e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τρίτη 16 Οκτωβρίου 2018

Υπάρχει εκκλησιαστική ενότητα δίχως οικουμενική συνείδηση;

ΓΡΑΦΕΙ Ο Δρ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ ΜΟΥΣΤΑΚΗΣ
Το κείμενο που ακολουθεί για να γίνει κατανοητό προϋποθέτει την ανάγνωση του παλαιοτέρου κειμένου μας με τίτλο «Η οικουμενικότητα του κηρύγματος του αποστόλου Παύλου». Το σημερινό κείμενο που ουσιαστικά αποτελεί την, μετά από τρία και μισό χρόνια, συνέχειά του γεννήθηκε από σχόλια και συζητήσεις που διαβάσαμε τις τελευταίες ημέρες με αφορμή το Ουκρανικό ζήτημα και άλλα συναφή που, αμέσως ή εμμέσως, συνδέονται με αυτό.
Η Α᾿ Οικουμενική Σύνοδος που συνεκλήθη το 325 μ.Χ. στη Νίκαια
Ξεκινώντας, λοιπόν, από την βαθιά πεποίθηση και την ακλόνητη βεβαιότητα για την οικουμενικότητα τού κηρύγματος τού Χριστού ο απόστολος Παύλος, παρά την συγκεκριμένη εθνική καταγωγή του, για την οποία ήταν άκρως υπερήφανος, παρά την επί σειρά ετών εκπαίδευσή του στον Νόμο και παρά την πεποίθησή του ότι ο Νόμος αποτελούσε τη σωτηρία των Ιουδαίων στις ιεραποστολικές του εξορμήσεις και στο κήρυγμά του περιέλαβε όλους τους λαούς της αχανούς Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και έθεσε τον εαυτό του, χωρίς δισταγμό στην υπηρεσία Ελλήνων και Ιουδαίων, εθνικών και περιούσιου λαού στοχεύοντας σε μία οικουμενικότητα, η οποία δεν άφησε κανέναν εκτός και γι’ αυτό μεταμόρφωσε τον κόσμο.
Απλοποιώντας τα πράγματα θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο απ. Παύλος από πιστός «εθνικιστής» Ιουδαίος (ως όφειλε και ως εθεωρείτο ορθό στους ιουδαϊκούς κύκλους) με την κλήση του από τον Χριστό μετεστράφη και σε αυτόν τον τομέα —πώς θα ήταν δυνατό να μην συμβεί κάτι τέτοιο άλλωστε— και απετέλεσε τον ιδανικό και ανυποχώρητο κήρυκα της οικουμενικότητας του ευαγγελικού λόγου.
Σήμερα, δύο χιλιάδες χρόνια μετά, η οικουμενικότητα αυτή, την οποία κήρυξε και για την οποία εργάστηκε εντατικά για τριάντα πέντε περίπου χρόνια ο απ. Παύλος, όπως και οι άλλοι απόστολοι, οργώνοντας με κάθε μέσον και κάθε κόστος, απ᾿ άκρου εις άκρον, την Οικουμένη και θεμελιώνοντας μία πραγματικά Οικουμενική Εκκλησία,  παραμένει ζητούμενο.
Το ερώτημα που μας απασχολεί σε αυτή την ανάρτηση είναι εάν η οικουμενικότητα του Ευαγγελίου έχει πάρει τη θέση που απαιτείται στη συνείδηση των κατά τόπους Εκκλησιών ή εάν, ακόμη και σήμερα, παραμένει ζητούμενο και πάγιο αίτημα κάθε πιστού που αντιλαμβάνεται τη μοναδικότητα της θέσεώς του μέσα στο σώμα της Εκκλησίας και τη δυνατότητα της Οικουμενικής Εκκλησίας να μεταμορφώσει τον κόσμο.
Δυστυχώς, παρακολουθώντας κείμενα και δηλώσεις ποιμένων και στελεχών των κατά τόπους Εκκλησιών, με έκπληξη και λύπη διαπιστώνουμε ότι σε μεγάλο βαθμό, προφανώς μεγαλύτερο από όσο έπραττε ο απ. Παύλος και οι άλλοι απόστολοι, σκέφτονται και λειτουργούν περισσότερο εθνικά, όντες φορείς ενός ιδιότυπου καταστροφικού επαρχιωτισμού, που θέτει τα όρια του ενδιαφέροντος και του κόσμου τους «όσο φτάνει η αυλή τους», με μία τάση έντονης εσωστρέφειας ώστε να προστατεύσουν και να περιχαρακώσουν, όσα εγωιστικά και μικρονοϊκά θεωρούν κεκτημένα και δεδομένα.
Κι όσο διαβάζει κανείς σκέψεις, δηλώσεις, σχόλια, παρατηρήσεις και προτάσεις τους τόσο σαφέστερα διαπιστώνει ότι δεν θέλουν να διαφυλάξουν την οικουμενικότητα που παρέλαβαν από τον Απόστολο των Εθνών. Δεν μπορούν να βαστάξουν το βάρος της και δεν επιθυμούν να υποστούν όσα ο απ. Παύλος υπέστη από τους συμπατριώτες του στο όνομα της αταλάντευτης πορείας του προς τη διδασκαλία, από όπου κι αν πέρασε, αυτού του αστείρευτου ευαγγελικού οικουμενικού πνεύματος.
Διαπιστώνει ότι δεν έχουν το σθένος του απ. Παύλου, ο οποίος, όπως διαβάζουμε στο Γαλάτας 2:11-14, δεν δίστασε να ελέγξει ενώπιον όλων τον απ. Πέτρο όταν αντελήφθη ότι παραγκώνιζε την αλήθεια του ευαγγελίου και μαζί με αυτή την οικουμενικότητα του κηρύγματος του Κυρίου.

Η εικόνα των δύο αποστόλων Πέτρου και Παύλου εκφράζει άριστα την ενότητα και το οικουμενικό πνεύμα της Εκκλησίας

Διαπιστώνει ότι δεν έχουν την ταπείνωση και το μεγαλείο του απ. Πέτρου, ο οποίος, μόλις διαπίστωσε ότι έσφαλλε στην περίπτωση που αναφέρεται στο Γαλάτας 2:11-14, υιοθετώντας, κακώς, τις νομικές δεσμεύσεις που ήδη είχε παραμερίσει η Αποστολική Σύνοδος, μη θέτοντας στους ώμους τους Χριστιανών περιττά βάρη, άλλαξε στάση, συντάχθηκε με τον απ. Παύλο, ως εμμέσως συμπεραίνουμε από την ίδια την Καινή Διαθήκη και την παράδοση της Εκκλησίας, διασώζοντας την ενότητα της Εκκλησίας.
Με τη στάση των δύο κορυφαίων απόστολων αντιλαμβανόμαστε ότι βάση και κριτήριο της ενότητας της Εκκλησίας αποδεικνύεται η οικουμενική συνείδησή της, η οποία αποτελεί μία ιδιαιτέρως σημαντική παράμετρο της ευαγγελικής αλήθειας.
Και στο σημείο αυτό, για να είμαστε τίμιοι με τον εαυτό μας, οφείλουμε να θέσουμε το ερώτημα: από όσες δηλώσεις, προτάσεις, απειλές και σκέψεις διαβάσαμε αυτές τις ημέρες (και όχι μόνο) από όλους τους, αμέσως ή εμμέσως, εμπλεκομένους στο ουκρανικό ζήτημα ποιες στρέφονται προς την κατεύθυνση της αποδοχής και της ενισχύσεως τού αναμφιβόλως οικουμενικού χαρακτήρα της Εκκλησίας και ποιες κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση;
Στην πραγματικότητα το ερώτημα είναι ρητορικό και δεν θα έπρεπε καν να τεθεί. Εύκολα μπορεί να το απαντήσει κάποιος που έχει περιηγηθεί στο διαδίκτυο και έχει διαβάσει λίγα από αυτά που έχουν δημοσιευθεί στον έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο.
Χάρτης της Βυζαντινής Κωνσταντινουπόλεως (By Byzantine Constantinople-en.svg: Cplakidasderivative work: Furfurtranslation to el and small changes Gts-tg – This file was derived from: Byzantine Constantinople-de.svg:, CC BY 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=48527269)
Αυτά χωρίζονται σε δύο ομάδες: όσα στρέφονται κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου και κατά της Οικουμενικότητας τής Εκκλησίας και σε όσα συντάσσονται με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, το οποίο και στην εποχή μας, στη δύσκολη εποχή της παγκοσμιοποιήσεως, κομίζει και διαφυλάσσει την έννοια της Οικουμενικότητας, η οποία είναι σύμφυτη με τη διδασκαλία της Εκκλησίας και το κήρυγμα του Χριστού.
Δεν είναι τυχαίο νομίζω ότι ο τίτλος Οικουμενικός εδόθη από πολύ νωρίς στον Αρχιεπίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης, όχι γιατί έχει υπό την πνευματική του ευθύνη ολόκληρη την υπό τον ήλιον γη, καθώς από τους πρώτους αιώνες καθιερώθηκε ο θεσμός της Πενταρχίας των Πατριαρχών (Ρώμης, Νέας Ρώμης/Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων), οι οποίοι είχαν και έχουν υπό την πνευματική τους ευθύνη τμήματα του τότε γνωστού κόσμου, αλλά διότι με την έντονη ιεραποστολική δράση του Οικουμενικού Πατριαρχείου και την ευρύτητα πνεύματος που το διακατείχε κατόρθωσε να γνωρίσει την Εκκλησία στα πέρατα της Οικουμένης και να κάνει Χριστιανούς τους πρώην εχθρούς και διώκτες χωρίς να τους κρίνει βάσει της εθνικής καταγωγής τους.
Αυτό το οικουμενικό ιεραποστολικό πνεύμα, φορείς του οποίου ήταν οι απόστολοι, διασώζεται στην Εκκλησία, στο σύνολό της, και εκφράζεται, με όποιες ανθρώπινες αδυναμίες κι αν υπάρχουν, από το Οικουμενικό Πατριαρχείο και σήμερα και θα συνεχίσει να εκφράζεται και στο μέλλον.
Δεν είναι τυχαίο ότι το ίδιο το συνοδικό σύστημα της Εκκλησίας παρεχώρησε στον Επίσκοπο Κωνσταντινουπόλεως και Οικουμενικό Πατριάρχη το μοναδικό σε ολόκληρη την Ορθοδοξία δικαίωμα να εκχωρεί το Αυτοκέφαλο και, βέβαια, την υποχρέωση του «εκκλήτου», δηλαδή να δέχεται και να κρίνει προσφυγές που απευθύνονται προς αυτόν. Κι αυτά έγιναν όχι γιατί οι Οικουμενικοί Πατριάρχες ήταν ικανότεροι ή πιο μορφωμένοι από τους άλλους Πατριάρχες ή γνώριζαν καλύτερα τους κανόνες. Η Εκκλησία που τους ανέθεσε αυτή την υποχρέωση είχε συνείδηση ότι ήταν φορείς του οικουμενικού της πνεύματος που θεμελιώθηκε από τον Κύριο και τους αποστόλους.
Σε αυτό το οικουμενικό πνεύμα προσβλέπει ο κόσμος μας για να προστατευθεί από τους κάθε λογής διασπαστικούς εθνικισμούς και να αντιμετωπίσει την παγκοσμιοποίηση που μεταβάλλει την καθημερινότητά μας προς το χειρότερο. Και, μάλιστα, κι εδώ εντοπίζεται μία από τις πλέον τραγικές παραμέτρους του ζητήματος, όταν το Οικουμενικό Πατριαρχείο για να διαφυλάξει την οικουμενικότητα και την κανονικότητα και να προστατεύσει έναν λαό από έξωθεν παρεμβάσεις αναγκάζεται να παραχωρήσει Αυτοκέφαλο κόβοντας ένα μέρος από το ίδιο του το σώμα.
Με αυτόν τον τρόπο Οικουμενικότητα και Ενότητα συμπορεύονται και οδηγούν την Εκκλησία στο μέλλον.

Ο συγκεκριμένος Ρώσος Καίσαρας το παράκανε


Σχολιάζει ο π. Ιάσων Κεσέν 


Πώς γινόμαστε έτσι οι άνθρωποι; Όταν δεν έχουμε να φάμε συμπάσχουμε ο ένας στον άλλον κι όταν βρούμε ψωμί και χορτάσουμε, θέλουμε να φάμε και τ' αλλουνού. Ο άνθρωπος βγήκε απ' τον παράδεισο, όταν θέλησε το παραπάνω, αυτό που δεν του ανήκε. Έτσι, και το καρπό έφαγε και τον παράδεισο έχασε κι ο καθένας αδηφάγος γίνεται, να τρώει θέλει και τ' αλλουνού να μη δίνει. Κι ο άνθρωπος πιο παμφάγος από ποτέ, ο πρώην πεινασμένος, γυρνά στον ευεργέτη την πλάτη, τον αρνείται, αυτός που μόνο του χρωστάει.

Η επιθυμία για παραπάνω εξουσία πάντοτε θα ξεπερνά την αξία της οφειλής: νόμος απαράβατος.

Ό, τι συμβαίνει στις μέρες μας με την Εκκλησία της Ρωσίας, σα να επαναλαμβάνει την ιστορία του Αδάμ με τα μεθέορτά της.

Ο πόνος της διαίρεσης μες στην Εκκλησία δεν είναι πόνος θεσμικός. Εύκολα θα γυρίσει να πει κανείς ότι όλα αυτά "των παπάδων είναι παιχνίδια πολιτικά", όμως η Εκκλησία είναι Σώμα κι όταν ένα μέλος του σώματος πονάει, τότε πονάει το σώμα ολόκληρο. Κι αν στο Σώμα το ένα πόδι πάει να μπει μες στο λάκκο, το υπόλοιπο σώμα συγκρατεί στην επιφάνεια. Αν το ένα μέλος σαπίζει, δείχνει ότι δεν επιθυμεί το σώμα, θέλοντας ν' ακολουθήσει την πορεία της μοναξιάς του. Το υπόλοιπο σώμα θα κάνει ό,τι μπορεί, αλλά στο σώμα αυτό, κάθε μέλος παίρνει τις δικές του αποφάσεις.

Το σώμα για να λειτουργεί έχει κανόνες, βίωμα αιώνων. Έτσι, δεν περπατά ποτέ στον αυτόματο, έτσι ούτε το πόδι δύναται να χτυπήσει το κεφάλι. Το μόνο που μπορεί να πάθει το πόδι είναι να σπάσει και να πονέσει. Κι ο πόνος ο πολύς, ενώ το σώμα ολάκερο πονά, επικεντρώνεται συνήθως στο μέλος το σπασμένο. Ωστόσο, κάθε πόνος της Εκκλησίας, παραμένει πόνος ολονών. Είτε πονάμε λίγο ή πολύ, για τα γεγονότα με τους Ρώσους, ευκαιρία για παραπάνω προσευχή. Ένα "Κύριε Ελέησον" για την Ενότητα της Εκκλησίας.

-όπου στα εκκλησιαστικά μπλέχτηκε ο "καίσαρας", τα έκανε μαντάρα. Ο συγκεκριμένος καίσαρας το παράκανε-

Ο Πρόεδρος της Ουκρανίας μεταβιβάζει μόνιμα στο Φανάρι τον περιώνυμο Ναό του Αγίου Ανδρέου Κιέβου ευγνωμοσύνης ένεκεν




Ρεπορτάζ βάσει ουκρανικών ΜΜΕ: π. Παν. Καποδίστριας

Ο μεγαλοπρεπής Ναός του Αγίου Ανδρέου Κιέβου στην αρχή της οδού των Καλλιτεχνών, της λεγόμενης "Μονμάρτης" του Κιέβου, αποτελεί ένα κόσμημα για την πρωτεύουσα της Ουκρανίας, έργο του Bartolomeo Rastrelli, διάσημου Ρώσου αρχιτέκτονα ιταλικής καταγωγής. Στις ημέρες μας λειτουργεί ως μουσείο και ανήκει μέχρι τώρα εκκλησιαστικώς στην φερόμενη ως "Ουκρανική Αυτοκέφαλη Ορθόδοξη Εκκλησία", με Μητροπολίτη τον Μακάριο. Περισσότερα και ειδικότερα για τον εν λόγω Ναό μπορείτε να δείτε σε σχετική δημοσίευσή μας από μιαν επίσκεψή μας επιτόπου, ΕΔΩ

Αυτός ο, σπουδαίος από κάθε άποψη Ναός, προτείνεται από τον Πρόεδρο της Ουκρανίας Πέτρο Ποροσένκο να μεταβιβασθεί μόνιμα στην κυριότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ως δείγμα ευγνωμοσύνης προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο για την αντιπαράθεσή του με το Κρεμλίνο περί της παροχής Τόμου Αυτοκεφαλίας στην πατρίδα του. 

Την πρόταση αυτή έκανε σήμερα η εκπρόσωπος του Ουκρανού Προέδρου Irina Lutsenko, κατά την διάρκεια συνεδρίασης του Συμβουλίου των Κοινοβουλευτικών Ομάδων της χώρα. Εκεί δηλώθηκε ότι ο Πρόεδρος ευχαριστεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη για την όλη υποστήριξη, για το θάρρος στην αντιπαράθεση με τη Μόσχα, η τελευταία απόφαση, άλλωστε, στο Μινσκ της Λευκορωσίας μαρτυρά ότι το Κρεμλίνο και η Ρωσική Εκκλησία βρίσκονται σε απομόνωση. Ως συμβολική χειρονομία, λοιπόν, η μεταβίβαση του Ναού του Αγίου Ανδρέου Κιέβου θα κατοχυρωθεί με νομοσχέδιο. Κατά τον Ποροσένκο "αυτή θα είναι μια χειροπιαστή απόδειξη της ενότητάς μας με τη Μητέρα Εκκλησία." Δεδομένης αυτής της πρόθεσης, ο Πρόεδρος απευθύνεται προς όλες τις παρατάξεις του Κοινοβουλίου να την στηρίξουν.

Πρόεδρος Ποροσένκο: "Η αντίδραση των ρωσικών πνευματικών και κοσμικών αρχών δείχνει ότι η Ουκρανία βρίσκεται στο σωστό δρόμο"


President on the decision of the Synod of the Russian Orthodox Church: The reaction of Russian spiritual and secular authorities shows that Ukraine is on the right track

www.president.gov.ua | 16 October 2018 - 12:39

 President on the decision of the Synod of the Russian Orthodox Church: The reaction of Russian spiritual and secular authorities shows that Ukraine is on the right track

In a meeting with the Exarchs of the Ecumenical Patriarchate in Ukraine - Bishop Ilarion of Edmonton and the Western Eparchy of the UOC in Canada and Archbishop Daniel of Pamphylia and the Western Eparchy of the UOC in the United States of America, President Petro Poroshenko once again thanked for the decision of the Holy Synod to provide autocephaly to the Ukrainian Orthodox Church.

"At the same time, at the behest of the Kremlin, the leadership of the aggressor country, the Russian completely dependent church authorities declared they will break off the Eucharistic communion with the Constantinople Mother Church. I am sure that such a reaction of the spiritual and secular Russian authorities, as well as of the church leadership completely dependent on the Russian authorities only confirms that we are on the right track," the Head of State emphasized.


The President added: "Just as Russia has now opposed itself to the whole world in the issues of Russian aggression in the east of our state, illegal annexation of Crimea, position on Abkhazia and South Ossetia, position on Transnistria and the rest, unfortunately, the Russian Church has also set itself on the path of self-isolation and conflict with the whole world Orthodoxy".

"I hoped this would not happen, but we should have been prepared for this process," he said. The President recalled that almost simultaneously with the meeting of the Synod of the Russian Orthodox Church, on October 14, more than 30,000 Ukrainians took part in a grateful prayer on St. Sophia’s Square for the fact that the Lord provided autocephaly with the hands of His All-Holiness.


"I think it's like two worlds: one for peace, with prayer to God, and another for conflict, for confrontation. I firmly believe that our efforts are grateful, needed by my country and my people, because an attempt to close the doors of the temples to the faithful Ukrainians or even to Orthodox all over the world is definitely ungrateful and wrong thing, which the Russian Orthodox Church is now trying to offer," the Head of State stressed.

He added: "Maybe I should not say that, but I was very disappointed by the vote of two Ukrainian representatives. I am sure that we must search for peace and exactly the way October 14th passed - the Day of the Defender of Ukraine, the Day of Pokrova, when the Ukrainian political forces and the entire Ukrainian people, on the contrary, united and did not fall for Moscow’s provocation. For they were so impatient waiting for someone to storm the temples, that there would be fights somewhere. They even prepared their "titushky", which were supposed to play this role". According to the President, the Lord ensured that everything happened, happens and will happen in a completely peaceful way.

"For our part, we will do everything we can so that the efforts aimed to create the Autocephalous Orthodox Church in accordance with the decisions of the Synod, the Mother Church and the Ecumenical Patriarch are made in due time, peacefully and in line with the expectations of the Ukrainian people," the Head of State summed up.

Πατριαρχικοί Έξαρχοι προς Ποροσένκο: "Θα γιορτάσουμε σύντομα αυτή την μεγάλη ένωση του ουκρανικού λαού μας"


Patriarch Bartholomew thanked the President for his efforts in uniting Ukrainian Orthodox Christians in Ukraine - meeting of the Head of State with the exarchs of the Ecumenical Patriarch

www.president.gov.ua,  16 October 2018 - 12:00

The exarchs of the Ecumenical Patriarch in Ukraine noted the leading role of President Petro Poroshenko in the process of uniting Orthodox Christians and the creation of the Autocephalous Orthodox Church.

Archbishop Daniel of Pamphylia and the Western Eparchy of the UOC in the United States of America thanked the President for his leadership and willingness to see the unity in the people of Ukraine. "I hope that we will serve together and celebrate this great union of our Ukrainian people soon," the Archbishop stressed.

Archbishop Daniel of Pamphylia and the Western Eparchy of the UOC in the United States of America also informed that he and Bishop Ilarion returned to Ukraine “to continue work on the last stage, which will bring us to the unifying Council and then to the presentation of the final document to the new primate - the Tomos of independence, autocephaly of the Ukrainian Orthodox Church".

"As before, we will communicate, ready to communicate, we hope to cooperate with all the leaders of the Ukrainian Orthodox Church of Kyiv Patriarchate, the UAOC, the hierarchs, clergy and believers of the Ukrainian Orthodox Church in the fold of the Russian Orthodox Church," Archbishop Daniel especially emphasized.

Archbishop Daniel noted that the exarchs came back from Constantinople “with good news, with a historic event in the life of the Ukrainian nation”. "I would like to immediately convey the words of congratulations of His All-Holiness Ecumenical Patriarch Bartholomew. We had a conversation with him immediately after the end of the Holy Synod. And he asked to convey personal congratulations to you, as well as gratitude for all the efforts that you have made as President of Ukraine, taking care of the whole process of uniting Ukrainian Orthodox Christians in the territory of Ukraine," the Archbishop said.

"I think I'm not mistaken if I say that it was a historic decision of the Constantinople Mother Church concerning Ukraine, because the intention to provide autocephaly to  the Ukrainian Orthodox Church was once again confirmed," he said.

Archbishop Daniel reminded that the Synod also considered appeals of the leaders of the Ukrainian Orthodox Church of Kyiv Patriarchate and the Ukrainian Autocephalous Orthodox Church and abolished "various church sanctions" against these spiritual leaders. They were returned to their spiritual rank. As well as the clergy that cares for the people of Ukraine in these churches. "Therefore, if there are any talks about the inappropriateness or non-canonicity of the sacraments performed by these clerics, the Holy Mother Church gave the answer - these sacraments, the actions of the clergy are canonical. We are grateful to God and the Church of Constantinople, which cares for our Ukrainian people," he said.

In turn, Bishop Ilarion of Edmonton and the Western Eparchy of the UOC in Canada emphasized: "October 11, 2018 - this historic day became the day of proclamation, declaration of spiritual sovereignty of the Ukrainian people. Just like July 16, 1990 - Declaration on the State Sovereignty of Ukraine".

"Your name is inscribed in the history of Ukraine with gold letters along with the names of the rulers of Kyivan Rus’, Kyivan state, your predecessors - Holy Equal of the Apostles Great Prince Volodymyr, Yaroslav the Wise, who did a lot for the spiritual prosperity of their people," Bishop Ilarion said.

He added: "As a good shepherd, the Ecumenical Patriarchate left 99 sheep and led this one sheep to unity with this decision of October 11 - millions of Orthodox Christians, carrying out its Calvary self-sacrificial mission, which it continues to carry out contrary to its own interests and acting as the Mother Church for the sake of the future of its children, giving autocephaly from the Moscow church to the recently granted autocephaly of the Czech Republic and Slovakia. And now it's time for the Orthodox Church in Ukraine".

The President thanked the exarchs. "I am convinced that this service to the Ukrainian people is a great unifying effort that the Mother Church makes contrary to the efforts of those who impede our unity - this is the great merit of the Ecumenical Patriarch, the great merit of the Mother Church. I am very grateful to the Synod," Petro Poroshenko noted.

He also stressed that the comparison of declarations of state sovereignty and church sovereignty "is very accurate in order for the majority of Ukrainians to understand the importance of this event". "I am convinced that this date will be inscribed in the history of Ukraine as the most important. As one of the important stages of our state-building," Petro Poroshenko said.

According to the President, the meeting with the exarchs takes place today for the first time after the historic decision was made by the Synod, the decision of the Ecumenical Patriarch to grant the autocephaly to the Ukrainian Orthodox Church

"I am grateful, because this decision was made due to the prayers of the Ukrainian people, prayers of the Ecumenical Patriarch, His All-Holiness Bartholomew. And this decision is a long-awaited one in Ukraine ... I am convinced that today, as President of Ukraine, on behalf of the Ukrainian people, I must express my sincere gratitude to the Mother Church, His All-Holiness, the Synod, to all the faithful and to you personally for the enormous work that has been done for that to become possible, for the Lord to hear our prayers," Petro Poroshenko emphasized.