Για 6 ολόκληρες ώρες συνεχίστηκε την περασμένη Παρασκευή στο Πολυμελές Πρωτοδικείο Ζακύνθου η δίκη για την μεγάλη αγοραπωλησία των ορεινών στην οποία η πλευρά της τοπικής εκκλησίας και των κατοίκων ζητά την ακύρωση του συμβολαίου. Και αυτή τη φορά εξετάστηκε ένας μάρτυρας και συγκεκριμένα η καθηγήτρια της νομικής του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Σοφία Τζαρίδου η οποία έχει ειδικευτεί στην ιστορία του ελληνικού και ρωμαϊκού δικαίου και εστίασε στο ιδιοκτησιακό καθεστώς και στη χρησικτησία επικαλούμενη νόμους και διατάγματα των περασμένων αιώνων.
Οι αγοραστές της έκτασης των 15.000 στρεμμάτων θέλουν να αποδείξουν ότι έγιναν όλα νόμιμα από την εποχή που η οικογένεια Φλαμπουριάρη είχε τη γη επί Ενετοκρατίας μέχρι την μεταβίβασή της στον κληρονόμο Γ. Χάρο που την πώλησε στην εταιρεία ΠΙΜΑΝΑ. Η πλευρά της εκκλησίας όλα αυτά τα αντικρούει παρουσιάζοντας μαρτυρίες και άλλα στοιχεία για να αποδείξει ότι πολλές εκτάσεις ανήκουν σε ιδιώτες, στην τοπική αυτοδιοίκηση και φυσικά στη Μονή.
Στην αρχή της δίκης τέθηκε από την πλευρά των δικηγόρων το θέμα της καθυστέρησης της απομαγνητοφώνησης των πρακτικών, τα οποία έχουν πολύ μεγάλο όγκο. Ακολούθως κλήθηκε για να ολοκληρώσει την εξέτασή του ως μάρτυρας ο πρώην Πρόεδρος της Κοινότητας Αναφωνητρίας Νίκος Τσουκαλάς ο οποίος στην προηγούμενη εκδίκαση (στις 16 Φεβρουαρίου) είχε λιποθυμήσει από την πολύωρη και πιεστική εξέτασή του.
Ο κ. Τσουκαλάς αυτή τη φορά εξετάστηκε από τους δικηγόρους της εταιρείας ΠΙΜΑΝΑ και απάντησε σε ερωτήσεις αναφορικά με την ευρύτερη περιοχή στην οποία έχει ιδιοκτησία η Μονή και έδωσε περιγραφές για τα σημεία που θυμόταν από μικρός ότι ανήκαν στην εκκλησία και στους κατοίκους. Όταν ρωτήθηκε για την έγγραφη βεβαίωση που παρέδωσε στο Δικαστήριο ο πρώην Δήμαρχος Ελατίων Νίκος Ακτύπης (ο οποίος δήλωσε πως δεν είχε περιουσία εκεί η Μονή), είπε ότι θα πρέπει να κληθεί ο κ. Ακτύπης να τα δώσει στοιχεία ενώπιον του Δικαστηρίου.
Για τη θαλάσσια περιοχή στο Πόρτο Βρώμη ο Πρόεδρος είπε ότι υπάρχει ο μικρός Λιμνιόνας που ανήκει στην Αναφωνήτρια και ο μεγάλος Λιμνιόνας που ανήκει στις Μαριές, ενώ για τα όρια των δύο Κοινοτήτων εξήγησε ότι είναι γνωστά από το 1958.
Αναφερόμενος στην περιοχή Πόρτο Βρώμη ο Πρόεδρος έδωσε στοιχεία με τα οποία ισχυρίστηκε ότι ανήκει στην αυτοδιοίκηση και συγκεκριμένα είπε πως κάθε χρόνο γίνονται δημοπρασίες και παραχωρείται χώρος κοντά στην παραλία για να μπουν καντίνες κλπ. «Οι Κοινότητες δεν είχαν ταμειακή υπηρεσία και για το λόγο αυτό έκοβε διπλότυπα εκείνη την εποχή η Νομαρχία. Τις εγκρίσεις για τις δημοπρασίες τις έδιναν οι Νομάρχες» εξήγησε ο κ. Τσουκαλάς. Επίσης ζήτησε να έλθουν οι υπάλληλοι του Δασαρχείου να πιστοποιήσουν το άνοιγμα των δρόμων εκείνη την εποχή. Αναφέρθηκε στην περίοδο που Νομάρχης Ζακύνθου ήταν ο Παναγής Μαρκάτος το 1991 και είχε βοηθήσει τους Κοινοτάρχες για να πάνε τα μηχανήματα και να κάνουν τα έργα. Μεταξύ άλλων έγινε διαπλάτυνση του δρόμου στο Πόρτο Βρώμη που ήταν στενός και έπρεπε να μεγαλώνει για να εξυπηρετηθεί ο τουρισμός και να βοηθηθούν τα ορεινά που οι κάτοικοι ήταν φτωχοί και ήθελαν να έχουν ένα εισόδημα επιπλέον.
Ερωτηθείς για τις απαλλοτριώσεις μετά τη διαπλάτυνση των δρόμων και για την πληρωμή, ο Πρόεδρος είπε ότι οι εκτάσεις ανήκαν σε κατοίκους.
Η καθηγήτρια του ΑΠΘ
Από την πλευρά της εταιρείας ΠΙΜΑΝΑ κλήθηκε στη συνέχεια ως μάρτυρας η καθηγήτρια του ΑΠΘ Σοφία Τζαρίδου η οποία είπε πως της ζητήθηκε να διερευνήσει τα δικαιώματα χρησικτησίας.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε η κ. Τζαρίδου, υπάρχει ένα παραχωρητήριο του 1783 προς τον Φλαμπουριάρη από την Ενετική Δημοκρατία. Επίσης έγινε έρευνα για τα πατρονικά δικαιώματα και είπε πως το 1825 αυτά τα δικαιώματα προσπόριζαν κυριότητα γιατί καταργήθηκαν τα τιμάρια και πέρασε ο νόμος του Ιονίου κράτους με παραχωρήσεις κρατικών γαιών σε ευγενείς έναντι ανταλλάγματος. Αν η γη ήταν εκκλησιαστική, τότε την καλλιεργούσαν και εκαρπούντο.
Αυτά εγίνοντο με την απόλυτη εξουσία της Ενετικής πολιτείας η οποία μπορούσε να ανακαλέσει όποτε ήθελε, εξήγησε η κ. Τζαρίδου η οποία στη συνέχεια επικαλέστηκε ένα άλλο έγγραφο σύμφωνα με το οποίο την εποχή εκείνη υπήρχαν διενέξεις επειδή ο Φλαμπουριάρης δεν επέτρεπε στους κατοίκους να εκκλησιάζονται και να θάβονται στη Μονή. «Ωστόσο στην πορεία αυτό άλλαξε και επετράπη στους κατοίκους ο εκκλησιασμός, η ταφή και επιπλέον δόθηκαν οι γνωστές σεμπρίες. Επίσης τους επετράπη να ξυλεύουν στο δάσος και να ψαρεύουν στα νερά της Αναφωνήτριας. Ο Φλαμπουριάσρης είχε τις εκτάσεις ως κάρπωση από την Ενετική πολιτεία και όχι ως κυριότητα. Το ίδιο έγινε με όλες τις γαίες. Το 1804 επί Επτανήσου Πολιτείας, έγινε παραχώρηση κατά κυριότητα και πλέον αναφέρεται ως φέουδο – τιμάριο και όχι ως πατρονικό. Επίσης ανέλαβε την υποχρέωση απογραφής, αλλά αυτό το έγγραφο δεν βρέθηκε» είπε η κ. Τζαρίδου.
Επίσης αναφέρθηκε η ύπαρξη ενός εγγράφου από το Εφετείο Πατρών το 1898 στο οποίο εκδικάστηκε η διαφορά που είχε ο Φλαμπουριάρης με τον αδελφό του και εκεί υπήρχε καταγραφή γης στο δάσος της Αναφωνήτριας.
Για πολύ ώρα συνεχιζόταν η προσπάθεια μέσα από έγγραφα που ανασύρθηκαν από τους περασμένους αιώνες να στοιχειοθετηθούν αποδείξεις για την ιδιοκτησία, με αναφορές στα κουάρτα, στα δικαιώματα των σέμπρων, στα τιμάρια και φτάνοντας μέχρι την δεκαετία του 1980-90 έγινε αναφορά στις ευθύνες του Οργανισμού Διαχείρισης Εκκλησιαστικής Περιουσίας (ΟΔΕΠ). Εκεί έγινε μνεία μεταξύ της διατηρητέας και ρευστοποιητέας περιουσίας των Μονών καθώς και στις αρμοδιότητες που έχει η Εκκλησία της Ελλάδος.
Ερωτηθείς για τους κώδικες που παρουσιάζει η εκκλησία της Ζακύνθου η κ. Τζαρίδου είπε πως οι κώδικες δείχνουν διαθήκες, προικοσύμφωνα κλπ., είναι δηλαδή συμβόλαια και συμφωνίες μεταξύ κάποιων ανθρώπων. Επρόκειτο δηλαδή για ηθική δέσμευση που αν δεν ετηρείτο θα υπήρχε η τιμωρία του Θεού, είπε χαρακτηριστικά.
Φτάνοντας κοντά στην Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα η κ. Τζαρίδου είπε ότι τα νησιά του Ιονίου και η Ζάκυνθος πορεύτηκαν με το δίκαιο της Ενετικής πολιτείας και μετά την Ένωση έχουμε τον Αστικό Κώδικα.
Ακολούθως η κ. Τζαρίδου απάντησε σε ερωτήσεις των δικηγόρων από την πλευρά της εκκλησίας της Ζακύνθου. Είπε πως το Ναυάγιο δεν είναι στην πωληθείσα έκταση και ο δικηγόρος Διονύσης Γκούσκος της έδειξε το τοπογραφικό της αγοραπωλησίας και εκείνη απάντησε πως δεν ξέρει να διαβάζει τοπογραφικά και είναι αναρμόδια να τα ερμηνεύει.
Κρατώντας το τοπογραφικό ο κ. Γκούσκος είπε πως σημαντικά τοπωνύμια της περιοχής λείπουν από το σχεδιάγραμμα που συνοδεύει το συμβόλαιο και προφανώς αυτό δεν έγινε τυχαία.
Αρκετή ώρα υπήρξαν ερωταπαντήσεις για την ερμηνεία του όρου νομή από το 18ο αιώνα μέχρι σήμερα. Νομή σημαίνει εξουσία κάποιου σε γη ή πράγμα, αλλά για το 1928 που υπάρχει σχετικό έγγραφο του νομογεωπόνου της εποχής, νομή κατά την κ. Τζαρίδου σημαίνει βόσκηση. Ο Δ. Γκούσκος διάβασε απόσπασμα του εγγράφου του νομογεωπόνου για νομή σε λαγκαδιές και επικαλέστηκε αυτά που είπε η ίδια ως ακαδημαϊκός η κ. Τζαρίδου για τη νομή, όπως είναι γνωστή η έννοιά της από το 18ο αιώνα, για να της αποδείξει τη διαχρονική έννοια της λέξης η οποία δεν μπορεί να τροποποιείται κατά το δοκούν. Επίσης αναφέρθηκε ότι υπάρχει διαθήκη της Σοφίας Φλαμπουριάρη την οποία συνέταξε η ίδιο λίγο πριν πεθάνει στο Νοσοκομείο του Πειραιά.
Στις 3 παρά το μεσημέρι και ενώ η κόπωση στα πρόσωπα ήταν εμφανής, υπήρξε ένα μικρό φραστικό επεισόδιο στο κοινό που παρακολουθούσε τη δίκη, μεταξύ κατοίκων. Η Πρόεδρος του Δικαστηρίου ήθελε να διακόψει αλλά τελικά συνεννοήθηκαν όλοι να ολοκληρωθεί η εξέταση της μάρτυρα.
Το λόγο πήρε ο δικηγόρος της εκκλησίας Γιάννης Παπαδάτος ο οποίος εξέτασε την κ. Τζαρίδου με θεαματικό τρόπο. Επικαλέστηκε νόμο σύμφωνα με τον οποίο εξοπλίστηκε το δημόσιο και οι μονές με το απαράγραπτο, χαρακτήρισε τους εκκλησιαστικούς κώδικες κατά κανόνα κτηματολόγια και σημείωσε πως επί Ενετοκρατίας υπήρχαν στο Ιόνιο συμβολαιογράφοι. Στις περισσότερες ερωτήσεις του η κ. Τζαρίδου απαντούσε θετικά και έκλεισε με το πώς εγγράφεται στα λατινικά το ιδιοκτησιακό της Μονής.
Η δίκη θα συνεχιστεί στις 16 Μαρτίου για την εξέταση των υπολοίπων μαρτύρων.
ΤΗΣ ΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΞΕΝΟΦΟΥ
ΕΡΜΗΣ | 06-03-2017 12:02:00
