e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τετάρτη 6 Δεκεμβρίου 2023

Ο Ναός του Αγίου Νικολάου στην κάτω πόλη του κάστρου Μονεμβασίας

Με αφορμή τη σημερινή εορτή της μνήμης του Αγίου Νικολάου, Αρχιεπισκόπου Μύρων της Λυκίας του Θαυματουργού, το Υπουργείο Πολιτισμού της Ελλάδος μάς «συστήνει» τον ιστορικό Ναό που τιμάται επ’ ονόματι του εορταζόμενου Αγίου στην κάτω πόλη του κάστρου της Μονεμβασίας.

Πρόκειται για ένα μνημειακό κτίσμα της Β΄ Ενετοκρατίας, που, σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή, εντοιχισμένη στη δυτική όψη του, κτίσθηκε το 1703 με τη χορηγία του διακεκριμένου ιατρού και φιλόσοφου Ανδρέα Λικίνιου, στη θέση δύο παλαιότερων βυζαντινών ναών.

Τα κατασκευαστικά και μορφολογικά στοιχεία του μνημείου μαρτυρούν τις επιδράσεις της δυτικής αρχιτεκτονικής και παρουσιάζουν, μεταξύ άλλων, σημαντικές ομοιότητες με τους ναούς της Παναγίας της Μυρτιδιώτισσας και του Ελκόμενου Χριστού στο κάστρο Μονεμβασίας, υποδεικνύοντας τη δραστηριότητα κοινού οικοδομικού συνεργείου στην περίοδο της Β΄ Ενετοκρατίας στη Μονεμβασία.

Κατά την περίοδο της Β΄ Οθωμανικής περιόδου (1715-1821) ο Ναός χρησιμοποιήθηκε ως οπλοστάσιο, ενώ επί Καποδίστρια (1829) στέγασε το αλληλοδιδακτικό σχολείο της πόλης και δέχθηκε μία σειρά επεμβάσεων για τις ανάγκες της νέας του χρήσης.

Από το 1839 έως τα μέσα περίπου του 20ου αιώνα λειτούργησε ως δημοτικό σχολείο, στο οποίο μαθήτευσε και ο ποιητής Γιάννης Ρίτσος.

Τους νεότερους χρόνους φιλοξενούσε περιστασιακά πολιτιστικές δράσεις φορέων του τόπου και κυρίως τα Συμπόσια του Μονεμβασιώτικου Ομίλου.

Τα τελευταία  χρόνια ο ναός έχει ανακτήσει τη λειτουργική του χρήση.

Κατά την αρχαιολογική έρευνα που έγινε στον ναό από την Εφορεία Αρχαιοτήτων, εντοπίστηκε στο εσωτερικό, ανάμεσα στους πεσσούς του νοτιοανατολικού διαμερίσματος, ένας επιχωμένος τάφος. Ίσως ο Ανδρέας Λικίνιος τον ετοίμαζε για τα βαθειά του γεράματα, με την προοπτική ενός ειρηνικού τέλους. Μετά την παράδοση της πόλης στους Οθωμανούς (1715) οδηγήθηκε όμως ως σκλάβος στην Κωνσταντινούπολη όπου και απαγχονίστηκε.

Ο Ναός συντηρήθηκε και αποκαταστάθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Λακωνίας, στο πλαίσιο του Γ΄ Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, και παραδόθηκε στο κοινό το 2007 με την έκθεση «Προστασία και ανάδειξη Αρχαιολογικού Χώρου Μονεμβασίας. Από το έργο της 5ης ΕΒΑ στη Μονεμβασία». 






Δεν υπάρχουν σχόλια: