Ο Ελύτης δια χειρός Διονύση Πάλμα στην αποψινή 4η συνάντηση του "Αληθώς"

Γράφει ο π. Παναγιώτης Καποδίστριας

Για την χρεία τής φιλολογικής βραδιάς Ελύτη της 6^ης Νοεμβρίου 2011 (100 χρόνια από την γέννησή του) στο «Αληθώς» - Μορφωτικό Κέντρο Λόγου Μπανάτου, παρακαλέσαμε τον Ζακύνθιο εικαστικό Διονύση Πάλμα, να ιστορήσει την μορφή του Ποιητή, όπως αυτή έχει πλέον παραδοθεί στην διαχρονία της Ιστορίας.

Όντως, ο αγαπητός φίλος Καλλιτέχνης και διακεκριμένος προσωπογράφος σκιτσάρισε τον Ποιητή, αποδίδοντας επιτυχημένα την οξεία θέληση του βλέμματός του προς την ζωή, την σωθική λάμψη της ύπαρξης, την οποίαν εξωτερίκευσε δια της έλλογης γραφής του. Ο ίδιος ο Ελύτης έχει αιχμαλωτίσει και αξιοποιήσει στο έργο του την λάμψη αυτήν, την διασώζουσα εντέλει αλώβητη την Αθωότητα από τις μεθοδείες των πάσης φύσεως Εναντίων, γράφοντας: «Μόνο μια λάμψη ο άνθρωπος∙ κι αν είδες, είδες.» (Ο κήπος με τις αυταπάτες, ύψιλον / βιβλία, Αθήνα 1995, σ. 17)

Θεωρούμε ότι το χαρακτηριστικό τού σκίτσου είναι το ηλιοστέφανο, που τού φόρεσε. Ως ποιητής του Ήλιου και του Φωτός ο Ελύτης, της χρυσής εκδοχής των αισθήσεων και των συναισθημάτων, «άξιον και δίκαιόν εστι» να τον έχουν περικυκλώσει ικανά ψήγματα χρυσών ηλιακών ακτινών. Ο ίδιος, άλλωστε, έχει εισηγηθεί την «ηλιακή μεταφυσική», την οποία μάλιστα έχει ερμηνεύσει σε συνέντευξή του, το 1980:

«ΟΤΑΝ ΛΕΩ ΗΛΙΑΚΗ ΜΕΤΑΦΥΣΙΚΗ, εννοώ βέβαια τη Μεταφυσική του Φωτός, και αυτό είναι ένα θέμα δύσκολο, που δεν γίνεται να μιλήσει κανείς πιο εκλαϊκευτικά. […] Εάν φαντασθεί κανένας τη συνείδηση στη θέση του ήλιου, από το ένα μέρος, κι απ’ το άλλο όλους τους παράγοντες που συμβάλλουν στην ποιητική έκφραση -εικόνες, παρομοιώσεις, μεταφορές, σκέψεις- στη θέση των πλανητών, θα δει ότι η κίνηση που παρουσιάζει αυτό το σύνολο προσλαμβάνει τον ίδιο χαρακτήρα που προσλαμβάνει η κίνηση ενός συστήματος ηλιακού. […] Έτσι το φως, που είναι η αρχή και το τέλος κάθε αποκαλυπτικού φαινομένου, δηλώνεται με την επίτευξη μιας ολοένα πιο μεγάλης ορατότητας, μιας τελικής διαφάνειας μέσα στο ποίημα που επιτρέπει να βλέπεις ταυτοχρόνως μέσα απ’ την ύλη και μέσα από την ψυχή. […]» (Αυτοπροσωπογραφία σε λόγο προφορικό, εκδ. ύψιλον / βιβλία, Αθήνα 2000, σ. 34 εξ.)