Χειροτεχνήματα του π. Διονυσίου Κοντονή από το Σκευοφυλάκιο της Παναγούλας Μπανάτου

Στην προηγούμενη ανάρτησή μας εκθέσαμε Κεντήματα του π. Διονυσίου Κοντονή από άμφια.

Στη σημερινή μας ανάρτηση επιστρέφουμε, προβαίνοντας μάλιστα στην δημοσίευση ορισμένων επιπλέον όμορφων, λεπταίσθητων και συλλεκτικών χειροτεχνημάτων του αείμνηστου π. Διονυσίου, λεπτομέρειες από εκκλησιαστικά - λειτουργικά καλύμματα ή άμφια, τα οποία δώρισε εν ζωή ο ίδιος ο ευαίσθητος Καλλιτέχνης στον αγαπημένο του Ναό της Παναγούλας του γενέθλιου χωριού του.

Σημειωτέον ότι την κεντρική αυτήν εκκλησία του Μπανάτου ανέκαθεν -εξαιρετικά και αδιάπτωτα- αγαπούσε, χαιρόταν μάλιστα πολύ να λειτουργεί εκεί, διότι μέσα σε αυτόν τον περικαλλή ναό πρωτοδιδάχτηκε την αγάπη στον Χριστό και την Εκκλησία Του.

Αξίζει να σημειωθεί επίσης ότι, μετά την εκδημία του, ανακηρύχτηκε Μέγας Ευεργέτης του εν λόγω Ναού, εξαιτίας των αλλεπάλληλων προσφορών του σε αυτόν.

Κεντημένα άμφια δια χειρών π. Διονυσίου Κοντονή (1922-1998)

Για τον Μπανατιώτη Αρχιμανδρίτη Διονύσιο Κοντονή (1922-1998) κάναμε λόγο σε προηγούμενη δημοσίευσή μας. Εκεί, ανάμεσα στ' άλλα, γράφαμε, ότι ο μακαριστός κληρικός διακρινόταν με το τάλαντο της Κεντητικής δυνατότητας, το οποίο δεν έθαψε, αλλ' αξιοποίησε σε όλη του τη ζωή, αυτοσχεδιάζοντας και παράγοντας αξιοπρόσεκτα έργα τέχνης, τα οποία βρίσκονται σήμερα είτε σε ναούς και μονές, είτε σε ιδιωτικές συλλογές.

Συνεχίζοντας την αναφορά μας στον αείμνηστο συντοπίτη μας π. Διονύσιο, επιχειρούμε σήμερα μια τιμητική -διαδικτυακή έστω- έκθεση Εκκλησιαστικού Κεντήματος από άμφιά του. Για τους ασχολούμενους ούτως ή άλλως με την ιδιαίτερη αυτή μορφή Τέχνης, πρέπει να εξαρθεί η ιδιαίτερη σημασία των χειροποίητων έργων, σε μιαν εποχή, κατά την οποίαν όλα σχεδόν τα εκκλησιαστικά κεντήματα παράγονται σωρηδόν μέσω μηχανών ή ηλεκτρονικών προγραμμάτων. Σύντομα θ' ακολουθήσει μια επιπλέον ενότητα-μικρή έκθεση χειροτεχνημάτων του π. Διονυσίου από την Συλλογή της Παναγούλας Μπανάτου.

Περισσότερα για την πολύ ενδιαφέρουσα, απαιτητική και δυσεύρετη στην εποχή μας αυτή Τέχνη, βλ. α) Μαρίας Σ. Θεοχάρη, Εκκλησιαστικά Χρυσοκέντητα, εκδ. Αποστολικής Διακονίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, Αθήνα 1986, β) Κατάλογο Έκθεσης του Πελοποννησιακού Λαογραφικού Ιδρύματος, "Άμφια. Το ένδυμα της Ορθόδοξης Εκκλησίας", Μουσείο Μπενάκη 1-30 Σεπτεμβρίου 1999, Αθήνα 1999.

Λόγος υπόλογος για το Κήρυγμα σήμερα

Γράφει ο Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ Ν. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

[Πρωτοδημοσιεύτηκε στο Περιοδικό ΣΥΝΑΞΗ 83 (Ιούλιος-Σεπτέμβριος 2002) 42-44, στο γενικότερο αφιέρωμα «Το κήρυγμα μεταξύ λιμού και κορεσμού»]

Ο τίτλος τα λέει όλα. Υπόλογος μάλλον αισθάνομαι, παρά κήρυκας άξιος κι επαρκής του Λόγου και μάλιστα εν τω μέσω της φλογός του παρα-λόγου των ισχνών ημερών μας. Και να, απολογούμαι, προσπαθώντας να βγάλω το επώδυνο αγκάθι της μειονεξίας του προσωπικού μου θεολογικού-πνευματικού λόγου έναντι του παντέλειου Θείου Λόγου. Τι θέλω και αρθρώνω ψελλίσματα ή και κάποτε μεγαλοστομίες ο τάλας εγώ και τάχα εκπρόσωπός Του; Από ποιο περίσσευμα ψυχής αντλώ και μεταδίδω; Εκείνο, που πάντως, κάπως με παρηγορεί και με ωθεί να συνεχίζω επιμένοντας, είναι το ψαλμικό: «Το έλεός σου, Κύριε, καταδιώξει με πάσας τας ημέρας της ζωής μου». Αν δεν ήταν η Χάρις, το Έλεος, η Συγκατάβαση, η Ανεκτικότητα, κλάψε μας, εμάς τους «μεγάφωνους». Χωρίς αμφιβολία θ' ακούγαμε (πρώτος εγώ) το «Δάσκαλε που δίδασκες και νόμο δεν εκράτεις»…

Στις Σχολές βεβαίως (είτε ιερατικές, είτε θεολογικές) πληροφορηθήκαμε οι ενασχολούμενοι τα βασικά μεθοδολογικά στοιχεία της λεγόμενης εκκλησιαστικής Ρητορικής, κατά τρόπον όμως που δεν αντικαθρεφτίζει τις σύγχρονες ανάγκες του θρησκεύοντος λαού μας, αλλά θα έλεγα, με κάποιαν αφ’ υψηλού στεγνότητα και μεγάλη έως δυσθεώρητη απόσταση από τα πράγματα. Στην πράξη, τίποτε απ’ όλα εκείνα δεν ισχύει. Πέρ’ από τη βασική αρχιτεκτονική του κειμένου, εκείνο που προαπαιτείται είναι να οικοδομείται με γνησιότητα ανυπόκριτη και ταπεινό άνοιγμα ψυχής.

Στην Επαρχία (και μάλιστα σ’ ένα νησί, που καθ’ όλες τις ημέρες του χειμώνα χτίζουμε οι ταλαίπωροι -πλην άφρονες- «ιθαγενείς» καταλύματα πολυτελέστατα, για να δεχτούμε τους καλοκαιριάτικους νεο-αποίκους τουρίστες, εμείς οι οσφυοκάμπτες) τα πράγματα είναι δυσκολότερα, λόγω της «μικράς ζύμης», της απουσίας ικανοποιητικού αριθμού νέων ανθρώπων από την εκκλησιαστική – λατρευτική ζωή της Ενορίας, οι οποίοι θα νοηματοδοτούσαν με νεότητα και ρώμη την όποια και όση προσπάθεια του ιερέα – πνευματικού πατέρα.

Ο Λόγος, βέβαια, σπείρεται. Με τη βαθύτατη συναίσθηση (τιμή ταυτόχρονα κι ευθύνη, προνόμιο μαζί και συντριβή μου), ότι χρειάζεται να μεταχειρίζομαι τον λόγο της κατεξοχήν Αλήθειας, της όντως Αυθεντίας, της ίδιας της Ζωής. Δίχως -προς Θεού- διάθεση ταπεινολογίας ή και σεμνοτυφίας, συλλαμβάνω τον εαυτό μου, «τον εν πολλαίς αμαρτίαις συμπεπλεγμένον», να μιλά στον λαό του Θεού πάλι και πάλι για τον Θεό και την εν Χριστώ ζωή, ενώ ο παλαιός μου άνθρωπος αντρειεύει εντός μου και ανθίσταται. Τι θα ήταν όμως προτιμότερο: Ν’ αρνηθώ το διακόνημα (του Κηρύγματος εν προκειμένω) όπως ο Ιωνάς ο ανυπάκουος ή, συντετριμμένος, να ψελλίσω το του Ησαΐα: «Ιδού εγώ, απόστειλόν με»;

Ο Λόγος Του σπείρεται, λοιπόν, και αυξαίνει ερήμην μου και incognito τού άκοσμου Κόσμου μας. Και πείθομαι για πολλοστή φορά, ότι «άλλος εστιν ο σπείρων και άλλος ο θερίζων». Το ζω το θαύμα ετούτο συχνά-πυκνά, όταν διάφοροι απ’ τους ακροατές του άμβωνα αναθυμούνται κατά περίστασιν λόγια, γνωμικά, αποστροφές απ’ την πατερική σοφία, που κάποτε -λένε- τ’ άκουσαν απ’ το στόμα μου, χωρίς πια να τα θυμάμαι. Και δοξάζω τον Άγιο Θεό γι’ αυτή την ευλογία, την ανοχή, την παραχώρηση. Και συνεχίζω ενισχυμένος τη διακονία του Λόγου, με τον κρυφό πόθο της Ενότητας όλων μας στο κοινό ποτήριο, δίχως πια -θέλω να πιστεύω- το «σύμπλεγμα του αγγελισμού», που με κατάτρυχε παλιότερα. Άλλωστε, ο Σωτήρας είναι Εκείνος, όχι εμείς. Κι Εκείνος απευθύνθηκε, κατά το μακρύ διάστημα των είκοσι αιώνων Εκκλησίας, στην Ελευθερία του κάθε Ανθρώπου, μην εξαναγκάζοντας ποτέ και κανέναν να Τον ακολουθήσει.

Σε κάθε ευκαιρία, αυτό κυρίως ακούν οι ενορίτες μου. Εδώ τεχνηέντως οδηγώ το συμπέρασμα. Εδώ, εξάλλου, συνοψίζεται η εν γένει πίστη των Χριστιανών: Ότι μέσα στην ορθόδοξη εκκλησιαστική πραγματικότητα βιώνουμε εν απολύτω ελευθερία την κάθε μέρα της ζωής μας ως ημέρα της Λαμπρής. Με την προϋπόθεση όμως, ότι δεν παύουμε ποτέ να μεταμορφώνουμε την παλαιότητά μας, μέσω της Μετάνοιας, της αδιάλειπτης Προσευχής και της συχνής Θείας Ευχαριστίας, σε ουσιαστική βίωση της όντως Αγάπης: Αγάπης οριζόντιας, των ανθρώπων μεταξύ μας. Αγάπης κάθετης, όλων μας δηλαδή με τον Πατέρα Δημιουργό.

Αυτά, εν ολίγοις, δίχως να δικαιούμαι να βάλω τελεία τέλους. Και στο θέμα - προβληματισμό του Κηρύγματος, ποτέ δεν τελειώνεις. Πάντοτε αρχίζεις-

Ο Αρχιμανδρίτης Δανιήλ Μπιάζης νέος Ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Ζακύνθου

Με χαρά και ικανοποίηση ανακοινώνουμε ότι στην Συνεδρία της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος τής 13ης Απριλίου 2011, εγκρίθηκε η πλήρωση μιας θέσης Ιεροκήρυκα για την Ιερά Μητρόπολη Ζακύνθου δια του Αρχιμανδρίτου Δανιήλ Μπιάζη, ο οποίος είχε προταθεί από τον Σεβ. Μητροπολίτη Ζακύνθου κ. Χρυσόστομο Β΄.

Ο π. Δανιήλ είναι ένας λαμπρός Κληρικός της Ζακύνθου, ο οποίος μέχρι τώρα έχει διαπρέψει ως Ηγουμενεύων της Μονής Σπηλαιωτίσσης Ορθονιών Ζακύνθου, Εφημέριος Θείας Αναλήψεως (παλαιότερα) και Πεφανερωμένης (τώρα) πόλεως Ζακύνθου, αλλά και υπεύθυνος επί θεμάτων Νεότητας και Αιρέσεων της Μητροπόλεώς μας. Διακρίνεται για τη σεμνότητα και την ιεροπρέπειά του και ευχόμαστε να διαπρέψει στη νέα πολυεύθυνη αποστολή, την οποίαν αναλαμβάνει!

Οι ευχές μας καθίστανται συνάμα και προσευχές, δεδομένου ότι ο τομέας του ιεροκηρύττειν πάσχει στην σύγχρονη εποχή, τόσο με υπευθυνότητα των πολλών και διάφορων αδιάφορων μεγάστομων και ανερμάτιστων εκκλησιαστικών φωνών, όσο και επειδή η εν κρίσει εποχή μας ρέπει από την πολυφωνία στην παραφωνία ή και την αφωνία.

π. Π. Κ.

Νοερό προσκύνημα στη Μονή Παναγίας Σεϊντνάγια της Συρίας, με την ευκαιρία της εκδημίας της Ηγουμένης της / Holy Patriarchal Convent of Our Lady of Saidnaya, Syria

Το σημερινό μας ταξίδι αποτελεί φωτογραφική επιστροφή - νοερό προσκύνημα στην Μονή της Παναγίας Σεϊντνάγια, είκοσι μίλια βόρεια της μεγαλούπολης Δαμασκού, της πρωτεύουσας της Συρίας. Εκεί βρέθηκε ο γράφων τον Φεβρουάριο του 1999, συνοδεύοντας τον Σεβ. Μητροπολίτη Ζακύνθου κ. Χρυσόστομο.

Η αναφορά μας γίνεται με την ευκαιρία της πρόσφατης εκδημίας της Γερόντισσας Χριστίνας, Ηγουμένης της περιώνυμης Μονής, η οποία τότε (το 1999) μάς είχε με πολλή θέρμη και αγάπη δεχθεί και φιλοξενήσει στο Αρχονταρίκι της Μονής.

 

Κατά κοινή ομολογία τότε, μάς είχε προξενήσει εντύπωση το ευθυτενές του παραστήματός της και το αγέρωχο του βλέμματός της. Ένας πανέξυπνος άνθρωπος σε μια πολλή ευαίσθητη θέση, στην ηγουμενεία ενός από τα σημαντικότερα προσκυνήματα παγκοσμίως.

 

Η περίπυστη Εικόνα της Παναγίας Σαϊντνάγια (βλ. φωτό), τιμώμενη στο Γενέσιό Της, συγκεντρώνει πράγματι Χριστιανούς προσκυνητές από τα πέρατα της Οικουμένης, αλλά και Μουσουλμάνους, καθώς συρρέουν για ν' αποθέσουν μπροστά Της το ικετευτικό δάκρυ και τη μετάνοιά τους.

 Ας κλίνουμε κι εμείς γόνυ ευλάβειας μπροστά στην έφορο και προστάτιδα της Συρίας, δεόμενοι για την ανάπαυση της ψυχής τής Ηγουμένης Χριστίνας, την ανάδειξη άξιας διαδόχου της, αλλά παράλληλα για την επικράτηση της Ειρήνης και της Καταλλαγής τόσο στην ανάστατη και αγανακτισμένη χώρα της Συρίας, όσο και στην παραπαίουσα ανθρωπότητα.

π. Π. Κ.

Ω Παντάνασσα, ο επίγειος θρόνος Σου!

Γράφει η  Άννα Τσουκαλά-Κουφού

Μονή Ρωσικού. Περιμένοντας το πλοίο της γραμμής.
Φωτογραφία ΚΩΣΤΑ ΜΠΑΛΑΦΑ.

Προσκύνημα στο Άγιον Όρος. Ναι! Γιατί όχι; Ενώ το βαπόρι σφύριζε αναχώρηση, προσπαθούσε ακόμη να ξεκαθαρίσει, γιατί δεν μπορούσε να μπει στα μοναστήρια.

- Το άβατο, κυρία μου!...

- Και για το άβατο δεν μπορούμε να προσκυνήσουμε την Κιβωτό της ορθοδοξίας;

- Ναι! Το άβατο αιώνες τώρα διώχνει γυναίκες από αυτό τον τόπο.

Μα, εκείνη επέμενε. ΄Ισως έφταιγε και η φράγκικη προέλευσή της.

- Μια κι επιμένεις, θα σου εξηγήσω, όμως κάνε υπομονή ν' ακούσεις.

- Ίσως νάτανε η μοίρα του έθνους μας, ίσως η πρόνοια του Θεού, ίσως η πίστη των Ελλήνων,  εκείνη η πίστη που όρη μεθιστάνει. Μα, ό,τι και νάτανε εκείνη η μέρα, που η εικόνα -κατά την παράδοση- άραξε στα απόκρημνα βράχια του Άθωνα, μένει ιστορική. Σφράγισε και ανάδειξε πολιούχο κι έφορο, υπέρμαχο και και βασίλισσα, την Παναγία μας στα ελληνικά χώματα. Την Ελλάδα μας διάλεξε για επίγειο θρόνο της η Παναγία.

- Για τούτο κι εγώ λέω ότι από υποχρέωση και πίστη πρέπει να την προσκυνήσουμε. "Να δεις την Νεάπολη και μετά να πεθάνεις", λένε οι Ιταλοί. "Να μην πεθάνω, αν δε δω τον Άθωνα" λένε οι Ορθόδοξοι μοναχοί, αλλά και όλοι οι ορθόδοξοι. Πώς θα μπορούσαν να επαληθευτούν αυτά τα λόγια, αφού το προσκύνημα είναι προνόμιο μόνο των ανδρών; Έτσι ο διαλεκτός αυτός τόπος παραμένει θαυμαστός μάρτυρας και και συνεχιστής του Βυζαντινού πολιτισμού, χωρίς γυναίκα να μπορεί να τον πατήσει.

- Το περιβόλι της Παναγίας γυναίκα αγία το κατέχει, η βασίλισσα του ουρανού και της γης, που ο γυναικείος κόσμος την έχει περισσότερο προστάτιδα και οδηγήτρια. Την αισθάνεται σκέπη του και βοηθό του. Αλήθεια, θα αισθανόταν ντροπή ή προδοσία, να την προσκυνήσει, να προσευχηθεί στο περιβόλι της, με δέος και ειλικρινή πίστη;

- Όχι, αλλά αντίθετα θα χαιρόταν. Ας μην ξεχνάμε ότι ο διαλεκτός αυτός τόπος παραμένει μάρτυρας και συνεχιστής του βυζαντινού πολιτισμού, χωρίς ποτέ γυναίκα να μπορεί να τον πλησιάσει! Μη ξεχνάς ακόμη ότι "εκ της γυναικός ρύει τα φαύλα", που είπε ο Θεόφιλος στη Θεοδώρα και το "εκ της γυναικός ρύει τα κρείττονα", που εκείνη του απάντησε. Και ο αγιορείτικος μοναχισμός αποτελεί φαινόμενο σ' ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο, σαν ιδιότροπη βίωση των θρησκευτικών αξιών, σ’ όλες της μορφές της μοναχικής άθλησης! Άλλοτε δοκιμαζόταν κι άλλοτε μεσουρανούσε, προσέφερε και προσφέρει πολύτιμες υπηρεσίες στον ελληνοχριστιανικό πολιτισμό σαν προασπιστής της ορθόδοξης πίστης και συνεχιστής της ορθοδοξίας. Είναι ο τόπος που λαξεύεται η πίστη και σφυρηλατείται η προσωπικότητα.

- Ναι, αλλά ο πρώτος λαξευτής τής πιστης και τής προσωπικότητας του καθενός μας είναι, είτε μοναχός είναι αυτός, είτε λαϊκός οποιασδήποτε τάξης και φυλής είναι πάντα μια γυναίκα! Και μη ξεχνάς την προσφορά της γυναίκας, σαν μάνας, σαν παιδαγωγού, σαν συζύγου, σαν αγίας.

- Σύμφωνοι. Μα, ό,τι και νάναι η γυναίκα θα μείνει πάντα ο δημιουργός και ο καταλύτης , ο άγιος και ο σατανάς θα είναι πάντα "ο αποδιοπομπαίος τράγος" από το Άγιο Βήμα της Ορθοδοξίας. Καθημερινά επαναλαμβάνονται τα λόγια του Θεοφίλου και η απάντηση της Θεοδώρας.

-Πες μου, λοιπόν, σωστά δεν καθορίστηκε το καθεστώς του Αγίου Όρους;

Καλώς ή κακώς, ξεκινώντας για τον περίπλου του Περιβολιού της Παναγίας, σκέπτομαι: "Ώ Παντάνασσα… Ο επίγειος θρόνος Σου"!!!

Ένα ακόμη κρούσμα παραβίασης αγροικίας στο Μπανάτο

Το σημερινό φωτορεπορτάζ αφορά στην παραβίαση και καταλήστευση της μικρής αγροικίας του αγαπητού μας π. Παναγιώτη Σπουργίτη, που συνέβη την περασμένη νύχτα! Δυστυχώς, συμβαίνει για πολλοστή φορά στο συγκεκριμένο σπιτάκι, στο οποίο οι κλέφτες δεν βρίσκουν -εννοείται- και κάτι πολύτιμο πλέον ν' αρπάξουν.

Είναι εξόχως προσβλητικό αυτό που συμβαίνει... Ο καλός αυτός ιερέας μάς τιμά ως Μπανατιώτες με τη σεμνή και διδακτική παρουσία του κάθε απόγευμα στο λιτότατο εξοχικό του κι εμείς (μέχρι αποδείξεως του ενόχου όλοι έχουμε μερίδιο ευθύνης), τού συμπεριφερόμαστε τόσο άσχημα.

Βεβαίως η αυξημένη τον τελευταίο καιρό παράνομη δράση κάποιων ατόμων και ομάδων πλήττουν ολόκληρη τη Ζάκυνθο και μάς βάζουν σε αμηχανία έως και φόβο για το τι τέξεται η επιούσα για το σπίτι και τη ζωή του καθενός μας. Θυμάστε, πριν μερικούς μήνες απειλήθηκε ηλικιωμένο ζευγάρι συντοπιτών μας με μαχαίρι, ώσπου παρέδωσαν στους κακοποιούς ό,τι πολύτιμο είχαν στο σπίτι τους.

Είναι καιρός να λάβουμε τα μέτρα μας, προτού είναι πολύ αργά και αρχίσουμε να θρηνούμε ανθρώπινες ζωές. Πληροφορούμαστε με ικανοποίηση ότι εσχάτως έχει συσταθεί σώμα Εθελοντών παρακολούθησης παρόμοιων -και άλλων- προβλημάτων της περιοχής μας. Μακάρι να ευδοκιμήσει η προσπάθεια!

Σαββατιάτικο απόγευμα στο πλάτωμα της Φανερωμένης Μπανάτου

Η φωτογραφία αποτυπώθηκε πριν μισή ώρα! Ενώ μέσα στον ναό της Φανερωμένης μας εσπερίζαμε για την Κυριακή των Αγίων Πάντων, έξω ο φακός του Νυχθημερόν αιχμαλώτιζε την ανωτέρω ωραιότητα!

Αγαπητοί Φίλοι μας όπου γης, Σάς απευθύνουμε εικονική πρόσκληση, να καθήσουμε μαζί στα παγκάκια της πλατείας μας!

Χαίρετε και πάντα να βιώνετε το Κάλλος!!!

Ψυχοσάββατο στο Cemitério Santa Isabel της πόλης Beira στη Μοζαμβίκη

  Αποκλειστική φωτοανταπόκριση: Helen Karagiannis-Tselentis 

Το περασμένο Σάββατο, Ημέρα των Ψυχών, ο Επίσκοπος Μοζαμβίκης κ. Ιωάννης βρέθηκε στο Cemitério Santa Isabel της πόλης Beira, αναθυμούμενος τους Κεκοιμημένους Έλληνες τής πάλαι ποτέ ανθηρής Ελληνικής Κοινότητας της μοζαμβικανής αυτής περιοχής.

Η συγκίνηση ήταν μεγάλη και δικαιολογημένη. Η Ορθόδοξη Εκκλησία ανασυντίθεται στον τόπο αυτόν και δια του Επισκόπου της στρέφει πρώτα τα μάτια της ψυχής στους Νεκρούς της, στην θριαμβεύουσα εκδοχή της, απ' όπου θ' αντλήσει ευχές, στοργή και πνευματικές δυνάμεις!

Το αποκλειστικό φωτορεπορτάζ, που σήμερα ελήφθη στο Νυχθημερόν, είναι ενδεικτικό συναισθημάτων και συγκινήσεων!!!