Του Α. ΒΙΚΕΤΟΥ (εφημερίδα ΑΛΗΘΕΙΑ, 2.10.2016)
Με συγκινητικό μήνυμα του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, του πλέον διακεκριμένου αποφοίτου της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, άνοιξαν χθες το απόγευμα στο Κέντρο Εικονολογίας Ιεράς Μονής Χρυσορρογιατίσσης, στην Πάφο, με την συνδρομή και χορηγία του Ιδρύματος «Αναστάσιος Γ. Λεβέντης», οι εργασίες διήμερου επιστημονικού συμποσίου με θέμα: «Ιερά Θεολογική Σχολή Χάλκης. Θεολογία και σύγχρονος κόσμος».
Η οργάνωση του συμποσίου είναι πρωτοβουλία του ηγουμένου της Μονής Χρυσορρογιατίσσης, αρχιμανδρίτη Διονυσίου, ο οποίος αποφοίτησε από την Χάλκη το 1965 και διακρίνεται ως κληρικός για το εκκλησιαστικό και μοναστικό ήθος του, το οποίο εν πολλοίς διαμόρφωσε στην «τροφό» Σχολή της Χάλκης, στο Φανάρι και σε άλλους ναούς της Πόλης, όπου υπηρετούσε ως διάκονος.
Για το συμπόσιο έχει έλθει από την Πόλη ο Μητροπολίτης Γέρων Χαλκηδόνος, Αθανάσιος, απόφοιτος της Σχολής, και ο ηγούμενος της Μονής της Αγίας Τριάδας Χάλκης, εντός της οποίας είναι η Σχολή, Μητροπολίτης Προύσης Ελπιδοφόρος, αναπληρωτής καθηγητής στην Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.
Ομιλητές στο συμπόσιο είναι διακεκριμένοι απόφοιτοι της Χάλκης, οι οποίοι διετέλεσαν καθηγητές Πανεπιστημίων, ο Μητροπολίτης Πάφου Γεώργιος. Επίσης, ο ηγούμενος της Σταυροπηγιακής Πατριαρχικής Μονής Βλατάδων από την Θεσσαλονίκη, Επίσκοπος Αμορίου, Νικηφόρος, και οι Κύπριοι Επίσκοποι Χύτρων, Λεόντιος και Αρσινόης Νεκτάριος. Εισηγήσεις θα γίνουν και από Κυπρίους καθηγητές-ερευνητές. Σημαντική η παρουσία του Κύπριου θεολόγου και αποφοίτου της Χάλκης, Χαράλαμπου Χατζηχαραλάμπους, ο οποίος σήμερα θα συντονίσει μία από τις συζητήσεις του συμποσίου. Ο ηγούμενος Διονύσιος και ο κ. Χατζηχαραλάμπους είναι από τους μόνους σήμερα Κύπριους επιζώντες αποφοίτους της Χάλκης.
Η Θεολογικὴ Σχολὴ Χάλκης, πριν κλείσει από τις τούρκικες αρχές το 1971, ήταν η κύρια θεολογική σχολή του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης. Την ιδέα για την Σχολή είχε ο Πατριάρχης Φώτιο Α΄ (858-861 και 878-886). Το 1844, ο Πατριάρχης Γερμανός Δ΄ κατά την πρώτη του πατριαρχεία (1842-1845), ίδρυσε το 1843 θεολογική Σχολή στις εγκαταστάσεις της μονής της Αγίας Τριάδας, την οποία και εγκαινίασε το αμέσως επόμενο έτος στις 13 Σεπτεμβρίου 1844. Όλα τα κτήρια εκτός από ένα παρεκκλήσι καταστράφηκαν στο μεγάλο σεισμό που συνέβη στη Κωνσταντινούπολη στις 28 Ιουνίου του 1894 με συνέπεια να διακοπεί η λειτουργία της. Μετά από εκτεταμένες επισκευές και αναστηλώσεις από τον αρχιτέκτονα Περικλή Φωτιάδη, διάρκειας 17 μηνών, η σχολή με νέο πλέον κτίριο εγκαινιάστηκε στις 1 Οκτωβρίου του 1896. Σημαντική ανακαίνιση έγινε στη δεκαετία του '50.
Πολλοί Ορθόδοξοι θεολόγοι, ιερείς, επίσκοποι και πατριάρχες φοίτησαν στην Ιερά Θεολογική Σχολή της Χάλκης, συμπεριλαμβανομένου και του Πατριάρχη Βαρθολομαίου. Οι φοιτητές στη Χάλκη περιλάμβαναν όχι μόνο γηγενείς Έλληνες, αλλά και Ορθόδοξους Χριστιανούς από όλο τον κόσμο, προσδίδοντας στη σχολή έναν διεθνή χαρακτήρα. Επίσης, πολλοί πατριάρχες, επίσκοποι και πρώην δάσκαλοι έχουν ταφεί σε ειδική περιοχή του κήπου.
Οι θεολογικές εγκαταστάσεις περιλαμβάνουν το Παρεκκλήσιo της Αγίας Τριάδoς, κοιτώνες, αναρρωτήριο, γραφεία, και την πανεπιστημιακή βιβλιοθήκη η οποία κατέχει σημαντική ιστορική συλλογή βιβλίων, περιοδικών και χειρογράφων.
