χαράς και ικανοποίησης, ευχαριστώντας Σας από καρδιάς για την υψηλή τιμή που μού επιφυλάξατε, απονέμοντάς μου το Αριστείο «Κούρος Ευρωπού» για το 2009. Η πολυαπαιτητική σύνθεση της Επιτροπής του Αριστείου, δηλαδή προσωπικότητες εγνωσμένου κύρους στον τομέα της μετ’ επιστήμης ψηλάφησης ή αναψηλάφησης της Λογοτεχνίας, με χρεώνει για πολύ περισσότερα, «σκλαβώνοντάς» με αγαπητικά. Ιδιαίτερες χάριτες οφείλω στην Καθηγήτρια Κυρία Μαρία Λιτσαρδάκη, η οποία, με την ασκημένη της ματιά, διείδε στα γραφτά μου τόπους και ουτοπίες, που μήτε κι εγώ ο ίδιος θα ημπορούσα ποτέ να εντοπίσω.

Επιτρέψατέ μου από αυτή την επίσημη θέση να εξομολογηθώ, ότι, καλλιεργώντας -το κατά δύναμιν και κάποτε βουστροφηδόν- επί τρεις συναπτές ήδη δεκαετίες το «γεώργιον» της Ποίησης, ουδέποτε θεώρησα, ότι συμβάλλω έστω και κατ’ ελάχιστον στο περίβλεπτο οικοδόμημα της Τέχνης του Λόγου, το οποίο εξαγίασαν ούτως ή άλλως μέχρι σήμερα κορυφαίες κι ευσκιόφυλλες προσωπικότητες, στων οποίων –εννοείται- μήτε την παρασκιά δεν έχω το σθένος να εγγίσω.

Εκείνο, που ανέκαθεν ήταν η Ποίηση για μένα, ονομάζεται ανάγκη όρασης. Πάντα μου (και δίχως καμιά διάθεση να παραστήσω τον οσιομάρτυρα του είδους) ένιωθα ως το μεδούλι να θεριεύει τριγύρω το Σκότος και η Λιγοσύνη σε όλα τα επίπεδα: Στις διαπροσωπικές, κοινωνικές, θρησκευτικές σχέσεις… Το πονηρότερο - επιδεξιότερο Σκότος ήταν το σωθικό μου. Κι ενώ ήξερα, ότι το Φως υφίσταται όντως και «φαίνει πάσι», μάλιστα δε -εφόσον το αδράξω- δύναται να καταστεί ιαματικό, η περιρρέουσα συνήθως και μεγάφωνη Λιγοσύνη προκαλούσε συνήθως είτε μερική, είτε ολική έκλειψη του Φωτός.

Έτσι κατέφυγα από πολύ νωρίς στις μεθοδείες του λόγου ως αντίλογου ή αντίδοτου. Δημιούργησα την παυσίλυπη εκείνη αυτοπεποίθηση, ότι καρφώνοντας ή ξεκαρφώνοντας λέξεις στα ολόκλειστα παντζούρια της μοναχικότητάς μου, χτίζοντας νέα νοήματα εκεί που τ’ άλλα είχαν για μένα προ πολλού γεράσει ή εξαντληθεί, αναρτώντας λαλέουσες σιωπές εκεί που οι κρότοι του περίκοσμου αστοχούσαν, παραγεμίζοντας με φωνήεντα δάκρυα τις παραμικρές ρωγμές των στίχων μου, κατόρθωνα να ξεγελάσω το κεντρί του Σκότους του πανούργου (κυρίως του σωθικού μου), αποφεύγοντάς το, προσλαμβάνοντας έτσι επιτέλους το Φως με την πάσα του έννοια, κτιστό ή άκτιστο.

Όμως το Φως ετούτο δεν είναι και για χόρταση… Αναφαίνεται τόσο κυριαρχικά ραγδαίο, τόσο αγέρωχα κατακλυσμιαίο, τόσο έντονα ερωτομανές, ώστε μονάχα σε πολύ-πολύ μικρές πολύτιμες δόσεις να το αντέχει ο υποψιασμένος. Είναι σα να το ακούω να με καλεί ολοένα: «Έσο έτοιμος! Και μια μόνη Αχτίδα μου να αιχμαλωτίσεις, αρκεί σου η χάρη»!

