Ο Ειρηναίος Α΄ (κατά κόσμον Εμμανουήλ Σκοπελίτης, Χώρα Σάμου, 17 Απριλίου 1939) ήταν Πατριάρχης Ιεροσολύμων από τις 13 Αυγούστου 2001 έως τις 24 Μαΐου 2005, οπότε και καθαιρέθηκε από Σύνοδο των Προκαθημένων της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που τον επανέφερε στις τάξεις των μοναχών. Αποκαταστάθηκε στον επισκοπικό βαθμό με τον τίτλο του Πατριάρχη πρώην Ιεροσολύμων στις 25 Ιουλίου 2019.
Γεννήθηκε στις 17 Απριλίου του 1939 στη Σάμο. Το 1953 πήγε στα Ιεροσόλυμα. Το 1959 χειροτονήθηκε Διάκονος και Πρεσβύτερος. Αποφοίτησε από τη Θεολογική Σχολή Αθηνών το 1966 και την ίδια χρονιά τού δόθηκε το οφίκιο του Αρχιμανδρίτη. Στις 29 Μαρτίου 1981 χειροτονήθηκε Αρχιεπίσκοπος Ιεραπόλεως. Διετέλεσε Έξαρχος του Παναγίου Τάφου στην Αθήνα από το 1979 μέχρι το 2001. Το 1994 προήχθη σε Μητροπολίτη.
Ύστερα από τον θάνατο του Πατριάρχη Διοδώρου ακολούθησε ένα κενό οκτώ μηνών με έντονο διπλωματικό παρασκήνιο, με την ισραηλινή κυβέρνηση να απορρίπτει πέντε από τους υποψήφιους, κάποιοι εκ των οποίων ήταν από τους επικρατέστερους. Στις 13 Αυγούστου 2001 εξελέγη τελικά Πατριάρχης Ιεροσολύμων ο Ειρηναίος, με 7 ψήφους σε σύνολο 17. Η εκλογή του αναγνωρίστηκε από την αρχή από όλα τα εμπλεκόμενα μέρη εκτός της κυβέρνησης του Ισραήλ.
Η Πατριαρχία του Ειρηναίου οδήγησε το Πατριαρχείο σε πολιτικο-οικονομικό σκάνδαλο με σημαντικές διπλωματικές προεκτάσεις. Ο Πατριάρχης Ειρηναίος φέρεται να είχε εκποιήσει μυστικά ακίνητη περιουσία του Πατριαρχείου και να έχει φυγαδεύσει σημαντικά χρηματικά ποσά στο εξωτερικό. Η εκποίηση ακίνητης περιουσία σε εταιρίες Ισραηλινών συμφερόντων επηρέαζε ένα ευαίσθητο status quo που επικρατούσε στην περιοχή, πράγμα το οποίο ξεσήκωσε θύελλα διαμαρτυριών από αραβικής πλευράς. Από την άλλη, οι κατηγορίες περί κακοδιαχείρισης τον έφεραν σύντομα αντιμέτωπο με την πλειοψηφία της Ιεράς Αγιοταφιτικής Αδελφότητας. Για τις κατηγορίες όμως αυτές δεν υπήρξαν ικανά στοιχεία, και το 2005 η Παλαιστινιακή Αρχή, με σχετική έρευνα από την αρμόδια επιτροπή της κυβερνήσεως, εξέδωσε αθωωτικό πόρισμα για τις εν λόγω μυστικές συμφωνίες και για τις κατηγορίες πωλήσεων των επίμαχων ακινήτων.
Λόγω των κατηγοριών κακής διαχείρισης, η πλειοψηφία της Αγιοταφιτικής Αδελφότητας τον αποκήρυξε στις 6 Μαΐου 2005, ενώ ο ίδιος αρνούνταν να παραιτηθεί. Στις 24 Μαΐου 2005, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος συγκάλεσε Σύνοδο των προκαθημένων της Ορθόδοξης Εκκλησίας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο στην Κωνσταντινούπολη, η οποία διέγραψε το όνομα του Ειρηναίου από τα Δίπτυχα της Ορθόδοξης Εκκλησίας και κήρυξε τον θρόνο σε χηρεία. Ο Μητροπολίτης Πέτρας Κορνήλιος ορίστηκε από τη Σύνοδο του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων τοποτηρητής μέχρι την εκλογή νέου Πατριάρχη.
Καθώς όμως ο Ειρηναίος εξακολουθούσε να δηλώνει ότι είναι Πατριάρχης και να προσπαθεί να λειτουργεί σε διάφορους ναούς φρουρούμενος από την Ισραηλινή Αστυνομία, καθώς το κράτος του Ισραήλ εξακολουθούσε να τον θεωρεί Πατριάρχη, η Σύνοδος τον καθαίρεσε από κάθε βαθμό ιεροσύνης και τον επανέφερε στις τάξεις των απλών Μοναχών. Κατόπιν αυτού καλούνταν «μοναχός Ειρηναίος». Το κράτος του Ισραήλ συνέχιζε να τον αναγνωρίζει ως νόμιμο Πατριάρχη μέχρι τον Δεκέμβριο του 2007. Από τις 16 Φεβρουαρίου 2008 ο Ειρηναίος παρέμεινε έγκλειστος στην κατοικία του εντός του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, φρουρούμενος από ιδιώτες Άραβες και, με εντολή του νέου Πατριάρχη Θεόφιλου, δεν επιτρεπόταν ούτε η έξοδός του αλλά ούτε και η είσοδος επισκεπτών.
Στις 25 Ιουλίου 2019, η Ιερά Σύνοδος του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων ήρε ομοφώνως την καθαίρεσή του από τις τάξεις των Μοναχών και τον αποκατέστησε στο αρχιερατικό αξίωμά του, με τον τίτλο του Πατριάρχη πρώην Ιεροσολύμων.
Μετά από πρόσκληση του Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος Ιερωνύμου και παρεμβάσεις της ελληνικής κυβέρνησης, ο πρώην Ιεροσολύμων Ειρηναίος ταξίδεψε στις 29 Αυγούστου 2019 στην Ελλάδα και νοσηλεύτηκε. Κατόπιν εισήχθη στο Κέντρο Γεροντολογίας και Προνοιακής Υποστηρίξεως της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών «Άγιος Πορφύριος», στο Δήλεσι Βοιωτίας, κατόπιν προσκλήσεως του ίδιου του Αρχιεπισκόπου Αθηνών, όπου και φιλοξενήθηκε έκτοτε.
Εξεδήμησε προς Κύριον το πρωί της 10ης Ιανουαρίου 2023.
[Τα στοιχεία αντλήθηκαν από τη Βικιπαίδεια, η οποία φέρει και την ευθύνη για την πιστότητα των δημοσιευομένων]
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου