Μάνα, Μητέρα, Μανούλα, Μαμά

Γράφει η Διονυσία Μούσουρα-Τσουκαλά

Χθες, γιορτάσαμε όλοι την ξέχωρη μέρα του χρόνου που είναι αφιερωμένη στη μία, στη μοναδική, Μάνα. Είναι η μέρα εκείνη, που λίγο-πολύ όλοι μας τιμάμε το άτομο, που όχι απλά μας έδωσε ζωή, αλλά που σε κάθε στιγμή της ζωής μας βρίσκεται στο πλευρό μας, έστω και νοητά, αν οι συνθήκες δεν επιτρέπουν την παρουσία. Είναι η γυναίκα εκείνη που και πέρα από τον τάφο, έχει την έγνοια μας. Εκείνη που μας αγαπά χωρίς όρους..., εκείνη που θα σκύψει με αγάπη και κατανόηση πάνω από κάθε μας βήμα, κάθε μας απόφαση, είτε συμφωνεί με αυτήν είτε όχι, κάθε μας σφάλμα και θα το καλύψει, θα το δικαιολογήσει στους απέξω. Είναι το μοναδικό άτομο στον κόσμο, που μπορούμε να τού εμπιστευτούμε τα πάντα, γνωρίζοντας πως όχι μόνο δεν θα μάς κρίνει, αλλά πως το μυστικό μας δεν θα πάει ποτέ πάρα πέρα.

Αναπόφευκτα χθες, η  σκέψη γύρισε, μα πού αλλού; Στο τότε, στα χρόνια της ανέχειας λόγω πολέμων και καταστάσεων, στα χρόνια που η ζωή ήταν πιο απλή, όσο δύσκολη κι αν ήταν, στα χρόνια που περνούσαμε με τα λίγα, πολύ λίγα, κι όπως έλεγε η συχωρεμένη η νόνα μου η Αντριάνα η Μπανατιώτισα, λέγαμε, «Μπερκέτι Σου, Θεέ μου».

Όταν αρχίσαμε και στη Ζάκυνθο να γιορτάζουμε την «Ημέρα της Μητέρας», όπως την αποκαλούσαμε τότε και όχι «Γιορτή», συνήθως, εκκλησιαζόμαστε ομαδικά και είχαμε ένα μικρό αφιέρωμα στη Μάνα στο Σχολείο, όπου ο Γυμνασιάρχης ή άλλος καθηγητής, θα μιλούσε για τη σημασία της ημέρας και τη σπουδαιότητα της Μάνας και θα γίνονταν και μερικές απαγγελίες. Αν δεν με απατά η μνήμη και παρακαλώ να με διορθώσει όποιος αναγνώστης/ια θυμάται καλύτερα, τουλάχιστον στα δικά μου Γυμνασιακά χρόνια, μιλάμε για τη δεκαετία του '50, η Ημέρα της Μητέρας γιορταζόταν αρχές Φεβρουαρίου.

Επιστρέφοντας από το Σχολείο, ευχόμουν με τον δέοντα σεβασμό στη μαμά μου, προσφέροντάς της το δωράκι μου, που δεν ήταν τίποτα άλλο παρά αγριολούλουδα που είχαμε μαζέψει ανεβαίνοντας μαζί με άλλες συμμαθήτριες και συμμαθητές από τη Χώρα στην Μπόχαλη.

Μετά το φαγητό, έπαιρνα το δρόμο, να ευχηθώ για την ημέρα, μ΄ ένα μικρό δεματάκι με καλούδια, όπως, ζάχαρη, καφέ, λίγο κριθάρι να το ανακατεύει με τον καφέ για να μην τον πίνει σκέτο και την πειράζει, παξιμάδια κι άλλα τέτοια, για το Μπανάτο, να πάω στη νόνα μου την Αντριάνα, στη νόνα μου τη ... Κουκουναρία, όπως αναφερόμαστε στην αγαπημένη άλλη νόνα τη Διαμαντίνα, λόγω που ήταν από εκεί, ήταν πολύ μακριά για να μπορέσω να πάω και να γυρίσω με τα πόδια από τη Μπόχαλη, εκεί, συνήθως, πηγαίναμε... επισήμως όλη η οικογένεια.

Αγκαλιές και φιλιά η νόνα που με έβλεπε... Όμως, φρόντιζε πάντα μετά από λίγο με βαριά καρδιά να με... διώχνει, για να μη νυχτωθώ στους δρόμους, γιατί μολονότι έκοβα δρόμο και σαν τσακάλι πήγαινα «περικοπά», όχι από τον κεντρικό δρόμο, πάλι ήταν κάμποση απόσταση και μου έπαιρνε πάνω από μισή ώρα.

Έτσι έτρεχε χθες ο νους... στο εστιατόριο που με είχαν πάει τα παιδιά και τα εγγόνια μου, γεμίζοντάς με αγκαλιές και φιλιά, δώρα και λουλούδια, ο Θεός να τα έχει καλά και τα δικά μου και τα παιδιά όλου του κόσμου. Κοίταζα γύρω μου και παντού έβλεπα χαρούμενες οικογένειες, παιδικές φωνούλες και χεράκια να απλώνονται και ν' αγκαλιάζουν τις μανούλες και τις γιαγιάδες... Αφαιρέθηκα για μια στιγμή και πάλι, (πώς έγινε;), ξεστράτισε ο νους...

Βλέπω τα παιδιά μου στην ηλικία, σχεδόν, που είναι τα παιδιά τους σήμερα, να με ειδοποιούν αυστηρά αποβραδίς ότι το πρωί δεν θα σηκωθώ από το κρεβάτι γιατί... θα έχω μιαν έκπληξη!!!

Νωρίς την Κυριακή, άκουγα τις ψιθυριστές φωνούλες τους στην κουζίνα και τα απαλά βήματα τους για να μη με... ξυπνήσουν, να πηγαινοέρχονται και να προσπαθούν να συνεννοηθούν πώς θα μου φτιάξουν τον καφέ. Ο γιος μου να λέει πως θέλω δυο κουταλιές ζάχαρη η κόρη πως όχι, μία μόνο, (βέβαια, δεν έβαζα καθόλου, αλλά αυτό δεν έχει σημασία) να τρώγονται γιατί έβαλε πολύ ή λίγο γάλα όποιος από τους δυο το έβαλε, πόσο καλοψημένο μού αρέσει το τοστ (που τις περισσότερες φορές έβγαινε κατάμαυρο)..., τι θα βάλουν επάνω... Η κόρη μου έτρεχε στον κήπο κι έκοβε ένα λουλουδάκι, πάντα κάτι θα έβρισκε, μετά έπαιρναν τις κάρτες που είχαν μόνα τους φτιάξει με τις ευχές τους και τα μικροδωράκια που είχαν αγοράσει από το Σχολείο τους που πάντα για αυτήν την ημέρα φρόντιζαν γονείς και δάσκαλοι να προμηθευτούν ή να φτιάξουν τα ίδια τα παιδιά και, κάνοντας ανακωχή, να... παραμερίζουν προσωρινά τις διαφορές τους, να μου χτυπούν την πόρτα και μπαίνοντας θριαμβευτικά με μια φωνή και τα δυο, surprise!!! να με γεμίζουν φιλιά και να σερβίρουν τον καφέ και το τοστ στον μπαμπά, (για χάρη του βασιλικού...) και σ΄ εμένα, κοιτώντας με, με αγωνία για να σιγουρευτούν πως ήταν τέλειος ο καφές καθώς και το τοστ και πώς μου άρεσαν οι κάρτες και τα δωράκια τους...

Τον ρόλο με τις χειροποίητες κάρτες και τα σχολικά δωράκια χθες τον είχαν αναλάβει τα λατρευτά μου εγγόνια... Πόσο νοσταλγώ εκείνο το υπέροχο καμένο τοστ, τον καφέ με τις δυο, πολλές φορές τρεις, κουταλιές ζάχαρη και το λουλουδάκι του κήπου...

Αχ νόνα μου γλυκιά κι αγαπημένη... Αχ νόνα Αντριάνα, νόνα Κουκουναρία... Αρχοντογυναίκα, όπως σε αποκαλούσαν όλοι όσοι σε είχαν γνωρίσει, πόσο μπορώ να νιώσω τώρα τη χαρά και την αγάπη σας, τότε που ερχόμουνα στο χωριό... Εκείνες τις μεγάλες αγκαλιές που άνοιγαν διάπλατες για να με κλείσουν μέσα λες κι έκλειναν όλον το κόσμο κι εγώ κούρνιαζα εκεί κι ένιωθα δυνατή και άτρωτη...

Εύχομαι μόνο την ίδια σιγουριά να νιώθουν σήμερα, αν γίνεται, και τα δικά μας εγγόνια καθώς τα κλείνουμε με περισσή αγάπη στην αγκαλιά μας όλες οι γιαγιάδες του κόσμου.

Με την αγάπη μου

Δ. Μ.-Τσ.

Στη φωτό: Η Παναγία με το παιδί και το δελφίνι, της Βάσως Κατράκη