Το 1971 η σχολή έκλεισε εξαιτίας ενός τουρκικού νόμου που απαγόρευε τη λειτουργία ιδιωτικών πανεπιστημίων. Το 1998 η επιτροπή ιδιοκτητών της σχολής διατάχθηκε να διαλυθεί, αλλά διεθνής κριτική έπεισε την Άγκυρα να ακυρώσει τη διαταγή.
Η Χάλκη έχει λάβει διεθνή προσοχή τα τελευταία χρόνια. Τον Οκτώβριο του 1998, το Κογκρέσο των ΗΠΑ υποστήριξε την επαναλειτουργία της Χάλκης. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αναφέρει επίσης το ζήτημα στις διαπραγματεύσεις για την τουρκική προσχώρηση στην ΕΕ. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Μπιλ Κλίντον επισκέφτηκε την Χάλκη στην επίσκεψή του στην Τουρκία το 1999 και ζήτησε από τον Τούρκο Πρόεδρο Σουλεϊμάν Ντεμιρέλ να επιτρέψει την επαναλειτουργία της σχολής.
Τον Αύγουστο του 2011, ο Τούρκος Πρωθυπουργός Ερντογάν αποφάσισε με διάταγμα ότι τα ακίνητα και τα θρησκευτικά κτίρια του Οικουμενικού Πατριαρχείου της Κωνσταντινούπολης, τα οποία κατασχέθηκαν στο παρελθόν πρέπει να επιστραφούν προς το Οικουμενικό Πατριαρχείο της Κωνσταντινούπολη.
Στο μήνυμά του, κατά την έναρξη των εργασιών του συμποσίου, ο Οικουμενικός Πατριάρχης, αφού αναφέρθηκε στην λαμπρά ιστορία της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης, τόνισε: «Σε ουδέν αντικαθίσταται ο εν Χάλκη βίος και πολιτεία». Γι’ αυτό είπε από την αρχή της Πατριαρχίας του, πριν από 25 χρόνια, έθεσε ως προτεραιότητα την επαναλειτουργία της Σχολής. « Διακηρύξαμε παντού το δίκαιο του αιτήματος μας, λαμβάνοντας πλείστα μηνύματα και δείγματα αναγνωρίσεως του δικαίου μας, αλλά και πλείστας απογοητεύσεις από υποσχέσεις, που μέχρι τώρα δεν εκπληρώθηκαν», υπογράμμισε ο κ. Βαρθολομαίος.
Ο ηγούμενος Χρυσορρογιατίσσης Διονύσιος, σε επιστολή του προς τον κ. Βαρθολομαίο, τον περασμένο Φεβρουάριο, έγραφε ότι σκοπός του συνεδρίου «είναι η παρουσίαση και ο δίκαιος έπαινος του έργου και της αποστολής που επετέλεσε η τροφός Ιερά Θεολογική Σχολή Χάλκης, κατ᾽ επέκταση δε η μαρτυρία της ορθόδοξης θεολογίας στον σύγχρονο κόσμο».
Επίσης, πρόσθετε: «Ως απόφοιτος της Ιεράς Θεολογικής Σχολής Χάλκης σεμνύνομαι για τη βιωματική Θεολογία, που η Σχολή προσέφερε στους φοιτητές της• Θεολογία έλλογης πράξης και έμπρακτου λόγου. Ως εκ τούτου προσεύχομαι να ευωδοθούν οι προσπάθειές Σας για επαναλειτουργία της».
Ο μητροπολίτης Προύσης Ελπιδοφόρος τόνισε στην «Α» ότι, εφόσον επαναλειτουργήσει η Σχολή, το πλαίσιο λειτουργίας της, σύμφωνα με το Οικουμενικό Πατριαρχείο, θα παραμείνει όπως ήταν: «μοναστηριακό! Οι (ιερο) σπουδαστές θα εγκαταβιώνουν εκεί ως οιονεί δόκιμοι μοναχοί. Αυτό, όπως φάνηκε από την ομιλία του Σεβ. Προύσης, είναι αδιαπραγμάτευτο. Άρα, η πνευματικότητα της Σχολής στηρίζεται σ' αυτό το αυστηρό πρόγραμμα (ακολουθίες, μυστηριακή ζωή, πολλή μελέτη), το οποίο χαρακτήριζε τη Σχολή μέχρι την αναστολή της λειτουργίας της, πριν 45 χρόνια».
Η Σχολή, πρόσθεσε, θα ενσαρκώνει, θα μπορούσαμε να πούμε, την οικουμενικότητα του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Όπως και στο παρελθόν, θα μπορούν να φοιτούν σε αυτήν και νέοι από άλλες ορθόδοξες εκκλησίες. Επιπλέον, θα είναι δυνατή η μύηση στο πνεύμα της Σχολής και ετεροδόξων. Η Χάλκη θα είναι ανοιχτή σε κάθε ετερόδοξο καλή θελήσεως, αφού σκοπός είναι να μπολιαστεί και εκείνος, εφ' όσον το επιθυμεί, με το ορθόδοξο φρόνημα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου