Η Μουμού, το σκιάχτρο των παιδικών χρόνων

Γράφει η ΔΙΟΝΥΣΙΑ ΜΟΥΣΟΥΡΑ από τη Μελβούρνη

Σήμερα μπορεί να άλλαξαν τα πράγματα, οι ψυχολόγοι και άλλοι ειδήμονες να μας λένε ότι δεν πρέπει να φοβίζουμε τα παιδιά, δεν πρέπει (καλά, αυτό απαγορεύεται και δια Νόμου) να τους δίνουμε και καμιά στα… ψαχνά, όταν κάνουν σκανταλιές κι είναι ανυπάκουα. Υπάρχουν, μας λένε, άλλοι πιο κατάλληλοι τρόποι πειθαρχίας κ.λπ. κ.λπ.

Φυσικά, δεν υποστηρίζω τη βία και την κακοποίηση, προς Θεού, μακριά από μένα κάτι τέτοια, όμως, τολμώ να πω ότι και σαν Μάνα αλλά και σαν δασκάλα, υπήρξα αυστηρή, αλλά πάντα με αγάπη. Κι ας βρεθεί Μάνα, ακόμα και σήμερα που να ισχυριστεί ότι δεν έδωσε κάνα σκαμπιλάκι ή ό,τι άλλο στα παιδιά της!!! Και στα παιδιά μου, κατά διαστήματα, έριξα και κάνα δυο στα… οπίσθια. Επί πλέον, κάτι για το οποίο με πειράζουν ακόμα και σήμερα που έχουν μεγάλα παιδιά δικά τους, τους έδειχνα την ανοιχτή παλάμη μου κάθετη κι όταν δεν συμπεριφέρονταν σωστά, τους έλεγα: Για κοιτάξτε τι γράφει εδώ: Γράφει πως ο Χαράλαμπος/Αναστασία, θα φάει ξύλο!

Κι εγώ, έτσι μεγάλωσα, με αυστηρότητα μεγάλη και πειθαρχία, αλλά πάντα με αγάπη! Έφτασα σε τόσο προχωρημένη ηλικία και δεν κατέληξα ακόμα, αν το ξύλο βγήκε απ΄ τον παράδεισο ή όχι. Επαναλαμβάνω, ΔΕΝ μιλάμε για κακοποίηση. Η γενιά μου και πάρα πολλές πριν τη δική μου, έτσι μεγαλώσαμε και… μια χαρά άνθρωποι βγήκαμε. Κι από τους γονείς μας χειροτονηθήκαμε αρκετές φορές, αλλά και από τους δασκάλους μας ακόμα περισσότερες.

Σήμερα, η μεγάλη ανεκτικότητα και η έλλειψη αυστηρότητας και πειθαρχίας τόσο από την οικογένεια, όσο και από το Σχολείο, πολύ φοβάμαι πως δεν έχει ωφελήσει και πολύ τις κοινωνίες. Σε πάρα πολλές περιπτώσεις τα παιδιά δεν έχουν «όρια», μέσα στα οποία πρέπει να κινούνται και μεγαλώνουν πιστεύοντας ότι μπορούν να έχουν ό,τι θέλουν και να κάνουν ό,τι θέλουν, να μιλούν όπως θέλουν, να συμπεριφέρονται όπως θέλουν, χωρίς την παραμικρή επίπτωση σε όλα αυτά και πολλά άλλα, με αποτέλεσμα πολλά από αυτά να παραμένουν ανώριμα και ανεύθυνα ακόμα και σε μεγάλη ηλικία, αφού ΔΕΝ έμαθαν τι σημαίνει πειθαρχία και προ παντός, αυτοπειθαρχία!!!

Όμως, μεγάλο και πολύπλευρο το θέμα για να δοθούν εύκολες απαντήσεις. Ας το αφήσουμε για τους ειδήμονες. Εκείνοι ξέρουν, ή τουλάχιστον έτσι πιστεύουμε!

Στα παιδικά μου χρόνια, λίγο-πολύ, όλο και κάτι υπήρχε για να μας…φοβίζουν οι μεγαλύτεροι. Πολλά παιδιά, φοβόνταν το σκοτάδι και η (πολύ σκληρή) τιμωρία που τους επέβαλαν κάποιοι γονείς, ευτυχώς όχι πολλοί, ήταν να κλείσουν το παιδί στο κατώι, δηλαδή στο υπόγειο του σπιτιού, όπου ήταν σκοτεινά! Άλλα παιδιά φοβόνταν τα σκυλιά κι όταν απαντούσαν σκυλί στο δρόμο, έτρεμαν! Ανήκα και σε αυτή την κατηγορία, γιατί φοβόμουν και το σκοτάδι! Θυμάμαι, όταν έμπαινα άσχημα στη μύτη τής κατά δύο περίπου χρόνια μεγαλύτερης αδελφής μου, με φοβέριζε πως… κάτσε και θα δεις τι θα πάθεις! Αύριο που θα ερχόμαστε από το Σχολείο, όσα σκυλιά απαντήσουμε στο δρόμο θα τα βάλω να σε κυνηγήσουν… Και να φόβο εγώ… εφιάλτες είχα όλη νύχτα κι έτρεμε η ψυχή μου το πρωί. Προσπαθούσα να την καλοπιάσω να το ξεχάσει, αλλά εκείνη το διασκέδαζε…

Πολλά παιδιά, φοβόνταν (ΝΑΙ και του λόγου μου!), τις σαύρες, κατσαρίδες κι άλλα. Λίγους μήνες πριν, θα θυμόσαστε που έγραψα για τον μπούρμπουλα, που τον πέρασα για κατσαρίδα! Να λείπουν τα ειρωνικά μειδιάματα παρακαλώ! Φυσικά, πού να δεις φόβο για τα φίδια. Τα περισσότερα παιδιά, ιδιαίτερα εμείς τα κορίτσια, αλλά και πολλά αγόρια, τα τρέμαμε. Καθώς έτρεχα μια μέρα που παίζαμε κυνηγητό με άλλα παιδιά προσεισμικά στην Μπόχαλη, παρά λίγο να πατήσω ένα ψόφιο φίδι που βρέθηκε εκεί στο δρόμο, ήμουν 5-6 χρονών περίπου και από την τρομάρα μου λιποθύμησα!

Εκείνο, όμως, που έμεινε στην ιστορία της οικογένειας και ούτε που θυμάμαι πώς ξεκίνησε και τίνος φαεινή ιδέα ήταν, το αναφέραμε με την αδελφή μου πρόσφατα σε τηλεφωνική μας συζήτηση σκασμένες στα γέλια, ήταν η Μουμού!... Η Μουμού, ήταν στ' αλήθεια το σκιάχτρο των παιδικών μου χρόνων!!!

Κείνα τα χρόνια, που η Βιοτεχνία της Γούνας άνθιζε στην Καστοριά και όχι μόνο, κάθε σεβόμενη τον εαυτό της κυρία, επιβαλλόταν να διαθέτει τουλάχιστον ζακέτα αν όχι παλτό, έστω και από… κουνέλι, άντε το πολύ αλεπού κι οπωσδήποτε, κασκόλ σαν εσάρπα πολύ μεγάλη από ζώο ολόκληρο… γδαρμένο…

Μια μικρή παρένθεση για να τονίσω ότι τότε αγνοούσα την διαδικασία και τα μαρτύρια στα οποία υπέβαλαν τα φτωχά κι απροστάτευτα ζώα για να ικανοποιείται η ματαιοδοξία των ανθρώπων. Αυτό όμως είναι ΠΟΛΥ μεγάλο θέμα και χρήζει μεγάλης συζήτησης. Ευτυχώς και σήμερα άλλαξαν τα πράγματα.

Πίσω λοιπόν στο θέμα μας! Η Μαμά μου διέθετε τέτοιο κασκόλ-εσάρπα, από ολόκληρο μικρό προφανώς ζώο, αλεπού; Κάτι άλλο; Ιδέα δεν έχω, το μόνο που ξέρω είναι πως το έτρεμα! Περισσότερο έτρεμα να κοιτάξω το κεφάλι του… Με τα γυάλινα παγωμένα μάτια, που ένιωθα να με κοιτούσαν απειλητικά (λες και ζητούσε εκδίκηση γι' αυτά που πέρασε μέχρι να καταλήξει να «στολίζει» για ζεστασιά την εμφάνιση της Μαμάς μου), το μισόκλειστο στόμα, τα πεταμένα αυτιά κι ολόκληρη την έκφραση …

Το φοβόμουν τόσο πολύ, που έτσι κι έκανα καμιά σκανταλιά κι έλεγε η μαμά μου…θα φέρω τη Μουμού, εγώ κατουριόμουνα από το φόβο μου. Έτσι είχε ονομαστεί “Μουμού” και ομολογώ δεν θυμάμαι πού και πώς προέκυψε το όνομα, θυμάμαι μόνο πως όντως ήταν το σκιάχτρο το κακό των παιδικών μου χρόνων, που η θύμηση του και μόνο με τρομοκρατούσε για πολλά χρόνια!

Η δε λάλα μου(!), σκανταλιάρα και θαρραλέα η ίδια που δεν φοβόταν τίποτα, δεν έχανε ευκαιρία ακόμα και να με αιφνιδιάζει με τη Μουμού, όταν απουσίαζαν οι γονείς μας κι εγώ αφοσιωμένη στο διάβασμα ή κάτι άλλο, που μπορεί να έκανα εκείνη τη στιγμή, δεν έπαιρνα χαμπάρι, μέχρι που μου ερχόταν πεταχτή η Μουμού στα μούτρα μου από την Μαντούλα, που ερχόταν σιγά από πίσω μου και την κρατούσε από την ουρά… Δεν μπορούσα να συνειδητοποιήσω πως δεν ήταν παρά αποξηραμένο δέρμα από ζωάκι που δεν μπορούσε να με βλάψει σε τίποτα!

Ακόμα και μεγάλη και μέχρι σήμερα, δεν αντέχω να βλέπω βαλσαμωμένα πουλιά, κεφαλές ζώων και άλλα… τρόπαια, που με «καμάρι» επιδεικνύουν οι κάτοχοι τους εκθέτοντας τα σε περίοπτη θέση στο σαλόνι τους!!! Όχι μόνο γιατί το μυαλό αναπόφευκτα τρέχει στη Μουμού, αλλά θλίβομαι αφάνταστα, αναλογιζόμενη τον τρόμο αυτών των πουλιών και μικρών ή μεγάλων ζώων, που στριμωγμένα και ανυπεράσπιστα αντίκριζαν την κάννη του όπλου των… περήφανων κυνηγών… Ας με συγχωρήσετε οι κυνηγοί, αλλά έτσι νιώθω…

Άλλη τρομακτική έκφραση, ο Μώρος! Ο Μώρος… κατοικούσε σε κάποια σκοτεινή κι ανήλιαγη γωνιά του σπιτιού, του υπόγειου ή της σοφίτας! Υπήρχαν σημεία και γωνιές σε όλα σχεδόν τα σπίτια, που τα παιδιά δεν τολμούσαν να ζυγώσουν, γιατί υποτίθεται ότι από εκεί θα έβγαινε ο Μώρος να τα αρπάξει, να τα φάει ή ό,τι άλλο σκαρφίζονταν οι μεγάλοι, σε μια προσπάθεια να κάνουν τα παιδιά τους να συμμορφωθούν και να συμπεριφέρονται σωστά, ή ακόμα, να φάνε το φαΐ τους! Η έκφραση «κάτσε καλά γιατί θα σε φάει ο Μώρος» ή γιατί θα φωνάξω το Μώρο, στην ημερησία διάταξη σχεδόν κάθε φαμελιάς!

Ποτέ δε μάθαμε τι ακριβώς ήταν ή πού κρυβόταν αυτός ο τρομερός αλλά αόρατος Μώρος! Τι διαστάσεις είχε, αν ήταν ζώο, θηρίο ή ανθρωποειδές τέρας! Ούτε πόσο μεγάλο στόμα είχε και πόσο κοφτερά δόντια ώστε να μας… ξεκοκαλίσει, όπως μας απειλούσαν! Είχε πόδια; Κι αν, ναι, πόσα; Χέρια; Πόσα και πόσο μεγάλα ήταν, ώστε να μας αρπάξει και σύρει στην άγνωστη για εμάς φωλιά του! Κι αν μας άρπαζε, θα μας καταβρόχθιζε έτσι ολόκληρα, μια χαψιά και κάτω ή θα μας έκοβε κομματάκια να μας τρώει από λίγο-λίγο; Είχε φτερά μήπως; Έμοιαζε με αυτά τα τεράστια αρπαχτικά πουλιά που βλέπαμε στα βιβλιαράκια με τα παραμύθια; Θα πετούσε ξαφνικά από πάνω μας, θα μας γράπωνε με τα φοβερά νύχια του και θα έφευγε το ίδιο απότομα και ξαφνικά όπως κατέβηκε χαμηλά; Και η φωλιά του πού βρισκόταν; Θα έτρεχαν μήπως κι άλλα τέτοια φοβερά πουλιά να τραβομαλάνε πότε το χέρι πότε το πόδι μας;;;

Όλες αυτές τις φοβερές σκέψεις κάναμε τα περισσότερα σαν μέναμε μόνα και η φαντασία οργίαζε. Τρέμαμε σαν το φύλλο, ιδιαίτερα εμείς τα πολύ μικρά, που σκόπιμα μας τρόμαζαν τα μεγαλύτερα παιδιά με όλα αυτά! Αναρωτιέμαι, πότε περίπου σταμάτησαν, αν σταμάτησαν αυτού του είδους οι εκφοβισμοί στα μικρά παιδιά.Γεγονός πάντως ότι πολλές γενιές μεγαλώσαμε με το φόβο του Μώρου. Εγώ προσωπικά, είχα επιπρόσθετα το φόβο της Μουμούς… Φυσικά δεν θυμάμαι τι απέγινε η Μουμού! Επί πλέον, πριν γίνω είκοσι χρονών, έφυγα από τη Ζάκυνθο τουτέστιν και από τους γονείς μου που τότε έμεναν ακόμη στη Ζάκυνθο κι αργότερα έφυγα και από την Ελλάδα. Στα λίγα, τότε, σύντομα ταξίδια μου πίσω στην Ελλάδα όσο ζούσαν οι γονείς μου, ποιον να πρωτοδείς και τι να προφτάσεις να πεις… Έτσι, ποτέ δεν τόφερε η κουβέντα να μιλήσουμε για τη Μουμού, μέχρι προχθές, που τη θύμισα στην αδελφή μου και της είπα ότι θα γράψω γι' αυτήν!

Υποθέτω, και η Μουμού, πιθανόν θύμα των καταστρεπτικών σεισμών του 1953, όπου μαζί με τα συντρίμμια και όλα τα άλλα του σπιτιού μας στην Μπόχαλη που καταπλακώθηκαν και καταστράφηκαν, θα πήγε και η περιβόητη Μουμού, το σκιάχτρο των παιδικών μου χρόνων!

δ.μ.