e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου 2011

Η Ομιλία του εκπαιδευτικού Νίκου Αρβανιτάκη, στο 2ο "Αληθώς", περί Ταμπουρλονιάκαρου


Σύμφωνα με όσα ακούγονται αυτές τις ημέρες ανά την Ζάκυνθο, η 2η εκδήλωση του νεοσύστατου Μορφωτικού Κέντρου Λόγου της Ενορίας μας, τού "Αληθώς", ευχαρίστησε τους πάντες: Αυτούς που παρευρέθηκαν και όσους δεν κατόρθωσαν να είναι κοντά μας, το απόγευμα της περασμένης Κυριακής. Το λαογραφικό θέμα, με το οποίο ασχοληθήκαμε, ήταν και είναι φλέγον, διότι αφορά στο "Ταμπουρλονιάκαρο", το οποίο θεωρείται εκ των ών ουκ άνευ για τις χαρές και τα πανηγύρια του κοινοτικού βίου των Ζακυνθινών.

Η σχετική πρωτότυπη Ομιλία του εκπαιδευτικού - μουσικοδιδασκάλου και ρέκτη της τζαντιώτικης Παράδοσης κ. Νίκου Αρβανιτάκη έφερε στην επιφάνεια ό,τι υπάρχει καταγεγραμμένο ιστορικά για τα μουσικά αυτά όργανα [(α)νιάκαρα - ταμπούρλο] και την πατροπαράδοτη χρήση τους στην διαχρονία της Ζακύνθου, ενώ εισηγήθηκε τρόπους διάσωσής τους στο Αύριο, που επέρχεται άδηλο και αβέβαιο

Θεωρήσαμε υποχρέωσή μας να δημοσιεύσουμε την εισήγηση του κ. Αρβανιτάκη, ώστε αυτή και όλες οι δράσεις τού "Αληθώς", μαζί με όσα επιστημονικά θα προτείνει (ως "Κέντρο Λόγου", που ευελπιστεί να είναι), να μπορούν να προσληφθούν ως Γνώση από τον κάθε ενδιαφερόμενο. Ήδη αναρτήσαμε το κείμενο της Ομιλίας στην Ψηφιακή Βιβλιοθήκη μας, στα Παραθέματα Λόγου και μπορείτε άμεσα να το αναγνώσετε, μ' ένα κλικ εδώ

Ευθύς παρακάτω δημοσιεύουμε μόνον τις συμπερασματικές σκέψεις του έγκριτου Ομιλητή, ευχαριστώντας τον για την άψογη συνεργασία στο 2ο "Αληθώς" μας!!!  


ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΟΜΙΛΙΑ ΤΟΥ ΝΙΚΟΥ ΑΡΒΑΝΙΤΑΚΗ
ΓΙΑ ΤΟ ΖΑΚΥΝΘΙΝΟ ΤΑΜΠΟΥΡΛΟΝΙΑΚΑΡΟ

[......]

Πρέπει να αναφέρουμε ότι για πρώτη φορά συναντάμε τη λέξη «νιάκαρα» στο μακροσκελές ποίημα, αριστούργημα της κρητικής λογοτεχνίας «Ερωτόκριτος» του Βιτσέντζου Κορνάρου, όπου από τα συμφραζόμενα εννοείται το μουσικό λαϊκό όργανο νιάκαρα, που παίζεται με το στόμα, τους ήχους του οποίου συνοδεύει το κρουστό όργανο νταούλι ή ταμπούρλο. Πριν από αυτό το ποιητικό κείμενο, δεν μπόρεσε ο γράφων να βρει κάποια άλλη μαρτυρία, όπου «(α)ν(ι)άκαρα» είναι το πνευστό όργανο, που σήμερα υπάρχει στο νησί.

Εύκολα –πιθανόν και αυθαίρετα– μπορεί κάποιος να υποθέσει ότι το ταμπουρλονιάκαρο (ταμπούρλο και ανιάκαρα), το έφεραν στο νησί μας οι Κρήτες πρόσφυγες όταν το έτος 1669, μετά την πτώση του Χάνδακα (σημερινού Ηρακλείου), κατέκλυσαν μεταξύ των άλλων και τη Ζάκυνθο. Είναι γνωστό ότι επηρέασαν αποφασιστικά την μετέπειτα πορεία και διαμόρφωση του ζακυνθινού πολιτισμού, σε όλες τις εκφράσεις του, σε όλα τα είδη της τέχνης. Εξ άλλου, χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί ο Χορός του Θησέα ή Γέρανος, που παίζεται μόνο με ταμπουρλονιάκαρο και στην αρχή οι κινήσεις του πρωτοχορευτή παριστάνουν την πάλη του Θησέα με το Μινώταυρο στον λαβύρινθο του βασιλιά Μίνωα της Κρήτης.

