e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τετάρτη 6 Ιουλίου 2016

Ο Επίσκοπος Αθανάσιος Γιέφτιτς για την πολύφωνη συμφωνία και τη σύμφωνη πολυφωνία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου [video "Πεμπτουσία"]


O Eπίσκοπος πρ. Ζαχουμίου και Ερζεγοβίνης κ. Αθανάσιος (Γιέφτιτς), σε αποκλειστική συνέντευξή του στην Πεμπτουσία και το OCN, εξηγεί τις βαθύτερες θεολογικές διαστάσεις της εκκλησιαστικής συνοδικότητας.

Ο Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης (1911-2013) [από την αρχειακή σειρά ντοκιμαντέρ "Μονόγραμμα"]


Μητροπολίτης Ειρηναίος Γαλανάκης
Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια


Η ζωή του

Γεννήθηκε στο Νεροχώρι Αποκορώνου Χανίων στις 10 Νοεμβρίου 1911. Σπούδασε στο Ιεροδιδασκαλείο Κρήτης και στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Aθηνών, από την οποία αποφοίτησε το 1937. Πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στη Θεολογία και στην Κοινωνιολογία στη Γαλλία, στα Πανεπιστήμια της Λιλ και του Παρισιού.

Εργάστηκε ως Καθηγητής Θεολογίας σε σχολεία του Νομού Χανίων την περίοδο 1938 - 1945. Εκάρη Μοναχός στην Ιερά Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Αγίας Τριάδος Τζαγκαρόλων υπό του Επισκόπου Κυδωνίας και Αποκορώνου Αγαθαγγέλου. Το 1946 χειροτονήθηκε Διάκονος και κατόπιν Πρεσβύτερος από τον Κυδωνίας και Αποκορώνου Αγαθάγγελο Ξηρουχάκη του δόθηκε το οφίκιο του Αρχιμανδρίτη. Χρημάτισε Υποδιευθυντής της Εκκλησιαστικής Σχολής Κρήτης και επίσης προσέφερε τις υπηρεσίες του ως εφημέριος και Ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου. Το Δεκέμβριο του 1957 η Ιερά Επαρχιακή Σύνοδος της Εκκλησίας της Κρήτης τον εξέλεξε δια κλήρου επίσκοπο της Ιεράς Επισκοπής Κισάμου και Σελίνου και χειροτονήθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 1957. Στις 25 Σεπτεμβρίου 1962, με την ανύψωση των Επισκοπών της Εκκλησίας Κρήτης σε Μητροπόλεις προήχθη σε Μητροπολίτη. Χρημάτισε δύο φορές Τοποτηρητής της Ιεράς Μητροπόλεως Κυδωνίας και Αποκορώνου.

Στις 16 Δεκεμβρίου 1971 εξελέγη από την Αγία και Ιερά Σύνοδο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, Μητροπολίτης της Ιεράς Μητροπόλεως Γερμανίας. Επί αρχιερατείας του αναγνωρίσθηκε η Ορθόδοξη Μητρόπολη Γερμανίας ως τρίτη επίσημη εκκλησία στη χώρα, οικοδομήθηκε ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός της Αγίας Τριάδος και το Μητροπολιτικό μέγαρο στη Βόννη, αλλά και πολλοί άλλοι Ιεροί Ναοί σε άλλα μεγάλα κέντρα της Γερμανίας. Συνήθιζε να ομιλεί κάθε Σάββατο από το γερμανικό ραδιόφωνο στους εκεί Έλληνες και άρχισε να εκδίδει το μηνιαίο περιοδικό μέ τίτλο «Ορθόδοξος Μετανάστης». Παραιτήθηκε το 1980. Στις 26 Ιανουαρίου 1981 ο Μητροπολίτης Ειρηναίος τη φροντίδι και επιμονή Κλήρου και Λαού των Επαρχιών Κισάμου και Σελίνου επανήλθε εκ νέου στη Μητρόπολη Κισάμου και Σελίνου. Στις 24 Αυγούστου 2005 υπέβαλε την παραίτησή του για λόγους υγείας στην Ιερά Επαρχιακή Σύνοδο της Εκκλησίας Κρήτης η οποία και έγινε αποδεκτή.

Επί αρχιερατείας του οραματίστηκε και ίδρυσε την Ορθόδοξο Ακαδημία Κρήτης. Επί των ημερών του, με τη συνεργασία και άλλων κοινωνικών παραγόντων δημιουργήθηκε η μεγάλη ναυτιλιακή εταιρεία ΑΝΕΚ (Ανώνυμη Ναυτιλιακή Εταιρεία Κρήτης), η ΕΤΑΝΑΠ (Εταιρεία Αναπτύξεως Αποκορώνου), η Εταιρεία Αναπτύξεως Σελίνου, η ΑΝΕΝ (Ανώνυμη Ναυτιλιακή Εταιρεία Νότου). Ήταν ισόβιος Πρόεδρος του «Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών και Μελετών Ελευθέριος Βενιζέλος» και είχε τιμηθεί με το ανώτατο παράσημο της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας.

Το έτος 2008 ιδρύθηκε Σωματείο με την επωνυμία «Ένωση προβολής του έργου του από Κισάμου και Σελίνου Μητροπολίτη Ειρηναίου». Τον Οκτώβριο του 2009 στις κτιριακές εγκαταστάσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Κισάμου και Σελίνου στεγάζεται το μουσείο «Ειρηναίος Γαλανάκης», τα εγκαίνια του οποίου τέλεσε ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος στις 6 Οκτωβρίου 2009.

Απεβίωσε την Μεγάλη Τρίτη 30 Απριλίου 2013[1] σε ηλικία 102 ετώ,και ετάφη στον αύλειο χώρο του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Καστελλίου.

Έργα

Επί της Αρχιερατείας του και μετά από ενέργειες του, ιδρύθηκαν και οικοδομήθηκαν:
  • Τα μαθητικά Οικοτροφεία, (σε Καστέλλι, Κάντανο, Παλαιόχωρα, Κολυμβάρι, Βουκολιές κ.λ.π.)
  • Οι Τεχνικές Σχολές Καστελλίου, (οι Σχολές του σημερινού ΕΠΑΛ - ΕΠΑΣ Κισσάμου)
  • Η Οικοκυρική Σχολή
  • Ο Ιερός Μητροπολιτικός Ναός Ευαγγελισμού της Θεοτόκου Καστελλίου
  • Το Αννουσάκειο Γηροκομείο – Θεραπευτήριο (Καστέλλι)
  • Η Σχολή Κωφαλάλων (Καστέλλι)
  • Τα Πνευματικά Κέντρα Κισσάμου (Tων ενοριακών Ιερών Ναών Αγίου Σπυρίδωνος και Ευαγγελισμού Θεοτόκου και Σπηλιάς)
  • Κέντρο Αγροτικής Ανάπτυξης
  • Σχολή Αγγειοπλαστικής
  • Σχολές Βυζαντινής Μουσικής και Ορθόδοξης Αγιογραφίας
  • Ιδρυμα Αγίας Σοφίας Αποκορώνου
  • Ιδρυμα Κισαμικών Μελετών
  • Φυσικο-λαογραφικό καί Ιστορικό Μουσείο Ομαλού
  • Σχολή Ξυλογλυπτικής
  • Το Tυροκομείο Σκάφης Σελίνου
  • Το Κέντρο Αγροτικής Ανάπτυξης (Κολυμβάρι)
  • Το ΚΕΤΕΧ Ταυρωνίτη
  • Ανακαινίσθηκαν επίσης οι Ιερές Μονές Ζωοδόχου Πηγής Παρθενώνος και Κοιμήσεως Θεοτόκου Χρυσοσκαλιτίσσης Κισσάμου.


Βιβλία

Συνέγραψε τα εξής βιβλία:
  • Ο Διδάσκαλος της Θρησκείας. Αθήναι, 1949
  • Ο Ποιητής των ωραίων ψυχών. Αθήναι, 1950, 1964
  • Πορείες κι αλήθειες για τον αγαπημένο μου Χριστό. Αθήναι, 1954
  • Αθάνατα λόγια. Χανιά, 1954
  • Μια ιδιαίτερη αποστολή. Στην χριστιανή γυναίκα της εποχής μας. Χανιά, 1956
  • Θρησκεία και Ζωή. Χανιά, 1957
  • Γυναικείαι προσωπικότητες της Βίβλου. Χανιά, 1958
  • Προς ένα χριστιανικό γάμο. Χανιά, 1960
  • Η πολιτική ευθύνη του Χριστιανού. Καστέλλι, 1963
  • Από το Μοναστήρι της Χρυσοσκαλίτισσας. Το μήνυμα της Παναγίας στο σύγχρονο κόσμο. Καστέλλι, 1964
  • Το προσκύνημα του Γκιώνα. Καστέλλι, 1966
  • Το νόημα της ζωής. Καστέλλι, 1966
  • Ο Χριστός σημάδεψε την Κρήτη. Αθήναι, 1969
  • Εκκλησία και σύγχρονος κόσμος. Αθήναι, 1971
  • Η αποστολή της Ελληνικής Ορθοδοξίας στο σύγχρονο κόσμο. Βόννη, (Γερμανία), 1973
  • Στρατευομένη Εκκλησία. Βόννη, 1975
  • Από εδώ πέρασαν οι Έλληνες. Βόννη, 1978
  • Συνεργασία και Αλληλεγγύη απόδημου και ντόπιου Ελληνισμού. Βόννη, 1979
  • Επανάσταση των συνειδήσεων. Αθήναι, 1984
  • Ομιλία στα αποκαλυπτήρια μνημείου του εθνομάρτυρα επισκόπου Κισάμου & Σελίνου Μελχισεδέκ Δεσποτάκη (1821). Κίσαμος, 1984
  • Η χειραφέτηση της γυναίκας στην Ελληνορθόδοξη παράδοση. Χανιά, 1986
  • Μαρτυρία Ειρήνης. Καστέλλι, 1987
  • Μηνύματα ευθύνης και αφύπνισης. Χανιά, 1988
  • Το Τάξιμό μου. Χανιά, 1990
  • Από τις Εορτές της Εκκλησίας μας. Χανιά 1999


Όλα αυτά τα δικολαβίστικα τερτίπια είναι μπούμερανγκ

Σχολιάζει ο Σεβ. Μητροπολίτης Χονγκ Κονγκ κ. Νεκτάριος 

Όσοι στρέφονται εναντίον του Οικουμενικού Πατριάρχου, στις σοφιστείες που χρησιμοποιούν για να τον κατηγορήσουν ως αιρετικό πρόσθεσαν κι άλλη μια δικολαβίστικη. Ισχυρίζονται ότι στρέφονται εναντίον του Προσώπου κι όχι εναντίον του Θεσμού ή εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου.

Αυτά τα δικολαβίστικα είναι ωραία ιδίως όταν βρίσκεσαι ενώπιον δικαστηρίου και προσπαθείς να βρεις τρόπο για να ξεφύγεις από το βαρύ χέρι της δικαιοσύνης.

Γνωρίζουν την προφητεία που ανέφερε ο Κύριος: πατάξατε τον ποιμένα και διασκορπησθήσονται τα πρόβατα. Είναι στρατήγημα πρώτης τάξεως.

Αν ισχύει το επιχείρημα ότι στρέφονται μόνον εναντίον του Προσώπου του Πατριάρχου τότε ας μας εξηγήσουν δύο πράγματα:
α. γιατί δεν τολμούν να επαναλάβουν τις κατηγορίες περί αιρέσεως ενώπιον του Πατριάρχου;
β. γιατί επιτρέπουν τα κείμενά τους να γίνονται σημαίες σε χέρια ανθρώπων που προπαγανδίζουν την αποτείχιση από την Ορθόδοξη Εκκλησία;

Επίσης παραβλέπουν όλοι αυτοί ότι ο Πατριάρχης δεν είναι μόνος του. Έχει και μια Σύνοδο με δεκάδες Επισκόπους. Εμείς οι Επίσκοποι του Πατριαρχείου είμαστε τόσο χάπατα ώστε να μην καταλαβαίνουμε αν ο Πατριάρχης μας εκήρυξε επ᾽ εκκλησίαις κάτι το αιρετικό; Καταλαβαίνω ότι ιδίως μετά την εναρκτήρια ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχου στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Ορθοδόξου Εκκλησίας βρίσκονται σε πλήρη και μεγάλη σύγχυση. Κονιορτοποίησε όλα τα μυθεύματα και τις συκοφαντίες προς το Πρόσωπό του και το Οικουμενικό Πατριαρχείο!

Και κάτι τελευταίο. Το έχω ξαναγράψει. Όλα αυτά τα δικολαβίστικα τερτίπια είναι μπούμερανγκ. Το πετάς για να χτυπήσεις κάποιον αλλά πάντοτε γυρνά πίσω σε σένα. Και πάντοτε υπάρχει ο κίνδυνος να χτυπήσει και σένα. Προσέχετε λοιπόν γιατί ο Θεός μερικές φορές έχει κέφια και κάμει κάτι εκπλήξεις άλλο πράγμα…

Η αποχή των τεσσάρων Εκκλησιών από την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο. Συνειδητή ή καθ' υπαγόρευσιν;

Γράφει ο Αρχιμανδρίτης Γεράσιμος Φραγκουλάκης | Αννόβερο Γερμανίας

Αποτελεί παρελθόν πλέον η σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου και απομένει τώρα να δούμε στο μέλλον, πώς θα εφαρμοσθούν τα όσα σε αυτήν αποφασίστηκαν και την τακτική την οποία θα ακολουθήσουν οι Εκκλησίες οι οποίες δεν συμμετείχαν. Και χρησιμοποιώ συνειδητά τον όρο "δεν συμμετείχαν" αντί του "απείχαν", διότι όπως καταδεικνύεται και εκ των υστέρων ουδέποτε στις προσυνοδικές διασκέψεις υπήρξε ουσιαστική συμμετοχή, αλλά στην ουσία ήταν ένα υποχρεωτικό "σύρσιμο" για τα μάτια του κόσμου, για να μην χρεωθούν απροθυμία και επομένως να κατηγορηθούν ότι δυναμιτίζουν την ενότητα της Μίας, Αγίας, Ορθόδοξης Εκκλησίας. Αυτό οφείλεται βεβαίως στο ότι όλο αυτό το διάστημα των χιλίων και πλέον χρόνων, που μεσολάβησαν μετά το σχίσμα, η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν κατάφερε να βρει τον τρόπο να συνομιλούν τα μέλη της μεταξύ τους, πολλώ δε μάλλον να έχουν κοινό βηματισμό, κάτι που είχε ως αποτέλεσμα κάποιες διοικήσεις ορισμένων Εκκλησιών να αποκτήσουν κυβερνητική νοοτροπία και να κινούνται με δεδομένα κοσμικής εξουσίας, τα οποία επηρεάζονται σαφέστατα από την πολιτική κατάσταση που επικρατεί στην χώρα ή στις χώρες της δικαιοδοσίας τους. Η νοοτροπία αυτή μάλιστα επεκτάθηκε σε τέτοιο σημείο που αντί να υποστηρίζουν ότι οι Ορθόδοξες Εκκλησίες κατέχουν την πρωτιά λόγω της μοναδικής Αλήθειας της πίστεως, κάποιες από αυτές, διεκδικούν πρωτείο, λόγω της αριθμητικής υπεροχής τους σε πιστούς. Αυτό από μόνο του όπως είναι φυσικό, διασπά την ενότητα της Ορθόδοξης Εκκλησίας και όπως είναι φυσικό οι επιδράσεις του ποικίλουν και εκφράζονται με διάφορους τρόπους. Οφείλω όμως να γίνω πιο συγκεκριμένος, για να μην κατηγορηθώ για αοριστολογίες και ίσως και για συκοφαντία. 

Η Αγία και Μεγάλη Σύνοδος προετοιμαζόταν για μια εκατονταετία σχεδόν, με περισσότερη σπουδή από το 1961 και μετά. Ιδιαιτέρως τα τελευταία δύο-τρία χρόνια που έγιναν και συνάξεις Προκαθημένων για να τακτοποιηθούν και οι τελευταίες λεπτομέρειες, φάνηκαν ξεκάθαρα ορισμένες διαθέσεις. Η Εκκλησία της Ρωσίας ποτέ δεν αναγνώρισε επί της ουσίας τον 28ο κανόνα της Δ΄ Οικουμενικής Συνόδου (Χαλκηδόνα, 451 μ.Χ.), ο οποίος αποδίδει στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως "πρεσβεία τιμής", μετά μάλιστα από την άλωση της Κωνσταντινουπόλεως το 1453 μ.Χ. η Μόσχα αυτοαποκλήθηκε "Τρίτη Ρώμη". Είναι δε χαρακτηριστικό ότι σε αναφορές προφορικές και γραπτές προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο, η Εκκλησία της Ρωσίας χρησιμοποιεί τους όρους Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Ήταν αδιανόητο να αποδεχθεί η Μόσχα τον Οικουμενικό Πατριάρχη να προεδρεύει σε Πανορθόδοξη Σύνοδο. Λίγο πριν την σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ Ιλαρίων, Πρόεδρος του Τμήματος των Εξωτερικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας όργωνε τα Βαλκάνια προσπαθώντας να καλλιεργήσει κλίμα συναλληλίας μεταξύ των τοπικών Εκκλησιών και της Εκκλησίας της Ρωσίας, με βασικό στόχο, όπως εκ των υστέρων φάνηκε, την ματαίωση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου. Μέχρι εκείνη την στιγμή η Μόσχα είχε καταφέρει να επιβάλει σχεδόν όλες τις απαιτήσεις της˙ άλλαξε το χώρο σύγκλησης της Συνόδου λόγω των τεταμένων σχέσεων μεταξύ Ρωσίας Τουρκίας κι έτσι ενώ την αρχή προτάθηκε η Αγία Ειρήνη στην Κωνσταντινούπολη, τελικώς επελέγη η Ορθόδοξη Ακαδημία, στο Κολυμπάρι της Κρήτης, επέβαλε την ομοφωνία στις αποφάσεις της Συνόδου. Ενώ όλα ήταν έτοιμα, βδομάδες πριν το Πατριαρχείο Μόσχας βάζει θέμα, πώς θα τοποθετηθούν τα καθίσματα των Προκαθημένων! Αυτό ήταν και ένα εκ των θεμάτων που επικαλέσθηκε το Πατριαρχείο Βουλγαρίας ως αιτία να μην συμμετάσχει στη Σύνοδο. 

Το Πατριαρχείο Βουλγαρίας από την πρώτη στιγμή έδειξε την σύμπλευσή του με το Πατριαρχείο της Μόσχας. Υιοθέτησε θέσεις όπως την παραπάνω και ενήργησε κατά τέτοιο τρόπο διευκολύνοντας το στις επιδιώξεις του αν και όπως αναφέρθηκε την αρχή, ο βασικός λόγος ήταν η αδυναμία κάλυψης των εξόδων, τα οποία πρότεινε η Εκκλησία της Ελλάδος να τα καλύψει, όμως το Πατριαρχείο Βουλγαρίας απέρριψε. 

Η Εκκλησία της Γεωργίας ενώ είχε ψηφίσει θετικά για την σύγκληση της Συνόδου, προέβαλε ενστάσεις σε κάποια κείμενα και παρόλο που έγιναν τροποποιήσεις βάσει αυτών των ενστάσεων, επέμεινε μέχρι τέλους στην μη συμμετοχή της στη Σύνοδο. 

Το Πατριαρχείο Αντιοχείας ταμπουρώθηκε πίσω από το θέμα του Κατάρ και κράτησε αρνητική στάση μέχρι το τέλος. Μάλιστα συνοδικώς αποφάσισε να θεωρήσει την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο της Κρήτης ως «μία προκαταρκτική Συνέλευση της Πανορθοδόξου Μεγάλης Συνόδου». Ποιο είναι το θέμα που προβάλλει το Πατριαρχείο Αντιοχείας ως μέγα πρόβλημα: Υποστηρίζει ότι, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων έκανε εισπήδηση στο Κατάρ, το οποίο ανήκει στην δικαιοδοσία του και χειροτόνησε Αρχιεπίσκοπο με τον τίτλο Κατάρ. Δεν μπορούμε να υπεισέλθουμε στην ουσία του θέματος εφόσον και οι δύο πλευρές ισχυρίζονται ότι, κάθε μια έχει το δίκιο με το μέρος της. Όμως θέλω να εκφράσω την απορία μου. Στο Κατάρ, όπου είναι αδιευκρίνιστες οι συνθήκες βρήκε να κάνει την διαπίστωση για εισπήδηση, ο Μακαριότατος Πατριάρχης Αντιοχείας, την στιγμή που σε χώρους δικαιοδοσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου υπάρχουν Αρχιερείς του δικού του Πατριαρχείου που φέρουν ίδιους τίτλους με τους Αρχιερείς του Οικουμενικού; Έχουμε π.χ. τον Μητροπολίτη Μεξικού κ. Αθηναγόρα του Οικουμενικού Πατριαρχείου και ταυτοχρόνως έχουμε και τον Μητροπολίτη Μεξικού κ. Αντώνιο του Πατριαρχείου Αντιοχείας. Το ίδιο συμβαίνει και με τις Μητροπόλεις: Σαντιάγο, Σάο Πάολο, Αυστραλίας, Αργεντινής, Γαλλίας, Γερμανίας, Νέας Υόρκης και Βρετανίας. Και αν σε κάποιες μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως δικαιολογία ότι έτσι βρήκε τα πράγματα, στις τελευταίες τέσσερις περιπτώσεις επί πατριαρχίας του κ. Ιωάννου εξελέγησαν οι συγκεκριμένοι Μητροπολίτες. 

Τελικώς οι προβαλλόμενες αιτιάσεις από το Πατριαρχείο Αντιοχείας, αλλά και από τα άλλα δύο Πατριαρχεία της Βουλγαρίας και της Γεωργίας ήταν τόσο ισχυρές που εμπόδισαν την συμμετοχή τους στην Αγία και Μεγάλη Σύνοδο ή έπαιξε ρόλο και η στενή σχέση τους με το Πατριαρχείο της Μόσχας; 

Να δούμε τώρα πως θα χειρισθεί το θέμα το Πατριαρχείο της Μόσχας. Επέβαλε τους δικούς του όρους για την διεξαγωγή της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου και τελικά δεν συμμετείχε, αθετώντας και αυτό την υπογραφή του, παρέχοντας υποστήριξη με αυτόν τον τρόπο, στις άλλες τρεις Εκκλησίες που δεν συμμετείχαν. Τώρα τι θα κάνει; Θα δεχθεί, έστω και σιωπηρώς, τις αποφάσεις της Συνόδου ή θα συνεχίσει να προβάλλεται ως ορθόδοξη υπερδύναμη και ηγεμονία. Σε μια από τις τελευταίες δηλώσεις του ο Μακαριότατος Πατριάρχης κ. Κύριλλος είπε: «Είμαι εδώ για να προστατέψω την αγνότητα της Ορθοδοξίας». Να το εκλάβουμε αυτό ως θετικό ή ως αρνητικό; Ίδωμεν!