Τρίτη χιλιετία μετά, ή μήπως προ Χριστού;

Γράφει ὁ Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ 

"Σήμερον Θεός ἐπί γῆς παραγέγονε, καί ἄνθρωπος εἰς οὐρανούς ἀναβέβηκε", ἀναφωνεῖ καί πάλι μαζί μέ τόν ἱερό Ὑμνογράφο ὁλόκληρος ὁ ὀρθόδοξος κόσμος. Σήμερα ἡ Χαρά σαρκώνεται, ἡ ἐλπίδα ὑλοποιεῖται, ἡ ὕλη ἀποκτᾶ στό ἑξῆς τήν ἐξαίρετη χάρη καί προοπτική τῆς Θέωσης. "Ἡ ἀποκαραδοκία τῆς κτίσεως" (Ρωμ. 8,19) δικαιώνεται σήμερα. Τά πάντα: ἄνθρωποι, οὐρανοί, ἡ τριγύρω μας φύση, τά ὁρατά καί τά ἀόρατα πανηγυρίζουν τήν ἔλευση τοῦ Ἐλευθερωτῆ τῶν ψυχῶν μας, τόν ἐρχομό τοῦ Μεγάλου Ἀναμενόμενου, τήν ἐπίσκεψη τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ. Ὁ Ὑμνογράφος συμπανηγυρίζει μέ λόγους ὑψηλόφρονες: "Εὐφραίνεσθε δίκαιοι, οὐρανοί ἀγαλλιᾶσθε, σκιρτήσατε, τά ὄρη, Χριστοῦ γεννηθέντος...". Καί ἀλλοῦ: "Σήμερον πᾶσα κτίσις ἀγάλλεται καί χαίρει, ὅτι Χριστός ἐτέχθη ἐκ τῆς Παρθένου Κόρης".

Τό ὑπέροχο και ὑπέρλογο Μυστήριο τῆς Ἐνανθρώπησης τοῦ Λόγου τοῦ Θεοῦ, διά τοῦ ὁποίου λυτρώνεται τό ἀνθρώπινο γένος ἀπό τίς ὀδύνες τῶν πτώσεων καί τήν ἀσθένεια τῆς φθορᾶς, δέν εἶναι καί τόσο εὔκολο νά κατανοηθεῖ ἀπό τήν ἐκκοσμικευμένη ἀνθρώπινη νόηση, ἄν δέν τό προσεγγίσουμε ἅπαντες μέ ἀγαθή προαίρεση, πίστη, μά κυρίως μέ ταπεινοφροσύνη, μέ ἁπλότητα καί καθαρότητα ψυχῆς.

Ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, ἑρμηνεύοντας μέ τρόπο γλαφυρότατο καί ἀκριβή τό ὑπερφυές αὐτό γεγονός καί μάλιστα τήν ἀναγκαιότητα τῆς Σάρκωσης τοῦ ἴδιου τοῦ Θεοῦ, ὑπογραμμίζει χαρακτηριστικά: "Ὅπως δέν ἐπαρκεῖ σέ μιά πόλη, καί μάλιστα μεγάλη, τό νερό ἑνός δοχείου γιά νά πίνει διαρκῶς, ἀλλά τῆς χρειάζεται μιά δική της πηγή, ἐπειδή ἔτσι δέν θά παραδοθεῖ ποτέ στούς ἐχθρούς ἀπό δίψα, ἔτσι ἀκριβῶς δέν ἦταν δυνατόν νά ἐπαρκέσει γιά διαρκῆ ἁγιασμό ὅλων, οὔτε ἄνθρωπος οὔτε ἅγιος ἄγγελος, ἀλλά χρειαζόταν μιά βρύση πού νά ἔχει μέσα της τήν πηγή, ὥστε αὐτοί πού θά τήν πλησιάζουν καί θά χορταίνουν, νά μένουν ἀήττητοι ἀπό τούς ἐχθρούς. Γι' αὐτό οὔτε ἄγγελος οὔτε ἄνθρωπος, ἀλλ' αὐτός ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἦλθε καί μᾶς ἔσωσε". Γι' αὐτό, λοιπόν, μεταποιοῦνται τά ἐπίγεια σέ οὐράνια κι ἐγκοσμιώνονται τά θεῖα.

Τό θαῦμα ὅμως ἐτοῦτο, πού φέρει τήν ἐξαίρετη δυναμική, ν' ἀντιστρέφει τή ροή τῶν σεσαθρωμένων ἐν πολλοῖς ἀνθρώπινων πραγμάτων, ἀναιρεῖ καθετί τό κατεστημένο, ἀμνηστεύει τά πρῶτα καί στοχεύει στά ὕστερα, ἔχομε χρέος νά τό ἐνεργοποιοῦμε ὡς ἀντίδοτο ἔναντι τῆς ἐπικρατούσας στήν ἐποχή μας θανατίλας, σήμερα καί κάθε μέρα.

2021 χρόνια μετά, δέν δικαιούμαστε -ἀλίμονο- ν' ἀφεθοῦμε σέ πανηγυρισμούς ἐκ βαθέων. Ἤ, μήπως, βρισκόμαστε 2021 χρόνια πρό Χριστοῦ; Ὁ μικρός Ἰησοῦς, ὁ νήπιος Θεός ἀδυνατεῖ νά βρεῖ τόπο καταφυγῆς καί κατάλυμα ἀνάπαυσης στό πανδοχεῖο (ἤ μᾶλλον, τώρα πιά: κέντρο διερχομένων) τῶν καρδιῶν μας. Ὁ Ἴδιος συνεχίζει ν' ἀποτελεῖ γιά πολλούς ἀκόμη "σημεῖον ἀντιλεγόμενον" (Λκ 2,34) καί ἡ νέα ἐπαναστατική (ἀναστατική καλύτερα) πραγματικότητα, πού Ἐκεῖνος ἐγκαινίασε, ἔχει πιά μεταβληθεῖ στό σύγχρονο κόσμο σέ "νέα τάξη πραγμάτων", μέ ὅλα τά φρικώδη ἐπακόλουθά της: Ἀνηλεεῖς πολέμους καί καταστροφές, ἑκατόμβες ἀνυποψίαστων ἀθώων θυμάτων, βίαιη ἐπικράτηση τοῦ ἑνός καί μόνου κυρίαρχου δυνατοῦ καί δυνάστη, ἀλλεπάλληλες ἀδικίες κάθε λογῆς... Ὑπέροχες ἔννοιες, γιά τίς ὁποῖες σαρκώθηκε ὁ ἴδιος ὁ Θεός, ὅπως λ.χ. ἑνότητα, ἀγάπη, ἀδελφοσύνη, ὁμοφροσύνη, χάρις, ἔλεος, κοινωνία προσώπων, ἀνοχή, υπομονή, ἀνεξικακία, ἔχουν πιά ἀντικατασταθεῖ ἀπό νεότερους ὅρους, ὅπως λ.χ. ἑνοποίηση κρατῶν καί οἰκονομιῶν, παγκοσμιοποίηση, χρηματιστήριο, ὑπερδύναμη, πλανητάρχης, φονταμενταλισμός, μοναξιά τοῦ διαδικτύου, ἰδιοτέλεια, ἀλλοτρίωση... Πράγματι, δικαιώνεται κάθε μέρα ὁλοένα καί περισσότερο ὁ διαχρονικός λόγος τοῦ Ἰησοῦ: "Αἱ ἀλώπεκες φωλεούς ἔχουσι καί τά πετεινά τοῦ οὐρανοῦ κατασκηνώσεις, ὁ δέ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου οὐκ ἔχει ποῦ τήν κεφαλήν κλίνῃ" (Μτ 8,20). Μιλᾶμε συνεπῶς γιά ἕνα Χριστό ἀνέστιο καί σήμερα, ὁ Ὁποῖος συνεχίζει νά γυροφέρνει περίλυπος τραυματίας στά χαλάσματα τοῦ κόσμου ή στά ἐρείπια των φυσικών καταστροφών, τουρτουρίζει ἀποδιωγμένος σκηνίτης ἐσχάτης κατηγορίας ἐκεῖ ὅπου τσαλαπατιέται ὁλοένα ἡ ἀνθρώπινη ἀξιοπρέπεια, στερεῖται -περιθωριοποιημένος πρόσφυγας- τῶν στοιχειωδῶν δικαιωμάτων του κι ἐξευτελίζεται ὡς ὕπαρξη, τήν ὥρα, πού "οἱ δοκοῦντες ἄρχειν τῶν ἐθνῶν κατακυριεύουσιν αὐτῶν καί οἱ μεγάλοι αὐτῶν κατεξουσιάζουσιν αὐτῶν" (Μκ 10,42), ἐξυφαίνοντας τά μύρια ὅσα εἰς βάρος τῶν φτωχῶν καί ὑποδεέστερων (κατά τή γνώμη τους) λαῶν, ἀποσκοπώντας -ἐννοεῖται- σέ δόλια, ἰδιοτελῆ συμφέροντα. "Ταλαίπωρος ἐγώ ἄνθρωπος τίς με ῥύσεται ἐκ τοῦ σώματος τοῦ θανάτου τούτου;" (Ρωμ. 7,24), ἀναρωτιέται συνηγορώντας ὁ Ἀπόστολος Παῦλος. Καί ὁ Χριστός, στή γέννησή του κιόλας, ξανασταυρώνεται...

Τά τιμιότατα Δῶρα ὅμως τῆς θείας πρός τή γήινη οἰκτρή πραγματικότητα Ἐπίσκεψης ἰσχύουν καί θά ἰσχύουν ἀδιάπτωτα στόν αἰώνα. Τό μεγαλεῖο τῆς σεπτῆς Φάτνης ἐκπέμπει λαμπρότητα ἀνεξάντλητη πρός κάθε κατεύθυνση καί κάθε ἐποχή. Καθίσταται ἡ ἴδια ἀστέρας ὁδηγητικός ὅλων μας. Σαφῶς τά προβλήματα ὑπάρχουν, θά ὑπάρχουν καί δέ θά πάψουν νά μᾶς ταλαιπωροῦν. Ὁ Ἐλευθερωτής Χριστός όμως, ὁ "δράστης" τῆς ἄκρας Ἀγάπης καί Συγκατάβασης γνωρίζει τά μυστικά μονοπάτια τῆς διεξόδου ἀπό τ' ἀδιέξοδα τοῦ κόσμου ἐτούτου.

Καιρός, νά ἐμπιστευθοῦμε καί ν' ἀκολουθήσουμε τόν ζωοπάροχο Ἀστέρα τῆς Γέννησης, τήν ἀλλοίωση δηλαδή, πού ἐπιφέρει στήν καθεμιά ψυχή ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ ἀνάμεσά μας. Εἶναι ἀνάγκη νά προσδεθοῦμε ἀκλόνητοι στή σωστική λέμβο τῆς Ἐκκλησίας, γιά νά διαβοῦμε ἀβλαβεῖς τίς τρικυμίες τῆς σύγχρονης (νέας, ὅπως τήν ὀνομάζουν κατ' εὐφημισμόν) ἐποχῆς πρός "οὐρανόν καινόν καί γῆν καινήν", σύμφωνα μέ τήν Ἀποκάλυψη τοῦ Ἰωάννη (21,1), "ὁ καιρός γάρ ἐγγύς ἐστίν" (Ἀπ 22,10). Ἔτσι, πού νά πραγματωθεῖ ἐπιτέλους γιά τόν καθένα μας ὁ προφητικός λόγος τοῦ Ἰεζεκιήλ: "ἀφελῶ τήν καρδίαν τήν λιθίνην ἐκ τῆς σαρκός ὑμῶν καί δώσω ὑμῖν καρδίαν σαρκίνην" (Ἰζ. 36,26).

Γι' αὐτό ἀκριβῶς συμβαίνουν καί πάλι Χριστούγεννα, γι' αὐτό "ἐτέχθη (...) σήμερον σωτήρ" (Λκ 2,11). Γιά νά δικαιούμαστε νά ἐλπίζουμε, ν' ἀγαπᾶμε, ν' αὐξάνουμε πρός τήν πνευματική ἐνηλικίωση, ν' ἀναπνέουμε Χριστό καί νά βιώνουμε τά εὐεργετήματα, πού ἀπορρέουν ἀφείδωλα ἀπό τό ἄσημο Σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ, ἐκεῖ ὅπου τεχνουργήθηκε ὁ λυτρωμός σύνολης τῆς ἀνθρωπότητας.