e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τετάρτη 4 Αυγούστου 2010

Σπιτικές Παναγίες [1]


Οι φίλοι των πατρικών παραδόσεων της Ζακύνθου γνωρίζουν ότι κατά την διάρκεια του Δεκαπενταύγουστου οι Παρακλητικοί Κανόνες δεν τελούνται τόσο στους ναούς, όσο στα σπίτια της Ενορίας. Ο ιερέας επισκέπτεται διαδοχικά όλες τις οικογένειες της πνευματικής δικαιοδοσίας του (ή, στα νεότερα χρόνια, όσες εκφρασθούν θετικά προς τούτο) και τελεί στο Εικονοστάσι του σπιτού μια περίληψη του Μικρού Παρακλητικού Κανόνα, μαζί με Δέηση υπέρ υγείας των μελών της Οικογένειας. Δίνεται μάλιστα η ευκαιρία να πληροφορηθεί για όσα απασχολούν το σπιτικό, να δει κατάκοιτους ή ασθενείς, μ' ένα λόγο ν' αφουγκασθεί τις χρείες των ενοριτών του εκ του σύνεγγυς, συμβουλεύοντας ή απλώς ακούγοντάς τους.  

Τα σπιτικά εικονοστάσια κρύβουν πολλές εκπλήξεις. Πρόκειται για το ιερό σημείο αναφοράς της Οικογένειας, όπου μαζί με το αναμμένο καντήλι και τα λοιπά αγιοτικά, παρατηρείται συνωστισμός εικονισμάτων όλων των ειδών ή των εποχών. Από το αξιολογότερο έως το ευτελέστερο από πλευράς Τέχνης. Συχνά φυλάσσονται θησαυροί και εφέστιες εικόνες -κυρίως θεομητορικές-, τις οποίες ευλαβούνται, όχι μονάχα τα μέλη της συγκεκριμένης Οικογένειας, αλλά κάποτε και ολόκληρης της γειτονιάς. 

Ένα τέτοιο εικονοστάσι παρουσιάζουμε σήμερα, όπου φυλάσσεται μια αξιοπρόσεκτη εικόνα της Θεομήτορος με το προσωνύμιο "ΒΑΡΘΑΛΑΜΙΟΤΗCΑ", λαϊκής τεχνοτροπίας. Την προέλευσή της ουδείς μπορεί να γνωρίζει. Μια προσωπική εκτίμησή μας είναι ότι πιθανόν να προέρχεται (ως εκ του προσωνυμίου της) από την απέναντι της Ζακύνθου όχθη, δεδομένου ότι κατά το πρώτο ήμισυ του 20ού αιώνα πάμπολλοι Ζακυνθινοί κατέφευγαν στον Μοριά, για να μπουν στη δούλεψη γαιοκτημόνων, ώστε να εξασφαλίσουν από τα στοιχειώδη προς το ζην έως π.χ. την προίκα της αδελφής ή της κόρης.