ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ: ΗΛΙΑΣ ΚΑΝΕΛΛΗΣ
[Εφημερίδα ΤΑ ΝΕΑ ΣΑΒΒΑΤΟΚΥΡΙΑΚΟ, σήμερα Σάββατο 20 Αυγούστου 2011]
«Ο άνθρωπος πρέπει να αποφασίζει όταν έχει τα μυαλά του στη θέση τους και όχι όταν του το επιβάλλουν κάποιες συνθήκες», λέει ο Μητροπολίτης Ζακύνθου Χρυσόστομος εξηγώντας την απόφασή του να αποχωρήσει «όρθιος» από τον μητροπολιτικό θώκο. Καταφέρνει, έτσι, ακόμα μία φορά να λειτουργεί ως η μαχητική εξαίρεση του κανόνα στην Εκκλησία της Ελλάδος. Αυτή τη φορά, θέτοντας το ζήτημα των ανθρώπινων ορίων στην άσκηση του θρησκευτικού λειτουργήματος.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ο κ. Χρυσόστομος βρέθηκε απέναντι στο εκκλησιαστικό στερεότυπο. Την εποχή της «μάχης των ταυτοτήτων» βρέθηκε συστηματικά απέναντι στον τότε Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο. Απέναντι σχεδόν στο σύνολο της Ιεραρχίας έχει βρεθεί και υποστηρίζοντας τον χωρισμό της Εκκλησίας από το Κράτος.
Η αντισυμβατικότητα του λόγου και των πράξεών του, η ευθύτητά του αλλά και η γενναιότητα που απαιτεί η απόφαση της αποχώρησής του, ήταν το βασικό κίνητρο μιας συνέντευξης μαζί του. Οι συνεννοήσεις έγιναν τηλεφωνικώς και η συνέντευξη δόθηκε γραπτώς. Απάντησε σε όλες τις ερωτήσεις που του υποβλήθηκαν, γρήγορα, κοφτά. «Ε, την έχει έτοιμη την ατάκα», σχολίασε γελώντας ο διευθυντής του ιδιαίτερου γραφείου του κ. Σεραφείμ.
Η απόφασή σας να παραιτηθείτε διότι, όπως δηλώσατε στα «ΝΕΑ», θέλετε να φύγετε όρθιος, είναι μια απόφαση που δεν συνηθίζεται. Γιατί εσείς επιλέξατε να τη λάβετε;
Ο καθένας είναι υπεύθυνος απέναντι στην Ιστορία, τουλάχιστον για τις προσωπικές του επιλογές.
Εχετε ένα πνευματικό αξίωμα αλλά και μια θέση εξουσίας. Πώς ασκήσατε την εξουσία που σας εκχωρήθηκε κατά τη μακρά ποιμαντορική σας θητεία;
Χωρίς αμφιβολία με αρκετά λάθη, πλην όμως ωθούμενος από σεβασμό στην προσωπικότητα ενός εκάστου και με φωτεινό παράδειγμα μπροστά μου τον Αγιο Διονύσιο της Ζακύνθου, τον Αγιο της Συγγνώμης και της Ανεξικακίας.
Εκτιμάτε ότι υπάρχουν ιερωμένοι που έβαλαν την εξουσία πάνω από τον πνευματικό και τον κοινωνικό τους ρόλο;
Ολα τα δάχτυλα δεν είναι ίδια και ίσα.
Συχνά το Κράτος και η Εκκλησία προωθούν ένα είδος εθνικής ιδεολογίας, ταυτόσημης με το «Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών» της ελληνικής εθνικοφροσύνης (που την υποτιμάμε αν την ταυτίσουμε με την περίοδο της χούντας). Πιστεύετε ότι μπορεί ποτέ η Εκκλησία να παίξει ρόλο ενός σύγχρονου οργανισμού με αναλύσεις για την εποχή της;
Η Εκκλησία ως Σώμα Χριστού υπέρκειται των εθνών, των κρατών και των ιδεολογιών τους, πολλάκις ιδιοτελών και υστερόβουλων. Το καλό νέο (ευ-αγγέλιο) του Χριστού αφορά σε κάθε τόπο και χρόνο.
Συμβολίσατε με την παρουσία σας και την πολιτεία σας την αντίθεση μέρους της Εκκλησίας στις επιλογές του μακαριστού Χριστόδουλου. Κατά τη γνώμη σας, τι άφησε πίσω η «μάχη των ταυτοτήτων».
Ενα άδειο καλάθι αχρήστων. Οπως και ο Τρωικός Πόλεμος που έγινε, κατά τον Σεφέρη, «για ένα πουκάμισο αδειανό, για μιαν Ελένη».
Εχει η Εκκλησία ρόλο στο πολιτικό παιχνίδι; Αν ναι, πώς, με ποιους όρους, με τι στόχο και με τι είδους παρεμβάσεις;
Ουδείς μπορεί να αρνηθεί σε κανέναν τον ρόλο του ενεργού πολίτη. Από εκείνο που πάσχει η σύγχρονη Ελλάδα είναι η άκρατη και άκριτη κομματικοποίηση.
Υπάρχουν στην Ελλάδα της κρίσης και της οικονομικής στενότητας περισσότεροι από 500.000 παράνομοι μετανάστες. Πώς νομίζετε ότι πρέπει να τους φερθεί η ελληνική Πολιτεία; Και πώς η ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία;
Πάντα με πνεύμα αγάπης και αλληλεγγύης, σε συνδυασμό και συνεργασία με τους διεθνείς και εθνικούς νόμους και κανονισμούς. Σε τέτοια ευαίσθητα θέματα, είναι πολύ επικίνδυνο να αυθαιρετούμε. Ούτως ή άλλως, όμως, οι κατά τόπους εκκλησίες πράττουν - κατά κοινή ομολογία - ό,τι είναι δυνατόν για την ανακούφιση των μεταναστών.
Τι γνώμη έχετε για την Ευρώπη - και για την Ελλάδα στην Ευρώπη;
Δεν μπορεί η Ελλάδα να μην ανήκει στην Ευρώπη και η Ευρώπη να μην περικλείει την Ελλάδα, με όποιο κόστος. Εκείνο που πρέπει να προσεχθεί είναι οι Ελληνες να αγαπάμε την Ελλάδα, καθώς βιώνουμε παρατεταμένη περίοδο σήψης και λαμογιάς, η οποία επώασε και γέννησε την κρίση, πρωτίστως την ηθική.
Θα συνεχίσετε να παρεμβαίνετε στα εκκλησιαστικά πράγματα και μετά την αποχώρησή σας από τη Μητρόπολη Ζακύνθου;
Πάντα με σεβασμό και εάν χρειασθεί, συμβουλευτικά και επικουρικά! Η συνοδική έκφραση της Εκκλησίας της Ελλάδος, εφόσον λειτουργεί, έχει τον κυρίαρχο, αποφασιστικό και ασφαλή λόγο.
Ας υποθέσουμε ότι συναντιέστε με έναν καθολικό ιερωμένο, έναν διαμαρτυρόμενο, έναν ραβίνο, έναν ιμάμη και έναν βουδιστή ιερέα. Τι θα λέγατε στον καθένα τους;
Μια χαμογελαστή «καλημέρα» σε όλους, που είναι του Θεού.
