Μια και ο αγαπητός Κος Φουρνογεράκης αναφέρθηκε με τόση μαεστρία στο «εμαγιέ κατρουγυάλι», είπα κι εγώ να... θαρρέψω και να γράψω για το τσιμποχειλιασμένο κατρουγυάλι.
Αύγουστος ήταν και τότε, η ζέστη ανυπόφορη, το νερό που ποτέ δεν ήταν μπόλικο στη Ζάκυνθο, ακόμα λιγότερο λόγω συνθηκών. Με τους σεισμούς βούλιαξαν ή γέμισαν χαλάσματα τα περισσότερα πηγάδια οι φυσικές πηγές κι αυτές εξαφανίστηκαν ή στέρεψαν. Άσχημα τα πράγματα. Ναι, για το 1953 μιλάμε!... Δε θα μιλήσω για τις αποφράδες εκείνες ημέρες, τα είπαμε πολλές φορές, κι εμάς που τα ζήσαμε από πρώτο χέρι, μας πονούν ακόμα πολύ!...
Σήμερα θ' αναφερθώ σ' ένα από τα πολλά ευτράπελα εκείνης της εποχής. Ευτυχώς και οι δυνάμεις του ανθρώπου είναι ανεξάντλητες, το ίδιο και η υπομονή του. Ο Ζακυνθινός, ιδιαίτερα, βρίσκει πάντα τον τρόπο να δει και την αστεία πλευρά τής κάθε κατάστασης και πολλές φορές να διακωμωδεί και τον εαυτό του. Μεγάλο προσόν αυτό!
Αφού πέρασαν οι πρώτες μέρες, καταλάγιασε ο τρόμος και ο φόβος, κόπασαν οι απανωτοί σεισμοί, οι φωτιές είχαν κάπως περιοριστεί, οι άνθρωποι ανασύνταξαν τις δυνάμεις τους, μάζεψαν ό,τι λίγο ή κουτσό γλίτωσαν από την καταστροφή και προσπάθησαν να στήσουν το νοικοκυριό τους, όπου και όπως μπορούσαν. Μέναμε στην Μπόχαλη, στο κελί του παπά, δίπλα από την εκκλησία της Χρυσοπηγής, όπου εφημέρευε ο παπάκης μου. Φυσικά, η οργή του εγκέλαδου δεν άφησε τίποτα όρθιο. Με μεγάλο κίνδυνο προσπάθησαν μικροί και μεγάλοι, μέσα στα χαλάσματα των σπιτιών τους, να περισώσουν έστω και μικροπράγματα, μια κατσαρόλα, ένα μπρίκι να βράζουν γάλα ή να φτιάχνουν καφέ, λίγα ρούχα, όλα σακατεμένα και σε άθλια κατάσταση, μα έπρεπε να επιβιώσουμε. Στην Μπόχαλη ελάχιστα κτίρια γλίτωσαν κι εκείνα ετοιμόρροπα και επικίνδυνα. Οι ανασφάλειες, που ένιωθαν οι άνθρωποι, τους έφεραν πιο κοντά. Όλοι φρόντισαν να στήσουν τσαντίρι μαζί με άλλους, κοντά με άλλους. Αυτό βέβαια οφειλόταν και στο γεγονός ότι οι σκηνές που μάς μοίρασαν δεν ήταν αρκετές ώστε κάθε οικογένεια να έχει ατομική, επί πλέον χρειάζονταν χώροι μεγάλοι για να στηθούν. Έτσι δημιουργήθηκαν «συνοικισμοί», γειτονιές μέσα σε μεγάλα περιβόλια, όπου -δόξα τω Θεώ- διέθετε μπόλικα η καταπράσινη Πόχαλη. (Αχ, δεν μου πάει να την λέω, Μπόχαλη... Πόχαλη την διδάχτηκα, άσε που αυτό το, Μπόχαλη, μου θυμίζει μπόχα...).
Μέσα στο απέραντο περιβόλι του Λάτα (ο Γιάγκος μετέπειτα έγινε γαμπρός μου, παντρεύτηκε την αδελφή μου), είχαν στηθεί κάμποσες σκηνές, γειτονιά ολόκληρη! Κάθε φαμελιά, είχε οικειοποιηθεί από ένα δέντρο, λεμονιά ή πορτοκαλιά, που ήταν οι... σκαντζίες της κουζίνας τους, δηλαδή, τα ράφια και ντουλάπια όπου κρέμαγαν και φύλαγαν τα κατσαρολικά τους. Κάθε βράδυ, με το φως της λάμπας, μαζευόμαστε όλοι μαζί και πότε ο Γιάγκος, πότε ο παπάκης μου, διάβαζαν προς τέρψη και απόλαυση όλων μας, μικρών-μεγάλων, διάφορα βιβλία από την Ελληνική και ξένη Λογοτεχνία, κάμποσες σελίδες κάθε βράδυ. Αυτή ήταν η αγαπημένη μας ώρα, ακόμα κι εμάς των παιδιών!!!
Ένα βράδυ, ενώ όλοι -και πρέπει να είμαστε πάνω από 20-25 άτομα- καθισμένοι κάτω από τα δέντρα ακούγαμε με προσοχή και η αγωνία για την εξέλιξη της υπόθεσης είχε φτάσει στο κατακόρυφο, στο κεφάλαιο που διάβαζε ο παπάκης μου -αν θυμάμαι καλά-, ακούσαμε φωνές και χαλασμό από την... διπλανή γειτονιά. Ήταν η γριά Τασώρω, που τσακωνόταν με τη νύφη της, αλλά έτσι όπως φώναζαν κι οι δυο μαζί, δύσκολο να καταλάβεις περί τίνος επρόκειτο. Ο παπάς αφήνει το βιβλίο κάτω και τρέχουμε όλοι, ιδιαίτερα εμείς τα παιδιά -παρά τις προτροπές του να μην κουνηθούμε από τη θέση μας- να δούμε τι συμβαίνει. Ο γιος της Τασώρως, ο Νίκος, είχε παντρευτεί την Αθηνά από το Μπανάτο, όμως, νυφοπεθερά δεν τα πήγαιναν καλά, τρώγονταν συνέχεια και τις άκουγε η γειτονιά.
Μετά από πολλές... επεμβάσεις και παρεμβάσεις των περισσότερων της παρέας, κατάφερε ο παπάς να βρει την άκρη και να μάθουμε τι συμβαίνει. Η Τασώρω είχε ένα κατρουγυάλι για τις ανάγκες της, μα ήταν παμπάλαιο και τσιμποχειλιασμένο, δηλαδή, ξεφτισμένο γύρω στο «χείλος» με πολλά μικροσπασίματα αιχμηρά, που το καθιστούσαν άκρως επικίνδυνο. Η γριά όμως αρνείτο κατηγορηματικά να το αποχωριστεί. Ήταν, λέει, κειμήλιο από την προίκα της! Το είχε αγοράσει ο πατέρας της από την Πάτρα κατακαίνουριο κι αστραφτερό, πήλινο μεν, πανέμορφο και στολισμένο με ζωγραφιές δε! Ε, με τι καρδιά να το αποχωριστεί έστω κι αν πάλιωσε; Μ’ εκείνο μεγάλωσε και τα παιδιά της, μια ζωή το είχε, κομμάτι της ζωής της. Μήπως, άλλωστε, υπήρχε περίπτωση να αγοράσει άλλο; Πού θα πηγαίνει για την ανάγκη της τη νύχτα; Κάτω από τις συκιές να παρθεί από τα ανεραϊδικά; Άσε που γύρω-γύρω ήταν κόσμος… Τι ήθελε η νύφη της, να γίνει ρεζίλι γριά γυναίκα; Εκείνο το βράδυ, όμως, το χρησιμοποίησε ο μικρός γιος της Αθηνάς, με αποτέλεσμα να κοπεί και να γεμίσει αίματα, εξ ου οι φωνές και ο καβγάς. Είχε προχωρήσει πολύ η νύχτα, όταν ηρέμησαν τα πνεύματα και γυρίσαμε όλοι να κοιμηθούμε πια. Ομολογώ, όμως, ότι δεν θυμάμαι αν τελικά η γριά-Τασώρω κατόρθωσε να γλιτώσει το κατρουγυάλι της από τη μανία του γιου και της νύφης, που επέμεναν να το καταστρέψουν!
Ήταν κι αυτή μια εποχή από αυτές που δεν ξαναγυρίζουν... Κάθε σπιτικό που... σεβόταν τον εαυτό του, διέθετε και το κατρουγυάλι του, όντως απαραίτητο, μια και οι τουαλέτες -τουλάχιστον με τη σημερινή τους μορφή- ήταν σπάνιο είδος!
Καλό σας Μήνα και Καλό Δεκαπενταύγουστο σε όλους!
Με την αγάπη μου πάντα,
δ.μ.τ.
6 σχόλια:
Yeia sou Soula mou glukia! mono esu tha mporouses na kaneis olokliro diigima apo ena katroyiali.Ta grafeis ola me tosi zontania les kai ta zeis auti ti stigmi, k'as perasan tosa xronia. Auta itane ta orea palia xronia???Sou euxaristo gia to gelio pou prosfereis stin monotoni zoe mou. Les, mipos apo ekei na exei vgei H paroimia "sou afeino diathiki tou papou mou to kathiki? anarotithikes Se pia xeria arage na vriskete auto to katrouyiali tora? filakia pola,
magda
Μάγδα μου, εγώ σ΄ ευχαριστώ που με διαβάζεις.
Ειλικρινά, πολύ μα πολύ μου άρεσε η παροιμία, όπου ομολογώ δεν την είχα ακούσει μέχρι σήμερα!
Όσο για τα χέρια που βρίσκεται σήμερα το...κατρουγυάλι του παππού ή της Τασώρως...χρειάζεται πολλή μα πολλή σκέψη, ίσως χρειαστεί να οργανώσουμε...σύσκεψη στρογγυλής τραπέζης με προεδρεύουσα την...Κιμ(?), ώστε να βρούμε την άκρη!
Σου στέλνω την αγάπη μου.
Επίσης και σε σένα καλό Δεκαπενταύγουστο.
Μόλις το διάβασα ,γιατί ξέρεις το καλοκαίρι δεν μαζευόμαστε.
Υπέροχες οι αναμνήσεις σου οπως πάντα.Σε ευχαριστούμε πολύ που τις μοιράζεσαι μαζί μας.
Διονυσία ,πράγματι ένα τέτοιο δοχείο νυκτός εκείνα τα χρόνια ,είχαμε όλοι στα σπίτια μας! μου το θύμησες!Όσο για την κατασκήνωση λόγω σεισμού την ζήσαμε και εμείς στην Θεσσαλονίκη ,όχι βέβαια τόσο καταστροφικός σεισμός αλλά τόσος που μας ανάγκασε να κατασκηνώσουμε ,έξω.Είχα λοιπόν μια ροδιά μεγάλη ,και κάτω απαυτήν έστησα την κουζίνα μου! με μεγάλο φόβο πλησίαζα το σπίτι(χαμηλό)και έβαζα και έβγαζα στο ψυγείο τρόφιμα!Κουνούσε τόσο καιρό που αργήσαμε να μαζευτούμε μέσα! κάτω από την ροδιά κουζίνα ,τραπεζαρία κ.λ.π.νάσαι καλά Διονυσία ,να μας θυμίζεις τα δύσκολα και να λέμε :Δόξα τω θεώ! μη χειρότερα!
Μαριώ μου, να είχα τη χάρη σας και να βρισκόμουν κοντά σας!!!! Καλοκαιράκι, μπάνια, παραλίες, βόλτες!!!!Θυμάσια, όμορφα και καλά να περνάτε πάντα!
Κι εγώ σας ευχαριστώ πολύ-πολύ όλους που ακόμα και κατακαλόκαιρο, με διαβάζετε.
Στέλνω την αγάπη μου και τα φιλιά μου.
Καλώς την Ρηνιώ μου,
φυσικά απαραίτητο για κείνα τα χρόνια το κατρουγυάλι, πού να τρέχεις νυχτιάτικα.
Εμείς Ειρήνη μου ζήσαμε κοντά 4 χρόνια στη σκηνή και ξέρεις ποιο ήταν το ενδιαφέρον;Τόσους χειμώνες περάσαμε εκεί μέσα, μικροί μεγάλοι κι όχι δεν αρρωστήσαμε καθόλου αλλά ούτε η μύτη μας δεν έτρεξε! Τις νύχτες του χειμώνα που έβρεχε και φυσούσε δυνατός άνεμος, σηκωνόταν η σκηνή και το νερό περνούσε ελεύθερο κάτω από τα ράντζα εκστραρτείας που είχαμε, δεν τολμούσαμε να πατήσουμε κάτω...ρυάκι σκέτο, κι όμως, αντέξαμε.
με πολλή αγάπη και περισσότερες ευχές για όλα τα καλά.
Δημοσίευση σχολίου