Εορτή Θείας Μεταμορφώσεως: Η φανέρωση του ακτίστου φωτός στον κόσμο

Του π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑ

"Όσοι λευκοφόροι, εννοήτωσαν"

Οδυσσέας Ελύτης

Η υπερφυής Μεταμόρφωση του Χριστού στο όρος Θαβώρ φανερώνει την δόξα Του στον κόσμο. Ο Κύριος ανεβαίνει στο όρος μαζί με τρεις μαθητές Του: τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη. Ξάφνου, το πρόσωπό Του λάμπει, τα ιμάτια Του εκπέμπουν φως. Η θεότητά Του φανερώνεται με πληρότητα, η δε δημιουργία γεμίζει από το φως της Βασιλείας.

Το φως αυτό προέρχεται από τον ίδιο τον Χριστό. Αναβλύζει από την ίδια την υπόστασή Του. Ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς το ονομάζει «ἔλλαμψιν ἀκτίστου Θεότητος» (Λόγος Α΄, Εἰς τὴν Μεταμόρφωσιν). Η θεία ενέργεια γίνεται φως για τον άνθρωπο· φως που κατακλύζει την καρδιά και την μεταμορφώνει.

Πλάι στον φωτόμορφο και φωτοφόρον Ιησού Χριστό στέκονται δυο απρόσμενα πρόσωπα εκ της Παλαιάς Διαθήκης: ο Μωυσής και ο Ηλίας. Ο Μωυσής εκφράζει τον Νόμο. Ο Ηλίας φέρει τη φωνή των Προφητών. Μαζί δείχνουν την ενότητα της παλαιάς αποκάλυψης με το πρόσωπο του Λόγου. Με άλλους λόγους: το Σινά και το Χωρήβ συναντούν το Θαβώρ. Η παράδοση του Ισραήλ στέκεται δίπλα στον Υιό και αναγνωρίζει την δόξα Του. Ο Μωυσής, που άκουσε τον Θεό μέσα στη νεφέλη· ο Ηλίας, που γεύτηκε τη σιγή της θείας παρουσίας· και οι δύο στέκονται τώρα μπροστά στο φως, συμμετέχοντας στο μυστήριο. Η συνομιλία τους με τον Χριστό προχωρά βαθιά στο σχέδιο της θείας οικονομίας. Όσα προηγήθηκαν, βρίσκουν την πληρότητά τους στο φως του προσώπου Του.

Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός σημειώνει: «Ὡς ἐδύναντο ἀνέχεσθαι τῆς θείας δόξης, οὕτως καὶ ὤφθη αὐτοῖς» (Ἔκδοσις ἀκριβὴς τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, Γ΄, 15). Η αποκάλυψη γίνεται σύμφωνα με την κατάσταση της ψυχής. Το φως απευθύνεται στον άνθρωπο με διάκριση και σοφία. Ο Χριστός προσφέρει την δόξα Του για σχέση. Οι δε έκπληκτοι μαθητές γίνονται μάρτυρες αυτού του μεγαλείου.

Από την πλευρά του, ο άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής θεολογεί εξαίσια: «Νοῦς καθαρθεὶς τῷ θείῳ φωτὶ περιλάμπεται καὶ πᾶς γίνεται φῶς» (Κεφάλαια περὶ ἀγάπης, Β΄, 88). Η εσωτερική ζωή του ανθρώπου ανταποκρίνεται στην πρόσκληση. Όταν ο νους πορεύεται με καθαρότητα και αλήθεια, τότε φωτίζεται και κοινωνεί με το φως που αναδεικνύει την ύπαρξη.

Το όρος Θαβώρ γίνεται εικόνα της Εκκλησίας. Εκεί, η προσευχή υψώνεται. Εκεί, η θεία παρουσία γεμίζει τον χρόνο. Οι τρεις μαθητές βιώνουν τη θεοπτία. Το βλέμμα τους ενώνεται με το φως. Οι καρδιές τους προσλαμβάνουν την ειρήνη που προσφέρει ο Χριστός.

Η Μεταμόρφωση φανερώνει την κατεύθυνση της ζωής όταν ο άνθρωπος βαδίζει προς την Αλήθεια και μεταλαμβάνει των θείων εμπειριών. Το φως του Χριστού καθοδηγεί, ενδυναμώνει και χαριτώνει την ύπαρξη. Η ζωή παύει να είναι απλώς επιβίωση και αποκτά πληρότητα, βάθος, διάρκεια!

Η κορυφή του Θαβώρ απευθύνει πρόσκληση σε κάθε καρδιά που επιθυμεί συνάντηση με το πρόσωπο του Χριστού. Η προσευχή αναδεικνύεται ευθεία οδός προς Εκείνον. Η πίστη απελευθερώνει την όραση προς τη θέα των Αθεάτων. Η αγάπη οδηγεί σε σταθερότητα και ειρήνη.

Ο Χριστός στέκεται μπροστά στον άνθρωπο, έμπλεος φωτός, διότι ο Ίδιος είναι το Φως! Το κάλεσμά Του φτάνει σε κάθε στιγμή του χρόνου, σε κάθε τόπο, σε κάθε καρδιά που πορεύεται με πόθο! Ο Χριστός, αποκαλύπτοντας για λίγο τη θεία Δόξα Του, προαναγγέλλει το μέλλον της ανθρωπότητας. Είναι σα ν' ανοίγει έναν φεγγίτη προς το τέλος των αιώνων, απ' όπου μας προϊδεάζει για την πραγματικότητα των Εσχάτων. Εμείς τι θα πράξουμε, λοιπόν;;;

«Δεῦτε ἀναβῶμεν εἰς τὸ ὄρος Κυρίου, καὶ εἰς τὸν οἶκον τοῦ Θεοῦ ἡμῶν, καὶ θεασώμεθα τὴν δόξαν τῆς Μεταμορφώσεως αὐτοῦ, δόξαν ὡς μονογενοῦς παρὰ Πατρός, φωτὶ προσλάβωμεν φῶς, καὶ μετάρσιοι γενόμενοι τῷ πνεύματι, Τριάδα ὁμοούσιον ὑμνήσωμεν εἰς τοὺς αἰῶνας» (Δοξαστικό Λιτής της Εορτής).