Έχω και σε άλλες περιπτώσεις διευκρινίσει, ότι δεν θεωρώ όλες ετούτες τις διεργασίες που εξιστορώ (και άλλες ακόμη, ανεκλάλητες, πλην ευεργετικές) ως αξιομίμητη ή -πολλώ μάλλον- αξιοβράβευτη στάση ζωής. Απλή μέθοδος υπεκφυγής από την τυραννίδα του Εφήμερου ή διαφυγής από τις κατεστημένες τριβές της καθημερινότητας υπήρξε για τον ομιλούντα• τρόπος θέασης των μήποτε ορωμένων ή απαστράπτουσα στολή παρρησίας έναντι του Θείου• ευθεία οδός -δίχως μεσάζοντες- προς την Αγάπη ή και παρελκυστική τακτική έναντι του οπωσδήποτε Θανάτου.
Έτσι, σύμφωνα με τον Συμεών των «Θείων Ερώτων»,

«Μεταλαμβάνω του φωτός, μετέχω και της δόξης
καί λάμπει μου το πρόσωπον, ως και του ποθητού μου
καί άπαντα τα μέλη μου γίνονται φωτοφόρα•
ωραίων ωραιότερος τότε αποτελούμαι,
πλουσίων πλουσιώτερος και δυνατών απάντων
υπάρχω δυνατώτερος (…)»

Αγαπητοί μου,
Σύμφωνα με μια ρήση του Λεονάρντο ντα Βίντσι, «Υπάρχουν τριών ειδών άνθρωποι. Εκείνοι που βλέπουν, εκείνοι που βλέπουν όταν τούς δείχνουν κι εκείνοι που δεν βλέπουν».

Όλοι μου οι στίχοι, λοιπόν, για ένα Βλέμμα προς το Φως!!! Αν το έχω δει ποτέ; Νομίζω, ναι! Όμως, δεν μού αρκεί… Το μάτι μου, άπληστο και βουλιμικότερο τώρα, επιποθεί δόσεις όλο και μεγαλύτερες πλέον… Και ας καώ…

Η εορτή της Παναγίας της Βλαχέραινας στο Μπανάτο [β΄]

Σήμερα το βραδάκι, μπροστά στο ιερό ενοριακό Προσκυνητάριο στον τόπο του πάλαι ποτέ Ναού της Βλαχέραινας στο Μπανάτο, τελέστηκε η καθιερωμένη από 25ετίας Υπαίθρια Παράκληση προς την Παναγία και Αρτοκλασία, στην οποία συμμετείχαν πολλές δεκάδες ενοριτών μας.
Ο Εφημέριός μας χαιρέτησε με θερμά λόγια τους παρευρισκόμενους, επισημαίνοντας, ότι η Παναγία αποτελεί την "πάσαν ελπίδα" μας, σε καιρούς άκρατης απελπισίας και πασίδηλης ψυχοπνευματικής ανεστιότητας.
Αμέσως μετά ακολούθησε πλούσια δεξίωση από την υπεύθυνη για τον ευπρεπισμό του Προσκυνηταρίου Οικογένεια Αναστασίου και Στέλλας Στραβοπόδη.

Η εορτή της Παναγίας της Βλαχέραινας στο Μπανάτο [α΄]

Γιορτάσαμε σήμερα το πρωί στον μυρτοστόλιστο ναΐσκο της Βλαχέραινας Μπανάτου, ιδιοκτησίας της Οικογένειας Νίκης χήρας Τιμοθέου Παράσχη, την εορτή της Καταθέσεως της Τιμίας Εσθήτος της Παναγίας μας στον ομώνυμο ναό της Κωνσταντινουπόλεως.

Στη θεία Λειτουργία, εκτός από τον Εφημέριό μας, έλαβαν μέρος ο Αρχιμανδρίτης Αλέξιος Ξένος και ο Μέγας Οικονόμος Γεώργιος Καμπίτσης. Έψαλε η Χορωδία τής Αναλήψεως υπό τον χοράρχη κ. Διονύσιο Πόθο, ο οποίος τυγχάνει κι ενορίτης μας.

Στην ομιλία του ο π. Παναγιώτης τόνισε την αξία που έχει για όλους μας η πρεσβευτική χάρη της Παναγίας για τη ζωή μας, ενώ Την επικαλέστηκε εξαιρέτως για τους ασθενούντες, είτε ψυχικά, είτε σωματικά. Στη συνέχεια αναφέρθηκε επ' ολίγον στο "Περιβόλι της Παναγίας" κι εμνημόνευσε τον μακαριστό Γέροντα Ιωσήφ τον Βατοπαιδινό, ο οποίος κοιμήθηκε χθες και ήδη τον αγκάλιασε η Θεοτόκος στα ιερά χώματα του Άθωνα.

Ακολούθησε δοχή όλων στο υπαίθριο "Αρχονταρίκι" του Ναού, ενώ κυρίως προσφέρθηκε σε όλους το παραδοσιακό "κουμπόστο" (γλύκισμα με σπασμένο σιτάρι, ζάχαρη και κανέλα), όπως μαρτυρούν και οι παραπάνω φωτογραφίες, ως ευλογία της Παναγίας από το νέο στάρι του Αλωνάρη.

Το απόγευμα θα τελεσθεί υπαίθρια Παράκληση στο μικρό Προσκυνητάρι της Βλαχέραινας στον τόπο του παλαίφατου Ναού της, στο κέντρο του Μπανάτου.

Κοιμήθηκε σήμερα ο Γέροντας Ιωσήφ ο Αθωνίτης (1.7.1921-1.7.2009)

Κοιμήθηκε σήμερα τις πρώτες πρωινές ώρες και θάπτεται αυτή τη στιγμή στο Περιβόλι της Παναγίας ο Γέροντας Ιωσήφ ο Βατοπαιδινός, ογδόντα οκτώ ακριβώς χρόνια μετά τη γέννησή του.

Ο π. Ιωσήφ διακρίθηκε για την καλότητα, την ανεξικακία, την εφαρμοσμένη θεολογική του ολοκληρία, το άχολο του χαρακτήρα του.

Προσευχόμαστε ο Άγιος Θεός να τον κατατάξει στη χώρα των αγίων και των δικαίων, τα δε πνευματικά του παιδιά και όλοι μας ας έχουμε την πατρική του ευχή ως εφόδιο για τις δυσκολίες του υπόλοιπου Δρόμου.

Το παστίτσιο

Γράφει η Διονυσία Μούσουρα-Τσουκαλά

Περνοδιαβαίνοντας προχθές από το μπλογκ Μικρή Κουζίνα της Κικής (δεν γνώριζα την ύπαρξη του πριν), διαβάζοντας οδηγίες πώς να φτιάξουμε μπεσαμέλ καθώς και πολλά σχόλια από αναγνώστριες, άθελα μου ήλθε στη θύμηση η δική μου πρώτη απόπειρα να φτιάξω μπεσαμέλ, τω καιρώ εκείνω... και σκέφτηκα να την μοιραστώ μαζί σας.

Μόλις είχα κλείσει τα 20, νιόπαντρη λίγων μηνών, είχαμε φύγει από το αγαπημένο νησί και πήγαμε στην Αθήνα προς αναζήτηση εργασίας και... καλύτερης ζωής! (τι ειρωνεία αλήθεια...).
Ήταν ο πρώτος μου ξενιτεμός, τα πρώτα πικρά δάκρυα του χωρισμού... πριν τον μεγάλο χωρισμό...
Πριν φύγουμε, περάσαμε να χαιρετίσουμε γνωστούς και φίλους, πρώτος σταθμός το αγαπημένο χωριό, το Μπανάτο, εκεί ο νόνος κι η νόνα, οι μπαρμπάδες, οι θειάδες, τα ξαδέλφια και φίλοι πολλοί. Πέρασα και προσκύνησα στην Παναγούλα, χαιρέτησα το μακαρίτη το νουνό μου, τον παπά Κοντονή, μα και το νεότερο το μακαρίτη τον παπά Σπύρο Κοντονή, που έτυχε να είναι κι αυτός στο χωριό.

Κάμποσους μήνες μετά, μην αντέχοντας το χωρισμό, αποφάσισαν να έλθουν να μας δουν ο παπάκης μου με τη μαμά μου και μαζί τους η πεθερά μου. Δεν είναι υπερβολική η λέξη «αποφάσισαν», για κείνα τα δύσκολα από όλες τις απόψεις χρόνια. Ήταν απόφαση και μάλιστα μεγίστη ένα πολυέξοδο και μεγάλο ταξίδι Ζάκυνθος-Αθήνα.
Απερίγραπτη η χαρά μας που θα ερχόταν οι δικοί μας, κι εγώ, αποφασισμένη να... αποδείξω και στις δυο μητέρες ότι, επιτέλους, έμαθα να μαγειρεύω. Προφανώς, απεριόριστα φιλόδοξη και αποφασισμένη να πείσω τη μαμά μου, ότι μπορεί πέρα νάβρεχε όταν προσπαθούσε να με μάθει έστω και τα βασικά της μαγειρικής πριν από το γάμο μου, αλλά τα κατάφερα μια χαρά και μοναχή μου, πήρα την πολύ τολμηρή απόφαση, να τους υποδεχτώ μαγειρεύοντας όχι απλά κι εύκολα πράγματα που ο καθένας θα μπορούσε να φτιάξει, αλλά, άκουσον-άκουσον, παστίτσιο!!!

Βέβαια, μέχρι τότε το μόνο που γνώριζα για το παστίτσιο ήταν πόσο νόστιμο το έφτιαχνε η μαμά που ήταν πολύ καλή μαγείρισσα και πόσο μου άρεσε... Έτσι, πήγα στη γειτόνισσα και τη ρώτησα τι να κάνω. Αφού μου είπε τα υλικά που θα χρειαστώ (κιμά, μακαρόνια και μπεσαμέλ για επάνω), μου σύστησε να φτιάξω τη μπεσαμέλ όχι με αλεύρι όπως θυμόμουν να την φτιάχνει η μαμά, αλλά με κορνφλάουρ. Στο δρόμο για τον μπακάλη σκέφτηκα ότι μπορεί να είπε η κυρά Ειρήνη ένα μικρό κουτάκι κορνφλάουρ, αλλά εγώ θα βάλω δύο ή και τρία για να είναι μπόλικη-μπόλικη επάνω η κρέμα, τι τσιγκουνιές θα έκανα τώρα για τέτοια μεγάλη μέρα. Αφού θα έκανα τη φασαρία, να γίνει όσο καλύτερο γίνεται. Αφού έστρωσα στο ταψί τα μακαρόνια με το κιμά, βάλθηκα να φτιάξω τη κρέμα.
Έλα μου όμως, που όσο έβαζα κορνφλάουρ, τόσο έπηζε και αναγκάστηκα να ξαναπάω στο μπακάλη να πάρω γάλα δυο και τρεις φορές... κι όχι μόνο αυτό, αλλά όλο και γέμιζε και φούσκωνε η κατσαρόλα, κόντευε να χυθεί... Η μπακάλισσα, μια αγαθή και καλή γυναίκα στην οποία... κοκορεύτηκα το πρωί ότι παίρνω υλικά γιατί θα φτιάξω μπελαλίδικο φαγητό για να υποδεχτώ μάνα, πεθερά και πατέρα, προσπάθησε απορημένη να μάθει γιατί χρειάζομαι τόσο πολύ γάλα... Βρήκα μια πρόχειρη δικαιολογία κι έτρεξα να δω τι θα κάνω γιατί στο μεταξύ είχε πήξει τόσο πολύ η κρέμα που ούτε με μαχαίρι δεν κοβότανε... Χάλασα όλο το γάλα, μα πού να αραιώσει με 3 κουτιά κορνφλάουρ που είχα ρίξει... Άρχισα να πανικοβάλλομαι, γιατί εν τω μεταξύ περνούσε και η ώρα και έβλεπα ότι δεν θα προλάβαινα να το πάω στο φούρνο, βλέπεις δεν είχαμε πολυτέλειες και φούρνο στο σπίτι τότε, στο φούρνο της γειτονιάς πηγαίναμε τα ταψιά.
Στην απελπισία μου άρχισα να πετάω τη κρέμα από τη κατσαρόλα και κράτησα ένα... συμπαγές κομμάτι μόνο, όμως, το γάλα είχε τελειώσει μαζί και τα λεφτά μου για να πάρω άλλο, άσε που ντρεπόμουν να ξαναπάω στο μπακάλη και να ξαναζητήσω γάλα... Τι θα έλεγα στη μπακάλισσα, όπου τα μπουκάλια που είχα πάρει έφταναν να φτιάξω παστίτσιο για το... Λόχο... Γεμάτη απόγνωση σκέφτηκα, ότι δεν είχα άλλη επιλογή παρά να αραιώσω τη κρέμα με νερό... Κάπως τα κατάφερα, βέβαια ούτε βούτυρο είχε μείνει μέσα ούτε γάλα... κορνφλάουρ με νερό μόνο... Έριξα μπόλικο μοσχοκάρυδο και αλατοπίπερο, την έστρωσα ωραία-ωραία και δρόμο για το φούρνο...

Εν τω μεταξύ, κατέφθασαν οι ταξιδιώτες, φιλιά, αγκαλιές, συγκίνηση... Έρχεται κι ο σύζυγος, ρωτάει τι έχουμε για μεσημεριανό κι εγώ σαν τη... βρεγμένη γάτα, αλλά με κάποια... φιλότιμη προσπάθεια να ακουστώ φυσιολογική, είπα ότι έκανα παστίτσιο και πρέπει να πάω στο φούρνο να το πάρω. Πήρε το μάτι μου τις... απορημένες ματιές που αντάλλαξαν, αλλά προσποιήθηκα ότι δεν τρέχει τίποτα.

Έφτασα σπίτι κουβαλώντας το ταψί όπου ομολογουμένως, είχε ωραία εμφάνιση, ροδοψήθηκε η κρέμα, μύρισε το μοσχοκάρυδο, μα σαν το έκοψα κι έβαλα στα πιάτα κοίταζα γεμάτη αγωνία με την άκρη του ματιού να δω την αντίδραση τους... Η μακαρίτισσα η πεθερά μου, πολύ καλή γυναίκα, από διακριτικότητα δεν μίλησε, μόνο προσπαθούσε να το κατεβάσει κάτω... Η μαμά μου έκανε μορφασμούς αλλά συγκρατιόταν. Έλα μου, όμως, όπου ο παπάκης μου δεν μπόρεσε να κρατηθεί κι άρχισε να με ρωτάει τι στην ευχή ήταν αυτό που έτρωγε... γιατί πιο άνοστο πράγμα δεν είχε ξαναφάει... Πήραν θάρρος και οι άλλοι κι άρχισε η μαμά να με ρωτάει πώς τόφτιαξα... Πού να τολμήσω να πω τα κατορθώματα μου... Επέμενα ότι όλα έγιναν όπως θυμάμαι να το φτιάχνει εκείνη... Συνέχισε να με ρωτάει και να αμφισβητεί αυτά που της έλεγα μέχρι που με πιάσαν τα κλάματα για τα ψέματα που αράδιαζα και με επέμβαση των άλλων, σταμάτησε η ανάκριση...
Όμως, δεν τόλμησα να τους πω την αλήθεια...

Ούτε και χρόνια μετά, που πλέον έμαθα να μαγειρεύω και τους ξανάφτιαξα παστίτσιο και το θαύμασαν όλοι βρήκα το θάρρος να ομολογήσω την αλήθεια, μολονότι η μαμά επανέφερε το θέμα μια-δυο φορές... Φόβος, δειλία, σεβασμός, εγωισμός; Ποιος να πει με σιγουριά, ίσως λίγο από όλα.

Καλό καλοκαίρι να έχετε,
Την αγάπη μου σε όλους,
Διονυσία

Προσκύνημα στην Παναγία την Κιλκισιώτισσα

Όπως ήδη γνωρίζετε οι φίλοι του ΝΥΧΘΗΜΕΡΟΝ, ο Εφημέριός μας βρέθηκε το περασμένο Σάββατο, 27 Ιουνίου, στο Κιλκίς, για την τιμητική απονομή πού τού έγινε του Αριστείου "Κούρος Ευρωπού" 2009 από τη "Μακεδονική Καλλιτεχνική Εταιρεία ΤΕΧΝΗ". Γι' αυτό το θέμα δείτε αναλυτικά εδώ.

Με την ευκαιρία αυτή, κατάτη χθεσινή κυριακάτικη ευχαριστιακή Σύναξη λειτούργησε στον μεγαλοπρεπή ναό της Παναγίας Κιλκισιώτισσας, προσκεκλημένος ευγενώς από τον Γενικό Αρχιερατικό Επίτροπο της Ιεράς Μητροπόλεως Πολυανής και Κιλκισίου Αρχιμανδρίτη Απόστολο Πορτοκαλίδη, που εφημερεύει εκεί.

Ο π. Απόστολος αγκάλιασε με πολλή αγάπη τον φιλοξενούμενό του, τον προσφώνησε θερμά, τού προσέφερε πολύτιμα δώρα και τον κάλεσε να ομιλήσει στο πολυπληθέστατο εκκλησίασμα.

Ο π. Παναγιώτης ευχαρίστησε για όλα, συγχαίροντας συγκινημένος για τη ζωντάνια της υποδειγματική αυτής Ενορίας. Στη συνέχεια αναφέρθηκε στον οικείο Μητροπολίτη Σεβ. κ. Απόστολο, ο οποίος διετέλεσε Μητροπολίτης Ζακύνθου κατά την δύσκολη περίοδο 1967-1974, όπου διακρίθηκε για το φιλάνθρωπο και ανιδιοτελές του χαρακτήρα του, αφήνοντας αγαθή ανάμνηση. Ύστερα αναφέρθηκε στη σύγχρονη αναγκαιότητα ανοχής και συγχωρητικότητας του Άλλου (και μάλιστα του πεπτωκότος με τον έναν ή τον άλλο τρόπο) ως εικόνας του Θεού δίπλα μας, προβάλλοντας μάλιστα το παράδειγμα του Αγίου Διονυσίου (του και Πολιούχου Ζακύνθου), ο Οποίος αγγίζοντας την άκρα συγχωρητικότητα και ανεξικακία συγχώρησε τον ίδιο τον φονέα του αδελφού του.

Μετά τη θεία Λειτουργία ακολούθησε πλούσια δεξίωση στο Αρχονταρίκι του Ναού, όπως άλλωστε συνηθίζεται κάθε Κυριακή για όλο το εκκλησίασμα.

Απονομή του Αριστείου Ποίησης «Κούρος Ευρωπού» 2009 στον π. Παναγιώτη Καποδίστρια

Η Μακεδονική Εταιρεία ΤΕΧΝΗ Κιλκίς ανακοινώνει, ότι το Σάββατο, 27 Ιουνίου 2009, στις 8.30 το βράδυ, στο Συνεδριακό Κέντρο του Δήμου Κιλκίς, θα γίνει η Απονομή του Αριστείου Ποίησης «Κούρος Ευρωπού» για το 2009.

Πρόκειται για το τιμητικό αφιέρωμα «Ψελλίζοντας τα ουσιώδη των σιωπών…» στον ποιητή π. Παναγιώτη Καποδίστρια από τη Ζάκυνθο και η απονομή σ’ αυτόν του «Αριστείου 2009» για την εξαιρετική του πνευματική προσφορά.
Για το ποιητικό του έργο ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας έχει τιμηθεί το 2004 από την Ακαδημία Αθηνών. Ως ποιητής και δοκιμιογράφος, αλλά και για τις θεολογικές και ιστοριοδιφικές του μελέτες, έτυχε και πολλών άλλων πανελλαδικών και διεθνών διακρίσεων.
Αναφορά στον τιμώμενο ποιητή και το έργο του θα κάνει η κ. Μαρία Λιτσαρδάκη, Καθηγήτρια του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Αποσπάσματα από το έργο του θα αποδώσουν μέλη της Θεατρικής Σκηνής της ΤΕΧΝΗΣ. Η σκηνοθετική επιμέλεια του αφιερώματος ανήκει στον Παύλο Δανελάτο.

Μετά το πέρας του τιμητικού αφιερώματος θα γίνει η απονομή των Βραβείων και Επαίνων στους διακριθέντες στον ΙΔ΄ Πανελλήνιο Ποιητικό Διαγωνισμό «Κούρος Ευρωπού», που διοργάνωσε η ΤΕΧΝΗ και τελεί υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού.

Η εκδήλωση είναι ενταγμένη στον εορτασμό των «Ελευθερίων 2009» της πόλης του Κιλκίς.

Ο Τσιπουριέλος

Γράφει η Διονυσία Μούσουρα-Τσουκαλά

Διαβάζοντας ένα μικρό άρθρο-αφιέρωμα για τον Κοκκινολαίμη στην ηλεκτρονική Ημέρα τση Ζάκυθος, δημοσιευμένο στις 12.6.09, δυστυχώς δεν ανέφερε το όνομα του/της αρθρογράφου, ήλθε στο νου μου μια θύμηση από τα χρόνια εκείνα τα δύσκολα, πριν από το Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.
Μας την είχε διηγηθεί, της αδελφής μου κι εμένα, ο μακαρίτης ο παπάκης μας. Ήταν δική του θύμηση από τα δικά του παιδικά χρόνια, χρόνια όπου και το ψωμί ακόμα λιγοστό, φτώχια κι ανέχεια συνέπεια, κυρίως, των απανωτών πολέμων.
Είχε βγει, λέει, ο πατέρας του με το ντουφέκι στον ώμο μπας και βαρέσει καμιά τσίχλα γιατί δεν είχαν τίποτα να φάνε το βράδυ. Στάθηκε τυχερός και σκότωσε κάνα-δυο τσίχλες και 2-3 τσίπιρες ή τσιπουριέλους όπως τους έλεγαν τότε στη Ζάκυνθο.
Αφού τα ξεπουπούλιασε τα πήγε σπίτι να τα ψήσουν στα κάρβουνα και να δειπνήσει όλη η φαμελιά, εφτά νοματαίοι. Η μάνα του είχε βράσει και λίγα αγριολάχανα που είχε μαζέψει από κει γύρω, έκοψε από μια φέτα ψωμί από το καρβέλι για τον καθένα το λάδωσε με το ρογί για να μη βάλουν μόνα τους λάδι τα παιδιά και σπαταληθεί πάρα πάνω από όσο χρειαζόταν και όλοι περίμεναν να ψηθούν τα πουλάκια, να κάνουν προσευχή και ν΄ αρχίσουν να τρώνε το βραδινό τους.
Ο μεγαλύτερος αδελφός του παπάκη μου, από δω τόχε από κει τόφερε, κατάφερε να βουτήξει ένα από τα ψημένα πουλάκια και πριν τον πάρει κανείς χαμπάρι άρχισε να τρέχει, τόχωσε στο στόμα του και τόφαγε στο άψε-σβήσε.
Μετά γύρισε και σαν να μην έτρεχε τίποτα κάθισε να περιμένει το μερδικό του από τα... κοψίδια.
Φυσικά, πήρε χαμπάρι η μάνα του τι έγινε κι άρχισε να τον μαλώνει αφού δεν έβγαινε ένα πουλάκι για το κάθε άτομο και θα τον τιμωρήσει ο Θεούλης που άρπαξε κρυφά το πουλί χωρίς να νοιαστεί για τ΄ αδέλφια του και τους γονέους του. Ντροπιασμένος, έβαλε το κεφάλι κάτω, έφαγε σκέτο το ψωμί με τα λάχανα, αναγκάστηκε να ζητήσει συμπάθιο από τον πατέρα και τ΄ αδέλφια του και πήγε να κοιμηθεί κλαίγοντας μετανιωμένος για την...κακή πράξη που έκαμε.
Την άλλη μέρα, ο παπάκης μου, μικρό παιδί κι εκείνος, έλεγε σε όλους στη γειτονιά πως ο αδελφός του έφαγε ένα κοτζάμου τσιπουριέλο μοναχός του, τόλεγε και θαύμαζε από μόνος του για το...κατόρθωμα να καταφέρει να φάει κοτζάμου πουλί μοναχός του!
Πικρό χαμόγελο ζωγραφίστηκε στα χείλη διαβάζοντας το άρθρο.
Όχι βέβαια πως δεν ήξερα τι... θερίο πουλί είναι ο τσίπιρας, αλλά όταν διαβάζω ότι το μέγεθος του με την ουρά μαζί δεν ξεπερνάει τα 14 εκατοστά, σκέφτομαι πόσο τυχεροί είμαστε σήμερα οι περισσότεροι από μας σε αυτόν τον πλανήτη... και πόσους τσίπιρες τρώμε στην καθισιά χωρίς να απορεί και εξίσταται ουδείς για το... κατόρθωμα ή την καλή μας τύχη...
Σκέφτομαι τις παραξενιές και ιδιοτροπίες μας, προ παντός της νεολαίας, που αηδιάζουν και μόνο στη σκέψη ότι μπορεί να φάνε κάποια «ταπεινά» φαγητά που γλίτωσαν από το θάνατο κι έθρεψαν γενιές και γενιές, πριν ανακαλυφθούν τα ετοιματζίδικα, πριν ανοίξουν τα McDonalds, τα διάφορα Fried Chicken, οι πιτσαρίες και όλα αυτά, που το μόνο που επιτυγχάνουν είναι με τις υψηλές τους περιεκτικότητες σε αλάτι και κορεσμένα λίπη όχι μόνο να μας φέρνουν κοντά στο θάνατο πολύ νωρίς, αλλά επί πλέον να επηρεάζουν πολύ αρνητικά την ποιότητα της ζωής μας, καταστρέφοντας την υγεία μας.
Γι' αυτό λοιπόν, ας προτιμούμε κάπου-κάπου το μέγεθος του τσίπιρα που, ξεπουπουλιασμένος και καθαρισμένος, δεν θα πρέπει να ξεπερνάει σε βάρος το πολύ τα 50-70 γραμμάρια, όπου είναι και η υγιεινή μερίδα κρέατος.
Σας χάλασα την όρεξη; Ελπίζω όχι.
Καλό σας καλοκαίρι από την παγωμένη Μελβούρνη,

Με την αγάπη μου,
Διονυσία

Φωτογραφία: European Robin (Erithacus rubecula). Πηγή: The Internet Bird Collection

Έξι προαναστάσιμα προσόμοια

Βαρθολομαίω

Μια λύπη χρυσή
τα αίματα σφουγγίζει
των Προπατόρων
μυρωδίες της Λαμπρής
κακοθανατισμένες.

Χλοΐζει ο νους
κι ώς τις ρίζες των οστών
μαίνονται μάχες.
Μιλάς σα να σωπαίνεις
γελάς σα να πεθαίνεις.

Εν πρώτοις Μόνος
ορθογράφος της Χαράς
και των Χαρίτων
τ’ αποστηθίζεις όλα
τα θρυλούμενα νερά.

Ανεμοδείχτης
οιωνίζεσαι πουλιά
πάνω απ’ την Πόλη
και δηλοίς τα Έσχατα.
Ξέρεις Χρόνος τι εστί.

Στ’ ακροκέραμα
φωνήεντα συμφωνούν
τα Ονόματα
ευσυγκίνητα πολύ
ενώ εσύ ορθρίζεις.

Ολοξάγρυπνος
λόγω πολλών Ολίγων
Φανάρι ανάβεις
να 'χει φως η Μαρία
που θηλάζει το Παιδί.

[Το ποίημα αυτό από τη συλλογή: π. Παναγιώτη Καποδίστρια, Ο αρχαίος Αγροφύλαξ (εκδ. Γαβριηλίδης 2007), αφιερωμένο στον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο, δημοσιεύεται σήμερα με την ευκαιρία της ονομαστικής του εορτής.

Το φωτοστιγμιότυπο με τον Πατριάρχη, χοροστατούντα κατά τον χθεσινό πανηγυρικό Εσπερινό στη Μονή Ζωοδόχου Πηγής Μπαλουκλή, είναι του Νίκου Μαγγίνα, ο οποίος πολλά μοχθεί για την δημοσιογραφική κάλυψη των πολυσήμαντων τεκταινομένων στο ιερό Κέντρο της Ορθοδοξίας. Πηγή: Φως Φαναρίου.]

Τα παιχνίδια ενός παιδιού της γερμανοϊταλικής κατοχής

Γραμμένο από τον Δάσκαλο Νικ. Χ. Κοντονή

Εκείνα τα φτωχά και φοβισμένα χρόνια του 1940 και μετά, τα καλά και αγοραστά παιχνίδια, για τα παιδιά, ήταν άπιαστο όνειρο.

Σαν παιδιά όμως έπρεπε να παίξουμε κι ας είμαστε και πεινασμένα. Τόπος παιχνιδιού μας συνήθως ήταν το Πλάτωμα της Παναγούλας, η Ράχη της Φανερωμένης και όλοι οι δρόμοι του Μπανάτου.

Τα παιχνίδια, που παίζαμε πολύ, γιατί σ’ αυτά χρειάζονταν μόνο πόδια και μυαλό, ήταν το κυνηγητό, η αμπάριζα, η τόκα (μια πλακόπετρα όρθια, που με μια αμάδα έπρεπε από μακρία να την χτυπάμε και να την ρίχνουμε κάτω, αμάδα = μικρότερη στρογγυλή ή περίπου τετράγωνη πέτρα σκληρή), το κρυφτό.

Μπάλα βέβαια δεν υπήρχε. Μεγάλη υπόθεση ήταν, αν κάποιος είχε τόπι. Συνήθως όμως δεν υπήρχε ούτε και το τόπι. Έτσι, για να παίξουμε ποδόσφαιρο, φτιάχναμε μόνοι μας, από κουρέλια μια σφαίρα, σαν κουβάρι, το δέναμε, όσο μπορούσαμε καλύτερα γύρω-γύρω με σπάγκους κι όσο κρατούσε.

Φτιάχναμε, πάντα μόνοι μας, κι έτσι δημιουργούσαμε, μύλους με σκουλικάρες ή με καλάμι και στις άκρες των ακτίνων τους, για πτερύγια, βάζαμε, από παλιές τράπουλες φύλλα, που τα κόβαμε στη μέση. Πολλές φορές, σ’ αυτούς τους μύλους βάζαμε και ανεμολόγιο. Συνήθως τούς τοποθετούσαμε γερά πάνω στις καλύβες, που έφτιαχναν οι γονείς μας, για τον καλοκαιρινό ύπνο του μεσημεριού και της νύχτας. Θυμάμαι τον απαλό και μονότονο θόρυβο, που έκανε ο μύλος κι ήταν σα νανούρισμα.

Πολύ αγαπημένο μας παιχνίδι ήταν και ο χαρταετός, που κι αυτόν τον φτιάχναμε μόνοι μας. Θυμάμαι ότι, τα μπακάλικα του χωριού, όταν ερχόταν το καλοκαίρι, έφερναν χρωματιστές κόλλες χαρτί, γι’ αυτή τη δουλειά. Η κόλλα, θυμάμαι, που χρειαζόταν για να κολλάμε τα χαρτιά, ήταν και αυτή φτιαγμένη από εμάς ή από αλεύρι με νερό ή από την κόλλα της αμυγδαλιάς.

Βέβαια δεν είναι δυνατό να γράψω όλα τα παιχνίδια που φτιάχναμε. Ήταν τόσα πολλά: Καλαμένια τουφέκια, καλαμένια πιστόλια, καλαμένια άλογα (το καβαλούσαμε, όχι μουρλοφαντασμένα, το καλάμι), ανεμόμυλους, πεντόβολα, βάρκες με χαρτί, που ταξίδευαν, όσο μπορούσαν, στους μεγάλους τράφους του Μπανάτου με τις πρώτες βροχές, καπέλα χάρτινα, μάσκες χάρτινες, σκαούνες, σφεντόνες, τόξα και βέλη καλαμένια και άλλα, που η φαντασία μας γεννούσε.

Τ’ αγόρια, έστω με αυτά τα φτωχά μέσα, μπορούσαμε και κατασκευάζαμε διάφορα και πολλά είδη παιχνιδιών. Εκεί όμως που ήταν πολύ πιο δύσκολα τα πράγματα ήταν για τα κορίτσια. Αρκούνταν σε κάποιες κούκλες, που έφτιαχναν συνήθως μ’ ένα λεπτό καλαμάκι, που το έντυναν με κουρελάκια, για να σχηματίσουν το σώμα, που μετά το έντυναν με τα μικροσκοπικά ρουχαλάκια, που έραβαν μόνες τους. Έπαιζαν ακόμη γκιούστρο και σχοινάκι, το γνωστό και σήμερα. Μη νομίζετε, ότι ήταν μόνο αυτές οι κατασκευές των παιχνιδιών μας, αλλά το σημείωμα αυτό δεν έχει σκοπό να τ’ αναφέρει όλα, αλλά όσο είναι δυνατό να περιγράψει, πόσο ίδρωνε η ψυχή μας, για να φτιάξουμε ένα παιχνίδι που στο τέλος θα έδινε χαρά και ικανοποίηση σ’ αυτή την ιδρωμένη ψυχή.