Ο Χαρταετός

Γράφει η Άννα Τσουκαλά-Κουφού 

Πάντα λάτρευα την επαρχία και την ζωή στο χωριό. Τα καταπράσινα λιβάδια και τ’ απέραντο γαλάζιο τ’ ουρανού, την μάνα μας θάλασσα. Τα απειράριθμα αμπέλια, όσο βλέπει το μάτι σου, τις αιωνόβιες ελιές στις πλαγιές των λόφων με τις υπερύψηλες κορυφές που μ’ έκαναν να νιώθω σιγουριά.

Αυτό ασφαλώς οφείλεται στο ότι γεννήθηκα στο χωριό και οι πρώτες μου μνήμες είναι βουκολικές, νατουραλιστικές. Η ζωή στο χωριό με ακολουθεί. Έζησα βέβαια πολλά χρόνια σε πολύβουες πόλεις και δεν τις απέρριψα ποτέ, αλλά η ζωή στη φύση με συγκινούσε ιδιαίτερα. Έτσι όταν βρίσκαμε την ευκαιρία προτιμούσα εξόρμηση στο ύπαιθρο. Η Καθαρά Δευτέρα πάντοτε λοιπόν συνοδεύεται με μια εξόρμηση και να η ευκαιρία! Η Καθαρά Δευτέρα. Σήμερα όμως άλλαξαν τα πράγματα Καθαρά Δευτέρα εννοούν οι νεοέλληνες να επισκεφθούν το καλύτερο εξοχικό εστιατόριο στο πιο κοντινό χωριό , άντε και στο πιο μακρινό και μεταξύ αστακού και μπριζόλας τσίπουρου και ρετσίνας να την γιορτάσουν. Πιθανόν να ρίξουν κι ένα ζεϊμπέκικο, άντε κι ένα καλαματιανό και τέρμα η Καθαρά Δευτέρα. Καθαρίσαμε από το έθιμο!!! Κατά το απογευματάκι επιστρέφουμε στα ίδια. Τώρα όμως με το Δ.Ν.Τ. σφίξανε λίγο τα πράγματα, μα ο Έλληνας το φαγοπότι και τη διασκέδαση τά 'χει στο αίμα του και σ’ αυτόν τον τομέα δεν κάνει εκπτώσεις.

Όμως η Καθαρά Δευτέρα έχει πνευματικό χαρακτήρα, είναι η ημέρα που αρχίζει μια πνευματική πορεία σαράντα ημερών και οφείλομε σαν καλοί χριστιανοί ν’ αγωνισθούμε με καλές πράξεις αλλά και με νηστεία να φθάσουμε καθαροί πνευματικά και σωματικά στην Ανάσταση, ν’ αξιωθούμε το φως της Αναστάσεως. Μάλιστα υπάρχουν άνθρωποι που νηστεύουν τις τρεις πρώτες ημέρες της Μ. Τεσσαρακοστής κυριολεκτικά και πίνουν μόνο νερό. Είναι αυτές οι ευλογημένες ψυχούλες που προσεύχονται για την ανθρωπότητα και εισακούονται από τον Πανάγαθο Κύριο. Αυτές δεν βρίσκονται μόνο στα μοναστήρια, πολλές ζουν υπάρχουν και κινούνται ανάμεσά μας, όμως δεν κοινοποιούν την αγιότητά τους, γιατί άλλωστε; Εμείς δεν είμεθα αυτής της στάθμης Χριστιανοί, ούτε ασκητές. Αγωνιζόμαστε τον καλόν αγώνα σύμφωνα με τις δυνάμεις μας και παρακαλούμε τον Κύριο να μας αξιώσει να ζήσουμε το φως της Αναστάσεως. Μα η πίστη είναι θέμα αυστηρά προσωπικό είναι το τετ-α-τετ με τον Κύριο και την ψυχή μας. Το έθιμο όμως είναι θέμα καθαρά κοινωνικό και ως εκ τούτου καλόν είναι να διατηρείται και να διαιωνίζεται.

Με αυτές τις σκέψεις μια Καθαρά Δευτέρα ξεκινήσαμε οικογενειακώς από την Θεσσαλονίκη για ένα κοντινό χωριό της Χαλκιδικής. Βγαίνοντας από την Ν. Εγνατία κάθε εκατό μέτρα συναντούσαμε κι έναν υπαίθριο πωλητή χαρταετών. Χαρταετούς με το κιλό δηλαδή. Χαρταετούς με το σήμα του Άρη Θεσσαλονίκης για τους Αριανούς με χρώματα κίτρινο και μαύρο, χαρταετούς για τους οπαδούς του ΠΑΟΚ με τα χρώματα της ομάδος τους, μαύρο και άσπρο, χαρταετούς για τους οπαδούς του ΗΡΑΚΛΗ με τα χρώματά του γαλάζιο και άσπρο. Χαρταετούς με δικέφαλους αετούς με θηρία και ζώα οικόσιτα και μη κι ό,τι φαντασθεί ο πολυπράγμων εμπορικός νους του σημερινού ανθρώπου που προσπαθεί με κάθε τρόπο να προσεταιρισθεί γιορτές και πανηγύρια προς οικονομικό όφελος. Η κίνηση ήταν τόσο μεγάλη που χρειαστήκαμε γύρω στη μία ώρα για να φθάσουμε στον προορισμό μας. Αυτό βέβαια δεν είναι είδηση μια και η κίνηση για την Χαλκιδική αργίες και καθημερινές το Καλοκαίρι είναι τόσο μεγάλη που δεινοπαθείς μέχρι να φθάσεις στον προορισμό σου, λες και όλη η Θεσσαλονίκη αδειάζει κάθε γιορτή και Κυριακή προς την Ανατολική Θεσσαλονίκη, την Χαλκιδική. Σαν φθάσεις έξω από το Μοναστήρι της Αγίας Αναστασίας της Φαρμακολύτριας τότε αρχίζει ν’ αραιώνει κάπως το κύμα των αυτοκινήτων και όταν ιδρωμένος και κουρασμένος βρίσκεσαι έξω από την Γαλάτιστα, τότε αναπέμπεις δοξολογία προς τον Κύριο για την ομαλή ροή της κίνησης.

Οι συνταξιδιώτες μας, τα παιδιά μας, είχαν διαλέξει τον αετό τους, την καλούμπα τους και όλα κομπλέ τα είχαν τοποθετήσει αποβραδίς στο αυτοκίνητο να είναι όλα έτοιμα για την εξόρμηση μαζί με τις λαγάνες κι άλλα σαρακοστιανά. Φθάνοντας όμως στον προορισμό μας διαπιστώνουμε όλοι μας κυρίως τα παιδιά με μεγάλη μας έκπληξη ότι ο χαρταετός είχε καταστραφεί σε κάποια πίεση από τις αποσκευές. Ομολογώ ότι λυπήθηκα για το γεγονός και κυρίως γιατί κίνητρο για το ταξίδι στο χωριό ήταν και το πέταγμα του χαρταετού. Στο χωριό ήταν αδύνατο να βρούμε χαρταετό και τα πελιδνά πρόσωπα των παιδιών μου έλεγαν ότι κάτι πρέπει να κάνω. Τότε είναι που επιστράτευσα τη μνήμη μου για τον τρόπο κατασκευής του χαρταετού, όταν τα καλοκαίρια στο νησί κατασκευάζαμε χαρταετούς όλο το καλοκαίρι με τον αδελφό μου, τον υψώναμε και τον δέναμε στην καρυδιά της αυλής κι έμενε εκεί δεμένος ολόκληρα εικοσιτετράωρα στην καλούμπα κι εμείς θαυμάζαμε που υψωνόταν στον ουρανό. Όταν επρόκειτο να τον υψώσουμε, έτρεχα κρατώντας τον χαρταετό και την ουρά του και με το κατάλληλο φύσημα του ανέμου ανέβαινε στον ουρανό. Τι χαρές και ξεφωνητά. Εμείς τα παιδιά, και οι γονείς μας μάς παρακολουθούσαν διακριτικά. Ακαριαία πήρα τη θέση του εργοδηγού. Εξασφαλίσαμε μια εφημερίδα υλικό υπαρκτό ένα καλάμι χαραγμένο στα τέσσερα και αυτό εύκολη προμήθεια, τώρα χρειαζόμαστε κόλλα ούτε σκέψη για UHU, εφαρμόσαμε παλιές μεθόδους αλευρόκολλα, αλεύρι νερό και μερικές σταγόνες μέλι κι έτοιμη η κόλλα. Τακτοποιήσαμε τα χαραγμένα καλάμια χιαστί και οριζόντια, τα δέσαμε στο κέντρο με προσοχή και προχωρήσαμε στα ζύγια. Εκείνο το σημείο είναι το πιο δύσκολο, μα τα καταφέραμε... Τώρα έμεινε η ουρά του. Δέσαμε ταινίες λεπτές σε απόσταση περίπου δύο μέτρων από καλούμπα και την κρεμάσαμε στον χαρταετό. Τώρα ήταν έτοιμος ο Χαρταετός μας για πέταγμα. Όταν όλα τα σαρακοστιανά ήταν στο τραπέζι ξεκινούσε το πέταγμα του χαρταετού στην κατάλληλη στιγμή που ο άνεμος φύσηξε ισχυρότερα άρχιζε να ανεβαίνει στον ουρανό. Ήταν από τις λίγες φορές που ένοιωσα μια απέραντη χαρά με την χαρά των παιδιών μας. Τα φρέσκα κρεμμυδάκια και η λαγάνα ήταν το ωραιότερο φαγητό που έφαγα ποτέ, ενώ ο χαρταετός αρμένιζε στον ουρανό. Πρώτη φορά χάρηκα τόσο την Καθαρά Δευτέρα πιστεύω και ο σύζυγός μου και τα παιδιά.

Εσείς τι λέτε αξίζει τον κόπο ν’ ασχολούμαστε με τις κατασκευές των παιχνιδιών των παιδιών μας; Σας εύχομαι καλή Σαρακοστή!