e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τρίτη 9 Απριλίου 2019

"Ένας Ιάπωνας δίχως σχιστά μάτια. Νικόλαος Κασάτκιν, ο ευαγγελιστής των Ιαπώνων". Νέο βιβλίο του Θανάση Ν. Παπαθανασίου

Λάβαμε το νέο βιβλίο, ευσύνοπτο και φιλικά αναγνώσιμο, του αγαπητού φίλου Δρ Θανάση Ν. Παπαθανασίου, με τίτλο "Ένας Ιάπωνας δίχως σχιστά μάτια. Νικόλαος Κασάτκιν, ο ευαγγελιστής των Ιαπώνων", που κυκλοφορήθηκε από τις εκδόσεις Αρμός, το 2018. 
     Ευχαριστούμε θερμά τον άξιο συγγραφέα, τόσο για την αποστολή του ενδιαφέροντος πονήματός του, όσο και για την ευσκιόφυλλη γραφή του! Το προτείνουμε ανεπιφύλακτα!

Κατατοπιστικό σημείωμα 
από την παρουσίαση στο οπισθόφυλλο του βιβλίου

Ένας άνθρωπος που άνοιξε δρόμους με τα ίδια του τα βήματα!

Έτσι θα μπορούσε να περιγραφεί ο Νικόλαος Κασάτκιν, ο κληρικός που πρόσφερε την Ορθόδοξη πίστη στον ιαπωνικό λαό κατά τα μέσα του 19ου αιώνα. Με πελώριο σεβασμό προς τους Ιάπωνες και τον πολιτισμό τους, μακριά από κάθε έννοια επιβολής και αποικιοκρατίας, ο Ρώσος Νικόλαος έζησε τη ζωή του λαού που αγάπησε, έγινε στην πράξη Ιάπωνας, και τελικά άγιος της οικουμενικής Ορθόδοξης Εκκλησίας.

Το βιβλίο μελετά τους νευρώνες του οράματός του, τα κριτήρια του ιεραποστολικού έργου του και την μεθοδολογία του, η οποία στην εποχή του είχε προκαλέσει τον διεθνή θαυμασμό και σήμερα παραμένει εξαιρετικά επίκαιρη. Ο Θανάσης Παπαθανασίου προχωρά την έρευνα πέρα από μια τυπική βιογραφία. Επιχειρεί να ψηλαφήσει πτυχές από τις ιστορικές συγκυρίες, τις θεολογικές αναμετρήσεις και τις ιδεολογικές συγκρούσεις, μέσα στις οποίες σαρκώθηκε ο κόπος του αγίου Νικολάου Κασάτκιν και διαμορφώθηκε η κληρονομιά του.

Μαρτυρία και συνύπαρξη, διάλογος και αλήθεια, πολιτισμοί και θρησκείες είναι τα τοπία απ' όπου περνά ο δρόμος τον οποίον άνοιξε αυτός ο Ιάπωνας δίχως σχιστά μάτια, με πυξίδα του το πανανθρώπινο Ευαγγέλιο της Ανάστασης! 

"Η συνοδικότητα στο επίκεντρο" | Περιοδικό "Σύναξη", τεύχος 149

Λάβαμε σήμερα το νέο, 149ο, τεύχος του περιοδικού ΣΥΝΑΞΗ. Ευχαριστούμε από καρδιάς τους συντελεστές για την ευγενική αποστολή και αναγράφουμε ακολούθως τα περιεχόμενα του ανά χείρας τομιδίου. 
     Σημειωτέον ότι το εξώφυλλο κοσμεί έργο του Δημήτρη Α. Σκουρτέλη.
  • Προλογικό, σελ. 3
  • Μητροπ. Διοκλείας ΚΑΛΛΙΣΤΟΣ ΓΟΥΕΑΡ, Ἡ συνοδικότητα καὶ τὸ πρωτεῖο στὴν Ὀρθόδοξη, σελ. 5
  • ΣΩΤΗΡΗΣ ΜΗΤΡΑΛΕΞΗΣ, Χωρισμὸς Ἐκκλησίας-Κράτους, ἄρα κληρικοί-βουλευτές; σελ. 21
  • ΓΙΩΡΓΟΣ ΓΚΡΙΛΗΣ, Ἦρθε, ἔφυγε μὲ τοὺς γλάρους (ποίημα), σελ.  30
  • ΘΑΝΑΣΗΣ Ν. ΠΑΠΑΘΑΝΑΣΙΟΥ, Συμφωνοῦμε ἀνυστερόβουλα, διαφωνοῦμε ἔντιμα, σελ. 31
  • ΚΩΣΤΑΣ ΡΑΠΤΗΣ, Πολιτικὰ συμφραζόμενα τῆς οὐκρανικῆς κρίσης, σελ. 34
  • ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΜΟΣΧΟΣ, Ἐκκλησιολογικὲς διαστάσεις τοῦ ζητήματος τῆς Οὐκρανικῆς αὐτοκεφαλίας, σελ. 40
  • π. ΑΝΤΩΝΙΟΣ ΠΙΝΑΚΟΥΛΑΣ, Τὸ αὐτοκέφαλο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Οὐκρανίας, σελ. 49
  • ΣΤΑΥΡΟΣ ΓΙΑΓΚΑΖΟΓΛΟΥ, Ἡ μυστηριακὴ ἐσχατολογία τοῦ ἁγίου Νικολάου Καβάσιλα, σελ. 65
  • ΚΙΡΚΗ ΚΕΦΑΛΕΑ, Ἡ «κατάθλιψη» στοὺς ἥρωες τοῦ Ἀλέξανδρου Παπαδιαμάντη, σελ. 79
  • ΙΩΣΗΦ ΡΟΗΛΙΔΗΣ, Μεγάλο Σάββατο: Ἡμέρα θορύβου ἢ σιγῆς; σελ.  86
  • Τὸ Βιβλίο, σελ. 90
  • Οἱ συνεργάτες τοῦ 148ου τεύχους, σελ. 109

Π ρ ο λ ο γ ι κ ό


«Ἡ Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία ἐν τῇ ἑνότητι καί καθολικότητι αὐτῆς, εἶναι ἡ Ἐκκλησία τῶν Συνόδων, ἀπό τήν Ἀποστολικήν ἐν Ἱεροσολύμοις σύνοδον (Πράξ. ιε´, 5-29) ἕως τῆς σήμερον. Ἡ Ἐκκλησία αὐτή καθ’ αὑτήν εἶναι Σύνοδος […]. Διά τῶν Οἰκουμενικῶν καί τῶν Τοπικῶν συνόδων ἡ Ἐκκλησία εὐηγγελίσατο καί εὐαγγελίζεται τό μυστήριον τῆς Ἁγίας Τριάδος, τό ὁποῖον ἐφανερώθη διά τῆς ἐνανθρωπήσεως τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου τοῦ Θεοῦ». 
Εγκύκλιος τῆς Ἁγίας και Μεγάλης Συνόδου τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας (2016), παρ. 3.

Με το τεύχος αυτό επιχειρούμε ξανά κάτι σαν εγχείρηση στο ίδιο μας το σώμα. Κάτι, δηλαδή, σαν χειρουργική επέμβαση, όχι από τη «βολική» θέση του χειρουργού σε σώμα άλλου, αλλά από την άβολη θέση του να γίνεσαι ταυτόχρονα χειρουργός και εγχειριζόμενος. Επιχειρούμε να επικεντρώσουμε σε ένα από τα ζωτικά όργανά του Ορθόδοξου εκκλησιαστικού σώματος (του οποίου είμαστε μέλη συγχαίροντα και συμπάσχοντα): στη συνοδικότητα. Και λέμε ότι το επιχειρούμε ξανά, διότι η έγνοια μας για τη συνοδικότητα είναι πάγια κι έχει εκφραστεί σε πολλά τεύχη και σε ποικίλες συγκυρίες – άλλοτε σε νηνεμία και άλλοτε σε τρικυμία [1]. Κι αυτό, διότι τα προβλήματα της συνοδικότητας στον Ορθόδοξο κόσμο μακροημερεύουν και εν τέλει δείχνουν ότι η εκκλησιολογία δεν είναι ζήτημα που έκλεισε στον 20ό αιώνα. Στο τεύχος αυτό, λοιπόν, θα ψηλαφίσουμε κάποια ζητήματα, και σε προσεχές τεύχος άλλα, προσπαθώντας να μη γενικολογούμε, αλλά να είμαστε όσο πιο συγκεκριμένοι γίνεται.
          Συνοδικότητα, ως γνωστόν, σημαίνει την πορεία μιας συντροφιάς· σημαίνει το να πορεύεσαι μαζί. Εξαιρετική λέξη για να σημάνει προτάγματα αποφασιστικής σημασίας: Αφ’ ενός την υπόμνηση ότι «οὐ[κ] ἔχομεν ὧδε μένουσαν πόλιν, ἀλλὰ τὴν μέλλουσαν ἐπιζητοῦμεν», και αφ’ ετέρου την αξίωση του Χριστού, «ἔσεσθέ μοι μάρτυρες […] ἕως ἐσχάτου τῆς γῆς» [2]. Αυτό σημαίνει ότι οι εκκλησίες δεν είναι μόνο λατρεύουσες κοινότητες, δεν είναι μόνο πιστεύουσες κοινότητες· οφείλουν να είναι και πορευόμενες κοινότητες. Πορευόμενες όμως όχι κατά το δοκούν, αλλά με τα κριτήρια του Χριστού. «Kαὶ ἡ lex orandi καὶ ἡ lex credendi», επαναλαμβάνω, «προϋποθέτουν καὶ συνυπονοοῦν τὴ lex sequendi, τὸ νὰ ἀκολουθεῖς τὸν Ἰησοῦ Χριστό» [3]. Η προσδοκία της εσχατολογικής Βασιλείας σχετικοποιεί μέσα στην ιστορία κάθε πόλη (και κάθε αυτοκρατορία, παλιά ή νέα ή επίδοξη), και συνεπάγεται πράξη. Γεννά δηλαδή την ευθύνη της συνοδοιπορίας, είτε σε ίσωμα, είτε σε αμφίκρημνους δρόμους. Καθ’ όσον, όπως έχει επισημάνει ο μέγας Φλωρόφσκυ (από την κοίμηση του οποίου συμπληρώνονται φέτος 40 χρόνια), το «χιμαιρικό όνειρο της “αιώνιας Ρώμης”» παραδόξως το έθρεψαν Χριστιανοί, δηλαδή εκείνοι οι οποίοι, ακριβώς βάσει της πίστης τους, θα έπρεπε να μην υποκύπτουν στην απατηλή γοητεία του [4] – και στη δίψα του ηγεμονισμού, την οποία αυτό ενσπείρει.

          Tο αφιέρωμά μας ανοίγει ο Μητροπολίτης Κάλλιστος Γουέαρ. Το κείμενό του για τη συνοδικότητα και το πρωτείο προσεγγίζει σφαιρικά τη διαδρομή των Ορθόδοξων εκκλησιών και τα θεολογικά ρεύματά τους. Φτάνει στο κρίσιμο σήμερα (στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο του 2016 και στο Ουκρανικό σχίσμα) με λόγο κριτικό και τολμηρό, εμποτισμένο όμως στην αγάπη, το σέβας και τη νηφαλιότητα. Πράγμα πολύτιμο τους καιρούς μας, που είναι σαρωτικό το φαινόμενο, η μεν στήριξη να εκδηλώνεται σαν υπαλληλική διεκπεραίωση, η δε κριτική να καταντά προσωπείο της προπετούς ασέβειας και του τραμπουκισμού.
          Tο κείμενο του Σωτήρη Μητραλέξη επισημαίνει την παθολογία τού να μην ετοιμάζεται έγκαιρα η ποιμαίνουσα Εκκλησία μπροστά στις αλλαγές των καιρών και στην αναδιάταξη των σχέσεων εκκλησίας και πολιτείας. Επίδικο ζήτημα εδώ, η δυνατότητα κληρικών να θέσουν υποψηφιότητα στις εκλογές, πράγμα που δεν συμβαίνει προσώρας στην Ελλάδα, έχει συμβεί όμως σε άλλες Ορθόδοξες εκκλησίες.
          Στη συνέχεια έχουμε μια τριλογία για την πλέον πρόσφατη πληγή του εκκλησιαστικού σώματος, η επούλωση της οποίας ελπίζουμε να μη βραδύνει. Στις 3 Νοεμβρίου 2018 πραγματοποιήσαμε στην Αθήνα [5] εκδήλωση με τίτλο «Η Ουκρανική αυτοκεφαλία: Να συζητήσουμε χωρίς φόβο και πάθος». Μετά μια εισαγωγή, με την οποία ο αρχισυντάκτης της Σύναξης έδωσε το στίγμα της πρωτοβουλίας, μίλησαν τρεις εισηγητές (Κώστας Ράπτης, Δημήτρης Μόσχος και π. Αντώνιος Πινακούλας) και ακολούθησε συζήτηση. Το παρόν τεύχος εκδίδεται σχεδόν πέντε μήνες μετά την εκδήλωση (όταν αυτή γινόταν, το τότε προσεχές τεύχος, Δεκεμβρίου, είχε ήδη στοιχειοθετηθεί). Στο διάστημα αυτό η διαδικασία για την αυτοκεφαλία προχώρησε, ο δε σχετικός Τόμος υπεγράφη και παραδόθηκε στις 5 και 6 Ιανουαρίου 2019 αντίστοιχα [6]. Δημοσιεύουμε τις εισηγήσεις [7], διότι αυτές δεν επιχείρησαν σχολιασμό της φευγαλέας επικαιρότητας, αλλά κάτι πολύ περισσότερο και διαρκέστερο: Αναζήτηση των μειζόνων θεολογικών κριτηρίων. Είναι οφειλή μας να καταθέτουμε τις διερωτήσεις και τις προτάσεις μας στο σώμα της Εκκλησίας! Οι δε αναγνώστες παρακαλούνται να εντείνουν την προσοχή τους σε αρκετές λεπτές επισημάνσεις, όπως, π.χ., για ποιον λόγο το αίτημα αυτοκεφαλίας είναι εκκλησιολογικό αυτονόητο (π. Α. Πινακούλας), ή για ποιον λόγο η άντληση επιχειρημάτων δεν μπορεί να γίνεται σε ιστορικό κενό (Δ. Μόσχος). Και αυτά τα κείμενα έχουν τα γνωρίσματα που επισημάναμε στη συμβολή του μητροπολίτη Καλλίστου.
          Το αφιέρωμα ακολουθούν σημαντικές καταθέσεις για τη θεολογία, τη λογοτεχνία, το ήθος (Σταύρος Γιαγκάζογλου, Κίρκη Κεφαλέα, Ιωσήφ Ροηλίδης).
Θ.Ν.Π.

[1] Βλ. ενδεικτικά τα τεύχη 76 (2000), 83 (2002), 90 (2004), 91 (2004), 97 (2006), 127 (2013), 133 (2015), 140 (2016), και πολλά μεμονωμένα άρθρα.
[2] Εβρ. 13:14 και Πράξ. 1:8, αντίστοιχα.
[3] Θανάσης Ν. Παπαθανασίου, «Η γοητεία της ειδωλολατρίας, ή Ποιες ασφάλειες αναζητούν οι Χριστιανοί όταν δεν αντέχουν την ελευθερία του Θεού», Σύναξη 140 (2016), σ. 17.
[4] Γεώργιος Φλωρόφσκυ, Χριστιανισμός και Πολιτισμός (μτφρ. Ν. Πουρναρά), εκδ. Πουρναρά, Θεσσαλονίκη 1982, σ. 90.
[5] Ξενοδοχείο «Κάραβελ», στο πλαίσιο της 7ης Έκθεσης Ορθόδοξου Χριστιανικού Βιβλίου.
[6] Βλ. https://www.ec-patr.org/docdisplay.php… και https://www.ec-patr.org/docdisplay.php… , αντίστοιχα.
[7] Επεξεργασμένες για τη δημοσίευση και συμπληρωμένες βιβλιογραφικώς.