Πίστη και Αγάπη

Γράφει ο Πρωτοπρεσβύτερος Δρ. Γεώργιος Λέκκας

Η πίστη στον Χριστό δεν είναι απλώς διανοητική βεβαιότητα σχετικά με την Θεία Υπόσταση του ενανθρωπήσαντος Υιού και Λόγου του Θεού. Η διανοητική βεβαιότητα περί των δύο τέλειων φύσεων του Κυρίου Ιησού Χριστού αποτελεί απλώς μόνο μία διάσταση του ολιστικού γεγονότος που συνιστά η πίστη σε Αυτόν.

Στην πραγματικότητα η πίστη στον Χριστό αποτελεί βαθμό ανοίγματος στις δημιουργικές ενέργειες του Τριαδικού Θεού που έχουν ως στόχο την αιώνια ζωή του ανθρώπου και του Κόσμου. Κι επειδή ο Θεός είναι η Αγάπη, από τον βαθμό της πίστεώς μας σε Αυτόν εξαρτάται η διαθεσιμότητά μας στην Θεία Αγάπη, που μάς διεκδικεί ολοκληρωτικά από την πρώτη κιόλας στιγμή της δημιουργίας του ανθρώπου. ‘Έτσι όσο μεγαλύτερη η πίστη μας στον Θεό τόσο μεγαλύτερη η Αγάπη που αισθητά λαμβάνουμε από Αυτόν.

Το χαρακτηριστικό της Θείας Αγάπης είναι ότι θέλει να φτάσει, ει δυνατόν, το ίδιο τέλεια σε όλους. Σε αντίθεση με κάθε λογής κτιστή ενέργεια που εκδαπανάται καθώς διατίθεται, η Θεία Αγάπη παραμένει αδαπάνητη κατά τη διάθεσή της με αποτέλεσμα να μοιάζει να αυξάνεται, αντί να μειώνεται, όσο περισσότερο κοινωνείται. Για αυτό σε αντίθεση με τον πλούσιο που φοβάται  - και δικαίως -  τους φτωχούς ότι επιβουλεύονται τα υλικά του πλούτη, ο πλούσιος σε Θεία Αγάπη δίνει ακόμα και τη ζωή του ώστε να γνωρίσουν την Αγάπη του Θεού ει δυνατόν όλοι.

Όπως είναι οργανική η σχέση μεταξύ Πίστεως και Θείας Αγάπης, το ίδιο οργανική είναι και η σχέση μεταξύ αγάπης προς τον Θεό και αγάπης προς τον πλησίον, για την ακρίβεια η δεύτερη [= η αγάπη προς τον πλησίον] εξαρτάται από την πρώτη [= την αγάπη προς τον Θεό]. Η πίστη προς τον Χριστό μάς καθιστά δεκτικούς των ακτίστων ενεργειών της Θείας Αγάπης που καθώς μάς επιτρέπουν την αγάπη προς τον Θεό επιστρέφουν πάλι στην Πηγή τους. Όσο περισσότερο μάλιστα επιτρέπουμε στις άκτιστες ενέργειες της Θείας Αγάπης να επιστρέφουν στην Πηγή τους τόσο εντονότερα αυτές θέλουν να μάς καταστήσουν δίαυλό τους ώστε να συνεχίζουν να προσφέρονται και μέσω του καθενός μας προς τον πλησίον και τον κόσμο όλο παραμένοντας κατ’ ουσίαν αδαπάνητες. Γι’ αυτό βλέπουμε Αγίους να εκδαπανώνται από αγάπη προς τον Θεό, για παράδειγμα, στη φιλοξενία των αδελφών κι ο κόπος τους να ανταμείβεται με ακόμα μεγαλύτερη αγάπη προς τον Θεό.

Να αγαπήσει κανείς τον πλησίον του σαν να είναι ο πλησίον του ο ίδιος του ο εαυτός είναι κατ’  άνθρωπο αδύνατον. Μόνο όταν ο άνθρωπος αρχίσει να γίνεται χωρητικός Θείας Αγάπης, είτε το συνειδητοποιεί είτε όχι, αρχίζει να κατανοεί τον όποιον άλλο ως αναπόσπαστο τμήμα του εαυτού του χωρίς το οποίο είναι λειψός. Στην Ορθόδοξη Παράδοση κοινωνικό έργο που δεν γίνεται από υπερχείλιση θείας αγάπης προς τον Θεό είναι το ίδιο ματαιοπονία όσο προσευχή δίχως συγκέντρωση και προσοχή. Ο Απόστολος Παύλος δεν έπαψε να ζητιανεύει για τις «χρείες» των αδελφών, αλλά είναι αδιανόητο για αυτόν να δίνει κανείς, αν αυτό δεν είναι αποτέλεσμα της αγάπης προς τους άλλους που μας δίνει μόνο ο Θεός.

«Καλά έργα» (Ματθ. ε΄, 14επ.) που γίνονται από ηθικό καθήκον και δεν είναι αποτέλεσμα κατά Θεόν μανικής αγάπης απλώς αυξάνουν τον εγωισμό αυτών που τα ενεργούν και καθιστούν αναγκαστικά αντιπάλους τους  όλους εκείνους που τα δέχονται. Αντιθέτως, όποιος ευεργετεί από Θεία Αγάπη το κάνει μόνο και μόνο για να δοξάζεται το Όνομα του Θεού, γιατί κάθε δοξολογία που αναπέμπεται από τον αδελφό του προς τον Θεό είναι σαν να αναπέμπεται από τον ίδιο του τον εαυτό.

Κυριακή των Αγίων Πατέρων της 4^ης Οικουμενικής Συνόδου, 14.7.2024. 

Ο Πρωτοπρεσβύτερος Δρ. Γεώργιος Λέκκας είναι κληρικός της Ιεράς Μητροπόλεως Βελγίου