e-περιοδικό της Ενορίας Μπανάτου εν Ζακύνθω. Ιδιοκτήτης: Πρωτοπρεσβύτερος του Οικουμενικού Θρόνου Παναγιώτης Καποδίστριας (pakapodistrias@gmail.com), υπεύθυνος Γραφείου Τύπου Ι. Μητροπόλεως Ζακύνθου. Οι δημοσιογράφοι δύνανται να αντλούν στοιχεία, αφορώντα σε εκκλησιαστικά δρώμενα της Ζακύνθου, με αναφορά του συνδέσμου των αναδημοσιευόμενων. Η πνευματική ιδιοκτησία προστατεύεται από τον νόμο 2121/1993 και την Διεθνή Σύμβαση της Βέρνης, κυρωμένη από τον νόμο 100/1975.

Τα νεότερα στα θεματικά ένθετα

Τετάρτη 10 Οκτωβρίου 2007

Διάλογος για την Ελληνική Γλώσσα και Γραφή

[Ένας καλός και γόνιμος διάλογος για την Ελληνική Γλώσσα και Γραφή σε συνδυασμό με το νεοφανές σύμπτωμα των Γκρίκλις (Greeklish) αναπτύχτηκε σήμερα μες από το νεοσύστατο Ιστολόγιο (υπό την εύστοχη επωνυμία Grosso modo - πρόχειρα και ακατέργαστα) ενός από τα μέλη της παλαιάς Νεανικής Συντροφιάς της Ενορίας μας, του φοιτητή Νίκου Κ.
Ο Εφημέριός μας π.Π.Κ. θέλησε αρχικά να ευχηθεί για τον καινούργιο αυτόν ιστότοπο, συμβουλεύοντας περί της αναγκαιότητας προστασίας του γλωσσικού μας οργάνου. Αμέσως πήρε τον λόγο ένα άλλο δραστήριο μέλος της Νεανικής Συντροφιάς μας, ο φοιτητής Αναστάσιος Ζ. (βλ. The Blues) αναπτύσσοντας τις απόψεις του και, όπως καταλαβαίνετε, υπήρξε εμπεριστατωμένη συνέχεια, την οποία αξίζει να παρακολουθήσετε κι εσείς, γι' αυτό και αντιγράφουμε αυτούσιο τον Διάλογο ευθύς παρακάτω:]

Π.Κ. είπε...
Νικόλα, συγχαρητήρια για τη νέα σου προσπάθεια, μες από τη λεγόμενη "Μπλογκόσφαιρα". Μακάρι, το Ιστολογείν ν' αποφέρει εύχυμους και ποιοτικότατους καρπούς. Σε καλά χέρια μπορεί να έχει καλά αποτελέσματα και ν' αποβεί τόπος συνάντησης με τη Μάθηση και τη Γνώση. Γιατί, αν πρόκειται να είναι απλώς και μόνο στέκι συνάντησης φίλων και τίποτε άλλο, τότε καλύτερα να βγαίνεις και να τά λέτε σ' ένα καφέ ή μια βόλτα.
Μην ξεχνάς, εξάλλου, να υποστηρίζεις με τον τρόπο σου τα Ελληνικά μας, μια γλώσσα ιδιαίτατης Αίσθησης κι Αισθητικής, σπουδαίας Αρμονίας και Ισορροπίας, η οποία βάλλεται στις μέρες μας ΚΑΙ μες από το Διαδίκτυο, δυστυχώς από τα ίδια τα παιδιά της. Εννοώ την αλόγιστη χρήση των λεγόμενων Γκρίκλις, που μας κατακλύζουν ολοένα σαν αρρώστεια μεταδιδόμενη επικίνδυνα.

Η γλώσσα μας, ανάδελφη και μοναχική, έχει ανάγκη ΚΑΙ της δικής μας υποστήριξης, διότι έχει Σώμα ευάλωτο και ρίζες βαθύτατες στους τάφους τους πανίερους των προγόνων. Ως ιστορικός εσύ, έχεις χρέος να θυμάσαι εκείνο το καταλυτικό που γράφει ο Ελύτης:

Όπου και να σας βρίσκει το κακό, αδελφοί
όπου και να θολώνει ο νους σας
μνημονεύετε Διονύσιο Σολωμό
και μνημονεύετε Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη,

επειδή, όπως αλλού λέει ο ίδιος,

ΤΗΝ ΟΡΓΗ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ ΝΑ ΦΟΒΑΣΤΕ
ΚΑΙ ΤΩΝ ΒΡΑΧΩΝ Τ' ΑΓΑΛΜΑΤΑ!

The Blues είπε...
Σωστά και αποδεκτά όλα αυτά... ναι η γλώσσα μας βάλλεται από παντού! Ναι τα greeklish φαίνεται να αντικαθιστούν πολλές φορές κακώς την πιο τέλεια γλώσσα στον κόσμο! Μια αντίρρηση όμως έτσι για τον εποικοδομητικό διάλογο... Επειδή ουσιαστικά καλούμαι από όταν πέτυχα στις εξετάσεις να υπηρετήσω την επιστήμη της γλώσσας και να την διαφυλάξω ως αυριανός (εύχομαι και προσεύχομαι) φιλόλογος και ως εκ τούτου εραστής και διαφύλακας του λόγου (συγνώμη για το αδόκιμο του όρου), δεν πιστεύω πως διαδικτυακά η γλώσσα βάλλεται ή απειλείται.

Μάλιστα από νέα παιδιά που χωρίς να θέλουμε να πληγώσουμε την γλώσσα και την παράδοση μας, απλώς προσπαθούμε να βρούμε κώδικες επικοινωνίας, αμφιλεγόμενους μεν, διαφορετικούς και αποδεκτούς από την άλλη, με μόνο στόχο να δώσουμε άλλη διάσταση σε ένα πλουραλιστικό σκηνικό όπως το internet. Δεν τάσσομαι υπέρ της άκριτης και άκρατης χρήσης των greeklish, αλλά ούτε και με όσους μηδενιστές την απορρίπτουν! Δεν τα υιοθετούμε ως γλώσσα μας και σε καμιά περίπτωση δεν θέλουμε η ελληνική να χάσει την ισχή της... και ειδικά από νέους ανθρώπους που καλούνται στο μέλλον αυτή την ελληνική να υπηρετήσουν! Ένα κίνημα είναι και αυτό -εφήμερο- και εδώ έγκειται η διαφοροποίησή μου... που σήμερα περνάει ως must και αύριο θα υπάρχει ως ανάμνηση... Πολλοί επικρίνουν και τα blogs. Γιατί είναι μια μόδα... αλλά όλοι την ακολουθούν... Γιατί πρέπει πάντα να βλέπουμε τα πάντα ως απειλή... Είμαστε εραστές της απειλής, μας αρέσει παντού να βλέπουμε κινδύνους. Η γλώσσα μας είναι παγκόσμια και μοναδική ταυτόχρονα και ούτε τα greeklish, ούτε καμιά άλλη περαστική μόδα δεν θα την καταστρέψουν!!! Είναι απλά μια τάση της εποχής, ένα όραμα διαφοροποίησης από τους "μεγάλους". Όραμα όμως χωρίς απώτερο σκοπό... Όσο πιθανόν είναι να ξαναζωντανέψει το πολυτονικό σύστημα ή η καθαρεύουσα (όραμα πολλών και αυτό), που ουσιαστικά θα καταστρέψει την γλώσσα μας γιατί θα την αποτρέψει από τον εμπλουτισμό της, άλλο τόσο είναι να γίνουν τα greeklish κάτι παραπάνω από moto του διαδικτυακού γίγνεσθαι. Και αν τώρα τρίζουν τα κόκκαλα του Ψυχάρη μ' αυτά που γράφω... απλά ζητώ να μην είμαστε μηδενιστές και άκρως απορριπτικοί. Εφήμερο και χαριτωμένο κίνημα είναι, ατελέσφορο ίσως, αλλά σε καμιά περίπτωση ατελεύτητο! Αναπόφευκτα θα βρει αδιέξοδο και η όπισθεν... δεν θα πιάνει. Γιατί η γλώσσα έχει μέλλον, τα greeklish δεν έχουν περιθώρια ανάπτυξης. Αλλά όσο ευημερούν χωρίς να είμαστε μονόπλευροι και άκριτοι χρήστες τους, έχει φάση να τα χρησιμοποιούμε, απλά για να διαφέρουμε και κάποιες φορές για να θεωρηθούμε trendιδες...

Κουραστικός πρέπει να έγινα. Πάντως κάτι τελευταίο. Τα blogs είναι προσωπικά και κάθε ένα έχει τον σκοπό του και την χρήση του. Δεν μπορούν όλα να είναι αφιερωμένα στο πνεύμα και στην διανόηση... ούτε και όλα σε προσωπικά και παρεΐστικα θέματα. Γι' αυτό είναι τόσο πλουραλιστικό το internet, για να χωράνε όλες οι φωνές, για να δημιουργείται μια συμφωνία, όπως στην όπερα... με πρώτες, δεύτερες φωνές, μπάσους, υψίφωνους κτλ... Γιατί ακόμα και στα απλά και τα cafeνιακά καμιά φορά λέγονται με απλούστερα λόγια και παραγεμίσματα, τα συμπεράσματα και τα διδάγματα των προσεγμένων και βαθυστόχαστων κειμένων και διατριβών!
Συγγνώμη αν κούρασα... απλά με κάθε σεβασμό εκφράζω τη γνώμη μου, που ίσως κανέναν να μην ενδιαφέρει... αλλά εδώ στον διαδικτυακό τόπο προσφέρονται οι χώροι για να την εκφράσω ελεύθερα.
Γιατί όπως λέει και ο ποιητής

Μήγαρις έχω άλλο στο νου μου πάρεξ ελευθερία και γλώσσα

Ευχαριστώ!

Νίκος είπε...
@ the blues.
Δυστυχώς, το κακό ξεκινάει χωρίς να το καταλαβαίνουμε. Αλίμονο αν εμείς οι ίδιοι θέλαμε να συρρικνώνουμε τη γλώσσα μας και μάλιστα μια τέτοια γλώσσα. Ωστόσο, όπως συμβαίνει συνήθως, κάθετι μεγάλο καταστρέφεται από μέσα και δευτερευόντως απ'τους εξωτερικούς παράγοντες. Και αν εσύ γράφεις έτσι έχοντας συναίσθηση, άλλωστε στο μέλλον θέλοντας και μη κανονικά ελληνικά θα διδάσκεις, πίστεψέ με, υπάρχουν πολλά ανήλικα ή άλλα παιδιά που δεν έχουν σχέση με τη θεωρητική κατεύθυνση και στα greeklish βλέπουν όχι μόνο μια μόδα αλλά ένα τρόπο να ξεφεύγουν από τα ορθογραφικά λάθη. Και προφανώς αυτοί δεν έχουν συναίσθηση των greeklish. Δυστυχώς ή ευτυχώς οι αλλαγές γίνονται αργά χωρίς να τις καταλαβαίνουμε, καλές ή κακές. Το θέμα είναι στις κακές να έχουμε αναπτύξει αντιστάσεις!

Π.Κ. είπε...
@ The blues, ή επί το ελληνικότερον: Αγαπητέ Αναστάσιε (για να γεμίζει και το στόμα αναστάσεις).
Χαίρομαι, που ως έχων μύγα μυγιάστηκες. Σημαίνει, ότι βαθιά (μα πολύ βαθιά) μέσα σου υπάρχει ακόμη ελπίδα επι-στροφής.
Χαίρομαι που παραδέχεσαι (και το πιστεύω), ότι δεν θέλεις να πληγώσεις τη γλώσσα μας, αν και αθέλητα γίνεται, όσο βέβαια σού αναλογεί.
Απ' την άλλη βέβαια, η κακομοίρα έχει αντέξει τόσες εκατοντάδες χρόνων. Τι θα πάθει απ' τόν έναν και απ' τον άλλον;

Παρ' όλ' αυτά, δεν είναι και τόσο δόκιμο ή ευοίωνο, απ' τη μια να παραδεχόμαστε ότι τα Γκρίκλις είναι μια "μόδα" και απ' την άλλη να εμμένουμε στην έκφραση αυτήν αλόγιστα και αβασάνιστα. Λάβε υπόψη σου, ότι αυτή η "μόδα" έχει ήδη δημιουργήσει μια συγκεκριμένη ά-γλωσση γενιά νέων ανθρώπων, η οποία δεν μπορεί πια να επιστρέψει. Και αν εσύ το καταφέρεις τελικά (όπως θέλω να ελπίζω, λόγω ειδικών σπουδών στη Φιλολογία), οι πλείστοι άλλοι δεν θα μπορέσουν, δυστυχώς.

Δεν πρόκειται για έναν υποτιθέμενο ή πλασματικό κίνδυνο, όπως υπονοείς, αλλά για μια σκληρότατη πραγματικότητα inter portas. Οι πλείστοι νέοι μας τώρα πια γράφουν με αυτή τη μέθοδο... Και όχι μόνο στο Διαδίκτυο. Το βλέπω και στην καθημερινότητα του σχολείου, όπου διδάσκω, ακόμη και σε κάποια τετράδια των μαθητών μου, κάτι που έχει περάσει και στις συζητήσεις τους. Πώς αυτοί θα επιστρέψουν; Πότε θα έχουν την ευκαιρία ν' ασκηθούν στην ενδεδειγμένη ελληνική γραφή; Από ποιάν έξοδο κινδύνου θα βρουν διέξοδο;
Αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Αν όντως πρόκειται για μιαν ακίνδυνη "μόδα" που κάποια στιγμή θα περάσει, τότε ας βαφτίσουμε έτσι (ακίνδυνη μόδα εννοώ) π.χ. τη χρήση εξαρτησιογόνων ουσιών ή τη συμμετοχή μας σε πορνοπαιδοφιλικές δυνατότητες του Διαδικτύου και ας κοιμόμαστε ήσυχοι, δίχως τύψεις...

Ξέρεις ότι πάνω απ' όλα, ως προς τη γλώσσα, είμαι Ποιητής και άρα υπεύθυνος (όσο μού αναλογεί) για την υπεράσπισή της. Διότι οι Ποιητές πρώτα και κύρια διέσωσαν την πυκνότητα και την ποιότητα της ελληνίδος Γραφής διαινώνια.
Για να μη θεωρηθώ όμως τόσο υπερφίαλος, δανείζομαι ένα συγκλονιστικό απόσπασμα από τον Λόγο του Ελύτη κατά την Απονομή του Βραβείου Νόμπελ στη Στοκχόλμη του 1979, εκεί όπου οι πάντες υποκλίθηκαν με σεβασμό μπροστά στο Θαύμα της Ελληνικής Γλώσσας και Ποιητικής Γραφής. Είπε, λοιπόν, μεταξύ πολλών άλλων, ο παμμέγιστος Εκείνος:

[...] Μου εδόθηκε, αγαπητοί φίλοι, να γράφω σε μια γλώσσα που μιλιέται μόνον από μερικά εκατομμύρια ανθρώπων. Παρ' όλ' αυτά, μια γλώσσα που μιλιέται επί δυόμιση χιλιάδες χρόνια χωρίς διακοπή και μ' ελάχιστες διαφορές. Η παράλογη αυτή, φαινομενικά, διάσταση, αντιστοιχεί και στην υλικο-πνευματική οντότητα της χώρας μου. Που είναι μικρή σε έκταση χώρου και απέραντη σε έκταση χρόνου. Και το αναφέρω όχι διόλου για να υπερηφανευθώ αλλά για να δείξω τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ένας ποιητής όταν χρησιμοποιεί για τα πιο αγαπημένα πράγματα τις ίδιες λέξεις που χρησιμοποιούσαν μία Σαπφώ ή ένας Πίνδαρος π.χ. -χωρίς ωστόσο να έχει το αντίκρυσμα που είχαν εκείνοι επάνω στην έκταση της πολιτισμένης τότε ανθρωπότητας.

Εάν η γλώσσα αποτελούσε απλώς ένα μέσον επικοινωνίας, πρόβλημα δεν θα υπήρχε. Συμβαίνει όμως ν' αποτελεί και εργαλείο μαγείας και φορέα ηθικών αξιών. Προσκτάται η γλώσσα στο μάκρος των αιώνων ένα ορισμένο ήθος. Και το ήθος αυτό γεννά υποχρεώσεις. Χωρίς να λησμονεί κανείς ότι στο μάκρος εικοσιπέντε αιώνων δεν υπήρξε ούτε ένας, επαναλαμβάνω ούτε ένας, που να μην γράφτηκε ποίηση στην ελληνική γλώσσα. Να τι είναι το μεγάλο βάρος παράδοσης που το όργανο αυτό σηκώνει. [...]

Καλό μου παιδί, ως προς τα blogs και την ιδιωτικότητα την οποία υπονοείς ότι έχουν, έχω την άποψη ότι εκεί μέσα μπορεί όντως να γράφει κανείς ό,τι θέλει μέχρι ασελγείας ή εμετού (περί ορέξεως ουδείς λόγος), αλλά καλό είναι να τα κλειδώνει, για να τα βλέπουν μόνον οι ενδιαφερόμενοι. Όταν αυτά είναι ανοικτά και δημόσια, καταλαβαίνεις ότι υπόκεινται σε θέα, κριτική ή και κατάκριση... Εκτός πια αν εμπίπτουμε στους επιδειξίες (μια μορφή ανωμαλίας και αυτή).
Κατά τα άλλα, φρόντιζε και συ να θεραπεύεις από τώρα το γλωσσικό μας όργανο όσο καλύτερα μπορείς, (αν και σήμερα κατανοώ ότι σε κουράζει για να το μάθεις, γι' αυτό αντιδράς έτσι), αλλά, φαντάσου την δύσμοιρη τη Γλώσσα μας, βράδυ στον ύπνο σου, να σου απευθύνει κατώδυνη το κλαψερό παράπονο:

m1n m@Fis3is na s4fi5w...

anastasios είπε...
Προφανώς εγώ στο μυαλό μου δεν νιώθω ότι βιάζω τόσο βάναυσα τη γλώσσα μου, την οποία σέβομαι. Πάντως μπορεί και τα πράγματα να έχουν πράγματι ξεφύγει, αλλά δεν θα αλλάξω εγώ τον κόσμο. Στο κάτω- κάτω το internet για μένα ένα παιχνίδι είναι, όπως και τα greeklish, που όταν το βαρεθώ θα το αφήσω... Είμαι άλλωστε μόλις 19 για να σκέφτομαι διαφορετικά! Πάντως η κατάληξη του σχολίου σας είναι όλα τα λεφτά! RESPECT!!!

anastasios είπε...
A, και κάτι τελευταίο: Μία διάλεκτος, (κάτι που βέβαια δεν είναι τα greeklish) που δεν μπορεί να ομιληθεί, να χρησιμοποιηθεί δηλαδή στον προφορικό λόγο, δεν είναι άξια λόγου. Και ίσως πολύ την υπερασπίστηκα χωρίς να είμαι και υπέρμαχος ή δημιουργός της. Aπλά όπως έστρωσα... θα κοιμηθώ!

Π.Κ. είπε...
Αναστάσιέ μου, για να πετύχουμε εντέλει σε ό,τι επιχειρούμε, όσο μικρό και αν είναι αυτό, είναι αναγκαίο να ελπίζουμε και να πιστεύουμε, ότι ΕΜΕΙΣ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΑΛΛΑΞΟΥΜΕ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ, αλλιώτικα επαναπαυόμαστε στη χαμέρπειά μας ή, επί το λαϊκότερον, βράζουμε στο ζουμί μας...

Νίκος είπε...
Χαίρομαι που το blog μου προσφέρει τόπο για εποικοδομητικό διάλογο.

None είπε...
Καλός ο διάλογός σας, αλλά προσωπικά λυπάμαι που αφήνουμε έστω και μικρά περιθώρια αμφισβήτησης της Ελληνικής. Αφού αυτό συμβαίνει, βρίσκουν πρόσφορο έδαφος να φύονται ζιζάνια τύπου Άδωνη Γεωργιάδη.