e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Κυριακή 21 Απριλίου 2019

Υπερκερνώντας τον Χώρο και τον Χρόνο

Γράφει ο ΜΗΝΑΣ ΣΤΡΑΒΟΠΟΔΗΣ


Η ανθρώπινη ζωή αποτελεί μονάχα μια στιγμή της ιστορίας. Αυτή η στιγμή, είναι η μοναδική ευκαιρία του ανθρώπου, για να κερδίσει την αιωνιότητα. Πως κερδίζεις την αιωνιότητα; Βασική προϋπόθεση είναι να δίνεις στις πράξεις σου, πρωτίστως, και δευτερευόντως στα λόγια σου αξία. Πως μπορεί να γίνει αυτό; Αυτό μπορεί να συμβεί, όταν προσδίδεις στις πράξεις σου διαχρονικό χαρακτήρα. Μα και πάλι το να ξεπεράσει κάποιος μόνο τον Χρόνο δεν είναι αρκετό, οφείλει, λοιπόν, οι πράξεις του να μπορούν πέραν από τον Χρόνο, να ξεπεράσουν και τον Χώρο. Επομένως, οποιαδήποτε ανθρώπινη ενέργεια οφείλει να απευθύνεται σε όλες τις μεταγενέστερες γενιές (γιατί όχι και τις προηγούμενες) σε κάθε γωνιά του πλανήτη.
          Η λογική θέτει φραγμούς σε ένα τέτοιου είδους φιλόδοξο εγχείρημα και πράγματι είναι πολύ δύσκολο για τον άνθρωπο να το καταφέρει. Θα έλεγα πως είναι σχεδόν αδύνατο, ωστόσο εάν το έλεγα αυτό θα παραγνώριζα ένα πολύ βασικό συστατικό του ανθρώπου, την ψυχή, ιδίως δε όταν έρχεται σε συνδυασμό με τη λογική, η οποία είναι αυτή που της θέτει φραγμούς. Αυτή, λοιπόν, η υπονόμευση της ψυχής από την λογική είναι που δίνει αυτήν την μοναδική δυνατότητα στον άνθρωπο να κερδίσει την αιωνιότητα. Αυτή η διαμάχη μεταξύ ορθολογισμού και συναισθήματος αποτελεί την ειδοποιό διαφορά του ανθρώπου από τα υπόλοιπα όντα του πλανήτη.
          Η ανθρώπινη ύπαρξη, τουλάχιστον εκ πρώτης όψεως, θυμίζει μάλλον κάτι αδύναμο, μα πίσω από αυτήν την αδυναμία που πολλές φορές επιδεικτικά προβάλλει, κρύβει δύο θηρία που είναι ικανά να καταφέρουν τα πάντα, την Ψυχή και το Πνεύμα. Το Πνεύμα είναι αυτό που δίνει την Ιδέα, ενώ η Ψυχή είναι αυτή που δίνει την Ρώμη για να υλοποιηθεί αυτή η Ιδέα, Το ένα χωρίς το άλλο χάνονται για πάντα, χρειάζονται και τα δύο, για να καταφέρει ο άνθρωπος να ισορροπήσει σε αυτό που κάποιοι ονόμασαν ζωή.
          Ο ρόλος της Ιδέας είναι πάρα πολύ σημαντικός. Πολλές φορές η Ιδέα είναι αυτή που μετατρέπει την λογική σε κάτι παράλογο, μα με την δύναμη του συναισθήματος, αυτό το παράλογο ξαναγίνεται λογικό εκ του αποτελέσματος. Σε όλη την διαδρομή ο άνθρωπος δεν είναι σίγουρος εάν θα τα καταφέρει, μα εκεί κρύβεται και όλη η μαγεία, ίσως αυτή είναι και η μυστική συνταγή της επιτυχίας. Όταν έχεις το θάρρος να ξεκινήσεις κάτι και να μην είσαι σίγουρος εάν θα τα καταφέρεις, τότε τα έχεις ήδη καταφέρει. Αυτή η συμπεριφορά αποδεικνύει πως οι προδιαγραφές για την επιτυχία πληρούνται. Έτσι, λοιπόν, η Ιδέα, τρυπώνει στον νου του ανθρώπου και δεν τον αφήνει σε ησυχία. Η Ιδέα αυτή λειτουργεί αενάως σαν ένα ζουζούνι που σου τρώει το μυαλό και δεν σε αφήνει να ηρεμήσεις έως ότου η Ιδέα αποκρυσταλλωθεί σε Πράξη. 
          Η σημαντικότητα της Ιδέας έγκειται στο γεγονός ότι σου αλλάζει τον τρόπο σκέψης σου και άρα τον τρόπο που βλέπεις τα πράγματα γύρο σου. Η Ιδέα προσδίδει από το πουθενά, πολλές φορές και αυθαίρετα, νέες προοπτικές και νέες δυνατότητες στην ήδη υπάρχουσα πραγματικότητα. Μαζί όμως με αυτές τις προοπτικές προκύπτουν και προκλήσεις, οι οποίες οφείλουν να αντιμετωπιστούν, ούτως ώστε να μην καταρρεύσει το οικοδόμημα αυτό της Ιδέας. Παρατηρείται, λοιπόν, πως η Ιδέα μπορεί να μεταβάλλει κάτι που με αντικειμενικούς όρους είναι αμετάβλητο, την πραγματικότητα. Το στοιχείο αυτό είναι ικανό να μας δώσει ένα πολύ μικρό δείγμα για την ισχύ που κρύβει μέσα του ο άνθρωπος, καθώς αυτός, χωρίς να αλλάξει τίποτα στο εξωτερικό περιβάλλον έχει αλλάξει εξ ολοκλήρου τα πάντα.
          Εάν, λοιπόν, μπορούμε να πούμε πως η νίκη απέναντι στον Χώρο και τον Χρόνο αποτελείται από δύο στάδια, τότε το πρώτο είναι αυτό του Πνεύματος, προϊόν του οποίου αποτελεί η Ιδέας. Το δεύτερο στάδιο, αποτελείται από την Ψυχή, προϊόν της οποίας αποτελεί η Ρώμη. Η Ρώμη αυτή προκύπτει μόνο εάν η Ιδέα φαίνεται ανορθολογική, καθώς εάν η Ιδέα φαίνεται ανορθολογική, μπορεί να αποτελέσει την κινητήριο δύναμη μεταξύ ορθολογισμού και συναισθήματος. Η στιγμή αυτή είναι που η λογική υπονομεύει το συναίσθημα, και το δεύτερο για να επιβιώσει της πρώτης αναπτύσσει αυτή τη Δύναμη που όμοιά της δεν μπορεί να υπάρξει. Έτσι, λοιπόν, ο ίδιος ο ανορθολογισμός είναι η πηγή του συναισθήματος, μα και της Ρώμης που προκύπτει από αυτό. Το παράδοξο όμως αυτού είναι πως η αφετηρία του ανορθολογισμού προκύπτει από κάτι αμιγώς ορθολογικό, το Πνεύμα, από το οποίο προκύπτει η Ιδέα. Ο περίπλοκος αυτός μηχανισμός είναι ο μόνος που μπορεί να πετύχει κάτι αδύνατο, την νίκη απέναντι στον Χώρο και τον Χρόνο, την νίκη απέναντι στην αιωνιότητα μέσα σε αυτή την στιγμή που διαθέτει.
          Επί της ουσίας, λοιπόν, ο άνθρωπος αναζητά και καταφέρνει το αδύνατο καθώς καταφέρνει μέσα σε περιορισμένο Χώρο και Χρόνο (ζωή) να καταφέρει να κερδίσει τον απεριόριστο Χώρο και Χρόνο (αιωνιότητα). Ο άνθρωπος, κρύβει μέσα του μια ακατάλυτη δύναμη που ούτε ο ίδιος δεν γνωρίζει ότι έχει. Η δύναμη αυτή μπορεί και πρέπει να τον κάνει να αντέξει το βάρος κάθε ευθύνης και συνάμα να απομακρύνει από κοντά του κάθε είδος δικαιολογίας που «δηλητηριάζει» την αξία στην ζωή του. Μεγαλύτερος εχθρός την προαναφερθείσας Ισχύος είναι η δικαιολογία. Ο άνθρωπος βρίσκει πολύ βολικό να απαγκιστρωθεί από κάθε είδους ευθύνης και να αποδώσει την ευθύνη για την εγκατάλειψη της ευθύνης σε κάποιον άλλον. Σε αυτό το σημείο η δημιουργία δικαιολογιών είναι αυτή που στρεβλώνει τον νου του ανθρώπου. Η δικαιολογία έχει την εξής λειτουργία: αντί να διορθώσει ένα μικρό σφάλμα της ανθρώπινης ύπαρξης (όπου είναι πιθανό να οδηγήσει σε μία πρόσκαιρη αποτυχία), αλλάζει ολόκληρη την πραγματικότητα γύρο από αυτό το σφάλμα, ούτως ώστε να δημιουργήσει μία ουτοπική πραγματικότητα, εντός της οποίας το σφάλμα, όχι απλά δεν θα υπάρχει, αντιθέτως θα αποτελεί και το ορθότερο στοιχείο της προσωπικότητάς αυτής. Κατά συνέπεια, επειδή το σφάλμα θα είναι πλέον ορθό, θα διογκωθεί υπέρμετρα και μαζί με αυτό και η ουτοπική πραγματικότητα με αποτέλεσμα η ανθρώπινη ύπαρξη να οδεύει στο χείλος της καταστροφής και στην διαιώνιση ενός καταστροφικού φαύλου κύκλου. Η μόνη λύση σε αυτήν την πορεία είναι η ολοκληρωτική καταστροφή της ουτοπικής πραγματικότητας που θα προκύψει από την καταστροφή και εκ νέου ανοικοδόμηση της ταυτότητας του ατόμου.
          Μετά, λοιπόν, από όλη αυτή τη νοητική διαδρομή, μπορούμε να καταλήξουμε σε ένα πολύ βασικό συμπέρασμα. Τα πάντα είναι θέμα επιλογής. Ο άνθρωπος διαθέτει τα εργαλεία και την δύναμη να καταφέρει το καθετί. Το μόνο πράγμα που μπορεί να κρίνει την επιτυχία ή την αποτυχία για το εάν θα μπορέσει να καταφέρει τα πάντα έγκειται στον τρόπο που θα αξιοποιήσει την δύναμη και τα εργαλεία που διαθέτει. Εν τέλει όλα είναι θέμα οπτικής και βούλησης και άρα επιλογής. Όχι απλής επιλογής, αλλά επιλογής της θέσης και του ρόλου που θέλει ο καθένας να έχει σε αυτήν την στιγμή που διαθέτει. Είναι στο χέρι σου τι είδους αποτύπωμα θα αφήσεις στην Γη, είναι στο χέρι σου ακόμα και το εάν θα αφήσεις αποτύπωμα, εάν θα είσαι πραγματικός άνθρωπος την μαγική αυτή στιγμή ή αν θα είσαι μια σκιά του εαυτού σου, άβουλη, άοσμη και τελικά αδρανοποιημένη, δέσμια πάντα του Χώρου και του Χρόνου και άρα των περιστάσεων.
          Σκοπός, της ανθρώπινης ύπαρξης ήταν πάντα ένας, η ελευθερία, μα όχι η πρόσκαιρη, η εφήμερη, αυτή που τελειώνει με τον θάνατο. Όχι! Αυτή είναι απλά μια ψευδαίσθηση. Σκοπός της ανθρώπινης ύπαρξης είναι η ελευθερία η μόνιμη, αυτή που θα συνθλίψει τα όρια του Χώρου και του Χρόνου, θα συνθλίψει κάθε μορφή ορίου και άρα και τον θάνατο. Είναι αυτή που θα αποδείξει την ασυμβατότητα μεταξύ ανθρώπινης φύσης και κάθε μορφής ορίου. Είναι αυτή που θα υπερκεράσει τα όρια!
          Εάν ο κόσμος είναι μια κάμπια κλεισμένη στο κουκούλι της, ας είσαι η δύναμη που θα την μετατρέψει σε πεταλούδα!


Δεν υπάρχουν σχόλια: