Β΄ Συνεδρία του Β΄ Διεθνούς Επιστημονικού Συνεδρίου του περιοδικού "Θεολογία"

Στην δεύτερη συνεδρία του Συνεδρίου μίλησαν διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί και κληρικοί, αναδεικνύοντας τις ποιμαντικές και θεολογικές προκλήσεις που γεννούν το διαδίκτυο και η τεχνητή νοημοσύνη. Θέμα της συνεδρίας ήταν «Η ποιμαντική και εκκλησιαστική πράξη στην ψηφιακή εποχή».

Το προεδρείο συγκροτούσαν ο πρωτοπρεσβύτερος Αθανάσιος Γκίκας, καθηγητής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, και ο κ. Χρήστος Αραμπατζής, επίσης καθηγητής του ΑΠΘ.

Πρώτος εισηγητής ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Νέας Ιουστινιανής και πάσης Κύπρου κ. Γεώργιος, ο οποίος τόνισε ότι θα πρέπει να σκεφτούμε ποια είναι η θέση του ανθρώπου μέσα σ’ αυτή την ψηφιακή εποχή και ποιος είναι ο σκοπός του. Επίσης, σημείωσε ότι η τεχνολογία όπως εξελίχθηκε συνιστά ένα πλαίσιο ζωής και η τεχνητή νοημοσύνη υπερβαίνει τα ανθρώπινα όρια με την τεχνολογία. Ο κόσμος έγινε εικονικός και άυλος. Πολλές φορές νιώθουμε την απομόνωση και την ανατροπή του πολιτισμικού υπόβαθρου.

Επόμενος ομιλητής ήταν ο Μητροπολίτης Νέας Ιωνίας, Φιλαδελφείας, Ηρακλείου και Χαλκηδόνος κ. Γαβριήλ, ο οποίος ανέπτυξε το θέμα «Η οντολογία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και η δυνατότητα διδαχής του Ευαγγελίου».

Ο Σεβασμιώτατος υπογράμμισε ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για πολλούς αποτελούν έναν νέο χώρο ύπαρξης, μέσα από τον οποίο διαμορφώνουν την ταυτότητά τους. Η παρουσία του ανθρώπου αποκτά διαφορετική διάσταση ως ψηφιακή ύπαρξη, γεγονός που εμπεριέχει τον κίνδυνο αποπροσωποποίησης και εθισμού. Μίλησε για την «αποσωματοποίηση», δηλαδή την ασώματη παρουσία και τη φαινομενική κοινωνία που δημιουργείται στον ψηφιακό χώρο.

Τόνισε, ωστόσο, ότι το σώμα δεν αποτελεί εμπόδιο στη σωτηρία του ανθρώπου και ότι η κοινωνία της Εκκλησίας είναι κατεξοχήν ενσώματη. Στο παγκόσμιο περιβάλλον, η Εκκλησία μπορεί να αξιοποιήσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ως εργαλείο ποιμαντικής λειτουργίας και ως γέφυρα που οδηγεί τον άνθρωπο στην εκκλησιαστική κοινότητα.

Επεσήμανε, τέλος, ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χρειάζονται όρια και διάκριση, καθώς δεν μπορούν να υποκαταστήσουν τη Θεία Λατρεία και τα Μυστήρια. Είναι, όμως, χρήσιμα εργαλεία για τη διάδοση του Ευαγγελικού Λόγου, του οποίου η δύναμη παραμένει πάντοτε μεταμορφωτική.

Ο π. Βασίλειος Καλλιακμάνης, ομότιμος καθηγητής ΑΠΘ, τόνισε ότι η διαδικτυακή παρακολούθηση ακολουθιών δεν μπορεί να υποκαταστήσει τη λειτουργική ζωή, ενώ επεσήμανε τη σύγχυση που επικρατεί στο πλήρωμα της Εκκλησίας.

Η κα Δήμητρα Κούκουρα, ομότιμη καθηγήτρια ΑΠΘ, ανέλυσε το ζήτημα της χρήσης της τεχνητής νοημοσύνης στο κήρυγμα, υπογραμμίζοντας ότι η μηχανή δεν μπορεί να αντικαταστήσει τον προσωπικό λόγο, το ύφος και την πνευματική διάσταση του κηρύγματος.

Ο π. Χρυσόστομος-Γρηγόριος Τύμπας, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Essex, σημείωσε ότι το ποιμαντικό έργο δεν μπορεί να επιτελεστεί διαδικτυακά, καθώς η χρήση του διαδικτύου αποϊεροποιεί το εκκλησιαστικό γεγονός και περιορίζει τη βιωματική εμπειρία της Εκκλησίας.

Τέλος, ο π. Σέργιος Μαρνέλλος, επίκουρος καθηγητής ΑΠΘ, ανέδειξε τη σημασία του τόπου στη θεολογία και την κανονική παράδοση, υπογραμμίζοντας ότι η Εκκλησία τελείται εν τόπω και χρόνω, με κέντρο την ενορία και την κοινότητα.

Οι τοποθετήσεις κατέδειξαν τον υπαρξιακό προβληματισμό γύρω από την τεχνολογία, την αναγκαιότητα διαλόγου της θεολογίας με τα νέα δεδομένα, αλλά και την αξία της προσωπικής σχέσης και της κοινότητας στην εκκλησιαστική ζωή.

Φωτογραφίες: Χρήστος Μπόνης