Μουσική μυσταγωγία η βραδιά για την θρησκευτικότητα των λαϊκών ασμάτων τού Αιγαίου στο Κέντρο Λόγου "Αληθώς"

Απόψε στον ναό τής Παναγούλας Μπανάτου
Φωτορεπορτάζ: Ιωάννης Πορφύριος Καποδίστριας και π. Π. Κ.

Μια ιδιαίτερη βραδιά, εντελώς αλλιώτικη από τις συνηθισμένες, ήταν η 6^η σύναξη τού Μορφωτικού Κέντρου Λόγου Μπανάτου «ΑΛΗΘΩΣ», η οποία αφορούσε στην θρησκευτικότητα τής λαϊκής μουσικής τού Αιγαίου και πραγματοποιήθηκε το βράδυ τής Κυριακής, 20ής Ιανουαρίου 2013, στον ναό της Παναγούλας Μπανάτου, με θέμα: «Σιγανά και ταπεινά άσματα του Αιγαίου με θρησκευτικές επικλήσεις».

Το θέμα παρουσίασε, βασιζόμενος σε επιστημονικά δεδομένα, ο συνθέτης και εκπαιδευτικός Νίκος Γράψας, ο οποίος στη συνέχεια τραγούδησε τα προγραμματισμένα άσματα, έπαιξε όργανα, ενώ συμμετείχε στα κρουστά η μουσικός και εκπαιδευτικός Ειρήνη Βυθούλκα. 

Ο κ. Γράψας, μεταξύ άλλων, είπε: «Στο αποψινό πρόγραμμα έχουμε την ευκαιρία να παρακολουθήσουμε τα διάφορα είδη των ελληνικών παραδοσιακών ασμάτων, ως προς το περιεχόμενο διαφορετικών και όχι ως προς τη μουσική τους φόρμα, η οποία είναι απλή διμερής ασματική μορφή. Παρουσιάζονται άσματα τού γάμου, επιθαλάμια, άσματα της ναυτοσύνης, μία παραλογή και άσματα κοινωνικά. Οι έρρυθμες μελωδίες των ασμάτων, είτε προέρχονται από την Καππαδοκία, είτε από την Κύπρο, την Κρήτη, την Πόλη, τη Θράκη ή το Αιγαίο παρακολουθούν αρκετά στενά τα μελίσματα της ελληνορθόδοξης θρησκευτικής μελοποιΐας, μεγαλυνάρια, κοντάκια, τροπάρια, και αυτό το χαρακτηριστικό, ακριβώς, είναι που τα εντάσσει στην ίδια ενότητα ύφους ως  ελληνικών ασμάτων. Τα θέματά τους, απόηχοι σοβαρών κοινωνικών συμβάντων ή χαρακτηριστικών θεμάτων που πάντα απασχολούν την καθημερινότητα των ελλήνων, γάμος, δουλειά, ξενιτιά κι όλα αυτά σε σχέση με το θείο. Όπως στην ευριπίδεια τραγωδία, η θεότητα υπάρχει στο φόντο της ανθρώπινης ζωής, έτοιμη να παρέμβει, όταν ο άνθρωπος την επικαλεστεί, στην προσπάθειά του για ζωή ευτυχή και γαλήνια».

Πλήθος Ζακυνθινών, με πρώτο τον Σεβ. Μητροπολίτη Ζακύνθου κ.κ. Διονύσιο συμμετείχαν και σε κάθε άσμα καταχειροκροτούσαν εγκαρδιότατα τους συντελεστές. Ανάμεσα στο πλήθος ήταν αρκετοί ιερείς, πλείστοι άνθρωποι των Ζακυνθινών Γραμμάτων και των Τεχνών, παράγοντες πνευματικών ιδρυμάτων τού νησιού, εκπαιδευτικοί, επιστήμονες, δημοσιογράφοι των έντυπων και ηλεκτρονικών Μ.Μ.Ε. Εκ μέρους των τοπικών Αρχών παρέστησαν οι κ.κ. Χαράλαμπος Δημ. Κοντονής (Πρόεδρος Μπανάτου) και Διονύσιος Παν. Στραβοπόδης (Δημοτικός Σύμβουλος).

Ο υπεύθυνος του Κέντρου, Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας, ευχαρίστησε τους πάμπολλους φίλους τού «Αληθώς» για την προθυμία να παρακολουθούν -ορισμένοι φανατικά σχεδόν- τις μορφωτικές δραστηριότητες τής όλης προσπάθειας και ευχαρίστησε όσους στο παρασκήνιο εργάζονται για την αρτίωση τής κάθε εκδήλωσης, ιδιαίτερα μάλιστα τον Πρόεδρο της Εθελοντικής Ομάδας Μπανάτου κ. Σπύρο Διον. Κοντονή, το Γυμνάσιο Βανάτου, το Εκκλησιαστικό Συμβούλιο και τούς εργαζόμενους στον ναό για την αφιλοκερδή συνεισφορά τους! Τέλος, ανάγγειλε την επόμενη δράση, για το τέλος τού ερχόμενου Φεβρουαρίου, που θα αφορά στην φυσιογνωμία τού Ζακυνθινο-ιταλού Ποιητή μας Ούγκου Φώσκολου.

Από την πανεπιστημιακή έδρα στο ιερό Θυσιαστήριο

Η χειροτονία του Καθ. Ανδρέα Ανδρεόπουλου σε Ιερέα

Κείμενο - ανταπόκριση από το Λονδίνο τού Πρωτοπρεσβυτέρου Αναστασίου Δ. Σαλαπάτα

Ο ελλογιμότατος Δρ. Ανδρέας Ανδρεόπουλος, Καθηγητής της Θεολογίας και του Ορθόδοξου Χριστιανισμού στο Πανεπιστήμιο τής πρώτης πρωτεύουσας τής Αγγλίας Winchester, ένας εξαίρετος επιστήμονας, που τιμά με το διακεκριμένο έργο του τον Ελληνισμό και την Ορθόδοξη Εκκλησία μας, χειροτονήθηκε την Κυριακή 20ή Ιανουαρίου 2013 σε Ιερέα της Ρουμανικής Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Η χειροτονία τελέσθηκε στο Ιερό Ναό του Αγ. Μακαρίου στο Leeds, από τον Σεβασμιώτατο κ. Ιωσήφ, Μητροπολίτη της Δυτικής και Νότιας Ευρώπης τής Ρουμανικής Εκκλησίας, παρουσία 12 Ιερέων και Διακόνων από το Λονδίνο, το Birmingham, το Bristol, την Οξφόρδη, τη Γλασκώβη, το Preston, το Northampton, το Nottingham, το Newcastle και τη Ρουμανία. Ο χειροτονηθείς έλαβε εντολή για ιεραποστολική δράση και ίδρυση Ενορίας στην ιστορική πόλη Winchester.

Ο νέος Ιερέας γεννήθηκε στην Πάτρα το 1966 και φοίτησε στο Πειραματικό Σχολείο τού Πανεπιστημίου Πατρών και στην Αρσάκειο Παιδαγωγική Ακαδημία Πατρών. Σπούδασε Ψυχολογία, Κοινωνιολογία και Θεολογία στον Καναδά. Το 1999 έλαβε το διδακτορικό του από το φημισμένο Πανεπιστήμιο του Ντάραμ της Αγγλίας. Δίδαξε στο Πανεπιστήμιο της Ουαλίας και του Winchester.

Έχει συγγράψει και κυκλοφορήσει πλήθος επιστημονικών άρθρων και βιβλίων, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζουν μια πραγματεία για τη θεολογία και την εικονογραφία της Μεταμορφώσεως τού Σωτήρος Χριστού και μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα μελέτη για την ιστορία και τον συμβολισμό τού σημείου τού Σταυρού.

Ο Δρ. Ανδρεόπουλος έχει συγκεντρώσει στο Πανεπιστήμιο του Winchester πολλούς Ορθοδόξους, όχι μόνο από το Ηνωμένο Βασίλειο αλλά και από άλλα μέρη του κόσμου, ειδικά από την Ελλάδα, την Ρουμανία, τις Η.Π.Α και την Γερμανία. Το MTh in Orthodox Studies, που ο ίδιος εμπνεύσθηκε και ίδρυσε, προσφέρει μια σφαιρική άποψη της Ορθόδοξης πίστης και πράξης, της Ορθόδοξης Θεολογίας και της Ιερής μας Παράδοσης. Είναι ένα μεταπτυχιακό πρόγραμμα προσιτό σε όλους, προσφέροντας έτσι ένα ακαδημαϊκό περιβάλλον που αναλύει την Ορθοδοξία από διάφορες σκοπιές. Οι φοιτητές έχουν την ευκαιρία να εξερευνήσουν και να προβληματιστούν με βάση την Ορθόδοξη εμπειρική ζωή, αναπτύσσοντας μια πλήρη συνειδητοποίηση του θέματος της δυναμικής φύσης της Ορθόδοξης Χριστιανικής Παράδοσης και ζωής στο θεολογικό έργο. Από αυτό το μεταπτυχιακό πρόγραμμα θα μπορούν και στο μέλλον να στελεχωθούν οι Εκκλησίες μας με Ιερείς και Ιεροψάλτες, όπως και Καθηγητές, που θα προβάλλουν και θα διδάσκουν την Ορθόδοξη Θεολογία σε διάφορες χώρες. 

Διαβάζοντας πρόσφατα μια αυτοβιογραφική αναφορά του έμαθα πως ο συνονόματος παππούς του ήταν Ιερέας στην Πάτρα. Ο παππούς του λοιπόν, όπως μας περιγράφει ο Δρ. Ανδρεόπουλος, τον εισήγαγε συχνά μέσα στο Ιερό Βήμα τής εκκλησίας που διακονούσε. Αναφέρει δε χαρακτηριστικά πως «οι μνήμες που έχω από το Ιερό Βήμα προηγούνται εκείνων από τον κυρίως Ναό». Όπως είναι γνωστό, το Ιερό Βήμα συμβολίζει τη Βασιλεία των Ουρανών, ενώ ο κυρίως Ναός την τρέχουσα ζωή της Εκκλησίας μας.

Αυτή η αντιπαραβολή μού φέρνει στο μυαλό έναν πολύ δυνατό στίχο τού μεγάλου Έλληνα ποιητή μας Νικηφόρου Βρεττάκου, ο οποίος γράφει:

«Τα χέρια μου βρίσκονται σε διαρκή κίνηση.

Μεταφέρω ουρανό στις καρδιές των ανθρώπων».

Φαίνεται δε, πως ο ελλογιμότατος Καθηγητής έκανε αυτό το ιερό και ιστορικό έργο από την εποχή των παιδικών του χρόνων. Είναι σίγουρο πως θα καταστήσει και τους φοιτητές και ενορίτες του κοινωνούς τουλάχιστον μιας μικρής μερίδας ουρανού, που θα μεταφέρει με το εμπνευσμένο έργο του στη διττή διακονία που έχει τώρα επαξίως επωμισθεί. Ας είναι πάντα ΑΞΙΟΣ κι ο Άγιος Θεός μας να τον ενισχύει στο υπέροχο θεολογικό, ποιμαντικό και ιεραποστολικό έργο του!

Εθιμοτυπικά στην εορτή των Ινδών Sikh της Ζακύνθου

Γράφει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Σήμερα το μεσημέρι, μετά από ευγενική πρόσκλησή τους, επισκεφτήκαμε εθιμοτυπικά τους Ινδούς Sikh της Ζακύνθου, που αυτές τις μέρες έχουν την μεγάλη θρησκευτική εορτή τους, σε ανάμνηση της γέννησης του δέκατου και τελευταίου Γκουρού τους, του Gobind Singh (1666-1708). [Περισσότερα στοιχεία για τον Σιχισμό, για το πού και πώς κυριαρχεί ως θρήσκευμα, δείτε στην Βικιπαίδεια, εδώ].

Με πολλή ευγένεια κι ευχαρίστηση μάς δέχτηκαν στο σπίτι, όπου είχαν συγκεντρωθεί, στη Χώρα τση Ζάκυθος. Πρώτος και καλύτερος ο φίλος μας, ο αρχαιότερος Ινδός τού νησιού μας, με τον οποίο μάς συνδέει φιλία και που εκείνος είχε την σφοδρή επιθυμία να παραβρεθούμε στη γιορτή τους. Ήταν -ομολογουμένως- μια καλή ευκαιρία να συζητήσουμε για τις δουλειές τους και μάλιστα υπό την σκιά της οικονομικής Κρίσης. Σημειωτέον, είναι όλοι τους ευχαριστημένοι τόσο με την παραμονή και εργασία τους στην πατρίδα μας, την αποδοχή από τους Έλληνες, αλλά και από τις δουλειές τους, οι οποίες -παρά την κάμψη- δεν απολείπουν!!!

Εννοείται ότι θεωρήσαμε καθήκον την αποδοχή τής πρόσκλησής τους και την παρουσία μας στη γιορτή τους, δεδομένου ότι το κατεξοχήν χρέος τού Χριστιανού και μάλιστα τού Κληρικού, αποτελεί η αγαπητική συνάντηση τού Άλλου, τού Διαφορετικού, τού Ξένου, που -κατά τον αψευδή λόγο τού Κυρίου Ιησού- αποτελεί τον κατεξοχήν Πλησίον μας. Αλίμονό μας, εάν -στους αποκαλυπτικούς καιρούς που ζούμε- επαναφέρουμε την ισραηλιτική νοοτροπία τού να θεωρούμε "πλησίον" μας τον φυλετικά, εθνικά ή θρησκευτικά συγγενή μας... Τότε το μήνυμα τού Χριστιανικού Ευαγγελίου βλασφημείται και παραχαράσσεται, ο δε όποιος πνευματικός αγώνας μας για την επικράτηση της Θείας Αλήθειας θα είναι πλέον ατελέσφορος, αν όχι μια χαμένη υπόθεση...

Μπάρφι , ένα από τα παραδοσιακά γλυκά τής σημερινής εορτής των Ινδών Σιχ

Who is who ο Νίκος Γράψας, ο πρωταγωνιστής στην Β6 εκδήλωση τού Κέντρου Λόγου «Αληθώς»

 Απόψε, στις 7 το βράδυ, στην Παναγούλα Μπανάτου 

O Νίκος Γράψας είναι μουσικός, μουσικοπαιδαγωγός  και συνθέτης, απόφοιτος του Τμήματος Ανώτερων Θεωρητικών της Ευρωπαϊκής και Βυζαντινής Μουσικής τού Εθνικού Ωδείου Αθηνών, Ιστορικός Τέχνης τού Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου και κάτοχος μάστερ Education leadership and Management Executive τού Mediterranean College, ελληνικού παραρτήματος τού London School of Management.

Γεννήθηκε στη Λευκάδα το 1957. Στο οικογενειακό περιβάλλον του έμαθε τα πρώτα δημοτικά τραγούδια. Η εσωτερική μετανάστευση έφερε την οικογένειά του στο νομό Αττικής. Τα τελευταία 10 χρόνια ζει και εργάζεται στη Ζάκυνθο.

Ως μουσικός και τραγουδιστής συνεργάστηκε με πολλές ορχήστρες και συνθέτες σε συναυλίες και ηχογραφήσεις  (Μάνο Χατζιδάκι, Γιώργο Μαρκόπουλο, Διονύση Σαββόπουλο, Χριστόδουλο Χάλαρη, Ηλία Ανδριόπουλο, Άλκηστι Πρωτοψάλτη, Ελένη Τσαλιγοπούλου, Δόμνα Σαμίου, με την Κρατική Ορχήστρα Κύπρου και το Εθνικό Θέατρο ως σολίστ κ.α.).

