e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Κυριακή 3 Μαρτίου 2024

Από την απόγνωση στην επίγνωση


Γράφει ο π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Ο συγκινητικός λόγος περί του άσωτου γιου (Λουκ 15, 11-32), που χαρακτηρίζει την δεύτερη Κυριακή του Τριωδίου, λόγος περιεκτικότατος σε θεολογικά μηνύματα ζωής, βρίσκει ακριβές αντίκρισμα στην προσωπική του καθενός μας περίπτωση. 

Μήπως είναι ψέμα ότι βιώνουμε κάθε στιγμή την στυφή γεύση της αποστασίας ή την πικρότατη θλίψη της ασωτίας μας; Μήπως, ολοένα, μακραίνοντας από την Χάρη και την Χαρά που μάς δώρισε ο Δημιουργός, δεν ασφυκτιούμε σε κάθε λογής άγχη, ακαταστασίες, παντοειδείς στερήσεις, περιπλανήσεις και παραπλανήσεις;

Το τραγικότατο της αφύσικης αυτής έκπτωσης του ανθρώπινου προσώπου έγκειται, όχι τόσο στο ότι βρισκόμαστε εξόριστοι από την ίδια την Ζωή και κυρίως τον Χορηγό της Ζωής, αλλά στο ότι ο άνθρωπος, ως ελεύθερη ύπαρξη που είναι, εκούσια επιλέγει αντί του ύψους την άβυσσο, αντί την ποιοτική άνθηση τον υπαρξιακό μαρασμό. Αυτοεξόριστος, λοιπόν, απομακρυσμένος από τον καθεαυτόν Παροχέα της Χαράς και περιφέροντας ατέρμονα εδώ κι εκεί την ανεστιότητά του, ξεπέφτει από πρόσωπο σε πράγμα, από κορωνίδα της Δημιουργίας σε φτηνότατο εμπόρευμα πλέον.

Είναι ολοφάνερο ότι για όλα τούτα ευθύνεται ο ίδιος. Αυτός, που θεώρησε ότι με την αυτονόμηση / χειραφέτηση θα κατακτούσε και την θέωση, απατήθηκε όμως οικτρά. Η έπαρση πλάθει πάντοτε ευδαιμονίες τεχνητές και αλίμονο σ’ εκείνους που θα δελεαστούν... Νομίζει κανείς ότι, κατέχοντας κάποιες (πολλές ή λίγες) από τις ανθρώπινες γνώσεις, κατέχει το παν. Τότε όμως είναι, που η γνώση εκπίπτει σε απόγνωση, μια και ο εγωισμός δεν της επέτρεψε ν’ αναχθεί σε επίγνωση, σε βαθύτατη δηλαδή εποπτεία και συναίσθηση του «έσω ανθρώπου». Κατέχοντας το απειροελάχιστο και το επουσιώδες, θεωρούμε συχνά -οι ανόητοι- ότι έχουμε τις προϋποθέσεις να υπερβούμε και αυτόν τον ίδιο τον Θεό. Έτσι μπαίνουμε στον αδιέξοδο και λαβυρινθώδη μονόδρομο της μοναχικότητας, της ασημαντότητας και τελικά της αυτοκατάργησης. Η καταθλιπτική ετούτη βίωση του μηδενός είναι που υπαγορεύει στίχους ωσάν αυτούς του Δ. Χ. Λόρενς:

«Πεθαίνουμε, πεθαίνουμε,
κομματιασμένα τα σώματά μας πεθαίνουν
κι η δύναμή μας μάς αφήνει,
κι η ψυχή μας γυμνή, μέσα στη μαύρη βροχή πάνω από την πλημμύρα,
κούρνιασε στα στερνά κλαδιά του δέντρου της ζωής μας».

* * *

Εκτός πάντως από τον γιο που ασώτεψε, μες από το ιερό κατά Λουκάν κείμενο, αποκαλύπτεται η ευρύχωρη και στοργική μορφή του σπλαχνικού πατέρα, ο οποίος πονά για την ανάρμοστη χειραφέτηση του γιου του και δεν παύει ποτέ να τον περιμένει όλος αγάπη, χωρίς εντέλει να τού καταλογίζει ευθύνες για το όποιο σκιώδες παρελθόν του.

Η Μετάνοια είναι βέβαια μια λέξη πολυφορεμένη και κάποτε παρεξηγημένη, μα συνοψίζει σύνολη την ορθόδοξη μυστική πορεία επιστροφής του ανθρώπου στο απωλεσμένο πατρικό περιβάλλον του. Δηλώνει την πραγμάτωση της νοσταλγίας της πατρίδας, καιρό μετά την αυτοεξορία. Μετάνοια, ετυμολογικά σημαίνει μεταστροφή νοός, αλλαγή μυαλού. Και αυτό ακριβώς είναι που λείπει από τον σύγχρονο άνθρωπο: Το να βρει την δύναμη να κοιτάξει κατάματα την προσωπική του κατάντια και να επιδιώξει την ανάκτηση του παλαιού του μεγαλείου, του «αρχαίου κάλλους» του, στην θαλπωρή της πατρικής στέγης και αγκαλιάς. Να συναισθανθεί την αποκρουστική γύμνια του και να επιθυμήσει την «στολήν την πρώτην», εκείνη την λαμπρή και απαστράπτουσα στολή, την οποία τσαλαπάτησε, τότε που η έπαρσή του τον ανακήρυξε πραξικοπηματικά θεό. Να επανέλθει δηλαδή «εις εαυτόν»

Μακάρι έτσι να συμβεί για τον καθένα άσωτο από εμάς!

[Ο πίνακας είναι ο "άσωτος υιός", δια χειρός Ντε Κίρικο, έργο 1922] 

Δεν υπάρχουν σχόλια: