Σουηδίας Κλεόπας: “Πόρνη με συνείδηση αποστόλου”

Δεν πρέπει να μάς διαφεύγει η προφητεία του πρεσβύτη Συμεών στο πρόσωπο του Κυρίου, ότι “κεῖται εἰς πτῶσιν καί ἀνάστασιν πολλῶν καί εἰς σημεῖον ἀντιλεγόμενον” (Λουκ. β΄, 34). Το πρόσωπό Του αποκαλύπτεται μόνο, όταν και όπου γνωρίζει η ανεξιχνίαστη βουλή Του.

Ο “άφαντος” Κύριος, για να χρησιμοποιήσω τη μοναδική ομηρική φράση στο Ευαγγέλιο του Λουκά, έχει σχέση με την αναζήτηση του Θεού από μέρους του ανθρώπου.

Πριν από την ευλογημένη αυτή συνάντηση, που οδηγεί τον άνθρωπο σε πνευματική πληρότητα και ευδαιμονία, η καρδιά του γεμίζει ασφυκτικά από πλήθος ερωτημάτων, που παραμένουν για καιρό αναπάντητα κι αυξάνουν το κενό που αισθάνεται ο άνθρωπος δίχως Θεό.

Ένα κενό, μια ανακύκληση και μία δίνη, χωρίς ελπίδα διαφυγής, γιατί έλκεται από την κεντρομόλο δύναμη του εγώ και των συμφερόντων του.

Η δύναμη που ωθεί τον άνθρωπο προς την έξοδο από τη δίνη και τον οδηγεί στην ευλογημένη συνάντηση με τον Ιησού είναι η ελεύθερη βούληση, την οποία έλκει ο Χριστός προς τον εαυτό Του, αποκαλυπτόμενος, και φωτίζων το σκότος της ανθρώπινης άγνοιας και περιπλάνησης.

Η συνάντηση με το Θεό δεν περιορίζεται χρονικά σε μια στιγμή, αλλά αποτελεί μια διαρκή διάθεση για συμπόρευση και μια δυναμική φανέρωση των μυστηρίων του Θεού, μέσα σε μια ατελεύτητη μετάβαση της ανθρώπινης ύπαρξης “ἀπό δόξης εἰς δόξαν” (Β΄ Κορ. 3,18), δηλαδή θέωση.

Σε μια τέτοια ευλογημένη και λίαν αποκαλυπτική συνάντηση αναφέρεται ο ιερός Ευαγγελιστής, την πέμπτη Κυριακή από του Πάσχα.

Ο Ιερός Χρυσόστομος μας ομιλεί για τη συνάντηση της Αγίας Ισαποστόλου Φωτεινής με το Χριστό. Ας θαυμάσουμε αποσπάσματα του λόγου του, ο οποίος επαξίως τον ανέδειξε χρυσορρήμονα. Ο Θείος Πατήρ απαντά πρωτίστως στο ερώτημα, για ποιο λόγο ο Ευαγγελιστής αναφέρεται στον τόπο της συνάντησής τους. “Ἐπειδὴ τό πνευματικὸ θήραμα πῆγε στὸ μέρος αὐτό, γιὰ νὰ τὸ συλλάβη. Σὰν τοὺς ψαράδες ποὺ διαλέγουν τὸν τόπο καὶ ψαρεύουν, ἔτσι κι ὁ Χριστὸς ἦρθε στὸ μέρος, ὅπου μποροῦσε νὰ συλλάβη τὴ Σαμαρείτισσα καὶ χρησιμοποιῶντας την, νὰ ἐπιτύχη πλούσιο ψάρεμα ἀπὸ ἀνθρώπους.”

Και συνεχίζει: “Δὲν φανέρωσε σ’ αὐτὴν ἀπὸ τὴν ἀρχὴ τὴν ὀμορφιὰ τῆς θεότητος, αλλὰ ἄναψε τὴν ἐπιθυμία τῆς ψυχῆς της, λέγοντάς της: καθένας ποὺ πίνει ἀπ’ αὐτὸ τὸ νερό, θὰ διψάση πάλι· ὅποιος ὅμως πιῆ ἀπ’ τὸ νερὸ ποὺ θὰ δώσω ἐγὼ, δὲ θὰ διψάση στὸν αἰῶνα. Ἀλλὰ τὸ δικό μου νερὸ θὰ γίνη πηγὴ ποὺ σκιρτᾶ πρὸς τὴν ἀθανασία. Ἄφησε τὴν πάλη τῶν προσώπων καὶ ἦρθε στὴν ἀφθονία τῶν χαρισμάτων.