Έχει συμμετάσχει στην επιστημονική ομάδα συγγραφής των εγχειριδίων μουσικής τού Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου, ενώ έχει εκδώσει δύο εγχειρίδια περί της Ελληνικής Μουσικής.

Με τα συγκροτήματα Δυνάμεις του Αιγαίου, Άβατον, Πάραλος, Νεάρχου Παράπλους, Ματ σε 2 Υφέσεις, αλλά και προσωπικά, έχει δισκογραφήσει  18 συλλογές τραγουδιών στις εταιρίες LYRA, EMI, Σείριος ΜΒΙ, με διασκευές ελληνικών ανώνυμων παραδοσιακών τραγουδιών και προσωπικές συνθέσεις.

Διδάσκει επί 25 συναπτά χρόνια στα ελληνικά Μουσικά Σχολεία. 

  Δύο δείγματα τής δουλειάς τού Νίκου Γράψα  

«Εκκλησία και Αριστερά». Επιστημονικό Συνέδριο τού Α.Π.Θ. και τής Ιεράς Συνόδου τής Εκκλησίας τής Ελλάδος

Ένα δύσκολο θέμα μπαίνει σε δημόσιο διάλογο μέσω τού Επιστημονικού Συνεδρίου «Εκκλησία και Αριστερά», το οποίο συνδιοργανώνουν το Τμήμα Θεολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, στις 22 και 23 Ιανουαρίου, στην αίθουσα τελετών της Παλαιάς Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ.

Στο συνέδριο, που πραγματοποιείται υπό την αιγίδα της Πρυτανείας του Α.Π.Θ. και με την υποστήριξη των Μητροπόλεων Θεσσαλονίκης, Νεαπόλεως και Σταυρουπόλεως, Λαγκαδά, Λητής και Ρεντίνης, καθώς και της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, θα τεθούν όλα τα ζητήματα που διαχρονικά βρέθηκαν στο επίκεντρο των σχέσεων της διοικούσας Εκκλησίας με την Πολιτεία και τον τρόπο με τον οποίο τα προσεγγίζει η Αριστερά, καθώς επίσης και οι σχέσεις Εκκλησίας και Αριστεράς.

Χαιρετισμό θα απευθύνει ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος, ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος, εκπρόσωποι πολιτικών και κρατικών οργανισμών, ο Περιφερειάρχης Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολος Τζιτζικώστας, ενώ μεταξύ των ομιλητών θα είναι οι Μητροπολίτες  Δημητριάδος Ιγνάτιος, Μεσσηνίας κ. Χρυσόστομος, Νεαπόλεως Βαρνάβας, Σιατίστης Παύλος, Γόρτυνος Ιερεμίας, Αρκαλοχωρίου Ανδρέας και Αλεξανδρουπόλεως Άνθιμος. Επίσης από την πλευρά της πανεπιστημιακής κοινότητας του Α.Π.Θ. θα χαιρετήσει εκπρόσωπος των Πρυτανικών Αρχών και ο Πρόεδρος του Τμήματος Θεολογίας Χρυσόστομος Σταμούλης, ενώ στις θεματικές ενότητες θα συμμετάσχουν, ως εισηγητές:

* Τρίτη 22 Ιανουαρίου 2013 (έναρξη με  χαιρετισμούς 10.00 – 12.00)

- Πρώτη Συνεδρία (12.20 – 14.00): «Η «Βασιλεία του Θεού» και η Λαϊκή Εξουσία. Ιστορικές επισηµάνσεις από τις παράλληλες πορείες Εκκλησίας και Αριστεράς στον 20ο και τον 21ο αιώνα». Μιλτιάδης Κωνσταντίνου (καθηγητής Α.Π.Θ.) & Ευστάθιος Χ. Λιανός Λιάντης (υπ. δρ. Α.Π.Θ),  Παναγιώτης Αρ. Υφαντής (επ. καθηγητής Α.Π.Θ.),  Χρήστος Λάσκος (Δρ. Φιλοσοφίας – Μέλος Π.Γ. του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.).

- Δεύτερη Συνεδρία (17.00 – 19.00): «Θρησκευτικά Σύµβολα και Θρησκευτικότητα στον δηµόσιο χώρο». Νίκη Παπαγεωργίου (αν. Καθηγήτρια Α.Π.Θ.),  Μητροπολίτης Δηµητριάδος κ.κ. Ιγνάτιος, Γιάννης Παπαθεοδώρου (επ. καθηγητής Πανεπιστηµίου Ιωαννίνων), Ιφγένεια Καµτσίδου (επ. καθηγήτρια Α.Π.Θ.).

- Τρίτη Συνεδρία (19.10 – 21.00): «Θέµατα εκκλησιαστικής περιουσίας και µισθοδοσίας του κλήρου». Μητροπολίτης Μεσσηνίας κ.κ. Χρυσόστοµος (Καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.), Τάσος Κουράκης (αν. Καθηγητής Α.Π.Θ. – Βουλευτής ΣΥ.ΡΙΖ.Α.), π. Βασίλειος Καλλιακµάνης (καθηγητής  Α.Π.Θ.), Κώστας Παπαγεωργίου (λέκτορας Α.Π.Θ.).

* Τετάρτη 23 Ιανουαρίου 2013

- Τετάρτη Συνεδρία (10.00 – 11.30): «Εκκλησία και Αριστερά εν µέσω κρίσης: Δράσεις έναντι των κοινωνικών προβληµάτων». Κώστας Σταµάτης (καθηγητής Α.Π.Θ.), Μητροπολίτης Νεαπόλεως κ.κ. Βαρνάβας, Χρήστος Τσιρώνης (λέκτορας Α.Π.Θ.), 11:00 - 11:30.

- Πέμπτη Συνεδρία (12.00 – 13.30): «Εκκλησία και Αριστερά έναντι του µεταναστευτικού ζητήµατος». Παύλος Χαραµής (τ. Πρόεδρος ΚΕ.ΜΕ.ΤΕ. της ΟΛΜΕ), Μητροπολίτης Σιατίστης κ.κ. Παύλος, Στυλιανός Τσοµπανίδης (επ. Καθηγητής Α.Π.Θ.).

- Έκτη Συνεδρία (17.00 – 18.30): «Ο σύγχρονος λόγος της Εκκλησίας και της Αριστεράς. Από τη συγκρουσιακή στη συνεργατική ρητορική». Μητροπολίτης Γόρτυνος κ.κ. Ιερεµίας (καθηγητής Ε.Κ.Π.Α.), Νικόλας Σεβαστάκης (αν. καθηγητής Α.Π.Θ.), Μητροπολίτης Αρκαλοχωρίου κ.κ. Ανδρέας (καθηγητής Α.Π.Θ.), Ανδρέας Καρίτζης (δρ. Φιλοσοφίας – Μέλος Κ.Ε. του ΣΥ.ΡΙΖ.Α.). 

- Εβδόμη Συνεδρία (19.10 – 20.30): «Η Θρησκευτική Εκπαίδευση στο σύγχρονο ελληνικό σχολείο». Κωστής Παπαϊωάννου (Πρόεδρος Ε.Ε.Δ.Α.), Μητροπολίτης Αλεξανδρουπόλεως κ.κ. Άνθιµος, Τριαντάφυλλος Μηταφίδης (εκπαιδευτικός – επικεφαλής της δηµοτικής παράταξης “Θεσ/νίκη Ανοιχτή Πόλη”), Νικόλαος Μαγγιώρος (επ. καθηγητής Α.Π.Θ.).

Τις συζητήσεις θα συντονίσουν οι δημοσιογράφοι Μαρία Αντωνιάδου, Στέλιος Κούλογλου, Παντελής Σαββίδης, Βασίλης Κεχαγιάς, Σταύρος Τζήμας και Νίκος Παπαχρήστου.