Η βάση και η κορυφή

Του π. Δημητρίου Μπόκου 

Ένας πλούσιος νεαρός νοιαζόταν για την αιώνια ζωή. Και από μικρό παιδί τηρούσε τις εντολές του Θεού: «Ου φονεύσεις, ου μοιχεύσεις, ου κλέψεις, ου ψευδομαρτυρήσεις, τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου, και αγαπήσεις τον πλησίον σου ως σεαυτόν». Στην ερώτησή του τί άλλο περισσότερο θα μπορούσε να κάνει, ο Χριστός του είπε να πουλήσει, αν θέλει, τα υπάρχοντά του, να τα μοιράσει στους φτωχούς και να τον ακολουθήσει. Ακούγοντάς το όμως αυτό ο πλούσιος «απήλθε λυπούμενος. Ην γαρ έχων κτήματα πολλά» (Κυριακή ΙΒ΄ Ματθαίου). 

Σε αντίθεση με τον νεαρό του Ευαγγελίου, ένας άλλος νεαρός, ο άγιος Αντώνιος, όταν άκουσε αυτά τα λόγια του Χριστού, πούλησε την περιουσία του, τη μοίρασε στους φτωχούς και αφιερώθηκε στον Θεό. Πολλοί άγιοι έκαμαν το ίδιο και έγιναν εκούσια φτωχοί. Και ο άγιος Βασίλειος έδωσε όλη την περιουσία του για να φτιάξει μια τεράστια υποδομή πρόνοιας για τους φτωχούς, την περίφημη Βασιλειάδα. Αλλά και όλοι οι μοναχοί από τη στιγμή που αποτάσσονται τον κόσμο, ασπάζονται την ακτημοσύνη. Αποδεσμεύονται από κάθε μικρή ή μεγάλη ιδιοκτησία που τους δένει με τα εγκόσμια. 

Ο Χριστός λέει στον πλούσιο νεανία δύο πράγματα. Πρώτα το αυτονόητο. Τον κανόνα που δόθηκε για όλους. Το κοινό μέτρο που δεν μπορεί κανένας να παρακάμψει. Η Βασιλεία του Θεού έχει ένα τίμημα και χωρίς αυτό κανένας δεν εισέρχεται σ’ αυτήν. Το κοινό άθλημα γι’ αυτήν είναι οι βασικές εντολές του Θεού. «Ου φονεύσεις» κ. λ. π. Το δεύτερο που λέει ο Χριστός είναι κάτι παραπάνω. Η εξαίρεση του κανόνα και απευθύνεται σε λίγους. «Οις δέδοται». Δεν είναι μέτρο για τους πολλούς, αλλά μόνο για κάποιους εκλεκτούς, στους οποίους, λόγω της καλής τους διάθεσης, δόθηκε να εμβαθύνουν περισσότερο στα μυστήρια της Βασιλείας του Θεού. «Αν θέλεις να είσαι τέλειος, αποξενώσου από ό,τι έχεις και ακολούθησέ με». 

Το πρώτο από τα δυο αυτά πράγματα είναι η βάση. Πρέπει να την πιάσουν όλοι για να περάσουν. Το δεύτερο η τελειότητα. Θα την επιδιώξουν οι άριστοι. Το πρώτο είναι οι φόροι που πληρώνουν υποχρεωτικά στον άρχοντά τους οι υπήκοοι, για να απολαμβάνουν τα προνόμια του ελεύθερου πολίτη. Το δεύτερο είναι τα δώρα που προαιρετικά και από δική τους διάθεση του προσφέρουν όσοι θέλουν μια διαφορετική σχέση μαζί του. Όπου θα πρυτανεύει η αγάπη και όχι ο φόβος. Γίνεται να μην πληρώσει κάποιος τους φόρους και να μην τιμωρηθεί; Όχι. Έτσι και οι εντολές του Χριστού δόθηκαν για όλους τους Χριστιανούς. Δεν εξαιρείται από την τήρησή τους κανένας. Υπάρχουν όμως και εκείνοι που όχι μόνο δίνουν τους φόρους, αλλά προσφέρουν από πάνω και δώρα. Και αξιώνονται μεγάλης τιμής, χαρισμάτων και αξιωμάτων. 

Οι άγιοι δεν φύλαξαν μόνο τις εντολές, αλλά πρόσφεραν και δώρα στον Θεό. Δώρα είναι η παρθενία και η ακτημοσύνη. Δεν είναι γραμμένο πουθενά στον νόμο του Θεού: «Μην παντρευτείς, μην κάνεις παιδιά». Ούτε πάλι το «πώλησόν σου τα υπάρχοντα» δόθηκε από τον Χριστό στον πλούσιο ως εντολή, αλλά ως συμβουλή. Λέγοντάς του «αν θέλεις», έδειξε ότι απλώς συμβουλεύει, παρακινεί σε κάτι παραπάνω, δεν προστάζει (αββάς Δωρόθεος). 

Δεν θα κατηγορηθείς αν δεν φτάσεις στην κορυφή. Αν δεν πιάσεις όμως ούτε τη βάση, θα κριθείς σίγουρα απορριπτέος.