Κι ἡ γυναίκα τοῦ λέει: Κύριε, δῶσε μου αὐτὸ τὸ νερό, νὰ μὴ διψῶ, οὔτε νὰ ἔρχωμαι νὰ βγάζω ἀπὸ τὸ πήγαδι. Τῆς  ξύπνησε λίγο-λίγο τὴν ἐπιθυμία γιὰ τὰ πνευματικὰ νάματα. Πίστεψε πώς ἦταν νερὸ ποὺ τὸ ἔπινες καὶ δὲν ξαναδιψοῦσες.”

Στη συνέχεια, ο Ιεράρχης αναφέρεται στα όσα ο Κύριος αποκαλύπτει στη Σαμαρείτιδα: “Τῆς λέει ὁ Ἰησοῦς: Πήγαινε, φώναξε τὸν ἄνδρα σου κι ἔλα. Ἄν ἔχης σύντροφο τῆς ζωῆς σου, ἄς γίνη καὶ στὴν πίστη σου σύντροφος. Μὴν παίρνης μόνη σου τὴ δωρεὰ τῶν πνευματικῶν χαρισμάτων. Τότε λέει ἡ γυναίκα: Δὲν ἔχω ἄνδρα. Ἄρχισε ἡ γυναίκα νὰ ξεσκεπάζη τὶς ἁμαρτίες της. Ἄρχισε νὰ ἐξομολογῆται.”

Ακολουθεί ο διάλογος περί της αληθινής λατρείας του Θεού: “Ἡ πόρνη ἀνοίγει συζήτηση δογματικὴ κι ἀφοῦ νόμισε ὅτι ὁ Κύριος εἶναι προφήτης. Τὸν παραδέχεται ὡς Κύριο καὶ δὲν ζητᾶ τίποτα παραπάνω ἀπὸ τὴν ἐπιβεβαίωση τῆς προγονικῆς πίστης. Κι ὁ Κύριος ἀπαντᾶ μὲ τὴν ἀντάξια σοφία του. Ἐπειδὴ αὐτὴ τὸν θεωροῦσε Ἰουδαῖο κι ἐκείνη ἦταν Σαμαρείτισσα, δὲν θέλησε ν’ ἀπαντήση στὴν ἐρώτησή της, γιὰ νὰ μὴ διαψεύση  τὸ λόγο της καὶ νὰ μὴν τήν πεισμώση, γιατὶ ἢθελε νὰ τήν ὁδηγήση στὸ δρόμο τῆς σωτηρίας.

Προσέξετε πὼς οἰκοδομεῖ τὴν πίστη τῆς γυναίκας και πὼς, λίγο-λίγο, ἀνεβάζει ἀνάλαφρα τὴν φυσή της στὸν οὐρανό. Δὲν περιορίζεται σὲ λόγια ἡ λατρεία τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ ἁπλώνεται παντοῦ ἡ ἐπίγνωση τῆς Θείας Χάρης. Δὲν οἰκειοποιοῦνται πιὰ Ἰουδαῖοι καὶ Σαμαρεῖτες τὸ σύμβολο τοῦ νόμου. Γιατὶ αὐτοὶ ποὺ προσκυνοῦν τὸ Θεὸ, πρέπει νὰ προσφέρουν λατρεία πνευματική καὶ ἀληθινή. Ὄχι λατρεία μὲ ὁλοκαυτώματα. Ὄχι πιὰ τήρηση τοῦ Σαββάτου. Ὅλα ἐκεῖνα, σὰ σκιὰ ἔχουν περάσει, ὅλα τώρα ἔγιναν καινούργια. Τὰ δῶρα τῆς σωτηρίας θέλω νὰ τὰ ἐπεκτείνω σ’ ὅλη τὴν οἰκουμένη.”

Στη συνέχεια, ο Ιερός Χρυσόστομος ερμηνεύει τα του διαλόγου περί της Μεσσιανικής ιδιότητος του Κυρίου: “Τοῦ λέει ἡ γυναίκα· Ξέρω ὅτι ἔρχεται ὁ Μεσσίας ποὺ λέγεται Χριστός. Ὅταν ἔρθη ἐκεῖνος, θὰ μᾶς τὰ φανερώση ὅλα. Ἡ πόρνη φιλοσοφεῖ ζητήματα πνευματικά, φέρνει στὸ στόμα της τὶς Θεῖες Γραφές.  Κι ἄν τὸ σῶμα της ἔχη βουτυχθῆ στὴν ἀκαθαρσία τῆς πορνείας, ἡ ψυχή της ἔχει καθαρισθῆ μὲ τὴν ἀναφορὰ καὶ τὴν ἀνάγνωση τῶν Θείων Γραφῶν. Ξέρω ὅτι ἔρχεται ὁ Μεσσίας. 

Ἰδοὺ πνευματικὴ προκοπή, ἰδοὺ πόρνη ποὺ τὰ γνωρίζει ὅλα. Προσέξετε πῶς ἀπὸ τὰ βάθη τῆς γῆς πέταξε στοὺς οὐρανούς. Τῆς λέει ὁ Ἰησοῦς, ἐγὼ ποὺ σοῦ μιλῶ εἶμαι. Αὐτὸ ποὺ σὲ πολλοὺς ἀποστόλους ἔκρυψε, στὴν πόρνη ἀποκαλύπτει φανερά.”

Ο Χρυσορρήμων ολοκληρώνει την ομιλία του, επαινώντας την ιεραποστολική κλίση της Αγίας Φωτεινής: “Ἐκείνη ὅμως ἄφησε τὴ στάμνα της καὶ μπῆκε στὴν πόλη καὶ φώναξε στοὺς πολῖτες: Ἐλᾶτε νὰ δῆτε κάποιον ποὺ μοῦ εἶπε ὅλα ὅσα ἔκανα.  Μήπως εἶναι αὐτὸς ὁ Χριστός; Τοὺς ξυπνᾶ τὴν ἐπιθυμία, νὰ βγοῦν καὶ νὰ πιαστοῦν. Ὅπως πιάστηκε στὸ δίχτυ, θέλει νὰ πιάση.

Πόρνη μὲ συνείδηση ἀποστόλου, ποὺ ἔγινε ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους πιὸ δυνατή. Γιατὶ οἱ ἀπόστολοι περίμεναν νὰ συμπληρωθῆ ὁλόκληρη ἡ Θεία Οἰκονομία καὶ τότε ἄρχισαν τ’ ἀποστολικά τους κηρύγματα. Ἡ πόρνη ὅμως, πρὶν ἀπὸ τὴν Ἀνάσταση, εὐαγγελίζεται τὸ Χριστό.  Διαλαλῶ τὰ ἁμαρτήματά μου, γιὰ νὰ ὁδηγήσω σᾶς. Γιὰ νὰ δῆτε σεῖς τὸ Θεὸ ποὺ ἔφτασε στὸν κόσμο, πομπεύω τὰ σφάλματά μου.”

Στην αποκαλυπτική συνάντησή μας με το Χριστό, η όλη ύπαρξή μας, ως ζωντανό κύτταρο του σώματος του Χριστού, μεταμορφώνεται, από ξερή και άγονη έρημο, σε “πηγή ὕδατος ἀλλομένου εἰς ζωήν αἰώνιον”. Το ζωντανό νερό, δηλαδή ο λόγος του Θεού, που αναβλύζει μέσα στην Εκκλησία, ζωογονεί τη νεκρωμένη από την αμαρτία ύπαρξή μας.

Άλλωστε, η αμαρτία είχε αποξηράνει και τη ζωή της Σαμαρείτιδος, γι’ αυτό και προσπαθούσε, να ξεδιψάσει από τα νερά των τότε κοσμικών απολαύσεων.

Η συνάντησή της με το Χριστό μετέβαλε τη ζωή της. Την ενθουσίασε, τη φώτισε και την κατέστησε ακαταπόνητη ιεραπόστολο του Ευαγγελίου και ανδρεία στα ποικίλα μαρτύρια που υπέφερε, με μέλη της οικογένειάς της, στα χρόνια του μεγάλου διωγμού του Νέρωνα.

Ας επιδιώξουμε τη συνάντησή μας με τον Κύριο, για να μεταβληθεί και η δική μας ζωή σε πνευματοφόρα και φωτισμένη, για να αξιωθούμε των ουρανίων και θείων δωρεών και να γίνουμε οι ίδιοι ιεραπόστολοι στο σπίτι μας και στο ευρύτερο κοινωνικό μας περίγυρο. Είναι καθήκον μας. Είναι αποστολή μας.