Με αφορμή το άρθρο του κ. Γιώργου Χαρβαλιά «Πατριάρχης… κατώτερος των περιστάσεων»

Γράφει ο Αρχιμανδρίτης του Οικουμενικού Θρόνου ΓΕΡΑΣΙΜΟΣ ΦΡΑΓΚΟΥΛΑΚΗΣ από το Αννόβερο

Με ένα λίαν υποτιμητικό και υβριστικό άρθρο για τον Οικουμενικό Πατριάρχη το οποίο δημοσιεύεται στον ιστοχώρο romfea.gr, ο πολυειδήμων κ. Γιώργος Χαρβαλιάς προσπαθεί να χρησιμοποιήσει την πένα του ως χρωστήρα, έχοντας προφανώς την αίσθηση ότι ζωγραφίζει, ενώ στην ουσία δημιουργεί καρικατούρες και μουντζούρες. Ο στόχος του είναι προφανής, δεν είναι άλλωστε η πρώτη φορά, προσπαθεί να σπιλώσει το πρόσωπο του Οικουμενικού Πατριάρχη, να υποβιβάσει την αξία του και την σημασία του έργου του και να προσφέρει έτσι τις καλές του υπηρεσίες στους Ρώσους με τους οποίους ως φαίνεται, να χρησιμοποιήσω δική του φρασεολογία, «ταυτίζεται περισσότερο συναισθηματικά».

Ομολογεί βεβαίως ότι δεν είναι ειδικός «στα επί μέρους του ορθοδόξου δόγματος», χρησιμοποιεί όμως το συναίσθημα, διότι όπως και να το κάνουμε «πουλάει». Ο μη ειδικός λοιπόν κ. Χαρβαλιάς -ούτε λίγο, ούτε πολύ- αποδίδει την κρίση στην Ουκρανία και στο γεγονός ότι, το Οικουμενικό Πατριαρχείο ως ώφειλε, παραχώρησε Αυτοκεφαλία στην Ορθόδοξη Εκκλησία αυτής της χώρας και αυτό βεβαίως είναι κατά τον αρθρογράφο λάθος, διότι δεν έπρεπε να ισχύσουν οι εκκλησιαστικοί νόμοι και κανόνες, αλλά να ληφθεί υπόψη μόνο το γεγονός ότι η Ουκρανία αποτελεί «μπαξέ» του ευρύτερου ρωσικού αυλόγυρου. Προφανώς με την ίδια δικαιολογία θα αποδεχθεί και την ενέργεια του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος αγνοώντας τις εκκλήσεις για αποκλιμάκωση και υπονομεύοντας το έργο της διπλωματίας, τινάζοντας έτσι στον αέρα τις διαπραγματεύσεις προχώρησε στην αναγνώριση της ανεξαρτησίας των περιοχών Ντονέτσκ και Λουγκάνσκ.

Αφού λοιπόν κατηγορεί τον Οικουμενικό Πατριάρχη ότι «υπό το ευρύτερο πρίσμα προάσπισης της παγκόσμιας ειρήνης…όφειλε να έχει αφήσει το ορθόδοξο ποίμνιο στην καθοδήγηση της Ρωσικής Εκκλησίας», καταλήγει σε μια αντίφαση. Μη αμφισβητώντας -όπως αναφέρει- τον θρησκευτικό του ρόλο, διερωτάται «αν ο Βαρθολομαίος έχει επίγνωση της ιδιαίτερης ιστορικής του αποστολής ως Αρχιεπισκόπου Κωνσταντινουπόλεως, Νέας Ρώμης και Οικουμενικού Πατριάρχη». Προφανώς κατά τον κ. Χαρβαλιά ο Οικουμενικός Πατριάρχης θα ήταν συνεπής με την αποστολή του αν έκανε τον αγροφύλακα στους «μπαξέδες» που εκτός από το Ρωσικό κράτος δημιουργεί και η Ρωσική Εκκλησία, με τελευταίο παράδειγμα αυτό το μόρφωμα-μπαξέ που δημιούργησε με την εισβολή της στην δικαιοδοσία του Παλαιφάτου Δευτερόθρονου Πατριαρχείου Αλεξανδρείας.

Μπορεί άραγε να υπάρξει διαφορά μεταξύ θρησκευτικού ρόλου και ιστορικής αποστολής του Οικουμενικού Πατριάρχη; Προφανώς, όχι. Ρόλος και αποστολή ταυτίζονται και το ένα καθορίζει το άλλο, το ένα αποτελεί φυσική απόρροια του άλλου. Μόνο στη Ρωσική Εκκλησία, η οποία κατά δήλωση του Προκαθημένου της Πατριάρχη Μόσχας κ. Κυρίλλου είναι πρώτα για το έθνος, μπορεί να συμβαίνουν αυτά. Να προσαρμόζεται δηλαδή ο θρησκευτικός του ρόλος στην ιδιαίτερη ιστορική αποστολή που θα υπαγορεύεται από τα εθνικά συμφέροντα, όπως αυτά διαμορφώνονται σε δεδομένη στιγμή. Να υπάρχει δηλαδή υποταγή της Ορθοδοξίας στον όποιο εθνοφυλετισμό ήθελε προκύψει και ο οποίος δογματικά και διοικητικά προσβάλλει και υποσκάπτει την ενότητα της τοπικής Εκκλησίας, γι’ αυτό και καταδικάστηκε με Συνοδικά το 1872.

Ως απόδειξη ελλείψεως στοιχειώδους επιγνώσεως της αποστολής του Οικουμενικού Πατριάρχη αναφέρεται η μη δυναμική δήθεν αντίδραση του στην μετατροπή της Αγιάς Σοφιάς σε τζαμί και η βεβήλωση της Μονής της Παναγίας της Σουμελά τελευταίως. Βεβαίως η έννοια της δυναμικής αντίδρασης κατά περίσταση ποικίλει ανάλογα με τις διαθέσεις και τις επιδιώξεις εκείνου που την επικαλείται και αναλόγως θεωρείται ωφέλιμη ή επιβλαβής, μικρή ή μεγάλη. Εκείνο που κάνει εντύπωση πάντως, είναι η παντελής απουσία έστω και μιας λέξεως για την στάση των Ρώσων, που ούτε λίγο ούτε πολύ όταν μετετράπη η Αγιά Σοφιά σε τζαμί σχεδόν πανηγύρισαν, που δεν θα χρειάζεται πλέον να πληρώνουν εισιτήριο κατά την επίσκεψή τους. Αλλά και η διαμαρτυρία για την Παναγία Σουμελά γίνεται στο πλαίσιο της ανάπτυξης των ρωσοτουρκικών σχέσεων και όχι ως θέμα που απασχολεί τους Ορθοδόξους.

Αυτό λίγο ως πολύ είναι το κλήμα που προσπαθεί να δημιουργήσει ο κ. Χαρβαλιάς με το επαίσχυντο άρθρο του με τον απαράδεκτο και τοξικό τίτλο «Πατριάρχης… κατώτερος των περιστάσεων». Όσα όμως κι αν αναφέρει, δεν καταφέρνει τελικά να αποκρύψει τις πραγματικές του διαθέσεις που είναι πλήρως ταυτισμένες με τις προθέσεις της Ρωσικής Εκκλησίας. Καταθέτοντας τον δήθεν προβληματισμό του για το «πόσο εξυπηρετεί τα συμφέροντα της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού η εικόνα του αιχμάλωτου, «βωβού» Πατριάρχη, που βρίσκει τη φωνή του μόνο για να πει «Σκασίλα μου για τους Ρώσους!», αποφαίνεται ότι «θα πρέπει να ξανασκεφτούμε αν ωφελεί η παραμονή του Πατριαρχείου εκεί (δηλ. στην Κωνσταντινούπολη».

Ζούμε τα τελευταία χρόνια σειρά γεγονότων που δημιουργούνται από το Πατριαρχείο της Μόσχας εναντίον του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αλλά και εναντίον ολόκληρης της Ορθοδοξίας. Απειλές, εκβιασμοί, εξαναγκασμοί, προσπάθειες εξαγοράς είναι οι συνήθεις τακτικές του. Πότε επιτέλους θα καταλάβουμε ότι η Ορθοδοξία πολεμείται εκ των έσω;