Όπως και να έχει όμως το πράγμα, η πρώτη εμφάνιση του ταμπουρλονιάκαρου στη Ζάκυνθο είναι ένα ενδιαφέρον θέμα έρευνας από λαογράφους επιστήμονες. Το ταμπουρλονιάκαρο, αναμφίβολα, είναι ένα από τα βασικά στοιχεία του ζακυνθινού λαϊκού πολιτισμού. Έχει παίξει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διασκέδαση και στη μουσικοχορευτική παράδοση των Ζακυνθινών, ιδιαίτερα των χωριών του Κάμπου, της Ρίζας και της ορεινής περιοχής.

Στους ξέφρενους ρυθμούς της σημερινής εποχής, στην εποχή του τουριστικού «θαύματος» της Ζακύνθου, μέσα στην παγκοσμιοποίηση και στη νέα τάξη πραγμάτων, της οικονομικής και όχι μόνο κρίσης, της εισαγωγής ξενόφερτης δυτικού τύπου υποκουλτούρας, το ταμπουρλονιάκαρο, που τους τελευταίους αιώνες ενυπάρχει στο ζακυνθινό πολιτιστικό γίγνεσθαι, τείνει να εξαφανιστεί και να καταντήσει μουσειακό είδος.

Δεν θα πρέπει να το επιτρέψουμε να συμβεί αυτό. Έχουμε χρέος, να το διατηρήσουμε και να το μεταλαμπαδεύσουμε στις νεότερες γενιές. Πρέπει να το γνωρίσουν οι νέοι μας, να ευαισθητοποιηθούν και να καταλάβουν τη μεγάλη αξία του. Έχουν μείνει ελάχιστοι λαϊκοί οργανοπαίχτες ανιάκαρας σε όλη τη Ζάκυνθο. Το παίξιμο του ταμπούρλου είναι πιο εύκολο και μπορεί να παιχτεί από πολύ περισσότερους.

Μια πρότασή μας θα ήταν να εισαχθεί και να διδάσκεται σαν ξεχωριστό και ιδιαίτερο μάθημα της λαϊκής μας παράδοσης στο Μουσικό Σχολείο του νησιού μας. Ξέρουμε ότι υπάρχει ιδιαίτερη αντιμετώπιση και υποστηρίζεται από το πρόγραμμα σπουδών του Υπουργείου Παιδείας η εισαγωγή ενός τέτοιου μαθήματος εκμάθησης ενός τοπικού λαϊκού οργάνου, όπως είναι η ανιάκαρα και το ταμπόύρλο. Η Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης και ο Σύλλογος Διδασκόντων του Μουσικού Σχολείου του νησιού μας, θα πρέπει να το σκεφτούν πολύ σοβαρά και να αποφασίσουν σύντομα την εισαγωγή του μαθήματος ανιάκαρας και ταμπούρλου. Θα κάνουν κάτι πολύ σημαντικό για τη λαϊκή παράδοσης του νησιού μας.

Μέχρι τότε, ο Τάσης Ξένος–Παλλαδινός, ο Φώτης Μποζίκης, ο Πέτρος Γιατράς, ο Νιόνιος Κωστής και ο Γιώργος Σεμιτέκολος θα κρατούν στα χέρια τους την πολύτιμη αυτή κληρονομιά μας, το παίξιμο της ανιάκαρας. Θα περιμένουμε και άλλους να τους μιμηθούν.

[ΟΛΟΚΛΗΡΗ Η ΟΜΙΛΙΑ, εδώ]

Η 2η εκδήλωση του "Αληθώς" στα διάφορα Μ.Μ.Ε.


Την ωραία -λαογραφικού ενδιαφέροντος και περιεχομένου- εκδήλωση του Μορφωτικού Κέντρου "Αληθώς" της Ενορίας μας για την διαχρονία του ζακυνθινού Ταμπουρλανιάκαρου παρουσίασαν μέχρι τώρα κατά χρονολογική σειρά -ευγενώς φερόμενα- τα εξής Μ.Μ.Ε., τα οποία ευχαριστούμε από μέσης καρδίας για την καλοσύνη τους:
α) Εκκλησιαστικό Πρακτορείο AMEN.gr (κλικ εδώ),
β) Καθημερινή Εφημερίδα Ημέρα τση Ζάκυθος, 20.9.2011, φ. 4095, σ. 10 (δείτε ανωτέρω φωτό ή κλικ εδώ) και
γ) Ιστότοπος Ιδιωτική Οδός του Παναγιώτη Ανδριόπουλου (κλικ εδώ).