e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Παρασκευή 17 Απριλίου 2020

ΤΟ ΑΛΛΟ ΗΘΟΣ ΤΟΥ ΦΑΝΑΡΙΟΥ


Τοῦ Κωνσταντίνου Δ. Μενιδιάτη
Δρος Χημείας-Θεολόγου

Ὅλον αὐτὸν τὸν καιρὸ τῆς ἀπομόνωσης καὶ τοῦ ἐγκλεισμοῦ, λόγῳ τῆς λοιμικῆς νόσου, καίτοι πάντοτε ἡ καρδιὰ κι ὁ νοῦς μας βρίσκεται στὴ Μεγάλη καὶ Ἀποστολικὴ Καθέδρα τῆς Κωνσταντινουπόλεως, μπορέσαμε διὰ τῶν μέσων τῆς σύγχρονης τεχνολογίας νὰ παρακολουθήσουμε τὶς ἱερὲς ἀκολουθίες ποὺ τελοῦνται στὸν Πάνσεπτο Πατριαρχικὸ Ναὸ τοῦ ἁγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου καὶ νὰ συμμετάσχουμε, οὕτως εἰπεῖν, νοερῶς.

Ἡ ἀδειανὴ Ἐκκλησιὰ δὲν εἶναι γιὰ τὸ Πατριαρχεῖο μας μιὰ εἰκόνα πρωτόγνωρη καὶ ξένη. Πάμπολλες φορὲς οἱ προσκυνητὲς ἀπουσιάζουν, τὸ ἐκκλησίασμα λείπει καὶ οἱ ἱεροφάντες τοῦ ταπεινοῦ καὶ μεγίστου Φαναρίου, μόνοι νὰ τελοῦν τὴν ἀναίμακτη Θυσία καὶ τὶς παραδεδομένες ἁγιστεῖες, ἀναπέμποντας δεήσεις καὶ προσευχὲς μυστικὲς καὶ ὑπόρρητες· κάποτε δὲ καὶ δίχως λόγια, καθὼς τὸ Πνεῦμα «ὅπου θέλει πνεῖ… καὶ ὑπερντυγχάνει ὑπέρ ὑμῶν στεναγμοῖς ἀλαλήτοις». Καὶ ὁ Πατριάρχης μας, «κέδρος ὑψίκομος» νὰ ἵσταται ἀπὸ τοῦ παραθρονίου περιβεβλημένος τὴ Ρωμιοσύνη καὶ τὸν καημὸ τῆς Βασιλεύουσας, μόνος Αὐτός, μονώτατος.

Τούτη τὴν εἰκόνα τῆς ἀπουσίας τῶν ὀλίγων καὶ τῆς παρουσίας τῶν ἀναριθμήτων παρακολουθοῦμε τὶς ἡμέρες αὐτὲς συγκλονισμένοι καὶ ἐνεοὶ ἀπὸ τὸ Φανάρι καὶ περιδιαβαίνουμε τὸ Μέγα Μοναστήριον καὶ ἀσπαζόμαστε τὰ ὅσια καὶ τὰ ἱερά, τὰ ἀτίμητα σεβάσματα τῆς Πίστεως. Τὴν κολώνα τῆς φραγγελώσεως τοῦ Κυρίου, τὴν ποτνία εἰκόνα τῆς Παμμακαρίστου Θεοτόκου, τὰ λείψανα τῶν ἁγίων Χρυσοστόμου καὶ Γρηγορίου, τὰ ἀδιαλώβητα σκηνώματα τῶν ἁγίων γυναικῶν Εὐφημίας, Θεοφανοῦς καὶ Σολωμονῆς, τὴν πύλη τὴν κλειστὴ τοῦ ἁγίου Γρηγορίου... Κι ὁ νοῦς ὅλο νὰ γυρίζει στὰ μεγαλεῖα τὰ παλιὰ καὶ περασμένα, χωρὶς νὰ κλαῖς γιατί οἱ γενναῖοι δὲν κλαῖνε, κατὰ τὴν παρακαταθήκη ποὺ μᾶς κατέλιπε ὁ μέγας Πατριάρχης Ἀθηναγόρας.

Ἀλλὰ ἡ φωνὴ τοῦ Ἀρχιδιακόνου Θεοδώρου ἀπὸ τὸ δεξιὸ ἀναλόγιο, βροντώδης καὶ δωρική, σὲ ἐπαναφέρει στὴν πραγματικότητα, στὸν ἀδειανὸ κι ὅμως ἀσφυκτικὰ γεμᾶτο Πατριαρχικὸ Ναό. Γεμᾶτο ἀπὸ τὸ νέφος τὸ πυκνὸ τῶν ψυχῶν τῶν Πατριαρχῶν, τῶν Μητροπολιτῶν, τῶν ἱερέων καὶ τῶν λαϊκῶν ποὺ σ’ ὅλους τοὺς αἰῶνες πότισαν μὲ τὸ αἷμα τοῦ Μαρτυρίου τους τὰ χώματα τῆς Πόλης τὰ ἱερὰ καὶ τ’ ἁγιονέρια τοῦ Βοσπόρου. Μετέχουμε, λοιπόν, κι ἐμεῖς οἱ μακρὰν σ’ αὐτὴν τὴ σύναξη, σ’ αὐτὸ τὸ κομμάτι οὐρανοῦ, ὅπου τὰ πάντα τελοῦνται «εὐσχημόνως καὶ κατὰ τάξιν»· τίποτα περιττό, τίποτα ἐπιτηδευμένο, τίποτα κακόγουστο, τίποτα νεωτερικό.

Καὶ πῶς νὰ μὴ θυμηθεῖς τὸν Ἀλέξανδρο Μωραϊτίδη: «Ἐδῶ δὲν κυττάζουν οἱ χοροὶ ἄν εἶνε κόσμος, ἄν δὲν εἶνε κόσμος. Ἄν τοὺς βλέπουν, ἄν δὲν τοὺς βλέπουν· καὶ ἀναλόγως τῆς περιστάσεως νὰ συντομεύουν ἢ νὰ παρατείνουν τὸ μέλος. Ἐδῶ δὲν κυττάζουν οἱ κανδηλανάπται ἂν εἶνε κόσμος, ἂν εἶνε καλὸς κόσμος, νὰ ἀνάψουν τοὺς πολυελαίους. Ἐδῶ ὅλα γίνονται ἐν τάξει, ὁμοίως καὶ ὡσαύτως καὶ ἀπαρασαλεύτως ἀπὸ αἰώνων. Ἐδῶ ἡ ἀκολουθία καὶ τὰ ἐπακόλουθα αὐτῆς εἶνε κουρδισμένος μηχανισμός ὡρολογίου, τὸ ὁποῖον λειτουργεῖ, καὶ ὅταν ᾖνε κόσμος καὶ ὅταν δὲν ᾖνε. Ἐδῶ ὑμνεῖται ἡ Ἁγία Τριὰς σεμνοπρεπῶς καὶ ὁμοίως», (Ἀλ. Μωραϊτίδη, Κωνσταντινούπολις–Μὲ τοῦ Βορηᾶ τὰ κύματα-ταξίδια-περιγραφαί-ἐντυπώσεις). Οἱ συγκρίσεις ἀναπόφευκτες…

Κι ὅσο καὶ νὰ θὲς νὰ μὴν τρέχει ὁ νοῦς σου, εἶναι δύσκολο, σχεδόν ἀκατόρθωτο. Σὲ συνεπαίρνει ἡ μορφὴ τοῦ Πατριάρχου μας ποὺ στέκει σὰν ἄλλος Γρηγόριος Ε΄ ἐκεῖ στὸ θρονί Του, ἀείποτε σταυρωμένος καὶ μεμωλωπισμένος. Πάντοτε παρών, σὲ κάθε ἀκολουθία, ἀγέρωχος, ταπεινότατος καὶ μέγιστος, σὰν ἄλλος Ἀββακοὺμ σὲ φρυκτωρία ὑψηλὴ νὰ κρατάει ἄσβεστη τὴ φλόγα τοῦ Φαναρίου καὶ νὰ ἀναγγέλλει τὴν Ἀνάσταση ποὺ πάντα ἔρχεται μετὰ τὸ Σταυρό. Καὶ δὲ μπορεῖς νὰ πάρεις τὰ μάτια σου ἀπὸ πάνω Του τὴν ὥρα ποὺ γονατίζει, καθὼς «εἰσπορεύεται ὁ Βασιλεὺς τῆς δόξης», καὶ θαρρεῖς πὼς γονατίζει μαζί του ἡ Οἰκουμένη ὁλάκερη στὸ πλευρό Του, συναισθανόμενη τὸν πόνο Του καὶ τὸ μαρτύριό Του ποὺ κάθε Πάσχα γίνεται ἀφόρητο, καθὼς ἐκεῖνο τὸ Πάσχα ποὺ σφράγισε τὴν Πύλη τῶν Πατριαρχείων εἶναι ἧλος σιδερένιος.

Μιὰ σκέψη μὲ πλημμυρίζει καὶ δὲν ξέρω ἂν εἶναι ἀσεβής… Μὰ θέλω νὰ τὴν ἐξομολογηθῶ γιατί ματώνει τὴν καρδιά… Οὔτε καὶ φέτος θὰ ἔρθει ἡ γυναῖκα ἐκείνη, νὰ ρίξει ἀπὸ τὸ μύρο της στὰ γόνατα τοῦ Πατριάρχου μας ποὺ γέμισαν πληγὲς ἀπ’ τὶς γονυκλισίες, οὔτε κι ἡ Βερονίκη ἡ αἱμορροοῦσα θὰ βρεθεῖ στὸ δρόμο Του μὲ τὸ κεφαλομάντηλό της νὰ σκουπίσει τὸν ἱδρῶτα τῆς ἀγωνίας Του, κι ὁ Σίμων ὁ Κυρηναῖος φαίνεται νὰ νυχτώθηκε στοὺς ἀγροὺς καὶ δὲν θἄλθει νὰ ξαλαφρώσει λίγο τὸ βάρος τοῦ Σταυροῦ Του, μὰ κι ὁ Νικόδημος σὰ νὰ φοβήθηκε τὸ μένος τῶν ὁμοφύλων του καὶ στὸ Σταυρὸ Τὸν ἄφησε… Ματώνει ἡ καρδιὰ σὰν Τον θωρεῖς Αὐτὸν τὸν Μέγα Βαρθολομαῖο μόνον, κι ἐκεῖνο τὸ «Θεέ μου, Θεέ μου, ἵνα τί μέ ἐγκατέλιπες», αὐθόρμητα σοῦ ‘ρχεται στὴ σκέψη. Μὰ ὄχι… Οἱ γενναῖοι ὀλίγοι μὰ κι ἀμέτρητοι εἶναι ἐκεῖ νὰ παραστέκουν τὸν Πατριάρχη μας. Οἱ κληρικοὶ τῆς Αὐλῆς τοῦ Φαναρίου· ὁ προσηνής Μ. Πρωτοσύγκελλος Ἀνδρέας, ὁ εὐγενὴς Ἀρχιγραμματέας Ἰωακείμ, ὁ ἀεικίνητος Ὑπογραμματέας Γρηγόριος καὶ τόσοι ἄλλοι…

Μὰ πάλι ὁ Μέγας Ἀρχιμανδρίτης Βησσαρίων, μὲ ἐκείνη τὴ σεμνότητα, ποὺ βγῆκε νὰ θυμιάσει διακόπτει τὸ φευγιὸ τοῦ νοῦ. Κι ὁ Πατριάρχης μας πάλι ἐκεῖ, φύλακας ἀκοίμητος τῶν τόπων καὶ τῶν τρόπων, ἀπὸ τὸ σταυρόσχημο θρόνο Του νὰ εὐλογεῖ τὴν Οἰκουμένη καὶ νὰ εὔχεται διηνεκῶς, ὑψώνοντας τὰ χέρια ποὺ φέρουν τοὺς τύπους, κι ἂς μὴ φαίνονται. Κι εἴτε οἱ ἐκκλησιαζόμενοι εἶναι μυριάδες εἴτε τὰ στασίδια εἶν’ ἀδειανὰ ὁ Πατριάρχης μας στέκει ἐκεῖ ἴδιος καὶ ἀπαράλλακτος μὲ μιὰ ἱεροπρέπεια σχεδὸν ἀπόκοσμη, ποὺ μόνο στὸ Φανάρι συναντᾶς, στυλός πυρίφλεκτος, φάρος τῆς Οἰκουμένης.

Τοῦτες τὶς σκέψεις θέλησα νὰ ἐξομολογηθῶ σὲ φίλτατό μου Ἱεράρχη τοῦ Θρόνου κι ἔτσι μοῦ ἀπήντησε: «Αὐτὸ εἶναι τὸ ἦθος τοῦ Φαναρίου ποὺ μέμφονται πολλοί, γιατὶ ἁπλῶς δὲν μποροῦν νὰ τὸ φτάσουν…». Καλὴ Ἀνάσταση!

Δεν υπάρχουν σχόλια: