Ο Οικουμενικός Πατριάρχης στον τάφο του φίλου του Αργύρη Ποντικάκη (27.5.2022)

Του Δ. Π. ΤΟΛΙΟΥ, δικηγόρου, Θεσσαλονίκη

Κατά την επίσκεψη της ΑΘΠ του Πατριάρχη Βαρθολομαίου στην Νέα Τένεδο Χαλκιδικής στις 27 Μαΐου 2022, αμέσως μετά τα εγκαίνια της Έκθεσης και τον Χαιρετισμό από τον επιχώριο Μητροπολίτη Κασσανδρείας κ. Νικόδημο στην εκκλησία του χωριού, ο Οικουμενικός Πατριάρχης ζήτησε (προγραμματισμένα) να επισκεφθεί το Κοιμητήριο της Νέας Τενέδου και να τελέσει τρισάγιο στην μνήμη του ομογάλακτου αδελφού του και φίλου του Αργύρη Ποντικάκη.

Αξίζει να ειπωθούν δυο λόγια μνήμης και τιμής για τον Αργύρη Ποντικάκη και την τιμή που επιφύλαξε ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος στην σύζυγο του Γιούλη Σταμούλη-Ποντικάκη τελώντας τρισάγιο στην μνήμη του Αργύρη, παρά το εξαιρετικά επιβαρυμένο πρόγραμμα του στην πορεία για το Άγιον Όρος.

Τον Μάιο του 2020 έφυγε από την ζωή, κατόπιν βαρύτατου εγκεφαλικού επεισοδίου, που υπέστη ο ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ της Τενέδου, ΤΕΝΕΔΙΟΣ Καθηγητής Μέσης Εκπαιδεύσεως, Θεολόγος της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας, απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης Αργύρης Ποντικάκης σε ηλικία 74 ετών. Η εσωστρέφεια και η ταπεινότητα του Τενέδιου αλλά και Χαλκίτη Θεολόγου Αργύρη Ποντικάκη, υπήρξε εμπόδιο για να μαθευτεί το γεγονός όλα αυτά τα χρόνια ότι και η Τένεδος έχει τον Ιστορικό της. Από τους νεώτερους απόφοιτους του Θεολογικού τμήματος της Σχολής μόλις το 1970 συνταξιώτης των Ιακώβου Πριγκηποννήσων, του καθηγητή Κ. Δεληκωνσταντή, του Ζουρλού, του Δημήτριου Δεμερτζή, του Ραφαλέτου, του Πελτίκογλου και του Μανδάλη.

Ο γράφων τον γνώρισα το 1997 στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής, τότε που η Τένεδος δειλά – δειλά ξεκινούσε να μπαίνει στον χάρτη των προορισμών των ελλήνων στα τουρκικά παράλια, (είχε προηγηθεί η θαρραλέα ομάδα. του βουλευτή Παπαθεμελή το 1996) παρέα με μια ομάδα δικηγόρων από τις Σέρρες, μαζί με τον φίλο δημοσιογράφο Παντελή Σαββίδη αλλά και τον ηγούμενο του Κουτλουμουσίου Γέροντα Χριστόδουλο με τα καλογέρια του. Δυνατές στιγμές στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής με τα επιτραπέζια τσαούσια γύρω μας και τους τζανταρμάδες να μας φυλούν στο ξέφωτο του αγιάσματος. Τότε πρωτοείδαμε το ιστορικό πόνημα του « Η Τένεδος» το οποίο εδώ και χρόνια έχει εξαντληθεί. Και ενώ έχει ετοιμάσει από καιρό την βελτιωμένη επανασυγγραφή της Ιστορίας της Τενέδου, με απόλυτη ταπεινότητα και σεμνότητα, δεν τολμούσε να απευθυνθεί σε οποιονδήποτε χορηγό ή εκδότη για να επαναλάβει την έκδοση. Νησιώτικο πείσμα και σεμνότητα.

Τα τελευταία 20 χρόνια ο Αργύρης και η Γιούλη κάθε καλοκαίρι μετέβαιναν στην γενέθλια γη του και ζούσαν για λίγες ημέρες το πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής στην Τένεδο. Θέλει μεγάλη καρδιά να βλέπεις το σπίτι που γεννήθηκες να το 'χουν άλλοι, μπήκαν και το κατέλαβαν και συ ξένος να κάθεσαι στον πλάτανο.

Ας παρακολουθήσουμε λίγες στιγμές μιας μικρής δυνατής ιστορίας ψυχής: Ο νεαρός Ποντικάκης του τενέδιου αμπελουργού Παναγή και της Μαρίας Λουίζας το 1960 με το τέλος του δημοτικού σχολείου φεύγει από την Τένεδο και έρχεται στην μεγάλη πόλη, στην Ίμβρο για να συνεχίσει τις σπουδές του στο γυμνάσιο της Παναγίας. 3 χρόνια σπουδών 1960-1963 και από εκεί στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης από όπου αποφοίτησε το 1970. Ήρθε η ώρα για τον τουρκικό στρατό, ο μεγάλος του αδελφός στρατιώτης στον τουρκικό στρατό υπηρετεί ήδη στο Κέφκεν στην Μαύρη Θάλασσα (ζει τώρα στην Αυστραλία), πήγε και τον είδε και του είπε «εγώ αδελφέ δεν πρόκειται να τους υπηρετήσω». 10 Οκτωβρίου 1970. Ένα παλικάρι στην Ίμβρο του ’70 ψάχνει να βρει τρόπο απεγνωσμένα να φύγει από το νησί.4000 λίρες θέλει ο βαρκάρης για να τον περάσει απέναντι στην ελληνική δημοκρατία των συνταγματαρχών, γιατί το ρίσκο είναι μεγάλο. Αλλά ο Αργύρης δεν τα έχει, πρέπει να βρει και άλλους να γεμίσει το βαρκάκι. Με τα πολλά συμφωνεί με τους νεώτερους του ιμβριωτόπουλα Απόστολο Μαραγκό και Γιώργο Καναβούτσο που ζουν τώρα στην Αθήνα. Οι γονείς στην Τένεδο δεν ξέρουν τίποτε. 1500 λίρες το κεφάλι. Απόγευμα της 14.10.1970. Ένα τουρκικό αεροπλάνο πετάει πάνω από το Κάστρο ψάχνοντας για παράνομους φυγάδες. Γρήγορα στις καλαμιές να κρυφθούμε. Φαίνεται το πληροφορήθηκαν. Η ευκαιρία χάθηκε για σήμερα, πίσω στα ντάμια 3 ώρες περπάτημα όλη την μέρα κρυμμένοι και την επαύριον πάλι στο σημείο. 15.10.1970 Αυτήν την φορά είναι πιο τυχεροί. Το βαρκάκι από τον όρμο της Αγίας Θεοδώρας λίγο πιο πάνω από το Κάστρο φεύγει για Σαμοθράκη όμως η ομίχλη είναι πυκνή και το σκοτάδι πυκνό. ‘Όταν ο καιρός καθαρίζει κατά το ξημέρωμα, ο βαρκάρης αναγνωρίζει την ομίχλη στην κορφή του Φεγγαριού αλλά είναι μακριά και 'χουν λοξοδρομήσει στα ανοικτά. Προς το μεσημέρι φθάνουν στην ανατολική πλευρά της Σαμοθράκης νηστικοί και διψασμένοι από νερό και ελευθερία και περπατούν ώρες για να βρουν κάποιο φως να τους περιμένει. Από την τζουχμουριέτ στην ελληνική εθνική επανάσταση. Να ζητήσουν πολιτικό άσυλο και να τους αποδεχθεί η μητέρα πατρίδα. Χρειάσθηκαν να περάσουν χρόνια, χωρίς υπηκοότητα, με προσωρινή άδεια παραμονής, ως αλλοδαπός απόφοιτος της Θεολογικής Σχολής να περιμένει να έρθει αντίγραφο από το πτυχίο της Χάλκης μέσω Ιταλίας για να πρωτοδιορισθεί σε σχολείο της Ζακύνθου ως καθηγητής μέσης εκπαίδευσης. Αργότερα Λυκειάρχης σε πολλά σχολεία της Θεσσαλονίκης και με την Γιούλη από την ελληνική ραδιοφωνία, παντρεμένος πια, μας διηγείται στον αυλόγυρο της ταβέρνας του Παναγιώτη Καρανικόλα την Ίμβρο, τα παθήματα του.

44 χρόνια μετά, ο Αργύρης επέστρεψε στην ‘Ίμβρο. Τον κοιτούσα υπό γωνία να μην αισθάνεται άσχημα, να δω πώς νιώθει. Στα καφενεία της Παναγιάς τον αναγνωρίζει μια συμμαθήτρια του από τα γυμνασιακά χρόνια που γύρισε από την Αυστραλία. Συγκίνηση, αγκαλιές, ίσως και εσωτερικό κλάμα. Στα Αγρίδια, στο Σχοινούδι, παντού γνωστές φιγούρες Ιμβρίων τον χαιρετούν. «Εσένα κάπου σε ξέρω». Ο ιστορικός της Τενέδου ήταν και Ίμβριος πατριώτης. Ο ομογάλακτός του Δεσπότης Κύριλλος τον αναγνωρίζει και ξαφνιάζεται για την παρουσία του στην λειτουργία και του δίδει τιμητικά να απαγγείλει το Πιστεύω και το Πάτερ ημών.

Τι να αισθάνονταν άραγε μέσα του ο Αργύρης όλα αυτά τα χρόνια; Πολλές φορές οι ήρωες είναι δίπλα μας και γράφουν την ιστορία της πατρίδος με τον δικό τους σεμνό τρόπο. Αυτόν τον άνδρα, τον ομογάλακτο αδελφό του τίμησε ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος και παρέκκλινε από το βαρύ πρόγραμμα του για να τιμήσει την πολύχρονη φιλία τους και το πέρασμα από την Τροφό Σχολή τους στην Χάλκη.

ΑΙΩΝΙΑ ΤΟΥ Η ΜΝΗΜΗ!