Μήνυμα του Αρχιεπισκόπου Αυστραλίας για την Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940

Πριν από 85 ακριβώς έτη, η γραφίδα της ιστορίας χάραξε με ανεξίτηλα γράμματα τη λέξη «ΟΧΙ». Μία λέξη μικρή, μα τόσο δυνατή, που αντήχησε πέρα από τα σύνορα της Ελλάδος και ξεπέρασε τα όρια της χρονικής συγκυρίας στην οποία ειπώθηκε.

Το ιστορικό «ΟΧΙ» της 28ης Οκτωβρίου 1940 σηματοδότησε τη σύγκρουση δύο διαφορετικών κόσμων: της αλαζονείας και της τυραννίας από τη μια· της ελευθερίας και της ανθρώπινης αξιοπρέπειας από την άλλη. Ο ελληνικός λαός, μικρός, φτωχός και ταλαιπωρημένος, αλλά περήφανος και αφοσιωμένος σε ευγενή ιδανικά, δεν αμφιταλαντεύτηκε στιγμή για το ποια πλευρά να επιλέξει. Οι πρόγονοί μας συντάχθηκαν ολόψυχα με τη χορεία των αδούλωτων εθνών, για να δημιουργήσουν ανάχωμα στο σκοτάδι του φασισμού και του ναζισμού, το οποίο απειλούσε να τυλίξει την ευρωπαϊκή ήπειρο και τον υπόλοιπο κόσμο.

Σύντομα, το περήφανο «ΟΧΙ» πέρασε από τα χείλη στις καρδιές και μετουσιώθηκε σε αυτό που έχει επικρατήσει να ονομάζεται «Έπος του Σαράντα». Μια από τις ισχυρότερες πολεμικές μηχανές του κόσμου εκείνη την εποχή, με καταφανή αριθμητική και οπλική υπεροχή, υπέστη ταπεινωτική ήττα στα βουνά της Πίνδου και της Αλβανίας. Η «μικρή» Ελλάδα, πετυχαίνοντας την πρώτη συμμαχική νίκη επί των δυνάμεων του Άξονα, κέρδισε τον παγκόσμιο θαυμασμό και αναπτέρωσε το ηθικό όσων εξακολουθούσαν να αντιστέκονται στην επέλαση του σκότους.

Επρόκειτο, ουσιαστικά, για ένα θαύμα που συντελέστηκε με τη βοήθεια της «Υπερμάχου Στρατηγού», η οποία διαχρονικά εμψυχώνει, σκέπει και προστατεύει το έθνος μας, αλλά και χάρη στην ομοψυχία με την οποία ο ελληνικός λαός αντιστάθηκε στους εισβολείς, αφήνοντας κατά μέρος τις επιφυλάξεις, τις διαφορές και τις αντιπαλότητες.  

Αυτή η εθνική ομοψυχία που επέδειξαν οι ήρωες πρόγονοί μας από τις πρώτες κιόλας ώρες μετά το μεγαλειώδες «ΟΧΙ», συνιστά ανεκτίμητη κληρονομιά για όλους τους Έλληνες και τις Ελληνίδες σήμερα, καθώς αναμετρόμαστε με τις προκλήσεις και τις δυσκολίες των καιρών μας· ιδιαιτέρως για τον Ελληνισμό της Διασποράς, που καλείται να αντισταθεί στην αποξένωση από τις ρίζες, την πίστη και την πολιτισμική του ταυτότητα. Οπωσδήποτε, σήμερα δε βιώνουμε τον εφιάλτη του πολέμου και της βαρβαρότητας. Δε ζούμε καν σε μία χώρα αφιλόξενη, αλλά, αντίθετα, σε μία χώρα ευλογημένη, η οποία συμπορεύεται αξιακά με τη μητέρα πατρίδα μας, όπως συνέβη και τότε, στην αντίσταση κατά του ιταλογερμανικού Άξονα. Ωστόσο, παραμένει διαρκής η πρόκληση να διαφυλάξουμε όσα οι πρόγονοί μας, με αγώνες και θυσίες, μάς έχουν παραδώσει.

Ας αντλήσουμε, συνεπώς, δύναμη και έμπνευση από το παράδειγμα των ηρώων του ’40 και ας πορευθούμε ενωμένοι και με πίστη στον Θεό, ώστε να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές έναν Ελληνισμό αντάξιο της ιστορίας του. Το «ΟΧΙ» εκείνων των ημερών ας παραμένει ζωντανό μέσα μας ως διαρκές κάλεσμα αρετής, ενότητας και ομοψυχίας!

Χρόνια πολλά σε όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες· χρόνια ευλογημένα και Παναγιοσκέπαστα! 

Message from His Eminence Archbishop Makarios of Australia on the Anniversary of the 28^th October 1940

Exactly eighty-five years ago, the pen of history wrote in indelible letters, the word “NO.”
A small word, yet so powerful that it echoed far beyond the borders of Greece and transcended the moment in which it was spoken.

The historic “NO” of the 28^th of October 1940 signified the clash of two contrasting worlds: arrogance and tyranny on one side; freedom and human dignity on the other. The Greek people small, poor, and long-suffering, yet proud and devoted to noble ideals, did not hesitate for a moment in choosing where they stood. Our ancestors joined wholeheartedly with the ranks of the free nations, forming a barrier against the darkness of fascism and Nazism that threatened to engulf Europe and the rest of the world.

Soon, that proud “NO” moved from people’s lips into their hearts and became what is now remembered as “the Epic of 1940”. One of the most powerful military forces of the time, despite its overwhelming numerical and technological superiority, suffered a humiliating defeat in the mountains of Pindus and Albania. “Little” Greece, by winning the first Allied victory against the Axis powers, gained the world’s admiration and lifted the spirits of all who continued to resist the advance of darkness.

In fact, it was nothing less than a miracle wrought by the help of the Most Holy Theotokos, the “Champion General,” who throughout the ages strengthens, shelters, and protects our nation, but also due to the unity with which the Greek people resisted the invaders, putting aside hesitation, differences, and rivalries.

This spirit of national unity shown by our heroic forebears from the very first hours after that magnificent “NO” constitutes an invaluable inheritance for all Greeks today as we face the challenges and difficulties of our own times; especially for the Hellenism of the Diaspora, which must resist becoming alienated from its roots, its faith, and its cultural identity. Certainly, today we do not experience the nightmare of war and barbarity. We do not live in a hostile land but, rather, in a blessed country; one that shares the same values as our motherland just as it did then when it stood with Greece against the Italo-German Axis. Yet the challenge remains ever present: to safeguard all that our ancestors, through struggle and sacrifice, have handed down to us.

Therefore, let us draw strength and inspiration from the example of the heroes of 1940 and may we move forward united and with faith in God, so that we may pass on to the generations to come a Hellenism worthy of its history. May the “NO” of those days remain alive within us as a lasting call to virtue, unity, and solidarity!

Many years to all Greek women and men; years blessed and protected by the Most Holy Theotokos!