Η συντήρηση έργων Τέχνης και μάλιστα των Εικόνων επιφυλάσσει κάποιες φορές γόνιμες εκπλήξεις, διότι αποκαλύπτει και αναδεικνύει σπουδαία έργα, τα οποία λανθάνουν συνήθως, παραμελημένα και δυσανάγνωστα κάτω από την πατίνα του χρόνου και της φθοράς.
Κάτι ανάλογο συνέβη πριν από λίγους μήνες, κατά τη συντήρηση ορισμένων φορητών εικόνων από την Παναγούλα Μπανάτου στο Εργαστήριο της Μονής Στροφάδων και Αγίου Διονυσίου Ζακύνθου.
Οι Αδελφοί Θεοδόση, εξαιρετικοί επιστήμονες του είδους, συντήρησαν μιαν αμφίγραπτη εικόνα της Βρεφοκρατούσας Θεοτόκου μικρών διαστάσεων (20Χ27 εκατοστών), με σημαντική έλλειψη του ξύλου της στην κάτω αριστερή πλευρά. Αφού αφαιρέθηκε η ασημένια της επένδυση (κοινώς, το "πουκάμισο") και προχώρησε η εργασία αποκατάστασής της, διεφάνη αμέσως, ότι πρόκειται για μια πολύ παλαιά εικόνα με ιδιαιτέρως ενδιαφέροντα χαρακτηριστικά, τα οποία οδηγούσαν το έργο πολύ πίσω στον Χρόνο.
Ο Δρ Γιάννης Ρηγόπουλος, Ιστορικός Τέχνης και υποδειγματικός φίλος του Ζακυνθινού Πολιτισμού, εξέτασε το πρωί το μικρό Εικόνισμα και κατέληξε σε μιαν αρχική εκτίμηση, ότι πρόκειται για έργο των αρχών του 16ου αιώνα.
Αυτή η εκτίμηση μάς επιτρέπει πλέον να εικάσουμε, ότι πρόκειται για την αρχική εφέστια Εικόνα της Παναγούλας, πολιούχου του Μπανάτου και της ευρύτερης περιοχής. Σε άλλη ευκαιρία ήδη αναφέραμε, ότι μέχρι τώρα έχουμε δυο γνωστές εκδοχές της Παναγούλας μες από δυο θεομητορικά εικονίσματα, που θησαυρίζονται στον Ναό της, τα οποία πάντως είναι πολύ νεότερα. Εδώ όμως δημιουργείτο σε όλους μας ένας βάσιμος προβληματισμός: Ποια εικόνα προϋπήρξε, δεδομένου ότι οι ιστορικοί αναφέρουν ναό της Παναγούλας το 1510, δηλαδή πεντακόσια χρόνια πριν;
Εάν, λοιπόν, αποδειχθεί μετά πλήρους βεβαιότητος, ότι το μόλις συντηρηθέν μικρό Εικόνισμα είναι όντως των αρχών του 16ου αιώνα, τότε βρισκόμαστε μπροστά στην αρχαία Παναγούλα.
Σήμερα μετά χαράς πρωτοδημοσιεύουμε λεπτομέρεια της εικόνας και μάλιστα τα εκφραστικά μάτια της Παναγίας.
π. Π.Κ.
